توکن اسکم چیست؟ چگونه توکن اسکم را تشخیص دهیم؟

ممکن است توکن‌های اسکم سر راه بسیاری از سرمایه گذاران قرار گرفته باشند اما به دلیل عدم آشنایی، در دام آن‌ها گرفتار شده باشند. بنابراین در بازار ارزهای دیجیتال، شناخت ارزهایی که به قصد فریب ایجاد شده‌اند بسیار مهم و حیاتی است. در ادامه بیشتر درباره توکن‌های اسکم و ویژگی‌های آن‌ها توضیح دهیم.

مفهوم توکن اسکم 

اسکم کوین نوعی توکن جعلی است که از طریق آن سرمایه کاربران از دستشان خارج می‌شود و به حساب سازنده آن واریز می‌شود. عموم سکه‌هایی که با شعار «سریع ثروتمند شدن» ایجاد می‌شوند، کلاهبرداری به حساب می‌آیند. این گروه از سکه‌ها معمولا مشابه یک سکه‌ از پیش ساخته شده هستند. باید در نظر داشت که وجود این نوع توکن‌ها باعث بی ارزش شدن برخی ارزهای دیجیتال شده است.

به طور خلاصه زمانی‌که یک شخص ارز دیجیتالی را برای سرقت سرمایه کاربران ایجاد کند، در‌واقع کلاهبرداری انجام داده است. به عنوان مثال در نظر بگیرید که در یک ارز سرمایه گذاری کرده‌‌اید و ناگهان توسعه دهندگان پروژه را متوقف کرده و با پول سرمایه گذاران فرار کنند. اما سوالی که مطرح می‌شود که این است که چگونه توکن‌های اسکم را تشخیص دهیم.

راه های تشخیص پروژه ها  توکن های اسکم 

پیش از این نیز ذکر کردیم که بهترین راه برای دور ماندن از توکن‌های اسکم، شناسایی آن‌ها است. در ادامه با‌هم چند راه تشخیص این نوع توکن‌ها را بررسی می‌کنیم.

تحلیل سایت پروژه ها 

وبسایت‌های ضعیف که از نمونه‌ای مشابه الگوبرداری شده‌اند و آماتور به نظر می‌رسند، نشانه خوبی نیستند. پیشنهاد می‌شود که دامنه آن در whois جستجو شود تا بابت رسمی بودن یا غیررسمی بودن آن اطمینان حاصل گردد. اگر ظاهرا وبسایت مناسب به نظر می‌رسد، با بررسی لینک‌های خارجی درون سایت می‌توان به اطلاعات ارزشمندی دست یافت؛ لینک‌های ضعیف، خراب و قدیمی نشان می‌دهند که پروژه تا چه میزان به داشتن برنامه‌های بلند‌‌مدت اهمیت می‌دهد.

اگر در مطلبی به سایت‌های معتبر مانند Crypto Briefing، Yahoo Finance یا CNBC ارجاع داده شود اما آن سایت فاقد مطلب ذکر شده باشد نیز باید کمی شک کرد.علاوه بر آن ذکر ادعاهای نادرست و اغراق آمیز نیز نشانه‌های خوبی نیستند.

در رسانه‌‌های اجتماعی باید به این موضوع توجه داشت که آیا تیم پروژه به انتقادات و شکایات کاربران پاسخی می‌دهد یا خیر. همچنین می‌توان در شبکه‌‌هایی مانند Reddit یا X از احساسات کاربران پیرامون پروژه مطلع شد. تحلیل سایت پروژه‌‌ها و شبکه‌های اجتماعی آن‌ها کمک زیادی به ما می‌کنند؛ اما با بررسی وایت پیپر پروژه نیز می‌توان به اطلاعات مفیدی دست پیدا کرد.

مطالعه وایت پیپر پروژه ها 

معمولا برنامه‌های توسعه پروژه و اهداف آن در داخل وایت پیپر ذکر می‌شوند. برخی پروژه‌ها جزئیات را به طور دقیق داخل وایت‌پیپر ذکر کرده‌اند اما از سوی دیگر معمولا پروژه‌های کلاهبرداری از این مورد چشم پوشی می‌کنند؛ چرا‌که آن را بی‌اهمیت می‌دانند و نمی‌خواهند وقت خود را صرف آن کنند. بنابراین بررسی وایت پیپر به طور واضحی می‌تواند حقایق را درباره پروژه آشکار کند.

