به گفته‌ی ال‌بروکس بازار همیشه در سایکل (cycle) قرار دارد و فقط از یک سایکل به یک سایکل دیگر تغییر شکل می‌دهد. مثل آب که همیشه در یکی از حالات جامد، مایع یا گاز است و میزان دما باعث تغییر شکل ظاهری آن می‌شود؛ نمودار قیمت نیز در همه‌ی بازارهای مالی از جمله بازار ارز دیجیتال، همیشه در یکی از ۳ سایکل قرار دارد. اما در مورد بازار چیزی که باعث تغییر حالت نمودار قیمت می‌شود، میزان اختلاف قدرت بین خریداران و فروشندگان است.
در ادامه این درس از به سراغ سه سایکل پرایس اکشن یعنی اسپایک، کانال و تریدینگ رنج و علت شکل‌گیری آنها میرویم و هر یک را جداگانه بررسی می‌کنیم. پیش از ادامه مطالعه حتما پیش‌نیاز‌های این درس را مطالعه کنید.
علت شکل گیری سایکل‌های بازار
سایکل‌ها به خاطر اختلاف قدرت میان خریداران و فروشندگان شکل می‌گیرند. در واقع همان چیزی که باعث شکل گیری روندها و کندل‌ها می‌شود، سایکل‌ها را نیز شکل می‌دهد.
برای آشنایی با انواع روند و قدرت روند می‌توانید درس‌های انواع روند در تحلیل تکنیکال و نحوه تشخیص قدرت روند را مطالعه کنید.
فرض کنید قیمت بیت کوین ۳۰۰۰۰ دلار است و در این محدوده یک حمایت قدرتمند قرار دارد و باعث می‌شود خریداران زیادی وارد معامله خرید بیت کوین شوند. در نتیجه این اتفاق یک روند صعودی قدرتمند شکل می‌گیرد و شاهد شکل گیری کندل‌های صعودی قدرتمند (ماروبوزو) خواهیم بود (اسپایک). اما با بالا رفتن قیمت، مقاومت بر سر راه قیمت وجود دارد که که از قدرت خریداران می‌کاهد و به قدرت فروشندگان اضافه میکند، در اثر این اتفاق، قیمت وارد اصلاح یا پولبک می‌شود، اما از آنجایی که قدرت گاو‌ها از فروشندگان بیشتر است، مقاومت شکسته می‌شود و قیمت به حرکت صعودی ادامه می‌دهد. در این لحظه روند همچنان صعودی است اما از اختلاف قدرت میان خریداران و فروشندگان کاسته شده است و قیمت آرام‌تر صعود میکند (کانال). روند صعودی تا جایی ادامه پیدا میکند که اختلاف قدرت خریداران و فروشندگان از بین می‌رود و دو جناح بازار به تعادل قدرت می‌رسند (تریدینگ رنج).
در عکس زیر که مربوط به نمودار قیمت اتریوم است، سایکل‌های بازار را علامت گذاری کرده‌ایم. همانطور که در تصویر مشخص است بازار همیشه درون سایکل حرکت میکند و هیچ حالتی جز این برای قیمت نمی‌تواند رخ دهد.
اهمیت درک و شناخت سایکل‌ها
هر یک از سایکل‌ها درست مثل حالات ماده -جامد، مایع و گاز- ویژگی‌ها و رفتارهای خاص خود را دارند. زمانی که متوجه شویم بازار درون چه سایکلی قرار دارد، بهتر می‌توانیم رفتار قیمت را پیش بینی کنیم و می‌دانیم از هر سایکل چه انتظاراتی داشته باشیم. در نتیجه درصد خطاهایمان کاهش پیدا میکند و می‌توانیم معاملات بهتری انجام دهیم. در ادامه‌ی درس به سراغ ویژگی‌های هر سایکل میرویم.
انواع سایکل های پرایس اکشن
طبق پرایس اکشن ال بروکس، تمامی نمودارهای قیمت در بازارهای مالی از جمله بورس، فارکس و ارز دیجیتال از ۳ سایکل تشکیل شده اند و قیمت همیشه در یکی از این سایکل ها قرار دارد. اما سه سایکل اصلی پرایس اکشن چه هستند؟
- اسپایک یا برک اوت (Spike or Breakout)
- کانال (Channel)
- محدوده معاملاتی یا تریدینگ رنج (Trading Range)
سایکل اسپایک (SPIKE OR BREAK OUT)
اسپایک یا برک اوت زمانی اتفاق می‌افتد که کنترل قیمت کاملا به دست یکی از دو جناح خریدار یا فروشنده می‌افتد؛ و معمولا اخبار اقتصادی و اتفاق‌های فاندامنتال یکی از عوامل اصلی شکل‌گیری برک اوت‌ها هستند. همانطور که در عکس زیر می‌بینیم در این حالت قیمت با سرعت زیادی بالا یا پایین می‌رود.
