هر چیز جدیدی که به دنیا پا می‌گذارد، هر چقدر که خوب و تاثیرگذار که باشد، باید توسط متخصصین بررسی و صلاحیت قانونمند شدن آن، تایید شود. بیت کوین که خود را جایگزین دلار و یک سیستم مالی نوین معرفی کرده، همچنان با رشد شگرفی که داشته، برای بسیاری از کشورها دچار شک و شبه است که آیا استفاده از آن به صنعت مالی کشور کمک خواهد کرد یا بالعکس جولانگاهی برای دور زدن قوانین مالی خواهد شد. به همین منظور در این مطلب از صرافی ارز دیجیتال رمزینکس، به بررسی اینکه آیا بیت کوین قانونی است پرداخته و جنبه‌های مختلف آن را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟
وضع کردن قانون در رابطه با یک سیستم مالی فرایند بسیار دشوار و زمان‌بری است که نیاز به بررسی‌های متعدد سازمان‌های نظارتی دارد. اولین موضوعی که در رابطه با قانونی ساختن بیت کوین در ایران مطرح شده، نحوه استفاده از بیت کوین در حوزه‌های مختلف است. برای مثال استفاده از دلار غیرقانونی نیست و شما می‌توانید به راحتی خریدهای روزمره خود را با دلار انجام دهید. اما اگر با همین دلار اقدام به خرید مواد مخدر کنید، این عمل جرم محسوب شده و شامل مجازاتی میشود.
در رابطه با بیت کوین نیز همین امر صادق است؛ اگر از بیت کوین‌های خود برای خرید خانه استفاده کنید، کار بسیار پسندیده‌ای است اما اگر از بیت کوین برای پولشویی استفاده شود، صد البته که مجرم شناخته خواهید شد و شامل مجازات می‌شوید. حال با تمام تفاسیر فوق، آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟
تا به این لحظه، قانون مشخصی برای بیت کوین و ارزهای دیجیتال در ایران وضع نشده است. اما تنها اطلاعاتی که در دسترس است نشان از آن دارد که خرید و فروش و نگهداری ارزهای دیجیتال در ایران جرم نیست. یعنی نمی‌توانید برای خرید خودرو در ایران از بیت کوین استفاده کنید اما می‌توانید در صرافیهای ارز دیجیتال معتبر ایرانی مانند رمزینکس به ترید و ذخیره ارزهای دیجیتال بپردازید. با این وجود، طبق یک اطلاعیه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، استفاده از ارزهای دیجیتال در سیستم مالی کشور به دلیل نبود قانون، ممنوع اعلام شده است. این بدان معنا است که همچنان بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت در ایران توسط دولت و بانک مرکزی پذیرفته نشده است. اما قوانین مالی شامل حال جرایم مرتبط با بیت کوین میشود. برای مثال اگر فردی ارزهای دیجیتال فرد دیگر را به هر دلیلی به سرقت ببرد، شخص می‌تواند از طریق مراجع قانونی شکایت و مطالبات خود را دریافت کند.
| موضوع قانونی | وضعیت در ایران |
| خرید و فروش بیت کوین | قانون مشخص ندارد، اما جرم نیست و قابل پیگرد قانونی نیست. |
| نگهداری بیت کوین | کاملاً آزاد؛ نگهداری رمزارز در کیفپولهای شخصی مانعی ندارد. |
| استفاده برای پرداخت | ممنوع طبق بخشنامه رسمی بانک مرکزی. |
| فعالیت صرافیهای ارز دیجیتال | قابل فعالیت با اینماد؛ اما تحت نظارت بانک مرکزی نیستند. |
| مجازات‌های مرتبط با رمزارز | جرم انگاری فقط در مواردی مثل کلاهبرداری، سرقت، پولشویی و فیشینگ. |
| پیگیری سرقت رمزارز | تحت مسئولیت پلیس فتا و قابل طرح شکایت در دادستانی. |
| استخراج بیت کوین | قانونی با مجوز وزارت صمت و تعرفه برق ویژه. |
آیا بیت کوین قانونی است؟
اینکه چرا بیت کوین در برخی کشورها قانونی است و در برخی دیگر خیر، بستگی به موارد زیادی دارد. بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال که خود را جایگزین دلار معرفی کرده، مبتنی بر فناوری بلاکچین است؛ این بدان معناست که تمام رویدادهای مهم بیت کوین در فضایی غیرمتمرکز رخ می‌دهند؛ یعنی هیچ نهاد مرکزی رسمی زیر نظر دولت وجود ندارد که بر فعالیت‌های شبکه بیت کوین نظارت داشته باشد. همین موضوع، اولین موردی است که قانونی بودن بیت کوین را برای کشورها زیر سوال می‌برد. قانون‌گذاران بر این ادعا هستند که چرا باید برای چیزی قانون وضع کنند که عملا کنترلی روی آن ندارد؟
از دیگر دلایلی که برای قانون‌گذاران شبه ایجاد می‌کند، شرایط خرید بیت کوین و فروختن آن است. با توجه به اینکه در فضایی غیرمتمرکز و یک-به-یک بیت کوین معامله میشود، هویت هیچ‌یک از طرفین معامله مشخص نیست و جز یک آدرس کیف پول، اطلاعات دیگری قابل دستیابی نخواهد بود. قانون‌گذاران کشورهای مختلف با در نظر گرفتن این شرایط، فضای ارزهای دیجیتال به‌خصوص بیت کوین را خوراک قاچاقچیان، پولشویان و سارقان می‌دانند.
