راهنمای کامل والت‌های واچ اونلی در کریپتو؛ از مزایا تا ترفندهای کلاهبرداری | رمزینکس

والت واچ اونلی (Watch-Only Wallet) دقیقا چیست؟ چگونه کار می‌کند؟

کیف پول واچ اونلی (Watch-Only Wallet) نوعی کیف پول ارز دیجیتال است که این امکان را در اختیار شما قرار می‌دهد تا موجودی و تاریخچه تراکنش‌های یک یا چند آدرس را ببینید، بی‌آنکه بتوانید از آن آدرس‌ها خرج کنید. در این حالت، کیف پول فقط حاوی اطلاعات عمومی (آدرس یا کلید عمومی) است و هیچ عبارت بازیابی یا کلید خصوصی‌ای در آن ذخیره نشده است.

برای مثال می‌توانید آدرس عمومی کیف پول بیت کوین خود را در نرم‌افزاری وارد کنید و همه تراکنش‌ها و موجودی آن را رصد کنید، اما چون کلید خصوصی را وارد نکرده‌اید، برنامه دسترسی خرج کردن آن بیت کوین‌ها را ندارد. این ساختار به این معناست که حتی اگر والت واچ اونلی شما هک شود یا به دست فرد دیگری بیفتد، چون هیچ کلید خصوصی در آن نیست، فرد مهاجم نمی‌تواند دارایی‌های شما را منتقل کند. در نتیجه، امنیت دارایی‌هایتان حفظ می‌شود و تنها اطلاعات عمومی تراکنش‌ها قابل مشاهده است.

هر کیف پول Watch-Only در حقیقت رابط کاربری فقط خواندنی (Read Only) برای یک یا چند آدرس بلاکچین است. برای راه‌اندازی آن، شما معمولا آدرس عمومی (یا در موارد پیشرفته‌تر، کلید عمومی توسعه‌یافته مثل xPub در بیت کوین) را در نرم‌افزار کیف پول وارد می‌کنید و کیف پول تمام تراکنش‌ها و موجودی مرتبط با آن آدرس‌ها را نشان می‌دهد. اما گزینه «ارسال» یا Send در این کیف پول غیرفعال خواهد بود و شما با پیغام‌هایی مواجه می‌شوید که این والت فقط نمایشی (read-only) است و برای خرج کردن باید کلیدهای خصوصی را وارد کنید.

کاربردهای رایج والت واچ اونلی برای کاربران ایرانی

والت‌های واچ اونلی (Watch Only) به دلیل ماهیت ایمن و نظارتی خود در سناریوهای متعددی به کار می‌آیند. در ادامه برخی از کاربردهای مهم آن، با توجه به نیازهای کاربران ایرانی، آورده شده است:

