بلاکچین سولانا (SOL) چیست و چگونه کار می‌کند؟

زمان چیزی است که همه ما آن را بدیهی می‌دانیم، اما اکثر بلاکچین‌ها هنگام ثبت تراکنش‌ها هیچ اشاره‌ای به زمان ندارند. توافق بر سر زمان یکی از دشوارترین مشکلات در سیستم‌های توزیع شده است، به ویژه سیستم‌هایی مانند بلاک چین، که در آن گره‌های شبکه نمی‌توانند به یک مرجع خارجی زمان اعتماد کنند؛ اما یکی از پروژه‌های نوظهور توانست راه‌حلی برای این مشکل پیدا کند و آن بلاکچین سولانا بود. در این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با این شبکه قدرتمند آشنا شویم.

بلاکچین سولانا (Solana) چیست؟

سولانا پلتفرمی است که به دنبال ایجاد بستری مقایس‌پذیر برای ساخت و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز (dapps) است. این پلتفرم یکی از چندین پروژه بلاکچین قدرتمند مانند اتریوم، زیلیکا یا کاردانو است که می‌خواهد اکوسیستمی از محصولات و خدمات مبتنی بر ارزهای دیجیتال را ارائه دهد.

 سولانا برای متمایز کردن خود، ترکیبی از معماری‌های مختلف را بکار برده است تا زمان‌ تسویه تراکنش را سریع‌تر و زیرساختی‌تر ارائه دهد. این ویژگی روی انعطاف‌پذیری شبکه تمرکز دارد و توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا برنامه‌های غیرمتمرکز سفارشی را در چندین زبان برنامه‌نویسی بنویسند و راه‌اندازی کنند.

برای دستیابی به این ویژگی‌ها، توکن SOL به عنوان ارز دیجیتال بومی بلاکچین سولانا برای اجرای برنامه‌های سفارشی، ارسال تراکنش‌ها و تشویق بازیگرانی که از شبکه پشتیبانی می‌کنند، استفاده می‌شود.

بنیانگذار سولانا کیست؟

سولانا برای اولین بار توسط آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) در سال ۲۰۱۷ ابداع شد. او به دنبال شبکه‌ای غیرمتمرکز از گره‌ها بود که بتواند با عملکرد یک گره انفرادی همگام شود.

بلاکچین سولانا توسط شرکت سولانا لبز (Solana Labs) هدایت می‌شود. این در حالی است که بنیاد سولانا، یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در سوئیس، که به رشد جامعه و توسعه بودجه اختصاص داده شده است، از آن پشتیبانی می‌کند.

یاکوونکو و تیمش در سال ۲۰۱۸ به عنوان بخشی از سولانا لبز شروع به دریافت بودجه کردند. این تیم به طور خصوصی بیش از ۲۰ میلیون دلار سرمایه در سال ۲۰۱۹ جمع‌آوری کرد. ‌همچنین پس از راه‌اندازی شبکه اصلی آن در مارس ۲۰۲۰، سولانا ۱.۷۶ میلیون دلار دیگر را طی فروش توکن عمومی که توسط پلتفرم CoinList انجام شد، جمع‌آوری کرد.

چه چیزی سولانا را منحصر به فرد می‌کند؟

هنگامی که بیت کوین بیش از یک دهه پیش اختراع شد، یک معضل واقعاً مهم را حل کرد: اینکه چگونه می‌توان بدون واسطه‌ای مانند شرکت ویزا یا پی‌پال، پول را برای افراد غریبه در هر کجای دنیا از طریق اینترنت ارسال کرد؟

فناوری که تراکنش‌های غیرمتمرکز را ممکن می‌سازد بلاکچین نامیده می‌شود. اما بلاکچین‌ها معمولاً در مقایسه با شبکه‌های متمرکز مانند شبکه‌هایی که شرکت‌های کارت اعتباری استفاده می‌کنند، یک نقطه ضعف عمده دارند: کُند هستند.

سولانا یکی از راه‌حل‌های غیرمتمرکز جدیدی است که هدف آن سریع‌تر و مقیاس‌پذیرتر کردن شبکه‌های ارز دیجیتال است. این شبکه از مجموعه‌ای از فناوری‌های هوشمندانه، از جمله مکانیزم جدیدی به نام «اثبات تاریخچه» استفاده می‌کند.

بلاکچین سولانا چگونه کار می‌کند؟

بلاکچین سولانا از بسیاری از ویژگی‌های سایر شبکه‌های ارز دیجیتال مانند قرارداد هوشمند، تسویه تراکنش و صدور توکن بهره می‌برد. با این حال، برای متمایز کردن خود از دیگران، سولانا سرعت تسویه بهتر و ظرفیت بالاتری برای تراکنش‌ها ارائه می‌دهد.

