اگر از محدودیت‌های موجود در روش سنتی استیکینگ خسته شده‌اید، به جای درستی آمده‌اید! با لیکویید استیکینگ دیگر لازم نیست بین کسب پاداش و حفظ نقدینگی یک مورد را انتخاب کنیم! در این مطلب از رمزینکس بررسی می‌کنیم چگونه محدودیت‌های استیکنیگ به روش سنتی را دور بزنیم، چطور بدون قفل کردن دارایی‌های خود و بدون انتظارات طولانی، پاداش کسب کنیم و همچنین کاربردها و مزایای لیکویید استیکینگ را بررسی خواهیم کرد!
چرا به لیکویید استیکینگ نیاز داریم؟
لیکویید استیکینگ از ترکیب دو واژه لیکوییدیتی و استیکینگ تشکیل شده است. قبل از بررسی مفهوم لیکویید استیکینگ، برای درک بهتر این فرآیند، ابتدا به بررسی کوتاه هر کدام از واژگان ذکر‌شده به‌صورت جدا می‌پردازیم.
لیکوییدیتی چیست؟
لیکوییدیتی یا همان نقدینگی به این اصل اشاره دارد که چگونه می‌توان به خرید و فروش یک دارایی مالی، به عنوان مثال خرید ارز دیجیتال، پرداخت بدون اینکه بر قیمت آن تاثیر زیادی بگذارد. نقدینگی بالا به این معنی است که یک دارایی می‌تواند به‌سرعت به پول نقد یا دارایی‌های دیگر با حداقل نوسانات قیمت تبدیل شود، در حالی که نقدینگی پایین بر‌عکس آن را نشان می‌دهد. در زمینه ارزهای دیجیتال، نقدینگی بسیار مهم است زیرا بر سهولت خرید و فروش و ثبات کلی قیمت دارایی تاثیر می‌گذارد. دارایی‌هایی با نقدشوندگی بالا عموما برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر هستند چرا که ریسک در خرید و فروش یک ارز را کاهش و انعطاف‌پذیری در سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کنند.
استیکینگ چیست؟
استیکینگ به فرآیند مشارکت فعال در اعتبارسنجی تراکنش‌ها در شبکه بلاک‌چین اشاره دارد. در بلاک‌چین‌هایی که از مکانیزم اثبات سهام «PoS» استفاده می‌کنند، استیکینگ شامل نگهداری و قفل‌کردن مقدار معینی از ارز دیجیتال در کیف پول خود برای پشتیبانی از عملیات شبکه، مانند تایید تراکنش‌ها و ایمن‌سازی شبکه است. با قفل‌کردن توکن‌های خود، شرکت‌کنندگان یا «اعتباردهنده‌ها» می‌توانند جوایزی را کسب کنند، که معمولا به شکل توکن‌های اضافی است. این فرآیند نه تنها امنیت شبکه را تشویق می‌کند، بلکه مشارکت‌کنندگان را تشویق می‌کند تا دارایی‌های خود را حفظ کنند، عرضه کلی را کاهش داده و ارزش توکن شبکه را در طول زمان افزایش می‌دهد.
در این فرآیند، توکن های استیک‌شده برای یک دوره خاص غیر‌قابل نقد می‌شوند. در طول این دوره سها‌م‌داران نمی‌تواند به‌هیچ‌وجه توکن‌های خود را جابه‌جا، معامله یا نقد کنند و از آنها استفاده کند. اینجاست که لیکویید استیکینگ «Liquid Staking» پا به عرصه ارزهای دیجیتال می‌گذارد و محدودیت‌های این فرآیند را برطرف می‌سازد.
