شکی در اینکه اتریوم از بهترین پروژه‌های دنیای ارزهای دیجیتال است، وجود ندارد اما واقعاً کارمزد شبکه اتریوم (ERC20) به‌ویژه برای ما ایرانی‌ها آزار دهنده است. اما خب روش‌های ساده‌ای وجود دارد که می‌توان کارمزد این شبکه را به میزان زیادی کاهش داد. اما چگونه کارمزد شبکه اتریوم (ERC20) را کم کنیم؟ بهترین زمان برای انتقال اتریوم چه زمانی است؟ بهتر است تا آخر مقاله با ما همراه باشید.

کارمزد گس اتریوم چیست؟

کارمزدهای گس (gas) اتریوم نشان دهنده هزینه لازم برای راه‌اندازی شبکه و انجام تراکنش‌ها در آن است. تمام تراکنش‌های اتریوم دارای کارمزدی هستند که باید به‌صورت گس پرداخت شود.

هزینه کارمزد گس متفاوت است و توسط ماینرها (استخراج‌کنندگان) باتوجه‌به عرضه و تقاضای فعلی تعیین می‌شود. کارمزد گس اتریوم به موارد زیر بستگی دارد:

  • تقاضای فعلی برای گس
  • تقاضای توان محاسباتی برای پردازش قراردادهای هوشمند
  • تعداد کل تراکنش‌ها
  • اندازه قرارداد هوشمندی که می‌خواهید اجرا شود

سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال به دنبال یافتن زمان و روش‌های مناسبی هستند که در آن کارمزدهای اتریوم کمتر است تا بتوانند تراکنش‌های خود را با کمترین هزینه ممکن در شبکه اتریوم انجام دهند.

اگر مقدار گس خیلی کم باشد ممکن است تراکنش‌های روی اتریوم با موفقیت انجام نشود. در این شرایط ماینرها (استخراج کنندگان) انگیزه کافی برای پذیرش تراکنش و اضافه کردن آن به دفتر کل را ندارند.

به عبارت دقیق‌تر، گس اغلب به‌صورت جیوی (gwei) نشان داده می‌شود که خود بیانگر اتریوم است.

  • یک گیگاوی (جیوی) معادل ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰ وی (wei) است.
  • کوچک‌ترین پایه واحد اتر وِی است.
  • یک وِی برابر با ۱۰ به توان منفی نه (۰/۰۰۰۰۰۰۰۰۱ اتریوم) است.
  • در نتیجه هر یک اتریوم معادل یک میلیارد جیوی است.

حالا که با نحوه کار شبکه اتریوم آشنا شدید و فهمیدید کارمزدی که باید برای اجرای قراردادهای هوشمند بپردازید چقدر است می‌توانیم با دلایل اصلی کارمزدهای بالای شبکه اتریوم آشنا شویم.

چرا کارمزد شبکه اتریوم بالا است؟

پرداختن کارمزدهای گس برای پردازش تراکنش‌ها در شبکه اتریوم ضروری است. بااین‌حال، در صورت زیاد شدن فعالیت کاربران در شبکه، ممکن است کارمزدهای گس به‌شدت افزایش یابد و برخی از تراکنش‌های ارزان انجام نشود. اما چه زمانی ممکن است این اتفاق بیفتد و چه چیزی باعث آن می‌شود؟

دیفای (امور مالی غیرمتمرکز)

اتریوم اولین بلاکچینی بود که قابلیت قراردادهای هوشمند را معرفی کرد. در این پلتفرم توسعه‌دهندگان می‌توانستند برنامه‌های غیرمتمرکز بسازند. با افزایش تعداد برنامه‌های ساخته شده در بستر بلاکچین اتریوم، این شبکه به سرعت شلوغ شد و قیمت گس افزایش یافت.

قیمت گس اتریوم در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰ برابر افزایش یافت و دیفای سهم عمده‌ای در این افزایش داشت.

اتریوم یک شبکه نوآورانه است اما همچنان از مکانیسم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند و این یک عامل محدودکننده است که اجازه مقیاس‌پذیری را به شبکه نمی‌دهد. اتریوم می‌تواند به طور متوسط ​​۱۵ تراکنش را در ثانیه پردازش کند و قیمت گس هم‌زمان با توان عملیاتی شبکه افزایش می‌یابد.

