صندوق قابل معامله (ETF) ارز دیجیتال چیست؟ از صندوق بیت کوین چه می‌دانیم!

اگر چند صباحی از حضور شما در دنیای ارزهای دیجیتال گذشته باشد، حتماً با اصطلاح صندوق قابل معامله (ETF) برخورد داشته‌اید. صندوق ارز دیجیتال از جمله بیت کوین که به تازگی تصویب شده است از دیگر روش‌های سرمایه‌گذاری در دنیای رمزارزها است که به باور بسیاری ریسک کمتری دارد. در ادامه این مقاله از رمزینکس به بررسی همه جوانب این صندوق‌ها خواهیم پرداخت.

صندوق قابل معامله یا ای تی اف (ETF) چیست؟

ای تی اف (یا صندوق قابل معامله) یک ابزار مالی تنظیم شده است که قیمت آن وابسته به ارزش دارایی‌های پایه آن است. به عنوان مثال، قیمت صندوق طلا به ارزش ذخایر طلا بستگی دارد. به همین ترتیب قیمت ای تی اف نفت، یا شاخص سهام یا رمز ارزها به ترتیب بر اساس ارزش نفت، شاخص سهام یا دارایی‌های رمز ارزی تعیین می‌شود.

درست مانند سهام شرکت‌ها، صندوق قابل معامله را می‌توان در صرافی‌های رگوله شدن در سراسر جهان معامله کرد، کاری که همین الان هم انجام می‌شود. این امر به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد ای تی اف ها را از طریق حساب‌های کارگزاری خود معامله کنند.

هدف اصلی از ایجاد صندوق قابل معامله داشتن ابزاری مالی است که ارزش آن به ارزش یک دارایی پایه گره خورده است. در این حالت سرمایه گذار مجبور نیست برای سرمایه‌گذاری روی یک دارایی مستقیماً آن دارایی واقعی را بخرد.

به عنوان مثال اگر سرمایه گذار بخواهد در طلا سرمایه‌گذاری کند اما نخواهد خود این دارایی را به صورت فیزیکی در اختیار بگیرد می‌تواند از طریق خرید صندوق طلا که قیمت آن وابسته به قیمت طلای واقعی است به هدفش برسد.

شاید در این تعریف شما متوجه یکی از نقاط منفی ای تی اف‌ها شده باشید اما در ادامه این راهنما بیشتر به مزایای ای تی اف‌ها به ویژه در زمینه بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال اشاره می‌کنیم.

صندوق قابل معامله (ETF) ارز دیجیتال چیست؟

برای پاسخ به آن باید کمی به عقب‌تر برگردیم. صندوق قابل معامله یا ای تی اف (ETF) یک ابزار مالی است که ارزش دارایی خاص یا مجموعه‌ای از دارایی‌های پایه را دنبال می‌کند. مزیت اصلی این صندوق‌ها این است که سرمایه گذاران می‌توانند بدون نیاز به خرید دارایی‌های فیزیکی جدید به سبد سرمایه‌گذاریشان تنوع ببخشند.

دقت کنید که صندوق قابل معامله ارز دیجیتال از جمله بیت کوین و اتریوم با تمامی مزایایی که دارند، فعلا در دسترس ما ایرانیان نیست و یا دسترسی به آنها بسیار دشوار است.

برای مثال، قیمت صندوق قابل معامله طلا به ارزش ذخایر طلا گره خورده است. همچنین، قیمت یک ای تی اف ارز دیجیتال به ارزش یک یا چند دارایی رمزنگاری شده بستگی دارد و ای تی اف بیت کوین فقط به قیمت بیت کوین وابسته است.

نکته مهم این است که ای تی اف‌ها بیشتر در بازارهای بورس سنتی معامله می‌شوند تا صرافی‌های ارزهای دیجیتال.

در حال حاضر در چندین کشور امکان معامله کردن ای تی اف بیت کوین فراهم شده است. بسیاری از این صندوق‌ها در سال جاری در کانادا، برزیل، اروپا و دبی راه اندازی شده‌اند.

اما تأیید شدن صندوق‌های رمز ارزها توسط سازمان بورس آمریکا موجب دلگرمی علاقمندان به ارزهای دیجیتال شده و به پذیرش گسترده ای تی اف‌های رمز ارزها در سراسر جهان دامن می‌زند و همچنین مشروعیت بیشتری به ارزهای دیجیتال می‌بخشد.