اگر مطالب به طور بسیار خلاصه و کوتاه گفته شده‌اند یا از وایت‌پیپر‌های دیگر کپی شده‌ اند، نشان‌ می‌دهد که با یک پروژه کلاهبرداری رو‌به‌رو هستیم. توسعه دهندگان ارزهای دیجیتال واقعی، به دنبال جلب اعتماد سرمایه گذاران هستند و برای وایت‌پیپر پروژه اهمیت زیادی قائل‌اند. از طرف دیگر اگر وایت‌پیپر شامل وعده‌های درو‌غین و اغراق شده نیز باشد، نشانه خوبی در نظر گرفته نمی‌شود. اما پروژه‌های کلاهبرداری در زمینه تبلیغات چه رفتاری از خود نشان می‌دهند؟

بی توجهی به تبلیغات 

کلاهبرداران برای جذب سرمایه با استفاده از روش‌های اغراق آمیز به بازاریابی می‌پردازند تا در بازار سر و صدای زیادی به پا کنند. معمولا این کار در رسانه‌های اجتماعی،‌ مخصوصا توییتر، انجام می‌شود. بنابراین پیش از سرمایه گذاری بهتر است به شیوه تبلیغات پروژه دقت کنیم و اگر با وعده‌های دروغین و اغراق شده مواجه شدیم، احتمالا با گزینه مناسبی روبه‌رو نیستیم.

بررسی نقدینگی پروژه ها

در حال حاضر پلتفرم‌های مختلفی برای بررسی مقدار نقدینگی توکن‌ها وجود دارند که می‌توان از آن‌ها به آسانی استفاده کرد. نقدینگی به مقدار ارز دیجیتالی گفته می‌شود که پروژه در قراردادهای هوشمند قفل کرده است.

اگر مقدار نقدینگی کمتر از ۱۰۰،۰۰۰ دلار باشد یا با نرخ قابل توجهی کاهش یابد، زنگ خطر محسوب می‌شود. به طور کلی در صورت استفاده از صرافی‌های غیر‌متمرکز بهتر است این موارد را مورد بررسی قرار دهیم:‌ حجم تراکنش‌ها، تعداد تراکنش‌ها و کیف‌پول‌های فعال مرتبط با قراردادهای هوشمند. در کنار تمامی این موارد بهتر است از شناسایی تیم توسعه دهنده غافل نشویم؛ در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.

شناسایی تیم توسعه دهنده

از آنجایی که اسکم‌توکن‌ها جرم محسوب می‌شوند، عموم توسعه دهندگان آن‌ها به دنبال نا‌شناس ماندن هستند. بسیاری از آن‌ها ترجیح می‌دهند که هویت واقعی خود را آشکار نکنند و نام مستعاری داشته باشند.

البته نا‌گفته نماند که برخی از توسعه‌دهندگان قانونی، مانند ریوشی نیز، از این روش استفاده می‌کنند. بنابراین این عامل به تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده غیر‌قانونی بودن پروژه باشد و بهتر است کنار موارد دیگر مورد بررسی قرار بگیرد. یکی از این موارد مقدار دارایی‌ است که هولدرهای بزرگ در اختیار دارند.

بررسی مقدار دارایی هولدر های بزرگ

معمولا هنگامی که توکن‌های اسکم ایجاد می‌شوند، بخش زیادی از‌ آن‌ها در دست خودشان یا نهنگ‌ها قرار می‌گیرد تا از این طریق بتوانند سود خوبی به دست آورند. بنا‌براین هنگام سرمایه گذاری بهتر است به نوع عرضه آن توجه داشته باشیم؛ چرا‌که اگر بخش عظیمی از سکه‌ها در دست نهنگ‌های بازار قرار داشته باشد، احتمال سقوط پروژه وجود دارد.

استفاده از پلتفرم شناسایی پروژه های اسکم

برخی از پلتفرم‌‌ها امکان شناسایی پروژه‌های اسکم را به کاربران می‌دهند. در ادامه بیشتر با آن‌ها آشنا خواهیم شد.

معرفی سایت های شناسایی توکن اسکم 

هر‌چه به جلو پیش می‌رویم، روش‌های کلاهبرداری نیز پیچیده‌تر می‌شوند و شناسایی توکن‌های اسکم نیز سخت‌تر می‌گردد. با این حال ابزارهایی وجود دارند که کار را برای کاربران ساده‌تر می‌کنند. در ادامه بیشتر با این ابزارها آشنا می‌شویم.

• Dextools: ابزاری مناسب برای بررسی توکن‌های اتریوم و بایننس است و آنچه را که برای هر توکن در حال رخ دادن است نشان می‌دهد.
• Unicrypt: برای بررسی سریع وضعیت نقدینگی یک توکن خاص، گزینه بسیار مناسبی محسوب می‌شود. اگر نقدینگی اولیه سازندگان قفل شده باشد، امکان برداشت آن وجود نخواهد داشت و نکته مثبتی برای سرمایه گذاران محسوب می‌شود.
• A Block Explorer: تمامی اطلاعات درباره توکن‌ها، شامل استخر نقدینگی، اطلاعات سازنده توکن و… در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
• Token Sniffer: از این ابزار می‌توان برای بررسی توکن‌های بایننس و اتریوم استفاده کرد.

شیوه کلاهبرداری از طریق پروژه های اسکم

ماهیت مجازی ارزهای دیجیتال کار را برای کلاهبرداران ساده‌تر کرده‌است و از بسیاری از افراد از راه‌های مختلفی برای کلاهبرداری استفاده می‌کنند. برای جلوگیری از ضرر و گرفتار نشدن در دام کلاهبرداران بهتر است با روش‌های رایجی که این افراد استفاده می‌کنند آشنا شویم.

