ارز جیتو چیست و چه کاربردهایی دارد؟

ارزهای دیجیتال نوآورانه در اکوسیستم سولانا فرصت‌های خوبی برای رشد و رقابت با اکوسیستم‌‌های دیگر دارند. در این رقابت شدید، پدیده‌ای نوظهور به نام ارز جیتو (JTO) در حال جذب توجه سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به حوزه کریپتو است. جیتو، به عنوان یک ارز دیجیتال مبتنی بر شبکه سولانا (Solana)، با ارائه راهکارهای نوین در زمینه استیکینگ (Staking) و استخراج ارزش اضافی قابل استخراج (MEV یا Maximal Extractable Value)، توانسته جایگاه ویژه‌ای در بازار پیدا کند. در این مقاله می‌خواهیم بدانیم ارز جیتو چیست و با کاربردها و مزایای آن بیشتر آشنا می‌شویم. همچنین نگاهی به آینده آن خواهیم داشت.

ارز جیتو (JTO) چیست؟

ارز جیتو (JTO)، توکن حاکمیتی شبکه جیتو (Jito Network) است که بر بستر بلاکچین سولانا فعالیت می‌کند. این شبکه، با ارائه پلتفرم استیکینگ نقدینگی (Liquid Staking) به نام JitoSOL، امکان کسب سود از طریق استیکینگ سولانا (SOL) را برای کاربران فراهم می‌کند. اما ویژگی برجسته JitoSOL، بهره‌گیری از مفهوم MEV است که به کاربران اجازه می‌دهد علاوه بر پاداش‌های استیکینگ، از طریق استخراج ارزش اضافی قابل استخراج (MEV) نیز سود کسب کنند.

پیش از پرداختن به جزئیات ارز جیتو، بهتر است با مفاهیم استیکینگ و استیکینگ نقدینگی آشنا شویم. استیکینگ، فرآیندی است که در آن کاربران، ارزهای دیجیتال خود را در اختیار نودهای اعتبارسنج شبکه قرار می‌دهند تا به امنیت و پایداری شبکه کمک کنند. در ازای این مشارکت، کاربران پاداش دریافت می‌کنند. اما در روش سنتی استیکینگ، دارایی‌های استیک شده قفل می‌شوند و امکان استفاده از آن‌ها وجود ندارد.

استیکینگ نقدینگی، راهکاری نوآورانه است که این مشکل را برطرف می‌کند. در این روش، به جای قفل شدن دارایی‌ها، توکن‌های معادل آن‌ها (مانند JitoSOL) به کاربران ارائه می‌شود که قابل معامله و استفاده در سایر پلتفرم‌های دیفای (DeFi) هستند. این امر، نقدینگی دارایی‌های استیک شده را حفظ کرده و امکان کسب سود بیشتر را برای کاربران فراهم می‌کند.

کاربردهای ارز دیجیتال جیتو

ارز دیجیتال جیتو، علاوه‌بر نقش حاکمیتی، کاربردهای دیگری نیز دارد:

• سهم از MEV: دارندگان JTO، سهمی از ارزش اضافی قابل استخراج (MEV) را دریافت می‌کنند. این به معنای کسب سود بیشتر از طریق مشارکت در شبکه جیتو است.
• دسترسی به جامعه: ارز JTO به عنوان یک کلید ورود به جامعه جیتو عمل می‌کند و امکان شرکت در رویدادهای ویژه، دریافت ایردراپ‌ها، و دسترسی زودهنگام به ویژگی‌های جدید را برای دارندگان فراهم می‌کند.
• استخرهای استیکینگ ویژه (آینده): اگرچه هنوز به طور رسمی اعلام نشده، اما ممکن است در آینده استخرهای استیکینگ ویژه‌ای برای دارندگان JTO ایجاد شود که پاداش‌های بالاتری داشته باشند.
• ضریب افزایش پاداش استیکینگ (آینده): تیم جیتو در حال بررسی امکان افزایش پاداش‌های استیکینگ JitoSOL برای دارندگان ارز JTO است. جزئیات این طرح هنوز نهایی نشده است.

توکنومیکس JTO

عرضه کل توکن‌های ارز جیتو، یک میلیارد واحد است که به صورت زیر توزیع می‌شود:

• رشد جامعه: ۲۴.۳٪ – توسط حاکمیت DAO در پلتفرم Realms مدیریت می‌شود.
• توسعه اکوسیستم: ۲۵٪ – برای تأمین مالی جوامع و مشارکت‌کنندگان در رشد پروژه استفاده می‌شود.
• مشارکت‌کنندگان اصلی: ۲۴/۵٪ – به تیم جیتو، از جمله کارکنان بنیاد جیتو، شرکا، و سایر مشارکت‌کنندگان داخلی پروژه اختصاص می‌یابد.
• سرمایه‌گذاران: ۱۶/۲٪ – طی سه سال و با یک سال دوره عدم انتقال توزیع می‌شود.
• ایردراپ: ۱۰٪ – ۹۰٪ آن در روز توزیع قابل دسترسی شد و ۱۰٪ باقی مانده طی یک سال آزاد می‌شود.

