معرفی ارز بیت کوین (Bitcoin)
بیتکوین اولین ارز دیجیتال و سیستم پرداخت غیرمتمرکز در جهان است. تمامی تراکنش‌ها از طریق نوعی دفتر کل توزیع شده به نام شبکه بلاکچین در رایانه‌های مختلف در سراسر جهان، که در اصطلاح نود نام دارند، توزیع و ذخیره می‌شوند. همچنین بهتر است بدانیم که لغت کریپتوکارنسی به گروهی از دارایی‌های دیجیتال اشاره دارد که در آن امنیت تراکنش‌ها و تایید آنها به وسیله رمزنگاری صورت می‌گیرد.
این ارز را می‌توان به واحد‌های کوچکتری به نام ساتوشی تقسیم و از آن برای پرداخت استفاده کرد. از آنجاییکه قیمت بیت کوین از زمان آغاز تاکنون بسیار رشد داشته و از کمتر از یک سنت به بیش از ده‌ها هزار دلار رسیده است، می‌توان از آن به عنوان نوعی ذخیره ارزش، مانند طلا، استفاده کرد. بیتکوین در بازار ارز دیجیتال به عنوان یک دارایی دیجیتال با نماد BTC نشان داده میشود.
همانطور که اشاره کردیم BTC غیرمتمرکز بوده و هیچ شخص یا نهادی توانایی کنترل آن را ندارد و از این رو پدیده‌هایی مانند چاپ پول وجود نخواهد داشت. غیرمتمرکز بودن، مقاومت در برابر سانسور، امنیت و نداشتن حد و مرز از دلایل ارزشمند بودن BTC به شمار می‌آیند.
اگر بخواهیم بیشتر درباره غیرمتمرکز بودن این ارز توضیح بدهیم باید بگوییم که در شبکه بیتکوین کاربران به صورت مستقیم از طریق یک پلتفرم همتا به همتا با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و معاملات خود را انجام می‌دهند. در این نوع شبکه تمامی کاربران دارای قدرت یکسانی هستند و بدون نیاز به سرور مرکزی یا واسطه به یکدیگر وصل می‌شوند. داده‌ها با این روش به اشتراک گذاشته شده و ذخیره می‌شوند؛ همچنین پرداخت‌های بیتکوین به طور یکپارچه بین طرفین معامله ارسال و دریافت می‌گردد.
شبکه BTC به ماینرهایی که تراکنش‌ها را تایید و بلاک‌های جدید ایجاد می‌کنند، پاداش ارائه می‌کند. از سال ۲۰۰۹ تاکنون بسیاری از ارزهای دیجیتال از رشد و محبوبیت بیتکوین الهام گرفته‌اند و سعی در رقابت با آن دارند.
بنیان گذاران بیت کوین
در سال ۲۰۰۹ این ارز دیجیتال توسط شخص یا گروهی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو معرفی شد؛ هویت ساتوشی تا به امروز شناسایی و تایید نشده است. با این حال ساتوشی وایت پیپر بیتکوین را برای بیان مفهوم BTC، با عنوان « بیتکوین: یک سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا» منتشر کرد. در همین سال نیز بلاکچین راه‌اندازی و اولین بلاک آن یا همان Genesis block ایجاد شد.
تا سال ۲۰۱۰ ناکاموتو فعالیت خود را در رابطه با بیتکوین و بلاکچین ادامه داد اما از آن زمان تاکنون خبر موثقی از آن در دسترس نیست. ساتوشی اولین شخصی نبود که مفهوم ارز دیجیتال را بیان کرد؛ اما می‌توان آن را اولین شخصی دانست که از طریق بلاکچین مسئله‌ای به نام خرج مضاعف (double spending) را حل کرد.
در طی این سال‌ها بر اساس حدس و گمان، برخی افراد به عنوان ساتوشی ناکاموتو شناخته شدند. اما تاییدی بر قطعی بودن این حدس و گمان‌ها وجود ندارد.
