آموزش کامل بازیابی ارز دیجیتال بعد از ارسال به بلاکچین اشتباه

تراست ولت، کلید حل معما

در سناریوی ارسال دارایی با شبکه اشتباه، کیف پول تراست ولت به کمک شما خواهد آمد. یکی از ویژگی‌های کیف پول تراست ولت (Trust Wallet) این است که اگر دارایی‌ای به آدرس‌های مربوط به کلید خصوصی شما ارسال شود، آن را به شما نمایش می‌دهد؛ فارغ از این که شخصا آن رمزارز را در کیف پول فعال کرده‌اید یا خیر. البته برای استفاده از این قابلیت باید از آخرین نسخه تراست ولت استفاده کنید.

ساز و کار بازیابی ارز دیجیتال از دسته رفته

اکثر بلاکچین‌های محبوب مانند اتریوم (Ethereum)، بی‌ان‌بی اسمارت چین (BSC)، پالیگان (Polygon)، آوالانچ (Avalanche) و تمام شبکه‌های لایه دو اتریوم مانند لینیا (Linea)، آربیتروم (Arbitrum)، بیس (Base) و غیره از روش یکسانی برای ساختن آدرس‌ها از روی کلید خصوصی استفاده می‌کنند. در نتیجه وقتی یک کیف پول ارز دیجیتال روی شبکه اتریوم می‌سازید، همان کلمات بازیابی (Seed Phrase) را می‌توانید برای دسترسی به همان آدرس روی تمام این شبکه‌ها استفاده کنید.

فرض کنید کلمات بازیابی شما هنگام ساخت کیف پول اتریوم چنین بوده است:

از این ۱۲ کلمه، آدرس زیر ساخته می‌شود:

«0x04775a7199FE547c5CeFbFe27a388AaCDA203449»

این آدرس هرچند در کیف پول اتریومی ساخته شده؛ اما در تمام بلاکچین‌هایی که از ساختار مشابه استفاده می‌کنند نیز معتبر است. بنابراین با همین کلمات بازیابی، می‌توانید به دارایی‌های موجود در این آدرس در همه آن شبکه‌ها دسترسی داشته باشید.

آموزش تصویری بازیابی ارز دیجیتال منتقل شده به شبکه اشتباه

بازیابی دارایی‌ کریپتویی که با شبکه اشتباه منتقل شده، ساده‌تر از چیزی است که فکرش را بکنید. فرض کنید شما می‌خواستید تتر را روی شبکه BEP20 منتقل کنید؛ اما هنگام برداشت از صرافی ارز دیجیتال به اشتباه شبکه ERC20 را انتخاب کرده‌اید. حالا صرافی تتر ERC20 را به کیف پول شما ارسال کرده. برای بازیابی این تتر، فقط به کلمات بازیابی کیف پول BEP20 خود نیاز دارید. یعنی همان کیف پولی که در ابتدا می‌خواستید تتر را به آن ارسال کنید. برای انجام این فرآیند مراحل زیر را دنبال کنید:

• اپلیکیشن تراست ولت را باز کنید.
• گزینه I already have a wallet را لمس کنید.
• کلمات بازیابی خود را وارد کنید.
• پس از این مرحله، وارد کیف پول می‌شوید. حالا تمام دارایی‌هایی که روی آدرس‌های شما باشد، به شما نمایش داده می‌شود و نیازی نیست که به صورت دستی، تک به تک توکن‌ها را به لیست کیف پول اضافه کنید.

نکته: در صورتی که در همان ابتدا از کیف پول تراست ولت استفاده می‌کرده‌اید، لازم نیست این مراحل را طی کنید؛ درواقع لازم نیست هیچ کاری انجام دهید. تراست ولت خودش به صورت خودکار متوجه می‌شود که یک دارایی به آدرس‌های شما واریز شده و سپس آن دارایی را به شما نمایش می‌دهد.

آموزش جابجا کردن توکن به شبکه دلخواه

حالا که دارایی شما در کیف پول تراست ولت نمایش داده شده و خیالتان راحت شده است، ممکن است بخواهید آن را به شبکه دلخواه خود منتقل کنید. برای جابجا کردن دارایی به یک شبکه دیگر، سه راه پیش پای شما قرار دارد:

1. استفاده از پل‌های بلاکچینی (Blockcchain Bridges) غیرمتمرکز برای انتقال دارایی به شبکه دلخواه.
2. استفاده از پلتفرم‌های سواپ متمرکز برای انتقال دارایی به شبکه دلخواه.
3. استفاده از یک صرافی متمرکز.

کدام راه را انتخاب خواهید کرد؟ شاید جدول زیر بتواند به شما کمک کند.