• رصد و پیگیری دارایی‌ها (پرتفوی شخصی یا خانواده): با واچ اونلی می‌توانید وضعیت موجودی و تراکنش‌های کیف پول‌های خود را یکجا پیگیری کنید، بدون اینکه نیاز باشد کلید خصوصی هرکدام را به دستگاه متصل به اینترنتی متصل کنید. برای مثال، اگر بخشی از رمزارزهای خود را در کیف پول سخت‌افزاری آفلاینی نگهداری می‌کنید، می‌توانید آدرس‌های آن را در والت واچ اونلی (روی گوشی یا لپ‌تاپ آنلاین) وارد کنید تا هر لحظه موجودی و تراکنش‌های آن را زیر نظر داشته باشید، بدون آن‌که امنیت کیف پول سرد خود را به خطر بیندازید. این کار مخصوصا برای کاربرانی مفید است که می‌خواهند سرمایه‌گذاری‌های خود را پیگیری کنند، اما همزمان نگران امنیت کلیدهای خصوصی در دستگاه‌های متصل به اینترنت هم هستند.
• افزایش امنیت در مدیریت دارایی (جدا کردن وظیفه مشاهده از خرج کردن): بسیاری از کاربران حرفه‌ای برای امنیت بیشتر، مشاهده دارایی‌ها و خرج کردن دارایی‌ها را از هم تفکیک می‌کنند. به این صورت که دارایی‌های خود را در کیف پول اصلی (با کلید خصوصی) نگه داشته‌اند، اما آن کیف پول را به صورت واچ اونلی روی دستگاه‌های دیگر (مانند موبایل همراه) اضافه کرده‌اند. بدین ترتیب، حتی اگر گوشی موبایل آنها گم شود یا به دست افراد سودجو بیفتد، چون کیف پول روی آن فقط واچ اونلی بوده، هیچ فردی نمی‌تواند پولی سرقت کند. این روش در واقع لایه امنیتی اضافه‌ای ایجاد می‌کند و آرامش خاطر بیشتری به کاربر می‌دهد، چرا که برای خرج کردن، نیاز به دسترسی جداگانه به کیف پول اصلی (مثلا دستگاه سخت‌افزاری یا سیستم آفلاین) است.
• شفافیت در امور خیریه و حساب‌های امانی: در ایران برخی گروه‌های خیریه یا حتی کسب‌وکارها برای جلب اعتماد از والت‌های واچ اونلی استفاده می‌کنند. به این شکل که آدرس عمومی صندوق خیریه یا سپرده امانی را در اختیار عموم قرار می‌دهند یا خودشان آن را به عنوان واچ اونلی دنبال می‌کنند تا همه بتوانند میزان کمک‌های دریافتی و نحوه خرج شدن آن‌ها را مشاهده کنند. برای مثال، موسسات خیریه می‌توانند آدرس بیت کوین یا اتریوم مخصوص کمک‌های مردمی را اعلام کنند و هر فردی با وارد کردن آن آدرس در کیف پول خود یا در یک بلاک‌اکسپلورر، تمام ورودی‌ها و خروجی‌های مربوطه را به صورت شفاف بررسی کند. این کار باعث افزایش اعتماد عمومی شده و از سوءاستفاده احتمالی جلوگیری می‌کند.
• مدیریت مالی، حسابداری و نظارت سازمانی: شرکت‌ها، تیم‌های سرمایه‌گذاری یا حتی خانواده‌ها می‌توانند از قابلیت واچ اونلی برای نظارت بر حساب‌ها استفاده کنند. برای نمونه، شرکت‌ها می‌توانند به بخش حسابداری یا مدیر مالی خود دسترسی فقط نمایشی به کیف پول‌های رمزارزی شرکت بدهند تا آن نهاد بتواند تراکنش‌ها را بررسی و گزارش‌گیری کند، بدون آنکه امکان برداشت یا جابجایی پول را داشته باشد. یا والدینی که برای فرزندان خود کیف پول رمزارزی ایجاد کرده‌اند، می‌توانند آدرس فرزند را به شکل واچ اونلی داشته باشند تا بر تراکنش‌های آن نظارت کنند. به طور کلی، هر زمان که لازم باشد فردی فعالیت کیف پولی را زیر نظر بگیرد، بدون اجازه خرج کردن، واچ اونلی ابزار بسیار مفیدی خواهد بود.
• پیگیری کیف پول افراد سرشناس و تحلیل بازار: برخی کاربران حرفه‌ای علاقه‌مندند فعالیت کیف پول نهنگ‌ها یا افراد مشهور حوزه کریپتو را رصد کنند (مثلا نقل و انتقالات یک سرمایه‌گذار بزرگ را دنبال کنند). با اضافه کردن آن آدرس‌ها به صورت واچ اونلی، می‌توانید بدون هیچ خطری تحرکات آن‌ها را زیر نظر داشته باشید و از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری یا انتقالات بزرگ باخبر شوید. البته توجه داشته باشید که این کاربرد بیشتر برای تحلیل بازار است و دسترسی به دارایی این آدرس‌ها برای شما ممکن نیست.