برک اوت یا سایکل اسپایک، با شکسته شدن قدرتمند، یک مقاومت یا حمایت معتبر همراه هستند و پس از آن شاهد شکل گیری روند در جهت شکست هستیم. یعنی زمانی که قیمت با قدرت یک مقاومت را می‌شکند یا اصطلاحا برک اوت میکند، احتمال شکل گیری روند صعودی بالا می‌رود. و بالعکس زمانی که قیمت یک سطح حمایتی را با قدرت می‌شکند یعنی احتمال شکل گیری یک روند نزولی بالا می‌رود. اما چرا بعد از برک اوت‌ها روند شکل می‌گیرد؟
همانطور که در درس حمایت و مقاومت گفتیم، حمایت ناحیه‌ای است که برای خریداران جذابیت دارد، یعنی خریداران در آن ناحیه از قدرت خوبی برخوردارند. زمانی که فروشندگان موفق به شکستن این سطح می‌شوند یعنی اختلاف قدرت فروشندگان و خریداران بسیار زیاد است و این فروشندگان هستند که قیمت را کنترل می‌کنند و می‌دانیم زمانی که فروشندگان قیمت را کنترل می‌کنند، روند قیمت نزولی خواهد بود.
وبالعکس نواحی مقاومتی یا عرضه، مناطقی هستند که برای فروشندگان جذابند و فروشندگان در آن ناحیه قدرت بالایی دارند. زمانی که خریداران موفق به شکستن یک ناحیه مقاومتی می‌شوند یعنی خریداران موفق به شکست دادن فروشندگان زیادی شده‌اند. پس قدرت خریداران بسیار بالاست و آنها قیمت را کنترل می‌کنند؛ بنابراین روند صعودی خواهد بود. در تصویر زیر که مربوط به قیمت اتریوم است کندل های برک اوت و سایکل اسپایک را مشخص کرده ایم.
برای آموزش بیشتر در مورد سایکل اسپایک و نحوه معامله در این سایکل به درس حرکت اسپایک در تحلیل تکنیکال چیست؟ نحوه معامله و انواع مراجع کنید.
سایکل کانال (CHANNEL)
در عکس زیر سایکل کانال نزولی مشخص شده است. سایکل کانال ادامه دهنده‌ی برک اوت می‌باشد و قیمت بعد از سایکل اسپایک، وارد سایکل کانال می‌شود. زمانی که رفته رفته از قدرت فروشندگان کاسته و به قدرت خریداران افزوده می‌شود، سرعت حرکت نزولی قیمت آهسته‌تر می‌شود اما روند نزولی همچنان ادامه دارد و قیمت در حال تشکیل کف و سقف پایین‌تر است. در این زمان می‌گوییم قیمت در سایکل کانال قرار دارد. دلیل به وجود آمدن کانال‌ها این است که همچنان اختلاف قدرت میان خریداران و فروشندگان وجود دارد اما جناح مخالف نیز توان تشکیل حرکات خلاف روند و کسب سود را دارد.
نحوه تشخیص کانال
همانطور که در تصاویر بالا دیدیم، سایکل کانال بعد از سایکل برک اوت یا اسپایک شروع می‌شود و نشانهی شروع آن شکل گیری اولین لگ پولبک می‌باشد که یعنی سایکل اسپایک به پایان رسیده و قیمت وارد سایکل کانال شده است. بنابراین:
- سایکل کانال صعودی، با شکل گیری اولین لگ نزولی آغاز می‌شود و قیمت در ادامه کف و سقف بالاتر تشکیل می‌دهد.
- سایکل کانال نزولی با شکل گیری اولین لگ صعودی آغاز می‌شود و قیمت در ادامه کف و سقف پایین‌تر تشکیل می‌دهد.
در تصویر زیر سایکل کانال صعودی را مشخص کرده‌ایم که با پایان یافتن اسپایک، آغاز شده‌اند. همانطور که در تصویر می‌بینیم قیمت در سایکل کانال، با خط روند مشخص می‌شود.
چه زمانی سایکل کانال به پایان می‌رسد؟
نشانهی اصلی سایکل کانال، حرکت قیمت درون روند صعودی یا نزولی است که با خط روند مشخص می‌شود. بنابراین سایکل کانال صعودی زمانی به پایان می‌رسد که خط روند صعودی به سمت پایین شکسته می‌شود؛ یعنی اختلاف قدرت خریداران و فروشندگان از بین رفته است. و بالعکس سایکل کانال نزولی زمانی به پایان می‌رسد که خط روند به سمت بالا شکسته می‌شود.
در تصویر زیر لحظه‌ی به پایان رسیدن سایکل کانال را مشخص کرده‌ایم.