لیا مک گرات گودمن در سال ۲۰۱۴ در مقاله‌ای دوریان ناکاموتو را به عنوان خالق اصلی BTC نام برد. اما باوجود تحقیقاتی که پس از آن انجام شد، این موضوع منتفی گردید. نیک سابو نیز شخص دیگری است که در سال ۲۰۰۵ مقاله‌ای درباره ارز دیجیتال نوشت اما سابو نیز به عنوان خالق بیتکوین مورد تایید قرار نگرفت. با این اوصاف تا این لحظه هویت سازنده بیتکوین به صورت ناشناس باقی مانده است.
ویژگی های بیت کوین
بیتکوین نیز مانند سایر ارزهای دیجیتال می‌تواند برای مبادله و خرید کالا و خدمات استفاده شود. با این حال قیمت آن از سال ۲۰۰۹ تاکنون نوسانات و تصاعدهای بسیاری را تجربه کرده است. به طور کلی احساسات بازار، اخبار، اظهار نظر افراد معروف و... همگی در قیمت ارزهای دیجیتال تاثیر گذارند. با این حال عوامل دیگری هم موجب ارزشمندی بیتکوین شده‌اند که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم:
- بیتکوین دارای سقف عرضه بوده و محدود به ۲۱ میلیون است.
- تا هشت اعشار قابل تقسیم بوده و کوچکترین واحد آن برابر است با 0.00000001 بیت کوین.
- می‌توان آن را در کیف پول‌های دیجیتالی ذخیره کرد و به همین خاطر قابلیت حمل آسانی دارد.
- این ارز ماهیت فیزیکی نداشته و امکان گم شدن آن وجود ندارد. با این حال اگر اطلاعات کیف پول، مانند کلید خصوصی گم شود، سرمایه کاربر در معرض خطر قرار می‌گیرد.
- با وجود بلاکچین و کلیدهای رمزنگاری، این ارز در برابر بسیاری از خطرات و کلاهبرداری‌ها محافطت میشود.
- در شبکه بلاکچین تمامی بلاک‌ها در ارتباط با یکدیگر قرار دارند؛ به همین جهت هیچ شخص یا نهادی قادر به پاک کردن اطلاعات نیست.
- مانند هر دارایی دیگر، بیتکوین نیز به آسانی با پول قابل معامله بوده و این کار از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال امکان پذیر است.
- بدون در نظر گرفتن مقدار پول و مقصد، ارسال پول از این طریق بسیار سریع بوده و تنها چند دقیقه زمان می‌برد.
- هزینه انتقال پول به هر نقطه از جهان از طریق بانک، هزینه زیادی برای کاربر به همراه دارد. اما با استفاده از بیتکوین این هزینه بسیار کاهش می‌یابد.
- بیتکوین یک ارز جهانی محسوب میشود و می‌توان آن را به هر کشوری ارسال کرده و مانند اینترنت و ایمیل هیچ محدودیت و مرزی ندارد.
- در ایجاد، صدور و عرضه بیتکوین هیچ نهاد یا سازمانی نمی‌تواند دخالت داشته باشد و کاملا به صورت غیرمتمرکز انجام میشود.
- کنترل و اختیار بیتکوین به طور ۱۰۰٪ و کامل در اختیار خود سرمایه گذار قرار دارد.
علاوه بر موارد ذکر شده برخی تاجران و کسب و کارها به دلایل زیر ترجیح می‌دهند از بیتکوین استفاده کنند:
- به طور کلی هزینه کمیسیون پرداخت‌ها معمولا حدود ۲ تا ۳ درصد بوده و در نقطه مقابل، هزینه انجام تراکنش‌ها با استفاده از بیتکوین بسیار کم در نظر گرفته میشود.
- در این روش تاجران نیازی به افزایش قیمت محصولات خود ندارند و در صورتی که کاربران بیتکوین را به عنوان روش پرداخت انتخاب کنند، می‌توانند برای آنها تخفیف در نظر بگیرد. علاوه بر این‌ها، برخلاف پول نقد، هیچ راهی برای جعل این ارز وجود ندارد.
