ZKSync یک راه‌حل لایه دوم برای بلاک‌چین اتریوم است که از zk-rollup به عنوان فناوری کلیدی برای بهبود قابلیت مقیاس‌پذیری شبکه استفاده می‌کند. مشابه optimistic rollupها، zk-rollupها تراکنش‌ها را از لایه اصلی اتریوم جمع‌آوری کرده و اثبات‌های تراکنش را به زنجیره اصلی ارسال می‌کنند. این فرآیند منجر به دسته‌بندی صدها تراکنش در یک تراکنش واحد شده و در نهایت توسط اتریوم تأیید و ایمن‌سازی می‌شود.
سیستم‌های اثبات دانش صفر (zero-knowledge-proof) امنیت رمزنگاری پیشگیرانه را برای این سرویس به ارمغان می‌آورند. این بدان معناست که راه‌حل‌های zk-rollup می‌توانند صحت یک تراکنش خاص را بدون افشای جزئیات تراکنش، تأیید کنند. در حالی که این مفهوم ممکن است برای افراد ناآشنا با حوزه رمزنگاری پیچیده به نظر برسد، اثبات‌های دانش صفر به عنوان یکی از راه‌حل‌های امیدوارکننده برای مقیاس‌پذیری ایمن و حفظ حریم خصوصی در شبکه‌ی اتریوم شناخته می‌شوند.
یکی از مزایای برجسته‌ی فناوری ZKSync، کارمزدهای گس پایین در بلاک‌چین لایه دوم است. در مقایسه با شبکه‌ی اصلی اتریوم، کارمزدهای گس در این پلتفرم می‌توانند تا ۱۰۰ برابر کمتر باشند و همچنان از امنیت به ارث رسیده از شبکه‌ی اصلی اتریوم بهره‌مند شوند. علاوه بر این، ZKSync با انتشار نسخه‌ی ۲.۰ خود، در حال تلاش برای دستیابی به توان عملیاتی بیش از ۱۰۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه (TPS) است. ZKSync 2.0 همچنین از قابلیت‌های قرارداد هوشمند دلخواه از طریق سالیدیتی (Solidity) و زینک (Zinc)، زبان برنامه‌نویسی داخلی خود، پشتیبانی می‌کند.
ZKSync در مقایسه با سایر راه‌حل‌های لایه دوم
دو رقیب اصلی این سرویس در حوزه‌ی راه‌حل‌های لایه دوم:
- شبکه‌های لایه ۲ که از optimistic rollupها استفاده می‌کنند (آربیتروم و آپتیمیزم): در مقایسه با zk-rollupها، optimistic rollupها سرعت پردازش روی زنجیره (on-chain) پایین‌تری دارند، زیرا دوره‌ی انتظار برای اعتراض به تراکنش وجود دارد. با این حال، optimistic rollupها مستقیماً قراردادهای هوشمند را در شبکه‌ی اتریوم اجرا می‌کنند که این ویژگی برای برخی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) با فعالیت زیاد روی زنجیره، مناسب‌تر است.
- Starkware (راه‌حل دیگری از لایه ۲ که از فناوری اثبات دانش صفر برای مقیاس‌پذیری استفاده می‌کند): در مقایسه با ZKSync، Starkware فعالیت خود را زودتر آغاز کرده و تاکنون سرمایه‌ی بیشتری جذب کرده است. همچنین، Starkware در توسعه‌ی خود پیشرفته‌تر است و اکوسیستم بزرگ‌تری دارد. با این حال، فناوری rollup استارک‌ور از نظر سرعت و کارایی، اندکی نسبت به همتای آن برتری دارد.
به طور کلی، هر دو راه‌حل اثبات دانش صفر، رویکردهای معتبر و کارآمدی برای مقیاس‌پذیری اتریوم ارائه می‌دهند. ZKSync با تمرکز بر جامعه و نوآوری، در حال پیشرفت است، در حالی که Starkware از حمایت شرکت‌های بزرگ و دانش فنی بالایی برخوردار است.
تیم، سرمایه‌گذاران و نقشه راه ZKSync
تیم پشتیبان این سرویس، شرکت Matter Labs، یک شرکت آلمانی است که فعالیت خود را با هدف توسعه‌ی راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری برای شبکه‌ی اتریوم آغاز کرد. این شرکت از دسامبر ۲۰۱۹ پروژه‌ی ZKSync را کلید زد و در ژوئن ۲۰۲۰ نسخه‌ی ۱.۰ آن را منتشر کرد. نسل اولیه‌ی ZKSync توان عملیاتی ۳۰۰ تراکنش در ثانیه را ارائه می‌داد.
توسعه‌ی ZKSync 2.0 منجر به عرضه‌ی نسخه‌ی آلفای zkEVM شد که امکان سازگاری با ماشین مجازی اتریوم (EVM) را در محیط rollup فراهم می‌آورد. همچنین این پلتفرم با توسعه‌ی zkPorter، در حال تلاش برای ارتقاء توان عملیاتی خود از ۳,۰۰۰ تراکنش در ثانیه (در نسخه‌ی ۱.۱) به ۲۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه است.
Matter Labs در سپتامبر ۲۰۱۹ موفق به جذب ۲ میلیون دلار سرمایه در مرحله‌ی بذری (Seed Round) شد. این شرکت در ادامه، در فوریه‌ی ۲۰۲۱ در دور سرمایه‌گذاری سری A (Series A) مبلغ ۶ میلیون دلار دیگر از شرکت‌های مطرح حوزه‌ی ارزهای دیجیتال مانند بایننس، آوی (Aave)، کورو (Curve) و کوین‌بیس ونچرز (Coinbase Ventures) جذب سرمایه کرد. در نوامبر ۲۰۲۱، دور سرمایه‌گذاری سری B (Series B) این شرکت با جذب ۵۰ میلیون دلار دیگر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر نظیر a16z، Dragonfly و Placeholder به اتمام رسید. در نهایت، BitDAO در ژانویه‌ی ۲۰۲۲ با سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیون دلاری از این پروژه حمایت کرد.
توکن ZKSync و امکان توزیع رایگان (ایردراپ)
در حال حاضر، این شبکه توکن اختصاصی خود را ندارد. با این حال، تیم آن صراحتاً در صفحه‌ی اختصاصی توکنومیکس خود اعلام کرده است که توکنی بومی برای شبکه‌ی ZKSync عرضه خواهد شد. این توکن در فرآیندهای استیکینگ و تبدیل کاربران به اعتبارسنج (Validator) در شبکه‌ی ZKSync کاربرد خواهد داشت. مشابه با توزیع رایگان (ایردراپ) Optimism، به احتمال زیاد کاربران این شبکه نیز پاداش دریافت خواهند کرد.
نحوه‌ی استفاده از ZKSync
برای بهره‌مندی از خدمات این پلتفرم، مراحل زیر را دنبال کنید:
- اتصال کیف‌پول مبتنی بر مرورگر خود به کیف‌پول ZKSync.
- شارژ و فعال‌سازی حساب کاربری.
- (اختیاری) انتقال وجوه به یک حساب ZKSync دیگر.
- کاوش در اکوسیستم ZKSync.
منبع: CoinMarketCap
نظرات کاربران
اولین نفری باشید که نظر می دهید