معماری شبکه سولانا

هدف بلاکچین سولانا دستیابی به مقیاس‌پذیری از طریق طراحی خاص شبکه است و برای انجام این کار از هفت المان اصلی بهره می‌برد:

1. Proof-of-History: ساعت جهانی برای ایجاد یک برنامه زمانی مشترک برای همه گره‌های شبکه.
2. Gulf Stream: زمان و نحوه مبادله تراکنش‌ها را مشخص می‌کند.
3. Sealevel: موتور پردازشی که ترتیب و اجرای تراکنش‌ها را تعیین می‌کند.
4. Turbine: نحوه ارسال و دریافت بلاک‌ها توسط گره‌ها (که به عنوان اعتبارسنجی نیز شناخته می‌شود) را تعیین می‌کند.
5. Cloudbreak: مکانیزم حافظه که برای پیگیری موجودی شرکت‌کنندگان استفاده می‌شود.
6. Pipeline: هر جزو از یک تراکنش را تایید می‌کند.
7. Archivers: شبکه‌ای از گره‌ها که در آن داده‌ها از اعتبارسنجی‌ها دانلود شده و برای همیشه در شبکه ذخیره می‌شوند.

الگوریتم اجماع اثبات تاریخچه چیست؟

همانطور که احتمالا می‌دانید، بیت کوین از مکانیزم اجماعی به نام اثبات کار (POW) استفاده می‌کند که از ماینرها برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و تولید BTC جدید بهره می‌برد. بسیاری از ارزهای دیجیتال جدیدتر، مانند کاردانو (ADA)، از یک مکانیسم اجماع به نام اثبات سهام (POS) استفاده می‌کنند که در آن شرکت‌کنندگان شبکه، رمزارز خود را استیک (یا سپرده‌گذاری) می‌کنند تا فرصتی برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و کسب رمزارز و کارمزد جدید به دست آورند.

در هر صورت، همه رایانه‌های موجود در شبکه باید در مورد برخی وقایع به اجماع برسند، از جمله زمانی که یک تراکنش انجام شده است. بلاک چین سولانا از ترکیبی از اثبات سهام و مکانیزم جدیدی به نام «اثبات تاریخچه» (Proof of history) استفاده می‌کند. اثبات تاریخچه (POH) برای حفظ زمان بین رایانه‌ها در یک شبکه غیرمتمرکز طراحی شده است، بدون اینکه همه رایانه‌ها در مورد آن ارتباط برقرار کنند و به توافق برسند. در اینجا نحوه عملکرد آن آمده است:

به عنوان مثال، در شبکه بیت کوین، ماینرها نقش حیاتی ثبت تراکنش‌ها را انجام می‌دهند، که سپس به بلوک‌هایی تبدیل می‌شوند که توسط کل شبکه رایانه‌ها هر ده دقیقه تأیید می‌شود. در وایت پیپر اثبات تاریخچه، خالق این فناوری اشاره می‌کند که «برخی استدلال می‌کنند که اساسی‌ترین ویژگی الگوریتم اثبات کار بیت‌کوین، عملکرد یک ساعت غیرمتمرکز برای سیستم است».

در یک سیستم متمرکز، این ساعت وجود ندارد، زیرا همه رایانه‌ها می‌توانند به دقیق بودن برچسب زمانی یا تایم استمپ (Timestamp) اعتماد کنند. همانطور که خالق این فناوری می‌گوید، اثبات تاریخچه یک سابقه تاریخی ایجاد می‌کند که ثابت می‌کند یک رویداد در یک لحظه خاص از زمان رخ داده است.

این فرآیند عمیقا با هر بلاک چین دیگری متفاوت است که در آن تولید کنندگان بلاک (Validators) باید با یکدیگر ارتباط برقرار کنند تا بلاک‌ها را تولید کنند و وضعیت شبکه را هماهنگ کنند. بلاک چین سولانا از این قاعده مستثناست و بنابراین، می‌تواند بلوک‌ها را بسیار سریع‌تر تولید کند.

مقایسه بلاکچین سولانا با اتریوم

بزرگ‌ترین رقیب سولانا اتریوم است. با توجه به محبوبیت فزاینده این دو بلاک چین، سرمایه‌گذاران اغلب از خود می‌پرسند که این دو شبکه چه تفاوت‌هایی باهم دارند.

هنگامی که اتریوم راه‌اندازی شد، از مکانیزم اجماع اثبات کار (POW) برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کرد. اگرچه اثبات کار در آن زمان رایج بود، اما از نظر انرژی کارآمد نیست. اتریوم در حال حاضر در حال انتقال به اثبات سهام است، در حالی که سولانا در حال استفاده از الگوریتم اثبات تاریخچه می‌باشد.

تفاوت الگوریتم‌های اجماع منجر به تفاوت عمده در پردازش تراکنش می‌شود. بلاکچین سولانا به طور منظم هزاران تراکنش را در ثانیه پردازش می‌کند و از نظر تئوری قادر به انجام ۶۵۰۰۰ تراکنش است. اتریوم تنها می‌تواند حدود ۳۰ تراکنش در ثانیه را پردازش کند (اگرچه پس از تکمیل Ethereum 2.0، طبق گزارش‌ها می‌تواند تا ۱۰۰۰۰۰ تراکنش در ثانیه را انجام دهد).

با این حال، اتریوم همچنین مدت زیادی است که پابرجا بوده و هنوز هم از نظر کاربران بسیار جلوتر از سولانا است.