پل بلاکچینی غیرمتمرکز

پل‌های بلاکچینی غیرمتمرکز بدون واسطه و با استفاده از قراردادهای هوشمند فرآیند تبدیل را برای شما انجام می‌دهند. شما می‌توانید از طریق منوی Swap در کیف پول تراست ولت به یکی از این پل‌ها متصل شوید و از آن استفاده کنید. یک خطر بزرگ هنگام استفاده از این روش این است که هنگام انتخاب ارز مقصد در بخش سواپ، ممکن است توکن‌های جعلی به شما نمایش داده شوند و در صورتی که به اشتباه یکی از آن‌ها را انتخاب کنید، توکن خود را با یک توکن تقلبی جابجا کرده‌اید و تمام دارایی خود را از دست خواهید داد. راه حل این است که ارز مقصد را با دقت فراوان انتخاب کنید: هم به نام ارز توجه کنید، هم به نام شبکه و هم به لوگویی که برای شما نمایش داده می‌شود.

یک راه دیگر برای جلوگیری از این اشتباه این است که به جای استفاده از بخش Swap تراست ولت، مستقیما از طریق لپتاپ خود به وب‌سایت یک پل مانند یونی‌سواپ بروید. در یونی‌سواپ وقتی یک توکن را به عنوان مقصد انتخاب می‌کنید، به صورت خودکار معتبرترین توکن نمایش داده می‌شود و احتمال خطا پایین می‌آید. سپس باید مراحل زیر را دنبال کنید.

آموزش جابجا کردن توکن میان دو شبکه در یونی سواپ

• میزان جابجایی را مشخص کنید. در این مثال می‌خواهیم تتر ERC20 را به تتر BEP20 تبدیل کنیم.
• با کلیک روی گزینه Connect Wallet و سپس گزینه WalletConnect از منوی سمت راست، آماده اتصال کیف پول تراست ولت به پلتفرم شوید.

• در کیف پول تراست ولت، آیکون QRCode در بالا سمت چپ را لمس کنید و QRCode وب‌سایت را اسکن کنید.

• حالا در صورتی که موجودی کافی داشته باشید، دکمه سواپ برای شما فعال می‌شود. پس از کلیک روی آن باید تراکنش را در کیف پول تراست ولت تایید کنید.
• برای انجام تراکنش، به ارز بومی بلاکچین مبدا نیاز پیدا خواهید کرد. مثلا اگر قصد جابجا کردن تتر ERC20 دارید باید کارمزد این انتقال را با اتریوم بپردازید. مقدار این کارمزد هنگام انجام تراکنش به شما نمایش داده می‌شود و اگر زیاد بود می‌توانید تراکنش را تایید نکنید و منصرف شوید.
• حالا دارایی به یونی‌سواپ فرستاده می‌شود و در چند دقیقه آینده، توکنی که می‌خواستید به کیف پول تراست ولت ارسال می‌شود.

در مجموع استفاده از پل‌های بلاکچینی به کاربران حرفه‌ای‌تر ارز دیجیتال توصیه می‌شود و ممکن است با چالش‌هایی همراه باشد. اگر به دنبال راه ساده‌تر هستید، باید از پلتفرم سواپ متمرکز استفاده کنید.

پلتفرم سواپ متمرکز

کار کردن با این پلتفرم‌ها ساده‌تر است؛ با این حال یک ریسک وجود دارد. این پلتفرم‌ها به صورت متمرکز عمل می‌کنند. یعنی پس از این که شما دارایی خود را به استخر آن‌ها واریز کردید، الگوریتم آن‌ها متوجه می‌شود و ارز مورد نظرتان را برای شما ارسال می‌کند. برخلاف پلتفرم‌های غیرمتمرکز که الگوریتم‌هایشان بر بستر قراردادهای هوشمند اجرا می‌شود و احتمال کار نکردنشان بسیار بسیار پایین است، الگوریتم‌های این پلتفرم‌ها بر بستر سرورهای متمرکز انجام می‌شود و ممکن است به هر علتی کار نکنند یا حتی تصمیم بگیرند معامله شما را انجام ندهند. استفاده از این پلتفرم‌ها چنین ریسکی دارد. پس هنگام استفاده حتما آن را در نظر داشته باشید و تنها با مسئولیت شخصی خودتان این تبادل را انجام دهید. در لحظه نگارش این مقاله (۱۹ مرداد ۱۴۰۴) دو مورد از معتبرترین پلتفرم‌های سواپ متمرکز، ff.io و EasyBit هستند. نحوه کار با هر دو پلتفرم یکسان است.

آموزش جابجا کردن توکن میان دو شبکه در ff.io

• پس از ورود به وب‌سایت، باید ارز مبدا و ارز مقصد را مشخص کنید. مثلا در بخش مبدا تتر ERC20 و در بخش مقصد تتر BEP20 را انتخاب می‌کنیم.
• حال باید آدرس دریافت خود را در بخش زیرین وارد کنید و سپس روی گزینه Exchange now کلیک کنید.