  ایردراپ چیست؟ چرا و چگونه کار می کند؟ از کجا ایردراپ جدید پیدا کنیم؟

تأیید شدن این صندوق‌ها از سوی سازمان بورس آمریکا نه تنها به این دلیل بسیار مهم است که ایالات متحده بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین بازار مالی جهان است بلکه یکی دیگر از دلایل اهمیت آن این است که پس از سرکوب شدن ماینرها و معامله‌گران بیت کوین توسط کشور چین در ماه مه امسال، حالا آمریکا بیشترین سهم از استخراج بیت کوین در جهان را به خود اختصاص داده است.

صندوق ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟

جذابیت اصلی صندوق قابل معامله رمز ارزها این است که دقیقاً مانند ای تی اف‌هایی عمل می‌کنند که توسط دارایی‌های سنتی پشتیبانی می‌شوند. صندوق ارز دیجیتال به دو شکل عرضه می‌شوند:

پشتوانه فیزیکی

برای ایجاد این نوع ای تی اف رمز ارزی، یک شرکت مدیریت دارایی باید مقداری کوین واقعی را از بازار خریداری کند، همان‌طور که در ای تی اف‌های سنتی اقدام به خرید سهام می‌کند. سپس این شرکت می‌تواند صندوقی ایجاد کند که ارزش آن وابسته به ارزش دارایی‌های رمز ارزی باشد و آن را برای معامله در بازار بورس لیست کند. اگر ارزش کوین‌های موجود در صندوق ای تی اف افزایش یابد ارزش سرمایه‌گذاری شخص نیز افزایش می‌یابد.

پشتوانه فیوچرز

در این نوع ای تی اف سهام صندوق نه بر اساس کوین‌های واقعی بلکه بر اساس قراردادهای فیوچرز (آتی) رمز ارزها هستند. قرارداد آتی صرفاً توافقی برای خرید یا فروش یک دارایی با قیمت از پیش تعیین شده در زمان معین در آینده است.

این نوع صندوق ارز دیجیتال نسبت به ای تی اف‌های با پشتوانه فیزیکی ریسک کمتری دارند زیرا در آن هیچ دارایی فیزیکی خریداری نمی‌شود در نتیجه نیاز به محافظت از دارایی وجود ندارد. طبق گزارش‌ها، سازمان بورس آمریکا قرار است این نوع ای تی اف بیت کوین را تایید کند.

مزایای صندوق ارز دیجیتال

سهولت: در زمینه رمز ارزها بزرگ‌ترین مزیت ای تی اف نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم این است که سرمایه گذاران مجبور نیستند خود دارایی اصلی را خریداری و نگهداری کنند.

اگرچه صرافی‌های ارزهای دیجیتال خرید و فروش رمز ارزها را در چند سال گذشته آسان کرده‌اند اما مواردی مانند راه اندازی کیف پول‌های دیجیتال و درک نحوه عملکرد کلیدهای خصوصی و عمومی همچنان مانعی برای پذیرش رمز ارزها در مقیاس بزرگ است.

ای تی اف‌های ارزهای دیجیتال به سرمایه گذاران این امکان را می‌دهند که از طریق حساب‌های کارگزاری فعلی‌شان از این کلاس جدید از دارایی‌ها سود کسب کنند.

ایمنی بیشتر: از آنجا که ای تی اف‌ها در صرافی‌های سنتی معامله می‌شوند همگی کاملاً رگوله شده هستند. این بدان معناست که نهادهای نظارتی می‌توانند عملکرد آنها را زیر نظر گرفته و تحلیل کنند و جلوی دستکاری قیمت در بازارهای ای تی اف را بگیرند. با این حال، قیمت دارایی پایه همچنان ممکن است

در صرافی‌های ارزهای دیجیتال رگوله نشده دستکاری شود. صرافی‌ها و کیف پول‌های ارزهای دیجیتال مستعد حملات هکرها و سرقت نیز هستند. سرمایه گذاران در ای تی اف‌های رمز ارزها نگران این خطرات نیستند زیرا هیچ رمز ارز واقعی در اختیار ندارند. به علاوه، در ای تی اف‌های پشتوانه فیوچرز حتی خود صندوق هم هیچ ارز دیجیتالی ندارد.

ارزان‌تر بودن: خریدن مجموعه‌ای بزرگ از ارزهای دیجیتال یک فرایند طولانی و پیچیده است که شامل بازکردن حساب در چندین صرافی ارزهای دیجیتال و داشتن کیف پول‌های دیجیتالی متعدد است.

در صندوق ارزهای دیجیتال، سرمایه گذار می‌تواند از طریق یک سرمایه‌گذاری بر روی چندین رمز ارز – هرچند به صورت غیرمستقیم – سرمایه‌گذاری کند. کارمزدهای ای تی اف نیز به طور کلی کمتر از کارمزدهای صندوق‌هایی است به صورت سنتی مدیریت می‌شوند.