توکن‌های غیر مثلی

توکن غیر مثلی (NFT) یک توکن غیرمثلی است؛ توکن غیر مثلی در واقع یک توکن منحصر به فرد است و فقط می‌تواند یک دارنده داشته باشد که مالکیت او در بلاکچین ثبت می‌شود. این امکان وجود دارد که ارزش توکن‌های غیر مثلی با گذشت زمان نوسانات زیادی داشته باشد.

در حال حاضر هر توکن غیر مثلی (NFT) می‌تواند بیانگر یک اثر هنری یا هر دارایی دیجیتال دیگری مانند یک توییت یا محتواهای متفرقه باشد. هر کسی می‌تواند توکن غیر مثلی را با ثبت کردن آن بر روی بلاکچین ایجاد کند.

فرایند ایجاد توکن غیر مثلی مستلزم پرداخت کارمزد است و پلتفرم‌های تخصصی توکن غیر مثلی کاربر را در مورد نحوه ایجاد کردن، خریدن و فروختن توکن‌های غیر مثلی راهنمایی می‌کنند.

توکن غیر مثلی می‌تواند یک اثر هنری مستقل برگرفته از مجموعه یک هنرمند یا یک دارایی دیجیتالی باشد که توسط هر کسی در اینترنت ساخته شده است. این توکن همچنین می‌تواند یک دارایی با قابلیت استفاده در برنامه‌های غیرمتمرکز یا بازی‌های بلاکچینی باشد.

یکی از اولین توکن غیر مثلی ساخته شده گربه‌های مجازی برگرفته از بازی بلاکچین کریپتوکیتیز (CryptoKitties) بود که یک برنامه غیرمتمرکز بر بستر اتریوم است.

در سال ۲۰۱۷ برنامه غیرمتمرکز معروف کریپتوکیتیز راه‌اندازی شد که به دلیل فعالیت زیاد روی زنجیره‌ای باعث ایجاد ازدحام در شبکه اتریوم شد. این دوره پرهیجان کارمزد گس را از ۰/۰۰۲ اتریوم اولیه به ۰/۰۰۸ اتریوم برای اجرای بازی رساند و باعث شد که تعداد تراکنش‌های اتریوم به رقم بی‌سابقه‌ای برسد که این منجر به افت سرعت قابل توجه پلتفرم شد.

در حال حاضر توکن‌های غیر مثلی (NFT) بیش از همیشه مورد توجه قرار گرفته‌اند و پلتفرم‌هایی مانند اُپن سی (OpenSea) و رِیریبل (Rarible) موجب جلب توجه سرمایه‌گذاران جدید به دنیای هنر دیجیتال شده‌اند.

اما این رشد بی‌سابقه توکن‌های غیر مثلی باعث افزایش شدید قیمت گس می‌شود و سرمایه‌گذاران را به یافتن راه‌هایی برای پرداخت کارمزدهای گس با کمترین هزینه ممکن ترغیب می‌کند.

همه چیز در مورد گس اتریوم

همان‌طور که تا حالا باید متوجه شده باشید گس یکی از مؤلفه‌های اساسی در شبکه اتریوم است. به عبارت ساده، گس مقدار اتریومی است که کاربران برای انجام یک فعالیت در شبکه اتریوم باید بپردازند. در مقاله «گس (gas) یا گس فی یا هزینه گس در اتریوم چیست» به طور مفصل به این مفهوم پرداخته شده است.

از نظر کمی فنی‌تر، گس یک واحد اندازه‌گیری است که مقدار هزینه لازم برای انجام محاسبات مربوط به یک اقدام خاص در اتریوم مانند ارسال اتریوم، معامله کردن یک توکن دیفای، ایجاد توکن غیر مثلی (NFT)، یا ایجاد یک قرارداد هوشمند را نشان می‌دهد.

شاید این سؤال به ذهنتان برسد که اصلاً چرا کارمزد گس وجود دارد؟ در واقع این کارمزد نقش مهمی در عملکرد کارآمد اتریوم دارد چرا که از انجام شدن تراکنش‌های اسپم جلوگیری می‌کند و همچنین از آن برای پرداخت پاداش به ماینرها (و به زودی به استیک کنندگان در اتریوم ۲) در ازای تأمین امنیت شبکه استفاده می‌شود.