مزایای والت‌های واچ اونلی به زبان ساده

والت‌های فقط‌مشاهده‌ای یا همان Watch Only به دلیل ماهیت خود، مزایای قابل توجهی دارند که آن‌ها را به ابزاری جذاب برای کاربران تبدیل کرده است:

• امنیت بسیار بالا برای دارایی‌ها: چون هیچ کلید خصوصی در کیف پول واچ اونلی ذخیره نمی‌شود، حتی اگر هکرها به این کیف پول دسترسی پیدا کنند، باز هم توانایی انتقال دارایی‌ها را ندارند. در واقع، واچ اونلی بودم محدودیتی عمدی است که به بزرگ‌ترین نقطه قوت آن تبدیل می‌شود؛ یعنی قابلیت مشاهده بدون ریسک دسترسی به دارایی‌ها! این ویژگی به‌خصوص هنگام مانیتور کردن کیف پول‌های سرد (آفلاین) بسیار ارزشمند است و خیال کاربر را راحت می‌کند که دارایی‌هایش بدون در معرض خطر قرار گرفتن، قابل پیگیری هستند.
• نظارت آسان بر دارایی‌های متعدد: با کیف پول واچ اونلی می‌توانید به‌راحتی چندین آدرس مختلف را یکجا مدیریت و پیگیری کنید. این قابلیت برای افرادی که چند کیف پول در شبکه‌های مختلف دارند، بسیار کاربردی است؛ چرا که به جای بررسی تک‌تک آن‌ها در بلاک‌اکسپلوررهای جداگانه، همه را در داشبوردی واحد می‌بینید. برای مثال، فردی ممکن است بیت کوین، اتریوم و ترون داشته باشد و همه را به صورت واچ اونلی در یک اپلیکیشن مشاهده کند. این یکپارچگی در مشاهده، مدیریت دارایی را ساده‌تر می‌کند.
• مناسب برای شفافیت و اعتمادسازی: همان‌طور که اشاره شد، در سناریوهایی مانند خیریه‌ها یا کسب‌وکارهای مشارکتی، Watch-Only Wallet ابزاری برای نمایش عمومی تراکنش‌ها بدون ریسک انتقال دارایی است. برای مثال پروژه‌ای می‌تواند برای جلب اعتماد، موجودی کیف پول خود را واچ اونلی در اختیار سرمایه‌گذاران یا عموم قرار دهد تا هر فرد یا نهادی تمایل داشت، وضعیت مالی آن را بسنجد. این شفافیت بدون واگذاری کنترل (No Private Key) مزیتی بزرگ به حساب می‌آید.
• حفظ حریم خصوصی در عین نظارت: از آنجا که در کیف پول واچ اونلی هیچ اطلاعات حساس نگهداری نمی‌شود، می‌توانید آن را روی هر دستگاهی حتی متصل به اینترنت اجرا کنید بدون افشای کلیدهای شخصی. مثلا ممکن است بخواهید موجودی کیف پولتان را روی کامپیوتر محل کارتان چک کنید؛ می‌توانید آن را به شکل واچ اونلی اضافه کنید تا هم از وضعیت حساب مطلع شوید و هم نگرانی بابت ذخیره شدن کلید خصوصی روی سیستم محل کار نداشته باشید. همچنین واچ اونلی باعث می‌شود که برای چک کردن موجودی، نیازی به اتصال کیف پول اصلی به اینترنت نداشته باشید که این خود به حفظ حریم خصوصی و امنیت کمک می‌کند.
• امکان دریافت آسان وجه: بیشتر والت‌های واچ اونلی به شما اجازه می‌دهند آدرس‌های دریافت (Receive) جدید تولید کنید یا به اشتراک بگذارید. این یعنی حتی در حالت فقط مشاهده، شما می‌توانید برای کیف پول اصلی خود آدرس تازه بسازید و برای دریافت رمزارز به دیگران بدهید، در حالی که کلید خصوصی همچنان ایمن است. البته توجه داشته باشید که دریافت وجه در واچ اونلی امکان‌پذیر است اما خرج کردن آن تا زمانی که به والت کامل دسترسی ندهید ممکن نیست.