در حال حاضر، جیتو به عنوان دومین برنامه غیرمتمرکز (DApp) برتر در شبکه سولانا از نظر ارزش کل قفل شده (TVL) شناخته می‌شود. این رتبهجیتو را به محبوب‌ترین پلتفرم استیکینگ نقدینگی در سولانا و ششمین پلتفرم محبوب در این زمینه به طور کلی تبدیل کرده است.

پلتفرم جیتو چگونه کار می‌کند؟

فرآیند استیکینگ نقدینگی در جیتو به صورت زیر انجام می‌شود:

1. واریز سولانا: ابتدا، کاربران سولانا (SOL) خود را در پلتفرم جیتو واریز می‌کنند.
2. تجمیع و استیکینگ: جیتو، سولاناهای واریزی را تجمیع کرده و به اعتبارسنج‌های شبکه سولانا واگذار می‌کند.
3. کسب پاداش استیکینگ: کاربران به ازای مشارکت در امنیت شبکه، پاداش‌های استیکینگ دریافت می‌کنند. این پاداش‌ها به صورت منظم و بر اساس میزان سولانای استیک شده به آن‌ها تعلق می‌گیرد.
4. استخراج MEV: جیتو با استفاده از موتور بلاک جیتو (Jito Block Engine) و الگوریتم‌های پیشرفته، به طور مداوم به دنبال فرصت‌هایی برای استخراج MEV است. این ارزش اضافی، پس از استخراج، بین کاربران توزیع می‌شود.
5. دریافت JitoSOL: در ازای سولانای واریزی، کاربران توکن‌های JitoSOL دریافت می‌کنند. این توکن‌ها نشان‌دهنده سولانای استیک شده هستند و امکان بهره‌مندی از مزایای نقدینگی و پاداش‌های مضاعف را فراهم می‌کنند.

JitoSOL، توکن معادل سولانای استیک شده در جیتو، امکانات ویژه‌ای را برای کاربران فراهم می‌کند:

• کسب پاداش مضاعف: کاربران علاوه بر پاداش‌های استیکینگ، از طریق استخراج MEV نیز سود کسب می‌کنند. این سود مضاعف، حتی در صورت استفاده از JitoSOL در سایر پروتکل‌های دیفای نیز به کاربران تعلق می‌گیرد.
• نقدینگی در دیفای: توکن‌های JitoSOL قابل معامله و استفاده در سایر برنامه‌های دیفای هستند. این بدان معناست که کاربران می‌توانند در هر زمان که نیاز داشتند، به ارزش دارایی‌های استیک شده خود دسترسی داشته باشند و از آن‌ها در پلتفرم‌هایی مانند Orca و Kamino Finance استفاده کنند.

آینده ارز جیتو چگونه است؟

جیتو به جای اینکه به دستاوردهای فعلی خود اکتفا کند، به دنبال نوآوری و بهبود مستمر خدمات خود است. در حال حاضر، آزمایشگاه‌های جیتو (Jito Labs) در حال بررسی و توسعه طرح‌های جدیدی هستند، از جمله:

• گسترش همکاری با دیفای: جیتو قصد دارد با پروتکل‌های بیشتری در حوزه دیفای همکاری کند تا انعطاف‌پذیری و پتانسیل کسب سود کاربران را افزایش دهد.
• بهینه‌سازی استراتژی‌های MEV: تلاش‌های تحقیق و توسعه برای بهبود تکنیک‌های استخراج MEV ادامه دارد تا بازدهی بیشتری برای کاربران حاصل شود.
• رشد جامعه: بنیاد جیتو قصد دارد توکن‌های JTO بیشتری را عرضه و پاداش‌های بیشتری را توزیع کند تا مشارکت اعضای جامعه جیتو را افزایش دهد.
• توسعه اکوسیستم: اگرچه جیتو هنوز نقشه راه رسمی خود را منتشر نکرده است، اما تیم توسعه به برنامه‌هایی برای ایجاد محصولات جدید بر بستر بلاکچین سولانا اشاره کرده است. به عنوان مثال، می‌توان به معرفی پروتکل StakeNet اشاره کرد که یک مدیر استخر سهام غیرمتمرکز برای سولانا است و مدیریت امن و شفاف اعتبارسنج‌ها و عملیات خودکار استیکینگ را ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی

جیتو با ارائه راهکار استیکینگ نقدینگی و بهره‌گیری از مفهوم MEV، توانسته است جایگاه ویژه‌ای در بازار ارزهای دیجیتال به دست آورد. این پلتفرم با ارائه نقدینگی، پاداش‌های مضاعف، و دسترسی به فرصت‌های دیفای، پتانسیل دارایی‌های استیک شده کاربران را به حداکثر می‌رساند. با توجه به روند رو به رشد ارز جیتو و توسعه اکوسیستم آن، می‌توان انتظار داشت که این پلتفرم نقش مهمی در شکل‌دهی آینده استیکینگ در سولانا و فراتر از آن ایفا کند.

سوالات متداول

منابع: trustwallet | okx | bitget