معایب صندوق ارز دیجیتال

انتخاب محدود: در حال حاضر تعداد کمی از این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. اما اگر سازمان بورس آمریکا به فعالیت صندوق قابل معامله (ETF) رمز ارزها مجوز بدهد این شرایط می‌تواند به سرعت تغییر کند.

محدود بودن انتخاب در سطح خود دارایی نیز وجود دارد. ای تی اف‌های سنتی شامل طیف وسیعی از اوراق بهادار برای به حداقل رساندن ریسک هستند. اما در بیشتر ای تی اف‌های رمز ارزها امکان سرمایه‌گذاری بر روی تنها چند ارز دیجیتال وجود دارد.

خطرات مربوط به رمز ارزها: اگرچه ای تی اف‌ها از جهاتی امن‌تر از سرمایه‌گذاری مستقیم روی خود ارزهای دیجیتال هستند اما به هر حال بسیاری از خطرات این دارایی در ای تی اف‌ها هم وجود دارد.

ارزهای دیجیتال و در نتیجه ای تی اف‌های آنها پرنوسان و بی ثبات هستند. در هر صندوق با پشتوانه فیزیکی علاوه بر خرید و نگهداری ارزهای دیجیتال باید سایر خطرات مربوط به رمز ارزها مانند هک شدن را مدیریت کرد.

شاید یک عهدشکنی؟ به باور طرفداران پروپا قرص ارزهای دیجیتال این دارایی‌ها از سرمایه دارندگان در مقابل کاهش ارزش پول فیات و بانک‌های مرکزی و دولت‌های حامی آن محافظت می‌کنند.

اما برخلاف این ویژگی رمز ارزها، ای تی اف بیت کوین طبق تعریف توسط دولت رگوله شده و سرمایه گذاران نیز در واقع هیچ ارز دیجیتالی نمی‌خرند.

صندوق (ETF) بیت کوین چیست؟

ای تی اف (ETF) یا صندوق بیت کوین مشابه مورد بالا است اما ارزش آن به طور خاص به قیمت بیت کوین وابسته است. سرمایه گذاران از طریق ای تی اف می‌توانند بدون نیاز به خرید بیت کوین واقعی و نگرانی در مورد خطرات مرتبط با خرید و نگهداری آن از نوسان‌های قیمتی این رمز ارز کسب سود کنند.

دلیل به وجود آمدن صندوق بیت کوین

برخی از منتقدان استدلال کرده‌اند که تشکیل صندوق قابل معامله (ETF) بیت کوین ضروری نیست زیرا سرمایه گذاران می‌توانند خود بیت کوین را خریده و مستقیماً روی آن سرمایه‌گذاری کنند.

اگرچه این استدلال منطقی است اما در آن به سرمایه گذاران سنتی‌تر یا شاید کسانی که اطلاعات کمتری در زمینه فناوری دارند و می‌خواهند روی بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند توجه نشده است.

این افراد به کمک صندوق بیت کوین می‌توانند بدون نیاز به یادگیری اطلاعات پیچیده مربوط به کیف پول بیت کوین، عبارت‌های بازیابی و کلیدهای عمومی و خصوصی به سادگی روی بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند.

طبق گزارش «وضعیت ارزهای دیجیتال در بریتانیا» که توسط صرافی جمینای در ۲۰۲۱ انجام شد ۲۷/۵ درصد از افراد گروه سنی بین ۱۸ تا ۲۴ سال روی ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این در حالی است که تنها ۷/۴ درصد از افراد ۵۵ ساله و بیشتر روی این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کرده بودند.

بررسی دقیق‌تر سرمایه گذاران بر اساس شغل آنها نشان داد که از ۱۰ بخش برتر، بیشترین سرمایه گذاران از صنایع فناوری اطلاعات و مخابرات و با فاصله کم از صنایع معماری و مهندسی بودند. این وضعیت ممکن است نشان دهنده ارتباط مستقیم بین میزان سرمایه‌گذاری روی رمز ارزها و میزان آشنایی سرمایه گذاران با فناوری باشد.

ارائه شدن صندوق قابل معامله بیت کوین در بورس‌های بزرگ سهام می‌تواند ورود سرمایه گذاران احتمالی بیشتر از طیف‌های مختلف را تسهیل کند. در این شرایط سرمایه بیشتری وارد اکوسیستم بیت کوین شده و جایگاه بیت کوین به عنوان یک دارایی استاندارد برای سرمایه‌گذاری بیش از پیش تثبیت می‌شود.

مزایای صندوق (ETF) بیت کوین

1. راحتی

سرمایه گذاران با سرمایه‌گذاری در ای تی اف بیت کوین می‌توانند بدون کسب اطلاعات درمورد نحوه عملکرد بیت کوین، ثبت نام در صرافی ارزهای دیجیتال و خطرات مرتبط با مالکیت مستقیم بیت کوین از نوسانات قیمت این رمز ارز بهره‌مند شوند.