محدودیت‌ها و معایب والت واچ اونلی

در کنار مزایا، آشنایی با محدودیت‌ها و نقاط ضعف کیف پول‌های فقط‌نمایشی یا همان Watch only نیز مهم است تا انتظارات واقع‌بینانه‌ای از آن داشته باشیم:

• نبود امکان خرج کردن یا انتقال وجه: واضح‌ترین محدودیت این کیف پول‌ها این است که هیچ تراکنش خروجی نمی‌توان انجام داد. شما نمی‌توانید دارایی موجود در یک آدرس واچ اونلی را به کیف پول دیگر یا صرافی منتقل کنید، چون دسترسی به کلید خصوصی برای امضای تراکنش ندارید. همچنین قابلیت‌هایی مانند امضای قراردادهای هوشمند یا تعامل با dAppها در حالت واچ اونلی غیرفعال است. به بیان ساده، واچ اونلی صرفا پنلی برای مشاهده است و برای هر اقدام عملیاتی باید به کیف پول اصلی (که کلید را دارد) مراجعه کنید.
• نداشتن کنترل بر دارایی‌ها: اگر کیف پولی را فقط به صورت واچ اونلی در اختیار دارید (مثلا کسی به شما فقط آدرس را داده باشد)، شما مالک واقعی دارایی‌های آن کیف پول نیستید. تا زمانی که به کلیدهای خصوصی دسترسی نباشد، موجودی که می‌بینید کاملا غیرقابل‌دسترسی است. این موضوع باید همیشه مدنظر باشد تا در دام افراد سودجو نیفتید؛ این افراد معمولا با نشان دادن موجودی‌های بزرگ در یک آدرس، وانمود می‌کنند پولی در اختیار شما قرار داده‌اند (در ادامه در بخش کلاهبرداری‌ها این مورد را مفصل‌تر توضیح می‌دهیم).
• نیاز به به‌روزرسانی و اتکا به منابع خارجی: کیف پول واچ اونلی برای نمایش موجودی و تراکنش‌ها نیاز به ارتباط با شبکه بلاکچین دارد (مثلا اتصال اینترنت و نودهای کامل). بنابراین اگر اتصال شما قطع شود یا سرورهای ارائه‌دهنده سرویس دچار مشکل شوند، اطلاعات ممکن است به‌روز نمایش داده نشود. البته این مشکل عمومی شبکه است، اما باید توجه داشت که بلاک‌اکسپلوررها و کیف پول‌های معتبر عموما این کار را به‌خوبی انجام می‌دهند. لازم به ذکر است، اگر فردی آدرس‌های متعددی را به صورت دستی در والت وارد کرده باشد، ممکن است برای دیدن تراکنش‌های جدید، نیاز به refresh یا حتی Rescan داشته باشد. این محدودیت چندان جدی نیست، اما دانستنش برای انتظار عملکرد صحیح مهم است.
• احتمال ایجاد حس امنیت کاذب یا سردرگمی برای مبتدیان: کاربرانی که تازه با مفهوم واچ اونلی آشنا می‌شوند ممکن است دچار این سوءتفاهم گردند که کیف پولشان خراب شده یا «قفل» شده است. دیده شده برخی کاربران ایرانی زمانی که کیف پولشان پیام “Watch-Only” نشان می‌دهد، تصور می‌کنند مشکلی پیش آمده است. باید دقت کرد که این صرفا حالت طراحی‌شده است و نشان از خطا یا اشکال نیست. همچنین اگر کاربری نداند والت واچ اونلی چیست، ممکن است تلاش کند از آن برداشت کند یا دنبال راهی برای «بازکردن قفل» باشد که چنین چیزی وجود ندارد. در ادامه درباره کلاهبرداری‌هایی که از همین ناآگاهی سو استفاده می‌کنند صحبت خواهیم کرد.
• محدودیت در حریم خصوصی: هرچند گفتیم واچ اونلی امنیت کلیدها را حفظ می‌کند، اما از طرف دیگر اطلاعات تراکنش‌های شما را روی دستگاه نمایش می‌دهد. مثلا اگر شما کیف پول اصلی خود را به شکل واچ اونلی روی گوشی دوستتان اضافه کنید، او به تمام تاریخچه و موجودی شما اشراف خواهد داشت. پس همیشه واچ اونلی را در برنامه‌های شخصی خودتان یا در دستگاه‌های مورد اعتماد اضافه کنید و از اشتراک‌گذاری غیرضروری آدرس‌های خود خودداری کنید. هرچند اطلاعات آدرس‌ها روی بلاکچین عمومی است، اما تجمیع آن‌ها در یک اپلیکیشن می‌تواند دید کاملی به فرد دیگر بدهد که شاید از نظر حریم خصوصی مطلوب شما نباشد.