اگر شنیدید یکی گفت «الان گس ۵۰ است» به این معنی است که می‌توان انتظار داشت یک تراکنش اتریوم را با ۵۰ جیوی با موفقیت انجام داد.

بااین‌حال، مثال بالا به این معنا نیست که برای پی بردن به میزان گس باید عدد ۵۰ را در ۰/۰۰۰۰۰۰۰۰۱ اتریوم ضرب کنید. اینجاست که محدودیت گس اتریوم به مطرح می‌شود.

محدودیت گس که در حال حاضر ۱۵ میلیون واحد است سقفی را برای میزان مصرف گس در یک بلوک اتریوم مشخص می‌کند. همچنین یک محدودیت گس برای انواع مختلف تراکنش‌ها وجود دارد؛ به‌عنوان‌مثال یک انتقال ساده اتریوم دارای محدودیت گس ۲۱۰۰۰ واحد است.

بنابراین برای محاسبه هزینه گس یک فعالیت کافی است محدودیت گس یک تراکنش را در قیمت جیوی فعلی ضرب کنیم. به‌عنوان‌مثال، محدودیت گس ۲۱۰۰۰ ضرب در ۵۰ جیوی ضرب در ۰/۰۰۰۰۰۰۰۰۱ اتریوم مساوی است با کارمزد گس ۰/۰۰۱۰۵ اتریوم.

چرا کارمزد شبکه اتریوم زیاد شده است؟

برای دسترسی به فضای بلوک اتریوم باید اتر (کارمزد گس) پرداخت کرد. با ظهور دنیای دیفای و توکن غیر مثلی (NFT)، فضای بلوک اتریوم به طور فزاینده‌ای ارزشمندتر شده است چرا که تقاضا برای فضای بلوک اخیراً افزایش یافته است. در نتیجه، قیمت گس به طرز سرسام‌آوری بالا رفته است.

دلیل این افزایش بی‌رویه این است که قیمت‌های گس در نتیجه تقاضا برای فضای بلوک تعیین می‌شود که خود نتیجه یک فرایند حراج مانند است که در آن کاربران برای تکمیل شدن سریع‌تر تراکنش خود حاضرند مبالغ گس بالاتری را پرداخت کنند (یعنی تعیین کارمزدهای گس) و سپس ماینرها (و در آینده استیک کننده‌ها) ابتدا تراکنش‌هایی را پردازش می‌کنند که گس بالاتری برای آنها (توسط کاربران) تعیین شده است.

ازاین‌رو کاربران با پرداخت کارمزد گس بیشتر شانس بیشتری برای پردازش سریع تراکنش خود دارند در نتیجه در دوره‌هایی که کاربران زیادی تلاش می‌کنند به‌صورت هم‌زمان به فضای بلوک اتریوم دسترسی پیدا کنند قیمت گس افزایش پیدا می‌کند چرا که افراد حاضرند برای انجام شدن به‌موقع تراکنش مدنظرشان کارمزدهای بیشتری پرداخت کنند.

آیا کاهش کارمزد شبکه اتریوم امکان پذیر است؟

استفاده از اتریوم و امتحان کردن همه اتفاق‌هایی که در لایه برنامه اتریوم در حال رخ دادن است احتمالاً از جمله مثبت‌ترین کارهایی است که در حال حاضر می‌توانید انجام دهید.

اما باتوجه‌به اینکه اخیراً تقاضا برای اتریوم بسیار زیاد شده است کارمزدهای گس چندین برابر شده است و بسیاری از افراد به دلیل گرانی کارمزدها از شبکه اتریوم محروم شده‌اند.

اما خبر خوب این است که اتریوم در حال حاضر در حال ساخت و انتقال به راه‌حل مقیاس‌پذیری خود یعنی اتریوم ۲ است؛ بنابراین قیمت‌های گران گس همیشگی نیست و انتظار می‌رود با گذار به اتریوم ۲ وضعیت بهبود پیدا کند.