عرضه اولیه توکن (ICO) اسکم

پروژه‌های جدید ارز دیجیتال از عرضه اولیه سکه (ICO) برای جذب سرمایه و تامین مالی پروژه استفاده می‌کنند. درست است که بسیاری از پروژه‌های بزرگ و قانونی فعلی، از این روش استفاده کرده‌اند اما در حال حاضر بسیاری از پروژه‌ها این روش را برای کلاهبرداری به کار می‌گیرند.

معمولا تشخیص ICO واقعی از جعلی کار سختی است؛ چرا‌که این کار معمولا به صورت آنلاین و بدون تعامل مستقیم بین سرمایه گذاران و سازمان انجام می‌شوند.

سایت های خرید آنلاین 

برخی از کلاهبرداران از دامنه‌های جعلی به گونه‌ای استفاده می‌کنند که گویی به صورت قانونی در حال فعالیت هستند. برخی از کیف‌پول‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال غیرقانونی، توسط این وبسایت‌ها قانونی نشان داده می‌شوند. هکرها از این روش برای به دست آوردن اطلاعات کاربران و دسترسی به حساب‌ها و دارایی‌هایشان استفاده می‌کنند. همچنین ممکن است کاربران را به دانلود نرم‌افزارهای مخرب ترغیب کنند.

کیف پول اسکم

یکی از انواع کلاهبرداری زمانی اتفاق می‌افتد که شخص سارق ادعا می‌کند که قادر به برداشت وجه از کیف پول تحت کنترل خود نیست و حتی ممکن است دسترسی کیف را به قربانی بدهد. سپس قربانی به امید برداشت وجه، اقدام به واریز ارز در کیف‌پول می‌کند. غافل از اینکه کلاهبرداران از ربات‌هایی استفاده می‌کنند که کیف پول را تحت نظر دارد دارایی موجود در آن را زودتر از هر‌شخص دیگری برداشت می‌کند و بدین ترتیب کاربر دارایی‌های خود را از دست می‌دهد.

فیشینگ اسکم 

فیشینگ از‌‌جمله اسکم‌هایی است که از زمان ظهور اینترنت وجود داشته و اکنون به ارزهای دیجیتال راه باز کرده است. در این روش اسکمر‌ها وبسایت‌ها و صفحاتی که می‌خواهند جعل کنند را به خوبی شبیه‌سازی می‌کنند. به همین خاطر بسیاری از کاربران برای شناسایی آن‌‌ها دچار مشکل می‌شوند. حملات فیشینگ کاربران را به کلیک بر روی یک لینک ترغیب می‌کنند تا از این طریق بتوانند اطلاعات کاربر را به منظور دسترسی به حساب‌‌ها بگیرند.

بروکر اسکم (Broker Scam)

به صرافی‌هایی که به کاربران خود وعده‌های دروغین و اغراق شده می‌دهند، بروکر اسکم گفته می‌شود. به این صورت که به کاربران این وعده داده می‌شود که با افزایش موجودی خود می‌توانند پاداش خوبی دریافت کنند. در‌صورتی که پس از فریب خوردن کاربران، پاداش بسیار کمی به آن‌ها داده می‌شود و کارمزد بالایی دریافت می‌گردد.

اسکم های پانزی

اسکم‌های پانزی با پول سرمایه‌گذاران جدید، سود سرمایه‌گذاران قدیمی را پرداخت می‌کند. در‌واقع در این روش،‌ سرمایه گذاران جدید مورد هدف قرار می‌گیرند. در این نوع کلاهبرداری، به کاربران سود‌های کلان با ریسک‌های کم وعده می‌دهند. با این اوصاف بهتر است خطرات آن را در نظر گرفت و با احتیاط رفتار کرد.

بد افزار

یکی از راه‌های پرکاربرد برای کلاهبرداری، بدافزارها هستند که بر گوشی یا سیستم کاربر نصب می‌شوند و کیف پول دیگری را جایگزین کیف‌پول آن‌ها می‌کنند. بنابراین واریز پول به کیف‌پول سرمایه گذاران انجام می‌شود. در‌مجموع بدافزار‌ها به روش‌های مختلفی دارایی‌های کاربران را از کیف‌پول‌شان سرقت می‌کنند.

چرا باید با توکن اسکم آشنا شویم؟

برای سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال یکی از نکات مهم، شناسایی راه‌های کلاهبرداری است. اگر بخواهیم به طور واقع‌بینانه نگاه کنیم، امکان رخ دادن این امر وجود دارد اما می‌توان از آن اجتناب کرد. بنابراین برای داشتن سرمایه گذاری مناسب، علاوه بر دنبال کردن قیمت لحظه‌ای ارز دیجیتال، باید نسبت به خطرات احتمالی نیز هوشیار بود.

سوالات متداول