مطلب پیشنهادی

بهترین کیف پول ارز دیجیتال برای ایرانی‌ها در سال ۲۰۲۵

کلاهبرداری‌های رایج مرتبط با کیف پول‌های واچ اونلی

متأسفانه سودجویان از ناآگاهی یا کنجکاوی کاربران درباره والت‌های واچ اونلی سوءاستفاده می‌کنند و روش‌های مختلفی را برای فریب افراد به کار بسته‌اند. در این بخش به چند نمونه سناریوی کلاهبرداری که پیرامون والت‌های فقط‌مشاهده‌ای شایع شده‌اند اشاره می‌کنیم:

• کلاهبرداری با وعده موجودی‌های بزرگ (کیف پول با موجودی جعلی): در این ترفند، کلاهبردار وانمود می‌کند کیف پولی دیجیتال با موجودی بسیار بالا در اختیار دارد و قصد فروش یا واگذاری آن را دارد. او ممکن است اسکرین‌شات موجودی را نشان دهد یا حتی آدرس عمومی را برای شما بفرستد تا خودتان موجودی قابل‌توجه آن را در بلاکچین مشاهده کنید. آنچه قربانی می‌بیند واقعی است (مثلا ده‌ها هزار دلار رمزارز در آن آدرس) اما نکته پنهان این است که شما فقط در حال دیدن یک کیف پول واچ اونلی هستید. کلاهبردار ممکن است ادعا کند که این کیف پول را مثلاً به دلیل نیاز مالی می‌فروشد. پس از جلب اعتماد، شما را ترغیب به پرداخت پول (فیات یا رمزارز) برای خرید آن کیف پول می‌کند. اما در واقع آنچه می‌خرید فقط یک آدرس عمومی یا یک کیف پول واچ اونلی است که هیچ کلید خصوصی‌ ندارد. پس از پرداخت، کلاهبردار ناپدید می‌شود و شما می‌مانید و کیف پولی که موجودی آن هرگز قابل خرج کردن نیست.
• کلاهبرداری «هزینه فعال‌سازی» یا Gas Fee Scam: این روش بیشتر در شبکه‌های مبتنی بر اتریوم و EVM دیده شده است. در این سناریو، فرد کلاهبردار شما را متقاعد می‌کند که در یک کیف پول (یا آدرسی) مقدار زیادی توکن یا رمزارز وجود دارد، اما برای انتقال آن نیاز به پرداخت کارمزد شبکه (گس فی) است. ممکن است این فرد ادعا کند کیف پول به خاطر کارمزد پایین «گیر» کرده یا نیاز به مقداری اتر (ETH) دارد تا تراکنش انجام شود. گاهی حتی ممکن است خود کلاهبردار عبارت بازیابی یا کلید خصوصی کیف پول را در اختیار شما قرار دهد تا وانمود کند دسترسی کامل به آن پول را به شما داده است. وقتی وارد کیف پول می‌شوید، می‌بینید بله برای مثال ۱۰۰۰ تتر (USDT) در آن آدرس است. اما چون اتریومی برای کارمزد نیست، نمی‌توانید تترها را منتقل کنید. در اینجا طبق راهنمایی کلاهبردار، مقداری ETH به آن آدرس ارسال می‌کنید تا گس فی تأمین شود. به محض رسیدن ETH، ربات سوییپر (Sweeper Bot) به سرعت آن را خالی می‌کند و تترها نیز همچنان سر جای خود می‌مانند! تمام آن موجودی هرگز در اختیار شما نبوده و اسکریپت سوییپر که از