آموزش استیکینگ کاردانو، حداقل مقدار استیک و سود چقدر است؟

علاوه بر این، استراتژی‌ها و فناوری‌های جدیدی وجود دارد که می‌توانند کارمزدهای گس کاربران را به طرز قابل توجهی کاهش دهند. با کمی تحقیق و پیگیری می‌توانید بر سازوکار کارمزد گس مسلط شوید و در هنگام استفاده از شبکه اتریوم از پرداخت کارمزدهای زیاد خودداری کنید.

با این مقدمه بیایید با بهترین راه‌های کاهش گس یا کارمزد شبکه اتریوم آشنا شویم!

چگونه کارمزد شبکه اتریوم را کم کنیم؟

کارمزد بالای شبکه اتریوم به‌ویژه برای ما ایرانی‌ها بسیار آزاد دهنده است و حاضریم به هر کاری تن بدیم که زیر بار آن نرویم. در هر صورت در مواقعی مجبور به استفاده از این شبکه هستیم. اما در پاسخ به این پرسش که چگونه کارمزد شبکه اتریوم را کم کنیم در ادامه به چند روش ساده و کاملاً عملی پرداخته شده است.

۱. زمان انجام تراکنش‌ها را تنظیم کنید.

قیمت گس اتریوم ممکن است در طول روز نوسانات قابل توجهی داشته باشد چرا که رویدادهای مختلف روی زنجیره‌ای رخ می‌دهد و کاربران از مناطق مختلف جهان بیدار می‌شوند و فعالیت خود را شروع می‌کنند.

بر این اساس زمان‌های خاصی در طول شبانه‌روز وجود دارد که در آن قیمت گس به طور متوسط معمولاً پایین‌تر است. با شناسایی کردن این زمان‌ها و تنظیم کردن تراکنش‌هایتان برای انجام شدن در آن دوره‌ها یک روش عالی برای کاهش میزان هزینه‌ها در شبکه اتریوم است. به نظر شما بهترین زمان برای انجام تراکنش در شبکه اتریوم چه زمانی است؟

به‌طورکلی، قیمت گس در طول روزهای کاری هفته بالاتر و در روزهای شنبه و یکشنبه کمتر است، بنابراین بهتر است تراکنش‌هایتان را به آخر هفته (در تقویم میلادی) یعنی روزهای شنبه و یکشنبه موکول کنید.

منبع پکسفول در گزارش اخیر خود یافته‌های زیر را در مورد بهترین و بدترین ساعت‌های انجام تراکنش‌های اتریوم منتشر کرد:

شلوغ‌ترین و در نتیجه گران‌ترین ساعت‌ها از ۸ صبح تا ۱ بعد از ظهر (منطقه زمانی شرقی) است. کاملاً هم طبیعی است چرا که در این بازه زمانی ساکنان اروپا و ایالات متحده کاملاً بیدار و مشغول کار هستند. در مقابل، کمترین زمان شلوغی بین نیمه‌شب تا ساعت ۴ صبح (منطقه زمانی شرقی) یعنی زمانی است که مردم ایالات متحده در خواب هستند، اروپایی‌ها تازه روز خود را شروع می‌کند و کاربران آسیا در حال تمام کردن روز کاری خود هستند.

باتوجه‌به اطلاعات بالا می‌توانید تراکنش‌هایتان را در بازه‌های زمانی خلوت انجام دهید تا از کمترین کارمزدهای گس بهره‌مند شوید.

  1. از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیر اتریوم استفاده کنید

راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری اکوسیستم اتریوم در اوایل راه هستند، اما پروژه‌هایی که در حال حاضر فعال هستند بسیار مهم بوده و هر روز در حال بهبود هستند. می‌توانید از این راه‌حل‌ها برای انجام تراکنش‌های فوری و فوق‌العاده ارزان مبتنی بر اتریوم استفاده کنید.

در این زمینه می‌توانید از راه‌حل‌های لایه دو اتریوم مانند پروژه‌های مبتنی بر رول آپ‌های آپتیمیستیک (Optimistic rollups) یا رول آپ‌های زی کِی (ZK-rollup) استفاده کنید که در کنار ارائه زیرساخت‌های فوق‌العاده کارآمد خود از تضمین‌های امنیتی اتریوم بهره‌مند هستند.