- یکی دیگر از مزایای این ارز کاهش احتمال سرقت بوده و به همین جهت بسیاری از هزینه‌ها (مانند خرید گاو صندوق و...) کاهش می‌یابند. همچنین سرعت پرداخت‌ها و کیفیت کار کارکنان بسیار بهبود بخشیده میشود. از آنجایی که نیروی انسانی در فرآیند پرداخت‌ها دخالت ندارد، درصد خطا پایین می‌آید و تمامی مراحل بسیار سریع و به صورت خودکار انجام میشود.
- بازپرداخت هزینه یکی از انواع کلاهبرداری‌های رایج است که در سیستم‌های بانکی سنتی انجام میشود. در این شبکه امکان معکوس شدن پرداخت وجود نداشته و چنین کاری نمی‌تواند انجام شود.
مزایای خرید ارز بیت کوین
ویژگی‌های منحصر به فرد BTC آن را تبدیل به ارزی محبوب میان سرمایه گذاران کرده است. با شناخت مزایای این ارز، می‌توان سرمایه گذاری بهتری انجام داد. باهم نگاهی به مزایای این ارز می‌اندازیم:
قابلیت دسترسی و نقد شوندگی
ازجمله ویژگی‌های مثبت ارزهای دیجیتال، از جمله بیتکوین، عدم وجود مرز و محدودیت است. بیتکوین میزان دسترسی بسیار خوبی دارد و انتقال آن از کیف پولی به کیف پول دیگر، تنها چند دقیقه طول می‌کشد. بدین ترتیب می‌توان از آن برای خرید کالا و خدمات استفاده کرد. همچنین کاربرانی که برای سرمایه گذاری از این ارز استفاده می‌کنند، می‌توانند در هر لحظه به خرید و فروش آن بپردازند.
ناشناس بودن کاربر و شفافیت
اگرچه که کاربران این شبکه کاملا ناشناس نیستند و توسط کد‌های عددی شناسایی می‌شوند، اما امکان ردیابی تراکنش‌های انجام شده وجود ندارد. در شبکه بلاکچین بیتکوین، تراکنش‌ها دائما قابل مشاهده‌اند و این شفافیت، موجب امنیت بیشتر شبکه میشود. با وجود شفافیت بالای شبکه، تنها صاحب کیف پول می‌تواند از مقدار BTC موجود در کیف پول خود اطلاع داشته باشد. درواقع تمامی اطلاعات مربوط به عرضه این ارز قابل مشاهده است اما اطلاعات کاربران به صورت پنهان باقی میماند.
برای حفظ امنیت بیشتر سرمایه گذاران اگر آدرس کیف پول کاربر عمومی شود، کاربر می‌تواند کیف پول جدیدی باز کرده و اطلاعات خود را ایمن نگه دارد. برخلاف سیستم‌های بانکی سنتی که برای افتتاح حساب اطلاعات زیادی از کاربر دریافت می‌کنند و امکان درز اطلاعات کاربران به بیرون از بانک وجود دارد، برای انجام تراکنش‌های بیتکوین نیازی به ارائه اطلاعات توسط سرمایه گذار وجود ندارد.
مستقل بودن از قدرت های مرکزی
همانطور که پیش از این گفتیم، BTC یک ارز غیرمتمرکز بوده و قوانین آن توسط دولت یا بانک مرکزی تنظیم نمی‌شود. به همین خاطر دولت امکان مسدود کردن سکه‌ها یا دریافت آنها از کاربران را ندارد. در این سیستم کاربران بر روی دارایی‌های خود کنترل دارند و قیمت‌‌ها وابسته به سیاست‌های دولتی نیست. درواقع سرمایه گذاران BTC، این مسئله را یکی از بزرگترین مزیت‌های آن می‌دانند. استفاده از بیتکوین به کاربران آزادی مالی می‌دهد و می‌توانند در سطح جهانی به انجام تراکنش‌ها بپردازند. با این اوصاف این شبکه ثبات اقتصادی و آزادی‌هایی را فراهم می‌کند و افراد می‌توانند در بخش‌های مختلف زندگی خود آن را احساس کنند.