قبل روی آن کیف پول تنظیم شده بود، ETH شما را سرقت کرد. این حالت، نمونه‌ای از دام گستردن با کیف پول نمایشی است؛ ترکیبی از یک کیف پول واچ اونلی یا لو رفته + یک بات خودکار که به محض ورود دارایی قابل برداشت، آن را می‌رباید. به یاد داشته باشید: هرگاه فردی از شما خواست برای «آزاد کردن» یا «فعال کردن» موجودی یک کیف پول وجهی بپردازید، بی‌درنگ شک کنید؛ تقریبا قطعاً با کلاهبرداری مواجهید.
• ادعای نیاز به «باز کردن قفل» یا Unlocking (مظنه گرفتن کلید خصوصی): در این روش، فرد سودجو به قربانی می‌گوید موجودی قابل مشاهده در کیف پول واچ اونلی او قفل شده و باید با روشی آن را آزاد کرد. ممکن است بگوید «کیف پولت نیاز به آزادسازی دارد و برای این کار یا باید هزینه بدهی یا اطلاعات ورودیت را بدهی.» در سناریوهای مختلف، یا مبلغی تحت عنوان هزینه آزادسازی طلب می‌شود یا مستقیم از قربانی خواسته می‌شود عبارت بازیابی یا کلید خصوصی خود را وارد کند یا در اختیار کلاهبردار بگذارد. این افراد با جملاتی مانند «کیف پول شما موقتاً قفل شده و برای باز شدن نیاز به پرداخت ۰.۱ ETH کارمزد شبکه دارد» یا «عبارت بازیابی‌ات را وارد کن تا سیستم احراز هویت شود» تلاش می‌کنند قربانی را فریب دهند. باید تأکید کرد هیچ فرآیند «باز کردن قفل» واقعی وجود ندارد؛ در کیف پول‌های معتبری مثل تراست ولت، واچ اونلی صرفا حالت مشاهده است و چیزی برای آزادسازی وجود ندارد. پس هر فردی چنین ادعایی کرد، قصد دارد یا پول شما را بگیرد یا به عبارت بازیابی شما دسترسی پیدا کند که هردو به سرقت کل دارایی‌های واقعی شما منجر می‌شود.
• خدمات جعلی بازیابی یا ابزارهای تقلبی: گروهی دیگر از کلاهبرداران ممکن است وانمود کنند سرویس ویژه‌ای دارند که می‌تواند موجودی‌های «قفل‌شده« در کیف پول‌های واچ اونلی را آزاد کند. مثلا در کانال‌ها یا گروه‌ها اعلام می‌کنند: «اگر در کیف پول نمایشی پول دارید، با ما تماس بگیرید تا با ۱۰٪ کارمزد برای‌تان نقدش کنیم!». چنین افرادی ابتدا از شما می‌خواهند که کمی وجه (مثلا کارمزد یا هزینه خدمات) بپردازید یا حتی ممکن است سراغ کلید خصوصی کیف پول اصلی شما بیایند. باز هم تاکید می‌کنیم که هیچ‌ شخصی نمی‌تواند موجودی کیف پول واچ اونلی را خارج کند، مگر مالک کلید خصوصی آن باشد. این خدمات تماما جعلی است و غالبا پس از دریافت مبلغ اولیه ناپدید می‌شوند یا در بدترین حالت، اطلاعات خصوصی شما را نیز سرقت می‌کنند. به این گونه پیشنهادهای وسوسه‌انگیز اعتماد نکنید؛ هیچ راه جادویی برای دسترسی به یک کیف پول بدون کلید خصوصی وجود ندارد.