لیکویید استیکینگ چیست و چگونه کار می‌کند؟
مفهوم لیکویید استیکینگ در فضاهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز «DeFi» به این اصل اشاره دارد که ما می‌توانیم دارایی‌های ارز دیجیتال خود را برای کسب پاداش و در عین حال با حفظ نقدینگی آنها، به اشتراک بگذاریم. این بدان معناست که حتی اگر دارایی‌هایمان استیک و قفل شوند و در فرآیندهای امنیتی و اجماع شبکه شرکت کنیم، همچنان می‌توانیم به ارزش معادل این دارایی‌ها دسترسی داشته باشیم و از آن استفاده کنیم، بدون اینکه منتظر پایان یافتن دوره قفل‌شدن دارایی‌های خود بمانیم. به بیان ساده‌تر، با استفاده از لیکویید استیکینگ، در هنگام مشارکت در فرآیند استیکینگ، می‌توانیم به خرید و فروش و یا جا‌به‌جایی ارزهای استیک‌شده خود بپردازیم. این کار توسط توکن‌های لیکویید استیکینگ که در ادامه با مفهوم آنها آشنا می‌شویم، انجام می‌شود.
توکن لیکویید استیکینگ (LST) چیست؟
توکن لیکویید استیکینگ یا همان «LST» یک توکن مشتقه است که ارزشی معادل با دارایی‌های استیک‌شده در فرآیند لیکویید استیکینگ دارد. این توکن‌ها برای ارائه مزایای سهام‌داری، مانند کسب پاداش و حمایت از امنیت شبکه طراحی شده‌اند، در حالی که نقدینگی را نیز فراهم می‌کنند؛ به این معنی که می‌توان برای خرید و فروش و در برنامه‌های مالی غیرمتمرکز «DeFi» از آنها استفاده کرد.
مراحل لیکویید استیکینگ
در ادامه ۵ مرحله اصلی برای انجام و شروع فرآیند لیکویید استیکینگ به ترتیب ذکر شده است:
۱- انتخاب پروتکل
برای مشارکت در فرآیند لیکویید استیکینگ Liquid Staking ابتدا باید پروتکل مناسبی را برای این کار انتخاب کنیم. عواملی مانند دارایی‌های پشتیبانی شده، امنیت و شهرت را نیز باید در نظر داشته باشیم که با نیازها و ترجیحاتمان مطابقت داشته باشند. این فرآیند در پلتفرم‌های متمرکز مانند بایننس و یا غیرمتمرکز که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند قابل انجام است.
۲- انتخاب یک کیف پول سازگار
بعد از انتخاب پروتکل مورد نظرمان، باید یک کیف پول ارز دیجیتال انتخاب کنیم که با پروتکل انتخابی ما سازگار است. گزینه های رایج عبارتند از MetaMask، Trust Wallet و کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند Ledger. لازم به ذکر است در این مرحله باید ارز مورد نظرمان را نیز در کیف پول خود موجود داشته باشیم.
۳- شروع فرآیند استیکینگ
در مرحله بعدی باید به وب‌سایت رسمی پروتکلی که برای لیکویید استیکینگ انتخاب کرده‌ایم برویم و کیف پول خود را به آن متصل کنیم و گزینه «Stake» ،«Start Staking» یا عناوین مشابه را انتخاب کنیم.
۴- اشتراک‌گذاری ارزهای دیجیتال
پس از شروع فرآیند، باید مقدار ارز دیجیتالی که می‌خواهیم به اشتراک بگذاریم را وارد و تراکنش را از طریق کیف پول خود تایید کنیم.
۵- تبدیل توکن‌های LST
پس از تایید تراکنش و شروع فرآیند لیکویید استیکینگ، پروتکل مورد نظر توکن‌های لیکویید استیکینگ LST را برای کیف پول ما صادر می‌کند که برای حفظ نقدینگی می‌توانیم LSTها را در صرافی‌های ارزهای دیجیتال پشتیبانی‌شده معامله کنیم.