موارد استفاده توکن SOL چیست؟

SOL توکن بومی بلاکچین سولانا است و نقشی اساسی در تسهیل فعالیت‌های مختلف در پلتفرم دارد:

• کارمزد تراکنش: مانند بسیاری از شبکه‌های بلاکچین دیگر، سولانا از توکن خود، SOL، برای پرداخت کارمزدهای تراکنش در شبکه خود استفاده می‌کند. این هزینه‌ها توسط کاربران برای اعتبارسنجی و پردازش تراکنش‌ها پرداخت می‌شود که به امنیت شبکه کمک کرده و اعتبارسنج‌ها را تشویق به فعالیت می‌کند.
• استیکینگ: برای کمک به پشتیبانی از عملیات شبکه، کاربران می‌توانند توکن‌های SOL خود را با قفل کردن آن‌ها در شبکه استیک کنند و در ازای آن پاداش دریافت کنند. استیکینگ به ایمن‌سازی شبکه و حفظ تمرکززدایی آن کمک می‌کند.
• حاکمیت: با خرید ارز SOL ، دارندگان قدرت حاکمیتی در کمک به تصمیمات پلتفرم دارند. آن‌ها می‌توانند تغییراتی در پارامترها، آپدیت‌ها و بهبودهای شبکه پیشنهاد داده و به آن‌ها رای دهند.
• دیفای: توکن SOL در اکوسیستم سولانا برای برنامه‌های غیرمتمرکز مختلف، از جمله پروتکل‌های دیفای، بازارهای NFT و سایر پروژه‌هایی که برای عملکرد خود به این توکن نیاز دارند، استفاده می‌شود.

توکنومیک ارز دیجیتال سولانا (SOL)

در بخش زیر یک نمای کلی از توکنومیک رمزارز سولانا آورده شده است:

• عرضه اولیه: عرضه اولیه ۵۰۰ میلیون واحدی SOL در طول راه‌اندازی شبکه توزیع شد. عرضه اولیه شامل تخصیص برای تیم توسعه، سرمایه‌گذاران و بنیاد سولانا بود.
• نرخ تورم: سولانا یک مدل تورم پویا دارد که بر اساس عملکرد شبکه تنظیم می‌شود. نرخ تورم پروتکل می‌تواند متفاوت باشد. از پاداش‌های تورمی برای تشویق اعتبارسنج‌ها و سهامداران (استیکرها) برای مشارکت در کمک به ایمن‌سازی شبکه استفاده می‌شود.
• توزیع: توزیع توکن های SOL شامل تخصیص اولیه به سرمایه‌گذاران، اعضای تیم و توسعه اکوسیستم بود. با گذشت زمان، همانطور که کاربران بیشتری در استیکینگ شرکت می‌کنند و اعتبارسنج‌ها شبکه را ایمن می کنند، توزیع توکن‌ها غیرمتمرکزتر می‌شود.

چه چیزی رمزارز سولانا را ارزشمند می‌کند؟

ارز دیجیتال SOL نقش کلیدی در حفظ و راه‌اندازی اکوسیستم سولانا ایفا می‌کند. بلاکچین سولانا بخشی از توکن‌های جدید SOL را به همراه کارمزد تراکنش‌ها، نرخ تورم، و پیچیدگی و مبلغ تراکنش‌های شبکه به اعتبارسنج‌‌ها پاداش می‌دهد.

با داشتن توکن‌های SOL، کاربران می‌توانند به مجموعه پروژه‌هایی که روی شبکه Solana ساخته شده‌اند نیز دسترسی داشته باشند.

مشابه اتریوم، سولانا توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا قراردادهای هوشمند سفارشی را اجرا کنند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dapp) را برای ارائه محصولات و خدمات دیجیتالی طراحی کنند. به عنوان مثال می‌توان به Serum، یک صرافی غیرمتمرکز به سبک دفترچه سفارشی، و Raydium، یک بازارساز خودکار (AMM) اشاره کرد که نقدینگی را برای اکوسیستم خود فراهم می کنند.

جمع‌بندی

بلاکچین سولانا به عنوان یک شبکه سریع، مقیاس‌پذیر و قابل‌برنامه‌ریزی، زیرساخت لازم برای ساخت اپلیکیشن‌هایی را فراهم می‌کند که می‌توانند به پذیرش جهانی دست یابند. توان عملیاتی عظیم، هزینه کم و پردازش سریع تراکنش‌ها آن را به یکی از بهترین بلاکچین‌های موجود تبدیل کرده است.

این پروژه نوآوری‌های کلیدی را ارائه می‌کند که یکی از مهم‌ترین آنها الگوریتم اجماع اثبات تاریخچه است که ظرفیت شبکه را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. همچنین SOL که توکن بومی سولانا است برای استیکینگ و پرداخت کارمزد تراکنش‌ها استفاده می‌شود. اگر شما هم با پروژه‌های مبتنی بر سولانا کار کرده‌اید، تجربه خود را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول در مورد بلاکچین سولانا

منابع: Kraken | Crypto