یک گزینه دیگر استفاده از سایدچین‌هایی مانند زنجیره اثبات سهام شبکه پالی گان یا دای است اساساً بلاکچین‌های مجزا و توانمندی هستند اما به طور خاص با اتریوم همسو و سازگار هستند.

با گذشت زمان ممکن است شرایط به‌گونه‌ای رقم بخورد که کاربران فقط گه‌گاه با زنجیره اصلی اتریوم تعامل داشته باشید و بیشتر فعالیت‌های رمز ارزی خود را با قیمت مقرون به صرفه در لایه دو و در محیط‌های بین‌زنجیره‌ای انجام دهند. بدون شک حالا زمان خوبی است تا وقتی که چنین راه‌حل‌هایی در ابتدای راه خود هستند با آنها آشنا شوید.

  1. از توکن‌های گس استفاده کنید

به طور خلاصه، می‌توانید زمانی که قیمت گس پایین است توکن‌های گس ایجاد کنید و زمانی که قیمت گس بالا رفت آن‌ها را بازیابی کنید؛ در این حالت مقداری توکن اتریوم دریافت خواهید کرد که با آن می‌توانید هزینه‌های گس تراکنش‌هایتان را پرداخت کنید.

کارآمدی توکن‌های گس به دلیل سیستم بازپرداخت ذخیره‌سازی اتریوم است که به کاربران اتریوم که متغیرهای ذخیره‌سازی را حذف می‌کنند بخش از هزینه را بازپرداخت می‌کند. این مکانیسم افراد را تشویق می‌کند که شبکه اتریوم را زیاد شلوغ نکنند.

بنابراین با توکن‌های گس کاربر به نوعی وضعیت اتریوم در زمان پایین بودن قیمت‌های گس را ثابت نگه می‌دارد و سپس در زمان بالا رفتن قیمت گس آن حالت را دوباره فعال می‌کند تا شبکه مقداری اتریوم به او بازپرداخت کند. به همین سادگی می‌توان تراکنش‌ها را ارزان‌تر انجام داد.

  بهترین کتاب پرایس اکشن کدام است؟ ۱۰ مورد از بهترین کتاب های آموزش پرایس اکشن

بااین‌حال توکن‌های گس موجب ازدحام در شبکه اتریوم و در نتیجه به قیمت‌های ناکارآمد گس می‌شوند؛ بنابراین به نظر می‌رسد این قابلیت در سال‌های آینده حذف خواهد شد. به هر حال در شرایط کنونی می‌توانید از آنها برای صرفه‌جویی در هزینه‌های گس استفاده کنید!

به‌عنوان‌مثال، یکی از پروژه‌های محبوب توکن گس، گس توکن دات آی او (GasToken.io) است. این پروژه دو پیاده‌سازی GST1 و GST2 دارد که کمی با هم متفاوت‌اند اما نحوه کار هر دو مشابه است. برای استفاده از هر یک از این توکن‌ها کافی است به صفحه «Contract» آن‌ها در اتر اسکن (EtherScan) بروید و گزینه‌های «Mint» و «Free» را فعال کنید.

هر زمان که توکن‌های خود را آزاد کنید مقداری اتریوم دریافت خواهید کرد که از آن می‌توانید برای پرداخت کارمزدهای تراکنش‌ها استفاده کنید.

  1. از برنامه‌های غیرمتمرکزی که هزینه گس را کاهش می‌دهند استفاده کنید

برخی از برنامه‌های غیرمتمرکز در اتریوم صرفاً محصولاتی با حداقل گس ارائه می‌کنند.

به‌عنوان‌مثال می‌توان به صندوق‌های وی ۲ پروژه یِرن (Yearn) و کیپر دائو اشاره کرد که تراکنش‌های کاربران را به‌صورت دسته‌ای و خودکار انجام می‌دهند؛ در این صورت کاربران به جای اینکه کارمزدهای گس را یکی یکی و به‌صورت دستی پرداخت کنند همه آن را یکجا پرداخت می‌کنند که این موجب کاهش چشمگیر کارمزدهای گس برای همه کاربران می‌شود.

