چقدر میترسید اگر مشغول انجام تراکنش روی اتریوم باشید و متوجه شوید دارایی به کیف پولتان نرسیده است؟ این وضعیتی است که اخیرا برای مدت کوتاهی در اتریوم رخ داد؛ یعنی بلاکها در فرآیند نهاییسازی (finality) به تاخیر خوردند. البته که پول کسی در این میان آسیب ندید و هیچ ضرر جدیای وارد نشد، اما اتفاق آنقدر بزرگ بود که ویتالیک بوترین درباره آن یک پست در شبکه ایکس منتشر کند. در ادامه ریسکهای موجود را بررسی میکنیم و وضعیت را به طور کامل شرح خواهیم داد.
به گفته ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، این شبکه میتواند بدون این که با ریسک جدی روبرو شود، هر از گاهی نهاییسازی (finality) بلاکها را با تاخیر انجام دهد. بوترین بعد از باگ اخیر در کلاینت Prysm اتریوم در پست X نوشت:
از دست دادن نهاییسازی گاهی وقتها هیچ اشکالی ندارد.
او توضیح داد که نهاییسازی یعنی شبکه کاملا مطمئن است که یک بلاک معتبر است و قرار نیست برگردد یا لغو شود.
بوترین استدلال کرد که اگر به خاطر یک باگ بزرگ، نهاییسازی برای چند ساعت به تاخیر بیفتد، «اشکالی ندارد» و در همین مدت هم بلاکچین به کار خود ادامه میدهد. به گفته او مشکل واقعی چیز دیگری است:
چیزی که باید از آن اجتناب کرد این است که بلاک اشتباهی را نهایی کنیم.
اگر میخواهید جزئیات این ماجرا را بدانید، به خواندن ادامه دهید. در غیر این صورت در پاراگراف انتهایی توضیح دادهایم که آیا این وضعیت خطرناک است یا خیر؛ آیا باید ترسید؟
نظر کارشناسان درباره این رخداد چیست؟
فابریزیو رومانو جنووزه، دکترای علوم کامپیوتر از دانشگاه آکسفورد انگلستان، شریک در شرکت تحقیقاتی بلاکچین 20squares و کارشناس پروتکل اتریوم نیز با نظر بوترین موافق است. او گفت وقتی نهاییسازی از دست میرود، رفتار اتریوم شبیه بیت کوین میشود و اشاره کرد که بیت کوین از سال ۲۰۰۹ «اصلا نهاییسازی قطعی نداشته و کسی هم شکایت نمیکند».
در یک بلاکچین اثبات کار مثل شبکه بیت کوین، ممکن است زنجیره به چند شاخه تقسیم شود و شاخهای که بیشترین پردازش روی آن انجام شده (طولانیترین زنجیره) معتبر محسوب میشود. با این حال اگر شاخه فرعی آنقدر رشد کند که از شاخه اصلی جلو بزند، شاخه اصلی و تراکنشهای داخل آن مردود میشود؛ به این وضعیت «بازسازماندهی زنجیره» یا reorg گفته میشود.
بیت کوین به شکلی کار میکند که نهاییسازی در آن بر پایه احتمالات است. هرچند بعد از اضافه شدن تعداد زیادی بلاک به زنجیره اصلی، reorg تقریبا غیرممکن میشود؛ اما از نظر تئوری و احتمالات هنوز ممکن است رخ دهد. جنووزه توضیح داد که اتریوم متفاوت است و در آن قوانینی وجود دارد که برخی بلوکها را «نهایی» تعریف میکند. او افزود:
اتریوم مکانیزم نهاییسازی دارد: وقتی یک بلوک بیشتر از ۶۶ درصد رای تاییدکنندگان را دریافت میکند، «justified» میشود. از این لحظه، اگر بیش از دو epoch (در مجموع ۶۴ بلوک) بگذرد، آن بلوک نهایی میشود.
در مه ۲۰۲۳ هم اتفاقی مشابه همان چیزی که اکنون در کلاینت Prysm دیده شد رخ داده بود. جنووزه گفت چنین اتفاقاتی زنجیره را ناامن نمیکند، بلکه فقط به این معنی است که نمیتوانیم از بلاکها مطمئن باشیم و به صورت موقتی باید به احتمالات اتکا کنیم.
نهایی نشدن بلاکها چه تاثیری بر L2ها و بریجها میگذارد؟
جنووزه اشاره کرد که نبود نهاییسازی فقط روی زیرساختهایی که به آن وابستهاند تاثیر میگذارد. از جمله بعضی پلهای بینزنجیرهای یا پلهای لایه دو.
یکی از توسعهدهندگان پالیگان (که یکی از زنجیرههای جانبی اتریوم است و بر پایه اتریوم کار میکند) گفت تاخیر در نهاییسازی مشکل جدیای ایجاد نمیکند، اما ممکن است انتقال داراییها از اتریوم به پالیگان نیز در نتیجه این تاخیر با کندی مواجه شود.
سخنگوی Polygon همچنین گفت که لایه تسویه بینزنجیرهای، تراکنشهای ارسالی از اتریوم به پالیگان را تا زمانی که نهاییسازی دوباره از سر گرفته شود به تعویق میاندازد. با این حال تاکید کرد «هیچ سناریویی وجود ندارد که در آن کاربران به خاطر تاخیر در نهاییسازی با برگشت خوردن تراکنشها یا بیاعتبار شدن داراییها مواجه شوند». او در ادامه توضیح داد:
تاخیر خوردن نهاییسازی در نهایت فقط باعث این میشود که واریزها دیرتر ظاهر شوند. کاربران به جز همین تاخیر، در معرض برگشت خوردن تراکنشها قرار نمیگیرند.
او در پایان گفت: «این وظیفه سازندگان پلهای بلاکچینی است که خودشان را برای چنین شرایطی آماده کنند تا در صورت رخ دادن تاخیر در نهاییسازی، دچار مشکل نشوند.»
تحلیل رمزینکس: آیا باید بترسیم؟
حرفهای خیالراحتِ ویتالیک بوترین و واکنش کارشناسان نشان میدهد که تاخیر مقطعی در نهاییسازی بلاکها نشانه ضعف ساختاری در اتریوم نیست؛ بلکه بخشی از طراحی محافظهکارانه این شبکه برای جلوگیری از یک ریسک بسیار بزرگتر، یعنی نهاییسازی بلاک اشتباه است.
تجربههایی مانند باگ کلاینت Prysm یا رخداد مشابه در سال ۲۰۲۳ ثابت میکند که اتریوم در شرایط بحرانی میتواند موقتا به مدلی شبیه بیت کوین (با نهاییسازی احتمالی) بازگردد و همچنان به فعالیت خود ادامه دهد. اثر این وضعیت بیشتر متوجه لایههای جانبی مانند پلها و برخی لایه دوها است که به نهاییسازی سریع اتکا دارند.
این تاخیرها در نهایت منجر به از دست رفتن دارایی یا بازگشت تراکنشها نمیشود. پس اگر در آینده اتریوم باز هم دچار این وضعیت شد، کافی است یک فنجان چای بیشتر بخوریم و برای ظاهر شدن دارایی در کیف پولمان کمی صبر کنیم. البته که احتمال رخ دادن چنین اتفاقاتی بسیار پایین است؛ اما باید خودمان را برای هر شرایطی آماده کنیم.
نظرات کاربران