• حال تراکنش که از شما خواسته شده را انجام دهید. شما قرار است مقداری تتر ERC20 به آدرس پلتفرم بریزید و پلتفرم نیز به محض دریافت، تتر BEP20 را به آدرسی که ارائه دادید ارسال می‌کند.

استفاده از صرافی متمرکز

این روش کمترین ریسک را دارد؛ اما در بیشتر مواقع باید کارمزدهای بیشتری بپردازید. روش انجام آن ساده است، باید دارایی‌ای که روی شبکه اشتباه قرار دارد را به یک صرافی معتبر مثل رمزینکس ارسال کنید، سپس روی شبکه صحیح دوباره آن را برداشت کنید. برای کل این فرآیند باید هزینه‌های زیر را بپردازید:

• کارمزد انتقال دارایی از کیف پول به صرافی: این کارمزد از ارز بومی شبکه‌ای که بر بستر آن ارسال می‌کنید کسر می‌شود. پس اگر توکن شما ERC20 است باید مقداری اتریوم در کیف پول خود داشته باشید.
• کارمزد برداشت ارز روی شبکه دلخواه: میزان این کارمزد را صرافی مشخص می‌کند و از همان ارزی که قصد برداشتش را دارید کسر می‌شود.

نکات مهم هنگام جابجایی ارز دیجیتال میان دو بلاکچین

با رعایت نکات فوق می‌توانید ریسک فرآیند جابجایی توکن میان دو بلاکچین را به حداقل برسانید.

• حتما درباره پلتفرمی که می‌خواهید از آن استفاده کنید در وب‌سایت Trustpilot تحقیق کنید. آنجا کاربران معمولی نظرات خود را نوشته‌اند و اگر تجربه‌های منفی تکرار شده باشد، بهتر است به پلتفرم اعتماد کنید.
• آزمایش شرط عقل است! مثلا به جای تبدیل ۱۰۰ تتر، ابتدا فرآیند را با ۱ تتر آزمایش کنید و اگر همه چیز خوب پیش رفت فرآیند را برای ۹۹ تتر باقی‌مانده تکرار کنید.
• حواستان به کارمزدهای انتقال باشد. اگر میخواهید تتر BEP20 به پلتفرم ارسال کنید باید ارز BNB داشته باشید و اگر می‌خواهید تتر ERC20 ارسال کنید به اتریوم نیاز پیدا خواهید کرد. پس مقداری از این ارزها را ابتدا به کیف پول مبدا واریز کنید تا کارمزد تراکنش‌ها پوشش داده شود. کارمزد جابجایی هر توکن، از ارز بومی بستر بلاکچین آن کسر می‌شود.
• مراقب توکن‌های جعلی باشید. اگر از سواپ داخلی کیف پول تراست ولت استفاده می‌کنید، شناسایی توکن‌های جعلی کمی سخت می‌شود. پس باید نهایت دقت را در انتخاب توکن‌های صحیح داشته باشید. به نام، شبکه، لوگو و نام انگلیسی توکن توجه کنید.
• اگر مبتدی هستید، از پلتفرم‌های متمرکز مثل ff.io استفاده کنید. کار با پلتفرم‌های غیرمتمرکز کمی پیچیده است و کارمزد بیشتری هم دارد.
• اگر مبلغ زیادی جابجا می‌کنید، مثلا به اندازه ۶ ماه کار و پس‌انداز خود، بهتر است به جای تمام این کارها از یک صرافی متمرکز ایرانی مثل رمزینکس استفاده کنید. این روش کمترین ریسک را دارد و پشتیبان صرافی همیشه می‌تواند همراه شما در این فرآیند باشد. برای این کار کافی است دارایی را به صرافی برگردانید و یک بار دیگر برداشت را، این بار با انتخاب «شبکه انتقال»‌ صحیح انجام دهید.
• برای کاهش احتمال خطا، هنگام استفاده از پلتفرم‌های سواپ، چه حضانتی و چه غیر حضانتی، از ابزار تغییر آی‌پی مثل VPN استفاده کنید.

جمع‌بندی

در اکثر مواقع، برداشت دارایی با شبکه غلط فاجعه به بار نمی‌آورد. دارایی شما منتقل شده است؛ فقط روی شبکه دلخواه شما نیست. شما با یک سری ۱۲ تایی (یا ۲۴ تایی) عبارت بازیابی، می‌توانید به آدرس‌های مربوط به آن عبارت بازیابی روی تمام بلاکچین‌های مشابه دسترسی داشته باشید. پس اگر کلمات بازیابی خود را به کیف پول تراست ولت اضافه کنید، می‌توانید دارایی‌ای که روی شبکه اشتباه وجود دارد را دوباره پیدا کنید. سپس می‌توانید از انواع صرافی‌های متمرکز تا غیرمتمرکز برای جابجایی این دارایی به شبکه دلخواه استفاده کنید.