کاربردها و مزایای لیکویید استیکینگ
در ادامه ۲ کاربرد کلیدی و برجسته لیکویید استیکینگ آورده شده است:
۱- نقدینگی قفل‌نشده
زمانی که به روش سنتی توکن‌های خود را در شبکه‌ای مانند اتریوم قفل می‌کنیم، دیگر نمی‌توانیم آنها را معامله کنیم یا به عنوان وثیقه از آن استفاده کنیم. در روش لیکویید استیکینگ، ارزش ذاتی توکن استیک‌شده ما در قالب توکن‌های LST حفظ می‌شود و امکان معامله و استفاده از آنها به عنوان وثیقه در پروتکل‌های DeFi را فراهم می‌شود.
۲- فرصت‌های پاداش
استیکینگ به روش سنتی این فرصت را برای ما فراهم می‌کند که برای تایید تراکنش‌ها پاداش دریافت کنیم. در روش Liquidity Staking ما می‌توانیم به دریافت این جوایز ادامه دهیم و در عین حال با استفاده از توکن های LST، بازدهی بیشتری را در پروتکل‌های مختلف DeFi کسب کنیم.
لیکویید استیکینگ از چه روش‌هایی قابل انجام است؟
لیکویید استیکینگ از طریق پلتفرم‌های مختلفی به دو صورت متمرکز و غیرمتمرکز قابل انجام است که هر کدام ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. درک تفاوت‌های بین لیکویید استیکینگ متمرکز و غیرمتمرکز می‌تواند به ما کمک کند تا تصمیم‌گیری آگاهانه‌ای در مورد اینکه کدام رویکرد به بهترین وجه با نیازهای ما مطابقت دارد، داشته باشیم.
لیکویید استیکینگ متمرکز (Centralized Liquid Staking)
در دنیای ارزهای دیجیتال کلمه متمرکز یا Centralized به نهاد یا گروهی اشاره دارد که به مدیریت و نظارت یک سیستم می‌پردازد. لیکویید استیکینگ متمرکز شامل استفاده از سرویسی است که توسط یک نهاد متمرکز ارائه می‌شود، مانند یک صرافی یا ارائه‌دهنده خدمات لیکویید استیکینگ، برای به اشتراک گذاشتن ارز دیجیتال از طرف کاربر. به بیان دیگر، کاربران دارایی‌های خود را نزد یک نهاد مرکزی سپرده می‌کنند و نگهبانی دارایی‌های خود را بر عهده آن مرکز می‌گذارند.
اغلب پلتفرم‌های لیکویید استیکینگ به روش متمرکز، رابط‌های کاربر پسندی را ارائه می‌دهند که برای کاربرانی که کمتر با مسائل فنی مربوط به این فرآیند آشنا هستند، آسان‌تر است. این پلتفرم‌ها ممکن است تحت بازبینی قوانین نظارتی خاصی قرار داشته باشند که می‌تواند سطحی از امنیت را فراهم کند اما محدودیت‌هایی نیز ایجاد کند.
همچنین جوایز لیکویید استیکینگ توسط نهاد مرکزی ناظر بر فرآیند، مدیریت و توزیع می‌شود. کاربران اغلب جوایزی را در قالب توکن‌های LST دریافت می‌کنند.
فواید لیکویید استیکینگ به روش متمرکز
از مزایای لیکویید استیکینگ به موارد کلیدی زیر می‌توان اشاره کرد:
| فواید | توضیحات |
|---|---|
| سادگی | استفاده آسان‌تر، با دستورالعمل‌ها و پشتیبانی واضح |
| امنیت | ممکن است اقدامات امنیتی و بیمه در برابر ضرر و زیان ارائه دهد |
| نقدشوندگی | دسترسی فوری به توکن LST اغلب با یک رابط ساده |
معایب لیکویید استیکینگ به روش متمرکز
معایب این فرآیند نیز در ادامه ذکر شده است:
| معایب | توضیحات |
|---|---|
| اعتماد | مستلزم اعتماد به قدرت مرکزی است. |
| کنترل | کاربران بر دارایی‌های خود کنترل ندارند. |
صرافی‌های متمرکز مانند بایننس، کوین‌بیس و کراکن خدمات مربوط به لیکویید استیکینگ به روش متمرکز را ارائه می‌دهند. همچنین ارائه‌دهندگان خدمات سهام‌داری مانند Lido در صرافی‌های متمرکز نیز چنین خدماتی را برای کاربران فراهم می‌کنند.