  ارز دیجیتال یا فارکس؟ تفاوت و شباهت در چیست؟ کدام بهتر است؟

از جمله این خطرات این است که بیت کوین را باید در کیف پول نگهداری کرد و اگر سرمایه گذار رمز عبور آن را فراموش کند دارایی‌اش را برای همیشه از دست خواهد داد. ای تی اف بیت کوین روند سرمایه‌گذاری روی بیت کوین را ساده می‌کند.

1. تنوع بخشی

در ای تی اف امکان نگهداری بیش از یک دارایی وجود دارد. به عنوان مثال، ای تی اف بیت کوین می‌تواند شامل بیت کوین، سهام اپل، سهام فیسبوک و … باشد؛ در نتیجه سرمایه گذار می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش داده و سبد متنوعی از انواع سهام تشکیل دهد.

1. بهره وری مالیاتی

با توجه به اینکه بیت کوین غیر رگوله و غیر متمرکز است اکثر پناهگاه‌های مالیاتی و صندوق‌های بازنشستگی جهان اجازه خرید بیت کوین را نمی‌دهند. از سوی دیگر، معاملات ای تی اف بیت کوین در صرافی‌های سنتی به احتمال زیاد توسط سازمان بورس آمریکا تنظیم شده و واجد شرایط بهره وری مالیاتی است.

معایب صندوق قابل معامله بیت کوین

1. کارمزدهای مدیریت

ای تی اف‌ها معمولاً در مقابل خدمات خود از سرمایه گذاران هزینه‌های مدیریتی دریافت می‌کنند. در نتیجه داشتن مقدار قابل توجهی از سهام در ای تی اف بیت کوین ممکن است به مرور زمان کارمزدهای مدیریتی زیادی را به دنبال داشته باشد.

1. عدم تطابق ارزش ای تی اف با قیمت دارایی پایه

اگر چه ارزش ای تی اف‌ها به قیمت دارایی پایه، در این مورد بیت کوین، بستگی دارد اما ممکن است در این صندوق‌ها دارایی‌های متعدد دیگری برای متنوع سازی سبد نگهداری شود.

در چنین شرایطی ممکن است افزایش ۵۰ درصدی قیمت بیت کوین به دلیل وجود دارایی‌های دیگر در سبد سهام به طور دقیق در ارزش صندوق قابل معامله در بورس منعکس نشود زیرا ارزش سایر سهام متناسب با بیت کوین افزایش نیافته است. بنابراین، اگرچه صندوق قابل معامله امکان بهره بردن از نوسانات قیمت بیت کوین را فراهم می‌کنند اما شاید معیار دقیقی از قیمت آن نباشند.

1. محدودیت در معاملات ارزهای دیجیتال

بیت کوین را می‌توان با سایر رمز ارزها مانند اتریوم، لایت کوین، ریپل و … معامله کرد. اما ای تی اف بیت کوین را نمی‌توان با سایر ارزهای دیجیتال معامله کرد زیرا یک رمز ارز نیست و فقط یک صندوق سرمایه‌گذاری است که ارزش آن به قیمت بیت کوین بستگی دارد.

1. عدم مالکیت بیت کوین

بسیاری از افراد بیت کوین را به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک در برابر بانک‌های مرکزی، ارزهای فیات و سهام می‌دانند. بیت کوین با مستقل بودن از بانک‌های مرکزی امکان کنترل کردن خطرات مربوط به سیستم مالی را به سرمایه گذاران می‌دهد.

بیت کوین همچنین با حفظ کردن حریم خصوصی کاربران و سرمایه‌گذاران از طریق بلاکچین بیت کوین هویت آنها را پنهان می‌کند. ای تی اف بیت کوین توسط دولت رگوله می‌شود و فاقد این مزایا است.

سخن آخر

روش‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری روی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال وجود دارد. اما هر روشی برای سرمایه گذاران معمولی مناسب نیست. صندوق قابل معامله (ETF) بیت کوین و ارز دیجیتال یکی از معدود روش‌های مطمئن برای کسب سود از بیت کوین است. تایید شدن ای تی اف بیت کوین توسط سازمان بورس آمریکا و زمان این اتفاق مهم می‌تواند موجب بلوغ بیشتر بازار ارزهای دیجیتال شود.

صندوق بیت کوین محصولی است که همگان در انتظار آن هستند و دلایل خوبی برای این انتظار وجود دارد. این محصول مالی موجب راحتی و انعطاف پذیری در سرمایه‌گذاری شده و به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد بدون ریسک زیاد وارد بازار شوند.