نکته بسیار مهم: در فضای ارز دیجیتال یک اصل کلی را همیشه به یاد داشته باشید: «اگر کلید خصوصی را شما کنترل نمی‌کنید، پس دارایی را هم شما کنترل نمی‌کنید.» این جمله خلاصه‌ تمام کلاهبرداری‌های بالاست؛ یعنی صرف دیدن موجودی در یک آدرس به معنای در اختیار داشتن آن نیست. تا وقتی Private Key یا عبارت بازیابی را نداشته باشید، آن پول عملا متعلق به شما نیست.

چک‌لیست کامل ایمنی برای استفاده صحیح از والت واچ اونلی

برای اینکه با خیال آسوده و مطمئن از قابلیت واچ اونلی بهره ببرید، رعایت نکات امنیتی زیر توصیه می‌شود. این چک‌لیست ایمنی به شما کمک می‌کند از دارایی‌های خود محافظت کرده و در دام ترفندهای کلاهبرداری نیفتید:

• هرگز کلید خصوصی یا عبارت بازیابی خود را وارد کیف پول واچ اونلی نکنید: ماهیت این کیف پول‌ها نیاز نداشتن به کلید خصوصی است، پس اگر از شما خواستند برای دسترسی یا ارتقا، کلیدتان را وارد کنید، مشکوک شوید. هیچ‌ فردی جز شما نباید به این اطلاعات دسترسی داشته باشد. همچنین مراقب باشید هیچ‌گاه عبارت بازیابی یا Private Key خود را در اختیار افراد دیگر، حتی پشتیبانی‌های غیررسمی یا نرم‌افزارهای متفرقه قرار ندهید.
• به پیشنهاد «فعال‌سازی« یا «آزادسازی» کیف پول اعتنا نکنید: همان‌طور که توضیح داده شد، کیف پول واچ اونلی قفلی ندارد که نیاز به باز شدن داشته باشد. هر شخصی به شما گفت برای دسترسی به موجودی باید هزینه‌ای بپردازید یا پروسه‌ای را طی کنید، احتمالاً قصد کلاهبرداری دارد. در این مواقع، وجهی پرداخت نکنید و اطلاعات حساس خود را فاش نکنید.
• از منابع رسمی و معتبر استفاده کنید: اگر قصد دارید از قابلیت Watch-Only استفاده کنید، حتما از نرم‌افزارها یا کیف پول‌های شناخته‌شده بهره ببرید. بسیاری از کیف پول‌های معتبر (مانند تراست ولت، الکتروم، بلاک‌استریم گرین و …) این قابلیت را دارند. از نصب برنامه‌های ناشناس که وعده قابلیت‌های عجیب می‌دهند بپرهیزید. برنامه‌های معروف، اغلب در مواجهه با واچ اونلی بودن کیف پول علامت یا پیغام واضحی نمایش می‌دهند (مثل عبارت Watch-Only در کنار آدرس) که تشخیص این حالت را آسان می‌کند. همیشه برنامه‌های خود را از منابع رسمی دانلود کرده و به‌روز نگه دارید تا از آخرین هشدارهای امنیتی برخوردار شوید.
• تراکنش‌های مشکوک را در بلاکچین راستی‌آزمایی کنید: اگر فردی مدعی شد برای شما وجهی فرستاده و در کیف پولتان آن را به صورت واچ اونلی می‌بینید، اما قابل برداشت نیست، حتماً از یک مرورگر بلاکچین مستقل مانند Etherscan (برای اتریوم) یا Blockchain.com (برای بیت کوین) استفاده کرده و آدرس مربوطه را بررسی کنید. اگر تراکنشی وجود ندارد یا شرایط غیرعادی (مانند نیاز به پرداخت اضافی) ذکر شده، مطمئن باشید که داستان ساختگی است. به طور کلی، تطبیق دادن اطلاعات کیف پول با داده‌های بلاکچین بهترین راه برای تشخیص صحت ادعاهاست.
• فقط آدرس‌هایی را واچ اونلی کنید که می‌شناسید: توصیه می‌شود از وارد کردن آدرس‌های ناشناس یا دریافت‌شده از غریبه‌ها در کیف پول خودداری کنید، مگر برای اهداف مطالعه و تحقیق آن هم با کمال احتیاط. چرا که همان‌طور که دیدیم، برخی آدرس‌ها ممکن است عمداً دارای مقادیری رمزارز (غیرقابل دسترس) باشند تا طمع شما را برانگیزند. اگر کنجکاو شدید و خواستید آدرسی عمومی را مانیتور کنید، هیچ‌گاه اقدام به ارسال وجه به آن آدرس نکنید، مگر مطمئن باشید مالک آن هستید یا دلیل موجهی دارید.
• هوشیار باشید و عجله نکنید: کلاهبرداران معمولاً سعی می‌کنند با ایجاد حس فوریت یا هیجان، شما را وادار به تصمیم عجولانه کنند. برای مثال می‌گویند «فقط امروز فرصت داری این کیف پول را بخری» یا «اگر الان ۰٫۱ BNB بدهی می‌توانی ۱۰۰ BNB داخل کیف پول را برداری!». در مواجهه با این جملات، نفس عمیق بکشید و منطقی فکر کنید. هیچ پیشنهاد فوق‌العاده‌ای بدون دلیل به شما داده نمی‌شود. اجازه ندهید اضطرار کاذب، منطق شما را کنار بزند. برای تصمیم‌گیری‌های مالی زمان بگذارید و اگر مورد مشکوکی بود با افراد آگاه مشورت کنید.
• عبارت بازیابی کیف پول‌های اصلی خود را امن نگه دارید: اگر از واچ اونلی استفاده می‌کنید و کیف پول اصلی با کلیدهای خصوصی را خودتان در اختیار دارید (مثلا روی کاغذ یا دستگاه دیگری). مطمئن شوید که عبارت بازیابی آن را در جای امن یادداشت کرده‌اید و از آن پشتیبان تهیه کرده‌اید. در صورت نیاز، فقط از طریق آن عبارت می‌توانید کیف پول کامل را بازیابی کرده و به دارایی‌ها دسترسی پیدا کنید. هرگز این عبارت را در جایی که به اینترنت وصل است نگهداری نکنید و برای امنیت بیشتر، آن را در چند نسخه‌ کاغذی یا فلزی در مکان‌های مطمئن نگه‌داری کنید.
• در مورد جدیدترین شیوه‌های کلاهبرداری مطالعه کنید: فضای بلاکچین دائما در حال تحول است و متأسفانه روش‌های سوءاستفاده نیز تکامل می‌یابند. سعی کنید از طریق منابع آموزشی معتبر، اخبار و مقالات حوزه رمزارز، اطلاعات خود را به‌روز نگه دارید. هرچه آگاهی شما بیشتر باشد، احتمال قربانی شدن کمتر خواهد شد. دانش در این حوزه واقعاً قدرت است.