پتانسیل بازدهی بالا
برخی از کاربران نوسانات بیتکوین را به عنوان نقطه ضعف در نظر می‌گیرند اما این ویژگی پتانسیل تبدیل شدن به نقطه قوت را دارد چراکه BTC پتانسیل بازدهی بالایی از خود نشان داده است. بسیاری از کاربران باور دارند که BTC یک ارز دیجیتال امیدوارکننده است و آن را پذیرفته‌اند. در این میان افرادی که BTC را با قیمت پایین خریداری کرده‌اند، امکان دریافت سود بالاتری دارند. علاوه بر این بسیاری از کاربران معتقدند که بیتکوین یک سرمایه گذاری بلندمدت است و در چند سال آینده به طور قابل توجهی قیمت آن افزایش می‌یابد. به طور کلی با انجام تحلیل‌های مناسب می‌توان از نوسانات این ارز به سود قابل توجهی دست یافت. به این مثال از نوسانات و سوددهی بیتکوین توجه کنید: در مارچ ۲۰۱۷ قیمت این ارز ۹۷۵/۷۰ دلار بود و در عرض چند ماه به ۲۰/۰۸۹ دلار رسید. پس از آن در اپریل ۲۰۲۱ قیمت آن بالاترین حد خود یعنی ۶۱۰۰۰ دلار را تجربه کرد. با این اوصاف افرادی که در سال ۲۰۱۷ این ارز را خریدند، در سال ۲۰۲۱ به سود قابل توجهی دست پیدا کردند.
کنترل و امنیت
بلاکچین نوعی دفتر کل توزیع شده است که از توابع هش برای منحصر به فرد سازی هر تراکنش و ثبت آنها استفاده می‌کند و در چنین شرایطی تغییر آن غیرممکن میشود. با این اوصاف این ارز از این لحاظ در سطح امنیت قابل قبولی قرار دارد. پیش از این نیز ذکر کردیم که هرشخصی می‌تواند اطلاعات کیف پول و دارایی‌های خود را تحت کنترل داشته باشد. تا زمانی که کلیدهای خصوصی کیف پول کاربر در اختیار شخص دیگری قرار نگیرد، امکان دسترسی به وجوه وجود ندارد. اما باید توجه داشت که در صورت گم شدن کلید کیف پول، امکان بازیابی وجوه وجود ندارد. علاوه بر این، ماهیت و ساختار بلاکچین به این صورت است که گرهها و رایانه‌های مختلف تراکنش‌ها را تایید می‌کنند و روز به روز به تعداد این گرهها اضافه میشود. بدین ترتیب با افزایش قدرت محاسباتی، میزان امنیت شبکه نیز بیشتر می‌گردد.
آموزش خرید و فروش بیت کوین (BTC)
برای خرید بیت کوین یکی از مهم‌ترین نکات، استفاده از صرافی‌های معتبر است. برای خرید این ارز از صرافی رمزینکس ابتدا ثبت نام و احراز هویت در سایت انجام شود. برای احراز هویت مدارک باید مدارک داخل سایت بارگذاری شوند و پس از تایید از سمت صرافی، سطح طلایی برای کاربر فعال شده و خرید و فروش به صورت نامحدود و با ارز ریال امکان پذیر میشود. رمزینکس برای خرید و فروش بیت کوین راه‌های مختلفی پیش روی کاربران قرار داده است. یکی از این راه‌ها خرید بیت کوین از طریق سفارش بازار است که در آن سفارش در سریع‌ترین زمان ممکن صورت می‌گیرد. از سوی دیگر در روش سفارش محدود، تکمیل سفارش خرید کاربر در صورت تطابق قیمت‌های خرید و فروش انجام میشود. خرید BTC به روش حد زیان، امکان درج قیمت فعال سازی را فراهم کرده است. بدین ترتیب کاربران مطمئن می‌شوند که سفارش مد نظرشان در قیمت ذکر شده خرید یا فروش خواهد شد. همچنین در دو فیلد دیگر می‌توانند مقدار و نوع ارز مورد نظرشان را وارد کنند. روش آخر نیز OCO نام دارد که می‌توان دو سفارش با عنوان‌های سفارش محدود و حد زیان ثبت کرد. زمانی که یکی از این دو سفارش انجام شود، سفارش دوم به طور خودکار لغو میشود.