از طرفی دیگر، مشخص نبودن افرادی که بر این بازار کنترل دارند، از دیگر دغدغه‌ها است. از آنجایی که در دنیای بلاکچین گره‌ها (که تعداد زیادی رایانه اعتبارسنج هستند) کنترل و تایید تراکنش‌ها را بر عهده دارند، قانون‌گذاران دقیقا نمی‌دانند که در صورت وقوع هرگونه اتفاق باید با چه کسی برخورد کنند و همین امر موجب میشود در قانونی کردن بیت کوین مردد شوند.
اما با این وجود، کشورهای مثل ژاپن، ایالات متحده آمریکا، السالوادور و انگلستان، بیت کوین را قانونی دانسته و آن را به عنوان یک روش پرداخت نوین در سیستم مالی خود پذیرفته‌اند. البته متخصصان و قانون‌گذاران این کشورها قوانین سفت و سختی برای صنعت بلاکچین در نظر گرفته‌اند که همین امر موجب اطمینان مردم به این روش جدید پرداخت شده است.
آیا استخراج بیت کوین قانونی است؟
برای استخراج بیت کوین، نیاز به استفاده از دستگاه‌های مایننیگ بسیار قوی و پیچیده خواهید داشت. مدت زیادی استخراج بیت کوین در ایران غیرقانونی اعلام شد؛ زیرا مصرف انرژی بالای این دستگاه‌ها روند انرژی‌رسانی در کشور را مختل کرده بود. پس از مدتی و با اعلام وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) ماینرها با اخذ مجوز از این وزات‌خانه، می‌توانند به استخراج بیت کوین بپردازند. البته به خاطر داشته باشید که برای خرید و وارد کردن دستگاه‌های ماینینگ، باید به گمرک نیز مجوز خاصی را نشان دهید تا بتوانید دستگاه خود را ترخیص کنید.
جمع‌بندی
از آنجایی که بیت کوین یک روش کاملا نوین و پیچیده را برای انجام تبادلات مالی ارائه داده که به صورت غیرمتمرکز و مستقل از سیستم‌های مالی سنتی کار می‌کند، پذیرش آن را توسط دولت‌ها سخت و گاه غیر قابل درک می‌کند. اما با گذشت سال‌ها و رشد بی‌نظیر دنیای کریپتوکارنسی و کارایی‌های آن، پذیرش بیت کوین توسط کشورهای مختلف به عنوان یک روش پرداخت رواج پیدا کرد. به همین منظور در این مقاله به بررسی اینکه بیت کوین قانونی است پرداخته و از جنبه‌های مختلف این موضوع را بررسی کردیم.
مقالات مرتبط:
سوالات متداول
- آیا خرید و فروش بیتکوین در ایران قانونی است؟
خیر قانون مشخصی وجود ندارد، اما خرید و فروش، نگهداری و معامله بیتکوین جرم نیست و ممنوعیتی برای کاربران در سطح فردی وجود ندارد. - آیا استفاده از بیتکوین برای خرید کالا یا خدمات در ایران مجاز است؟
خیر. طبق بخشنامه رسمی بانک مرکزی، استفاده از رمزارزها برای پرداخت در داخل کشور ممنوع است، حتی اگر خرید و فروش آن جرم نباشد. - آیا صرافیهای ارز دیجیتال ایرانی قانونی هستند؟
بانک مرکزی مجوز مستقیم برای صرافی رمزارز صادر نمیکند، اما فعالیت پلتفرمهای معاملاتی دارای اینماد مجاز و قابل پیگیری قانونی است. - در صورت کلاهبرداری یا سرقت بیتکوین، کجا باید شکایت کرد؟
تمام جرایم مرتبط با رمزارزها تحت عنوان جرایم سایبری محسوب میشود و پلیس فتا و دادستانی مسئول رسیدگی هستند. - آیا استخراج (ماینینگ) بیتکوین در ایران قانونی است؟
بله، اما فقط با مجوز وزارت صمت. استفاده از برق خانگی، یارانهای یا غیرمجاز برای ماینینگ جرم محسوب میشود. - آیا نگهداری بیتکوین در کیفپول شخصی نیاز به مجوز دارد؟
خیر. نگهداری بیتکوین در کیفپولهای نرمافزاری یا سختافزاری کاملاً آزاد است و هیچ محدودیت قانونی ندارد.
نظرات کاربران