مطلب پیشنهادی

کیف پول کاغذی چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ + آموزش ساخت کیف پول

نمونه‌ای از راه‌اندازی کیف پول واچ اونلی در شبکه‌های اتریوم و EVM 

در دنیای اتریوم و شبکه‌های سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM)، مفهوم واچ اونلی بیشتر به شکل افزودن حساب به‌صورت فقط مشاهده پیاده شده است. برخی کیف پول‌های چندارزی (مولتی‌کارنسی) این قابلیت را در رابط خود دارند. 

تراست ولت (Trust Wallet): تراست ولت یکی از کیف پول‌های محبوب بین کاربران ایرانی است که امکان افزودن کیف پول در حالت View-Only را ارائه می‌دهد. مراحل کار مشابه آنچه در بخش‌های قبل گفتیم ساده است: به قسمت تنظیمات و سپس Wallets بروید، افزودن کیف پول جدید (Add Wallet) را بزنید و گزینه View-only Wallet را انتخاب کنید. شبکه مورد نظر را برگزینید (مثلاً Ethereum) و آدرس عمومی مدنظر را وارد کنید و تایید نمایید. از این پس، آن آدرس در فهرست کیف پول‌های شما ظاهر می‌شود و می‌توانید موجودی و تراکنش‌های آن را ببینید بدون اینکه کلید خصوصی در تراست ولت ذخیره شده باشد. تراست ولت کنار نام آن کیف پول عبارت View-only یا مشابه آن را نمایش می‌دهد تا همیشه متوجه باشید این کیف پول فقط نمایشی است و نمی‌توانید با آن ارسال انجام دهید.

به طور کلی، ابزارهای EVM به دلیل ساختار شفاف بلاک‌چین اتریوم، به راحتی اجازه می‌دهند هر آدرسی را رصد کنید. توجه داشته باشید که در شبکه اتریوم، بعضی کیف پول‌ها (مثلا MetaMask) حساب را براساس کلید خصوصی اضافه می‌کنند و گزینه‌ای برای افزودن صرفا آدرس ندارند؛ اما شما می‌توانید از بخش‌های جانبی مانند MetaMask Portfolio یا سایت‌های جانبی برای این منظور استفاده کنید. برای کاربران ایرانی، تراست ولت گزینه محبوبی است که در بالا ذکر شد. همچنین سایت Etherscan بخش Ethereum Address Watch دارد که پس از ورود با حساب کاربری، می‌توانید آدرس‌ها را ذخیره کرده و هر بار بدون نیاز به جستجوی دستی، موجودی و تراکنش‌هایشان را چک کنید.