نحوه تشخیص جعلی بودن پلتفرم‌های کریپتویی؛ شناسایی کلاهبرداران در چند قدم

پلتفرم‌های جعلی سرمایه‌گذاری کریپتو چه هستند؟

پلتفرم‌های جعلی سرمایه‌گذاری کریپتو، وب‌سایت‌ها یا خدماتی هستند که در ظاهر فرصت‌های سرمایه‌گذاری قانونی در ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم یا توکن‌های دیگر ارائه می‌دهند، اما در واقع برای سرقت وجوه یا اطلاعات شخصی طراحی شده‌اند. این پلتفرم‌ها اغلب فاقد مجوزهای قانونی هستند، از تاکتیک‌های بازاریابی فریبنده استفاده می‌کنند و پس از جمع‌آوری سرمایه کافی، ناپدید می‌شوند.

در کل، با یک نگاه می‌توان فهمید که این پلتفرم‌ها کلاهبرداری هستند؛ زیرا بزرگترین وجه اشتراک آن‌ها وعده‌های دروغین و بسیار امیدوارکننده است! برای مثال بیان می‌کنند که در یک روز می‌توانند از طریق استیک کردن اتریوم، بیش از نیم اتریوم پاداش ارائه دهند! در حالی که این عدد در پلتفرم‌های معتبر چیزی حدود ۳ درصد آن هم سالیانه است. یکی دیگر از وجوه اشتراک این پلتفرم‌ها، واریز وجه برای ارائه خدمات است که این امر کمی ترسناک به‌نظر می‌رسد.

نحوه عملکرد پلتفرم‌های جعلی

این پلتفرم‌ها معمولا از یک الگوی مشخص پیروی می‌کنند:

1. جذب قربانیان با وعده‌های فریبنده: این پلتفرم‌ها برای جذب کاربر نیاز به وعده‌های اغواکننده دارند؛ یعنی باید طوری خدمات خود را تبلیغ کنند که کاربران سریعا فریب این تبلیغات دروغین را بخورند. تبلیغات وسوسه‌انگیز در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها یا ایمیل با وعده‌هایی مانند «دو برابر کردن پول در ۷ روز» از جمله راهکار‌هایی هستند که این پلتفرم‌ها برای فریب کاربران استفاده می‌کنند.
2. ایجاد اعتماد: طراحی وب‌سایت‌های حرفه‌ای، گواهی‌نامه‌های جعلی و تأییدیه‌های ساختگی از افراد مشهور.
3. واریز اولیه بدون هیچ توضیح منطقی: در اولین قدم، تمام پلتفرم‌ها، حتی آن‌ها که قانونی هستند نیز از شما می‌خواهند تا برای شروع ترید و معامله باید وجه واریز کنید. اما اجباری در پلتفرم‌های قانونی وجود ندارد. در عوض، پلتفرم‌های دروغین از شما می‌خواهند که حتما مقدار مشخصی ارز دیجیتال آن‌هم نه هر رمزارزی، بلکه ارزهای دیجیتال ارزشمند مانند بیت کوین و اتریوم را واریز کنید.
4. نمایش سودهای جعلی: اما طمع این پلتفرم‌ها با واریز ارز دیجیتال تمام نمی‌شود، این پلتفرم نمایش سودهای غیر‌واقعی در داشبورد، کاربران تشویق به سرمایه‌گذاری بیشتر می‌کنند.
5. امتناع از برداشت: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که کاربران قصد برداشت داشته باشند. در این پلتفرم‌ها امکان برداشت وجود ندارد، یا باید وجه مشخص دیگری واریز کنید، یا سقف دارد، یا درخواست هزینه‌های اضافی برای برداشت و یا در نهایت، ناپدید شدن کامل پلتفرم را به چشم خواهید دید.