یکی از پروژه‌های جالب دیگر در این زمینه پروتکل معاملاتی وی ۲ پروژه بالانسر است. عملکرد سیستم وی ۲ باعث شده بالانسر حالا به جای بسیاری از استخرهای تشکیل دهنده تبدیل به یک صندوق بزرگ شده است؛ این پروتکل موجب کاهش قابل توجه کارمزدها و ارزان شدن معامله‌گری شده است.

استفاده از برنامه‌هایی که بهینه‌سازی هزینه گس را در قراردادهای خود ادغام کرده‌اند یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای صرفه‌جویی در کارمزدهای گس است. فقط کافی است به‌صرفه‌ترین برنامه‌ها را پیدا و از آنها استفاده کنید.

  1. تراکنش‌ها را از طریق دیفای سِیور برنامه‌ریزی کنید

دوست داشتید می‌توانستید تراکنش‌ها را بدون انجام دادن آن‌ها آزمایش و شبیه‌سازی کنید تا قبل از پرداخت هر گونه کارمزد بفهمید چقدر باید گس بپردازید؟

خبر خوب این که می‌توانید از طریق حالت جدید «Recipe Creator and Simulation Mode» دیفای سیور این کار را انجام دهید!

نحوه کار این حالت به این صورت است که از طریق Recipe Creator (ایجاد کننده دستورالعمل) انواع فعالیت‌هایی را که می‌خواهید روی اتریوم انجام دهید را وارد می‌کنید سپس با اجرای Simulation Mode (حالت شبیه‌سازی) بدون پرداخت گس نحوه انجام این فعالیت‌ها را آزمایش می‌کنید.

این قابلیت یک روش مستقیم برای صرفه‌جویی در مصرف گس نیست اما راه خوبی برای تنظیم دقیق تراکنش‌هایتان است و می‌تواند به کاهش هزینه‌های گس کمک کند.

  1. از برنامه‌هایی که تخفیف گس دارند استفاده کنید

پروژه‌های اتریوم می‌دانند که کاربرانشان در حال حاضر از کارمزدهای گس ناراضی هستند. در نتیجه بعضی از آنها برای جبران این نارضایتی به کاربران خود تخفیف گس ارائه می‌کنند.

در این زمینه دو پروژه بالانسر (Balancer) و فوروکومبو (Furucombo) از بقیه متمایزترند.

در اوایل سال جاری بالانسر برنامه‌ای را اجرا کرد که در آن بخشی از کارمزدهای گس کاربران در معاملات جفت ارزهای منتخب را در قالب توکن حاکمیتی خود یعنی بال (BAL) به کاربران این پروژه بازگرداند.

این یعنی که اگر در نظر دارید معاملات دیفای انجام دهید بهتر است آن‌ها را از طریق پلتفرم بالانسر انجام دهید زیرا در این صورت فقط به دلیل معامله کردن از طریق این پروتکل مقدار قابل توجهی توکن BAL دریافت خواهید کرد.

مورد دوم یک برنامه غیرمتمرکز رابط دیفای به نام فوروکومبو است که در حال حاضر یک کمپین بازپرداخت گس را اجرا می‌کند که در آن توکن‌های COMBO را به کاربران پروتکل می‌دهد.

این برنامه‌ها با وجود جدید بودن تا حالا برای پروتکل‌های مربوط به خود موفق عمل کرده‌اند. جای تعجب نیست اگر پروتکل‌های بیشتری در آینده برنامه‌های مشابهی را اجرا کنند.

سخن آخر

بالا بودن قیمت گس اتریوم یک نگرانی همیشگی نیست. با ظهور راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ و راه‌اندازی اتریوم ۲ انتظار می‌رود این قیمت‌ها در سال آینده به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کنند.

بااین‌حال فعلاً باید با این قیمت‌ها کنار بیاییم. پس دفعه بعد که خواستید یک تراکنش در شبکه اتریوم انجام دهید این کار را مانند گذشته انجام ندهید بلکه مواردی مانند زمان روز، امکان انجام همان تراکنش در راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری دیگر و غیره را بررسی کنید تا در میزان کارمزد گس صرفه‌جویی کنید.