بیت کوین توسط چه کسانی کنترل می شود؟
یکی از سوالاتی که برای عموم کاربران ایجاد میشود این است که چه کسانی BTC را کنترل می‌کنند؟ در پاسخ به این سوال ابتدا نگاهی به معنای تمرکز زدایی می‌اندازیم؛ زمانی که کنترل از یک مرکز واحد به چندین واحد کوچکتر منتقل شود، تمرکز زدایی اتفاق می‌افتد.
این امر درباره شبکه بیتکوین نیز صدق می‌کند؛ با این تفاوت که به جای انتقال به چندین واحد کوچکتر، کنترل شبکه به چندین هزار گره در سراسر جهان واگذار میشود. به عبارت دیگر هیچ مقام مرکزی برای کل شبکه تصمیم نمی‌گیرد و تمامی اعضا در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیمات مربوط به آن نقش دارند. این کاربران هستند که در سراسر جهان بیتکوین را کنترل می‌کنند و هر کاربری می‌تواند نسخه نرم‌افزار مورد نظر خود را انتخاب کند. با این حال برای تبدیل شدن به شبکه‌ای کارآمد، کاربران باید نسخه‌های سازگار برنامه را به اجرا درآورند و زمانی که تمامی اعضا از قوانین یکسانی پیروی کنند، با اکثریت آرا اجماع شبکه بیت کوین رقم می‌خورد. تمامی گرهها در شبکه یکسان هستند و زمانی که اکثریت راجع به موضوعی رای موافق بدهند، آن اتفاق خواهد افتاد. به همین جهت فعال، امن و سالم نگه داشتن شبکه به نفع تمامی اعضا است.
نگاهی به آینده بیت کوین
BTC از سال ۲۰۰۹ تاکنون عملکرد بسیار خوبی ارائه کرده و توانسته به عنوان یک معیار در بازار ارزهای دیجیتال تبدیل شود. سرمایه گذاری در بیتکوین نیز مانند سایر ارزهای دیجیتال با ریسک‌هایی همراه است؛ بنابراین توصیه میشود پیش از سرمایه گذاری، تحلیل‌های دقیقی صورت بگیرد. بیتکوین توانسته رشد بسیار خوبی را رقم بزند و همچنان به عنوان پیشرو در این زمینه محسوب میشود. با این حال نمی‌توان به طور تضمینی صعود یا نزول آن را پیش‌بینی کرد. سرمایه گذاران با در نظر گرفتن شرایط مختلف و اهداف خود، می‌توانند درباره خرید بیت کوین تصمیم بگیرند.
کارمزد بیت کوین
کارمزد معاملات خرید بیت کوین در رمزینکس به صورت درصد از هر دو طرف معامله یعنی سفارش‌دهنده (کسی که سفارش را ثبت می‌کند) و سفارش‌پذیر (کسی که سفارش را تکمیل می‌کند) دریافت میشود. این میزان کارمزد به حجم معاملات یک ماه اخیر کاربر بستگی دارد.
| حجم معاملات ماهیانه | Maker (سفارش دهنده) | Taker (سفارش پذیر) |
|---|---|---|
| کمتر از 50 میلیون تومان | % 0.3 | % 0.32 |
| 50 تا 200 میلیون تومان | % 0.2 | % 0.25 |
| 200 تا 500 میلیون تومان | % 0.15 | % 0.2 |
| 500 میلیون تومان و بیشتر | % 0.12 | % 0.18 |
کامزد انتقال به کیف پول بیت کوین
کارمزدهای برداشت براساس کارمزدهای جهانی شبکه ی بلاک چین رمز ارز ها محاسبه شده است. حداکثر کارمزد انتقال ارز دیجیتال بیت کوین به کیف پول، 0.0005 بیت کوین می باشد. لازم به ذکر است میزان کارمزد برداشت ارز دیجیتال با توجه به حجم مبادلات و میزان ترافیک متغیر می باشد.