تریدینگ رنج (TR)
تریدینگ رنج زمانی اتفاق می‌افتد که اختلاف قدرت میان خریداران و فروشندگان از بین رفته است و قدرت به تعادل رسیده است. بنابراین سایکل تریدینگ رنج یا محدوده معاملاتی با به پایان رسیدن سایکل کانال آغاز می‌شود؛ چرا که اگر اختلاف قدرت میان خریداران و فروشندگان هنوز وجود داشت، قیمت در سایکل کانال باقی می‌ماند. در این حالت هیچ یک از گروه‌های خریدار و فروشنده قادر به ایجاد روند صعودی یا نزولی نیستند و انگار قیمت درون یک جعبه گرفتار می‌شود. در تصویر زیر سایکل TR اتریوم را مشخص کرده‌ایم.
نحوه تشخیص تریدینگ رنج
در درس پرایس اکشن مقدماتی با کندل دوجی آشنا شدیم و گفتیم این کندل‌ها نشانهی تعادل قیمت میان خریداران و فروشندگان می‌باشد. بنابراین در سایکل TR کندل‌های دوجی زیادی مشاهده می‌شود و از آنجایی که قدرت میان خریداران و فروشندگان برابر است، هیچ یک از دو گروه قادر به تشکیل کندل‌های متوالی زیادی نیستند و می‌بینیم که کندل‌های صعودی و نزولی یکی در میان در نمودار قیمت شکل می‌گیرند. همانطور که در تصویر بالا می بینیم در سایکل تریدینگ رنج یا محدوده معاملاتی شاهد نوسان قیمت میان یک سقف و کف هستیم و بازار در روند افقی حرکت میکند.
چه زمانی سایکل TR به پایان می‌رسد؟
نشانهی اصلی سایکل TR تعادل قدرت میان خریداران و فروشندگان می‌باشد. پس زمانی که این تعادل قدرت از بین برود و اختلاف قدرت شدید شود، سایکل تریدینگ رنج نیز به پایان می‌رسد. همانطور که ذکر کردیم سایکل اسپایک به معنای اختلاف قدرت شدید میان خریداران و فروشندگان می‌باشد و با شکستن یک مقاومت یا حمایت همراه است. بنابراین سایکل TR با شروع سایکل اسپایک و شکستن سقف یا کف (مقاومت یا حمایت) تریدینگ رنج به پایان می‌رسد. در تصویر زیر می‌بینیم که فروشندگان موفق شده‌اند یک برک اوت قدرتمند شکل دهند و سایکل تریدینگ را پایان دهند.
نکته: قیمت همیشه درون یکی از سایکل‌ها قرار دارد. از سایکل اسپایک به سایکل کانال، از کانال به تریدینگ رنج و از تریدینگ رنج دوباره به سایکل اسپایک باز باز می‌گردد. این چرخه همیشه ادامه دارد. دلیل اینکه به این حالات بازار سایکل (چرخه) می‌گوییم نیز همین است.
جمع بندی
بازار ۳ سایکل متفاوت دارد که قیمت همیشه در یکی از این سایکل‌ها قرار دارد. سایکل بازار را اختلاف قدرت میان خریداران و فروشندگان تعین میکند. زمانی که اختلاف قدرت شدید است یعنی بازار در سایکل اسپایک قرار دارد. وقتی اختلاف قدرت کاهش می‌یابد و اولین لگ خلاف روند در نمودار قیمت ظاهر می‌شود، بازار وارد سایکل کانال می‌شود. و زمانی که اختلاف قدرت از بین می‌رود و قیمت به تعادل می‌رسد، بازار وارد سایکل تریدینگ رنج می‌شود و دوباره با شکستن سقف یا کف تریدینگ رنج، قیمت وارد سایکل اسپایک می‌شود. این چرخه در بازارهای مالی و بازار ارز دیجیتال همیشه ادامه دارد. درک و شناخت سایکل‌های بازار به معامله‌گران کمک میکند تا تصمیم‌های معاملاتی بهتری بگیرند و نمودار قیمت ارز دیجیتال را بهتر درک کنند.
تمرین ها
تمرین های پیشنهادی
نمودار قیمت بیت کوین را در تایم فریم دلخواه انتخاب کنید و ۱۰ دور متوالی تکرار سایکل‌های بازار را علامت کذاری کنید.
تمرین های تکمیلی
بعد از اینکه سایکل‌ها را علامت گذاری کردید، یک یا دو تایم فریم بالاتر بروید، آیا سایکل‌ها جزوی از یک سایکل بزرگ‌ترند؟
یک یا دو تایم‌فریم پایین‌تر بروید و سایکل‌هایی که درون سایکل‌های قبلی به وجود آمده‌اند را علامت بزنید.
هدف از این تمرین این است که متوجه ساختار فرکتالی و تکرار شونده‌ی بازار شویم.
تمرین های پیشرفته
آخرین کندل هفتگی نمودار قیمت بیت کوین را علامت بزنید. سپس به تایم فریم چهار ساعته بروید و همه سایکل‌های درون کندل هفتگی را علامت بزنید. این کار را برای تایم فریم ۱۵ دقیقه و ۱ دقیقه تکرار کنید.
اولین نفری باشید که نظر می دهید