مطلب پیشنهادی

روش‌های پیگیری ارز دیجیتال سرقت شده در ایران

انواع رایج کلاهبرداری‌های کریپتو در سال ۲۰۲۵

اما روش‌های زیادی با پیشرفت تکنولوژی برای کلاهبرداری کریپتویی ایجاد شده است. روش‌هایی که به‌قدری واقعی هستند که تشخیص‌شان بسیار سخت شده. حال در ادامه، به بررسی روش‌های رایج کلاهبرداری‌های کریپتویی خواهیم پرداخت:

1. دیپ‌فیک‌های تولید‌شده توسط هوش مصنوعی: کلاهبرداران از ویدیوها یا صداهای جعلی برای تقلید از افراد معتبر مانند ایلان ماسک استفاده می‌کنند تا سرمایه‌گذاران را به ارسال ارز دیجیتال فریب دهند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۴، یک ویدیوی دیپ‌فیک ماسک در یوتیوب باعث جمع‌آوری ۵ میلیون دلار در عرض چند ماه شد.
2. طرح‌های پانزی: این طرح‌ها قدمت بالایی دارند. در این طرح‌ها از سرمایه‌گذاران خواسته می‌شود که عضوگیری کنند؛ یعنی هر نفر سردسته گروهی از افراد دیگر شود که از فروش هر نفر، به سود برسد. سودهای اولیه از وجوه سرمایه‌گذاران جدید پرداخت می‌شود، نه از سود واقعی. پس پول‌ها کجا هستند؟ سرمایه تمام سرمایه‌گذاران در جیب کلاهبرداران است و صرف خوش‌گذرانی آن‌ها می‌شود.
3. فیشینگ: این نوع از کلاهبرداری‌ها نیز از روش‌های قدیمی است. در این روش یک سایت و پلتفرم کاملا مشابه با نسخه اصلی آن ساخته می‌شود که تنها یک تفاوت کوچک در نام دامنه با سایت اصلی دارد. برای مثال به جای «Binance.com» که یک «n» در ابتدا دارد، کلاهبرداران از دو حرف «n» مانند «Binnance.com» استفاده می‌کنند. همه‌چیز کاملا مشابه صرافی اصلی است، اما فریب خوردگان با واریز وجه یا هر فعالیت دیگری، در واقع دودستی دارایی و کلیدهای خصوصی خود را در اختیار این افراد قرار می‌دهند.
4. راگ‌پول (Rug Pull): در این روش، توسعه‌دهندگان پروژه‌های دیفای یا میم‌کوین، پس از جمع‌آوری سرمایه، وجوه را برداشت کرده و ناپدید می‌شوند. به عنوان مثال، راگ‌پول Meteora در سال ۲۰۲۴ باعث زیان ۶۹ میلیون دلاری سرمایه‌گذاران شد.
5. ایردراپ‌ها و هدایای جعلی: در این ایردراپ‌ها از کاربران خواسته می‌شود تا کلیدهای خصوصی خود را در اختیار پلتفرم قرار دهند. حال نه تنها ایردراپی در کار نیز، بلکه کلیدهای خصوصی کاربران نیز در اختیارشان قرار دارد و به‌راحتی می‌توانند هرچه دارایی در کیف پول است را به سرقت ببرند.
6. طرح‌های پامپ و دامپ: در این روش کلاهبرداران با ساخت یک توکن بی‌ارزش و ایجاد پامپ قیمتی، کاربران را به خرید وادار می‌کنند. پس از خرید کوین، با ایجاد یک دامپ، تمام کوین‌ها را بی‌ارزش کرده و به سود می‌رسند.
7. کریپتو درینرها (Crypto Drainers): اسکریپت‌های مخرب یا قراردادهای هوشمند که با فریب کاربران برای امضای تراکنش‌های جعلی، وجوه کیف پول آن‌ها را سرقت می‌کنند.
8. کلاهبرداری‌های پیگ بوچرینگ (Pig Butchering): کلاهبرداران با ایجاد اعتماد از طریق روابط عاطفی یا شبکه‌سازی، قربانیان را به سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های جعلی تشویق می‌کنند. از سال ۲۰۲۰، این نوع کلاهبرداری بیش از ۷۵ میلیارد دلار در سطح جهانی زیان ایجاد کرده است.

۱۰ نشانه کلیدی کلاهبرداری در پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری کریپتو

برای محافظت از خود، به این نشانه‌های هشداردهنده توجه کنید:

1. وعده‌های غیرواقعی سود: وعده‌هایی مانند «کسب یک بیت‌کوین در چند روز» غیرممکن هستند. هیچ پلتفرم قانونی چنین ادعاهایی ندارد.
2. تیم ناشناس یا جعلی: صفحات «تیم ما» بدون اطلاعات قابل‌تایید (مانند پروفایل‌های لینکدین معتبر) یا با تصاویر غیرواقعی.
3. وایت‌پیپر ناسازگار: وایت‌پیپرهای مبهم، کپی‌شده یا پر از اصطلاحات بی‌معنی، نشان‌دهنده نبود جدیت در پروژه هستند.
4. تأییدیه‌های جعلی: لوگوهای شرکت‌های معتبر (مانند فوربس) بدون مدارک خبری قابل‌تایید.
5. نبود اطلاعات نظارتی: پلتفرم‌های متمرکز باید مجوزهای قانونی داشته باشند. نبود اطلاعات نظارتی، نشانه‌ای از غیرقابل‌اعتماد بودن است.
6. تاکتیک‌های فروش فشارآور: پیام‌های مستقیم در شبکه‌های اجتماعی (مانند تلگرام یا X) با پیشنهادات «محدود» یا «فوری».
7. اطلاعات تماس جعلی یا مفقود: پلتفرم‌های معتبر اطلاعات تماس و آدرس دفتر مشخصی دارند.
8. نقدهای جعلی: بررسی‌های بیش از حد مثبت یا تکراری، احتمالا تولیدشده توسط هوش مصنوعی.
9. ایردراپ‌های مشکوک: درخواست کلید خصوصی یا عبارت بازیابی برای شرکت در ایردراپ.
10. نبود امکان برداشت فیات: پلتفرم‌هایی که فقط با کریپتو کار می‌کنند و امکان برداشت به ارز فیات ندارند، مشکوک هستند. البته در صورتی که غیر‌متمرکز باشند.

مطلب پیشنهادی

کلاهبرداری تتر چیست و چگونه از سرمایه خود محافظت کنیم؟

نکات امنیتی برای کاربران کریپتو

به عنوان فردی که مسیر حضور در بازارهای مالی را انتخاب کرده‌اید، باید همیشه اطلاعات کافی را داشته باشید. نداشتن اطلاعات کافی می‌تواند در نهایت منجر به از دست رفتن سرمایه شود. درست است که پس از مدتی می‌توانید سرمایه از دست رفته را با کار کردن برگردانید، اما آسیب روانی این اتفاق تا سال‌ها جبران‌ناپذیر خواهد بود. به همین منظور، باید پیش از ورود به بازار -گاهی حتی پس از حرفه‌ای شدن- نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• آموزش پایه‌ای: با نحوه عملکرد بلاکچین، ارزهای دیجیتال و کیف پول‌های کریپتو آشنا شوید.
• استفاده از صرافی‌های معتبر: از پلتفرم‌های شناخته‌شده مانند بایننس، کراکن، کوین‌بیس و در ایران رمزینکس استفاده کنید.
• کیف پول‌های جداگانه: از کیف پول گرم (نرم‌افزاری) برای معاملات روزانه، کیف پول سرد (سخت افزاری) برای ذخیره‌سازی بلند‌مدت استفاده کنید. حتما یک کیف پول مجزا با مبلغ کمتر برای برنامه‌های غیرمتمرکز داشته باشید.
• تأیید چندمرحله‌ای (MFA): برای همه حساب‌ها و کیف پول‌ها فعال کنید.
• محافظت از کلیدهای خصوصی: هرگز کلیدهای خصوصی یا عبارات بازیابی را به اشتراک نگذارید و آن‌ها را به‌صورت آفلاین ذخیره کنید.
• تحقیق گسترده: تیم پروژه، وایت‌پیپر و نظرات کاربران را در پلتفرم‌هایی مانند ردیت، ایکس و اینستاگرام بررسی کنید.
• بررسی لیست‌های کلاهبرداری: از منابع مانند راهنمای تشخیص کلاهبرداری FTC استفاده کنید.
• مشورت با مشاوران معتبر: حتما در مسیر خود با مشاوران کریپتویی مشورت کنید.

نتیجه‌گیری

جهان کریپتو فرصت‌های هیجان‌انگیزی ارائه می‌دهد، اما خطرات کلاهبرداری نیز در کمین است. با آگاهی از نشانه‌های کلاهبرداری، انجام تحقیقات کامل و اتخاذ اقدامات امنیتی، می‌توانید با اطمینان در این فضا فعالیت کنید. همیشه با شک و تردید به وعده‌های غیرواقعی نگاه کنید، اطلاعات خود را محافظت کنید و از پلتفرم‌های معتبر و تنظیم‌شده استفاده کنید. با این رویکرد، می‌توانید از دارایی‌های خود محافظت کرده و از فرصت‌های واقعی بازار کریپتو بهره‌مند شوید.