لیکویید استیکینگ غیرمتمرکز (Decentralized Liquid Staking)
بر‌خلاف واژه متمرکز که پیش‌تر با آن آشنا شدیم، در روش غیرمتمرکز، سیستم‌ها، برنامه‌ها و پروتکل‌ها بدون دخالت یک مرجع مرکزی عمل می‌کنند. تمرکززدایی یکی از اصلی‌ترین پایه‌های فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال است و لیکویید استیکینگ به روش غیرمتمرکز شامل استیک کردن دارایی‌ها به‌طور مستقیم در شبکه بلاک‌چین از طریق پلتفرم‌ها یا پروتکل‌های غیرمتمرکز است که توکن‌های LST را بدون نظارت از یک مرجع مرکزی صادر می‌کند.
فواید لیکویید استیکینگ به روش غیرمتمرکز
از کلیدی‌ترین فواید روش غیرمتمرکز می‌توان به موارد زیر پرداخت:
| فواید | توضیحات |
|---|---|
| کنترل مستقیم | کاربران کنترل مستقیم بر دارایی‌های خود از طریق پروتکل‌های غیرمتمرکز را دارند. |
| عدم نیاز به اعتماد | نیاز به اعتماد به یک گروه یا واحد خاص را کاهش می‌دهد. |
| شفافیت | تمامی فرآیندها در بلاک‌چین شفاف و قابل تایید هستند. |
معایب لیکویید استیکینگ به روش غیرمتمرکز
در کنار مزایای برجسته خود، لیکویید استیکینگ به روش غیرمتمرکز چالش‌هایی را نیز به همراه دارد از جمله:
| معایب | توضیحات |
|---|---|
| پیچیدگی | به سطح بالاتری از دانش فنی نیاز دارد. |
| ریسک | برابر اشکالات و هک‌های قراردادهای هوشمند آسیب پذیر است |
| پشتیبانی | پشتیبانی مشتری در مقایسه با سیستم‌عامل‌های متمرکز محدود‌تر است. |
از جمله پلفترم‌هایی که خدمات لیکویید استیکینگ به روش غیرمتمرکز را ارائه می‌دهند می‌توان به Lido Finance اشاره کرد که برای شبکه‌های اتریوم، سولانا و سایر بلاک‌چین‌ها به‌صورت غیرمتمرکز عمل می‌کند.
جمع‌بندی
در این مطلب از رمزینکس به بررسی لیکویید استیکینگ، کاربردها، ویژگی‌ها و روش‌های آن پرداختیم. این فرآیند به دو روش متمرکز و غیرمتمرکز انجام می‌شود که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. آشنایی با تفاوت‌های لیکویید استیکینگ متمرکز و غیرمتمرکز در جهت‌گیری تصمیم‌گیری ما در مورد اینکه کدام رویکرد به بهترین وجه با نیازهای ما مطابقت دارد، موثر است.
سوالات متداول
آیا لیکویید استیکینگ حلال است؟
فرآیند لیکویید استیکینگ بر پایه بلاک‌چین است که به اعتبار شبکه کمک می‌کند و از نظر اسلامی مشکلی ندارد.
آیا لیکویید استیکینگ امن است؟
ارائه‌دهندگان خدمات لیکویید استیکینگ مسئول حفظ زیرساخت و فناوری هستند که از روش لیکویید استیکینگ پشتیبانی می‌کند. اگر مشکلات عملیاتی مانند خرابی سیستم، قطع شدن شبکه، یا سایر مشکلات فنی وجود داشته باشد، لیکویید استیکینگ می‌تواند ریسک‌هایی به همراه داشته باشد و دارایی‌ها در معرض خطر قرار می‌گیرند.
نظرات کاربران
اولین نفری باشید که نظر می دهید