اگر از محدودیت‌های موجود در روش سنتی استیکینگ خسته شده‌اید، به جای درستی آمده‌اید! با لیکویید استیکینگ دیگر لازم نیست بین کسب پاداش و حفظ نقدینگی یک مورد را انتخاب کنیم!
در این مطلب از رمزینکس بررسی می‌کنیم چگونه این روش شکاف بین کسب پاداش و حفظ نقدینگی را پر می‌کند، چطور بدون قفل کردن دارایی‌های خود و بدون انتظارات طولانی، پاداش کسب کنیم و همچنین کاربردها و مزایای لیکویید استیکینگ را بررسی خواهیم کرد!
چرا به لیکویید استیکینگ نیاز داریم؟
قبل از اینکه بررسی کنیم لیکویید استیکینگ چیست، برای درک بهتر این فرآیند، ابتدا لازم است بدانیم چرا این فرآیند وجود دارد، چه مشکلی را برای ما حل می‌کند و چرا به آن نیاز داریم!
لیکویید استیکینگ از دل دو واژه لیکوییدیتی و استیکینگ بیرون می‌آید که در ادامه به بررسی کوتاه هر کدام از این واژگان ذکر‌شده به‌صورت جدا می‌پردازیم.
لیکوییدیتی چیست؟
لیکوییدیتی یا همان نقدینگی به این اصل اشاره دارد که چگونه می‌توان یک دارایی مالی به عنوان مثال یک ارز دیجیتال را به راحتی در بازار خرید یا فروخت بدون آنکه بر قیمت آن تاثیر زیادی بگذارد. نقدینگی بالا به این معنی است که یک دارایی می‌تواند به‌سرعت به پول نقد یا دارایی‌های دیگر با حداقل نوسانات قیمت تبدیل شود، در حالی که نقدینگی پایین بر‌عکس آن را نشان می‌دهد. در زمینه ارزهای دیجیتال، نقدینگی بسیار مهم است زیرا بر سهولت خرید و فروش و ثبات کلی قیمت دارایی‌ها تاثیر می‌گذارد. دارایی‌هایی با نقدشوندگی بالا عموما برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر هستند چرا که ریسک در خرید و فروش یک ارز را کاهش و انعطاف‌پذیری در سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهند.
استیکینگ چیست؟
استیکینگ یا سهام‌گذاری به فرآیند مشارکت فعال در اعتبارسنجی تراکنش‌ها در شبکه بلاک‌چین گفته می‌شود. در بلاک‌چین‌هایی که از مکانیزم اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می‌کنند، استیکینگ شامل نگهداری و قفل‌کردن مقدار معینی از ارز دیجیتال در کیف پول برای پشتیبانی از عملیات شبکه، مانند تایید تراکنش‌ها و ایمن‌سازی شبکه است. با قفل‌کردن توکنهای خود، شرکت‌کنندگان (به نام اعتباردهنده) می‌توانند جوایزی را کسب کنند، که معمولا به شکل توکنهای اضافی است. این فرآیند نه تنها امنیت شبکه را تشویق می‌کند، بلکه مشارکت‌کنندگان را تشویق می‌کند تا دارایی‌های خود را حفظ کنند، عرضه کلی را کاهش داده و ارزش توکن شبکه را در طول زمان افزایش می‌دهد.
در این فرآیند، توکن های استیک‌شده برای یک دوره خاص غیر‌قابل نقد می‌شوند. در طول این دوره سها‌م‌داران نمی‌تواند به‌هیچ‌وجه توکنهای خود را جابه‌جا، معامله یا نقد کنند و از آنها استفاده کند. اینجاست که لیکویید استیکینگ (Liquid Staking) پا به عرصه ارزهای دیجیتال می‌گذارد و محدودیت‌های این فرآیند را برطرف می‌سازد. در ادامه با ساز و کار این فرآیند آشنا خواهیم شد.
لیکویید استیکینگ چیست و چگونه کار می‌کند؟
لیکویید استیکینگ مفهومی در فضاهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز (DeFi) است که به ما اجازه می‌دهد تا دارایی‌های ارز دیجیتال خود را برای کسب پاداش و در عین حال حفظ نقدینگی به اشتراک بگذاریم. این بدان معناست که حتی اگر دارایی‌هایمان استیک و قفل شوند و در فرآیندهای امنیتی و اجماع شبکه شرکت کنیم، همچنان می‌توانیم به ارزش معادل این دارایی‌ها دسترسی داشته باشیم و از آن استفاده کنیم، بدون آنکه منتظر پایان یافتن دوره قفل‌شدن دارایی‌های خود بمانیم. به بیان ساده‌تر، در هنگام مشارکت در این فرآیند، می‌توانیم به خرید و فروش و یا جا‌به‌جایی ارزهای استیک‌شده خود بپردازیم. این کار توسط توکنهای لیکویید استیکینگ که در ادامه با مفهوم آنها آشنا می‌شویم، انجام می‌شود.
توکن لیکویید استیکینگ (LST) چیست؟
توکن لیکویید استیکینگ یا همان (LST) یک توکن مشتقه است که ارزشی معادل با دارایی‌های استیک‌شده ما در فرآیند Liquid Staking دارد. این توکن‌ها برای ارائه مزایای سهام‌داری، مانند کسب پاداش و حمایت از امنیت شبکه طراحی شده‌اند، در حالی که نقدینگی را نیز فراهم می‌کنند؛ به این معنی که می‌توان برای خرید و فروش و در برنامه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) از آنها استفاده کرد.
کاربردها و مزایای لیکویید استیکینگ
تا به اینجا با مفهوم لیکویید استیکینگ و توکن آن آشنا شدیم. در ادامه کاربردها و مزایای آن آورده شده است.
نقدینگی قفل‌نشده
زمانی که به روش سنتی توکنهای خود را در شبکه ای مانند اتریوم قفل می‌کنیم، دیگر نمی‌توانیم آنها را معامله کنیم یا به عنوان وثیقه از آن استفاده کنیم. در روش لیکویید استیکینگ، ارزش ذاتی توکن استیک‌شده ما در قالب توکنهای LST حفظ می‌شود و امکان معامله و استفاده از آنها به عنوان وثیقه در پروتکل‌های DeFi فراهم می‌شود.
فرصتهای پاداش
استیکینگ به روش سنتی این فرصت را برای ما فراهم می‌کند که برای تایید تراکنش‌ها پاداش دریافت کنیم. در روش Liquid Staking، ما می‌توانیم به دریافت این جوایز ادامه دهیم و در عین حال با استفاده از توکنهای LST، بازدهی بیشتری را در پروتکل‌های مختلف مانند DeFi کسب کنیم.
وام دادن
همچنین از توکنهای LST می‌توانیم به عنوان وثیقه برای دریافت وام در پروتکل‌های وام دهی DeFi استفاده کنیم.
راه‌اندازی نود یا گره بر روی شبکه اتریوم
لیکویید استیکینگ عملیات گره بر روی شبکه اتریوم را تنها با خرید ۸ ارز اتریوم که به میزان قابل توجهی کمتر از نیاز سنتی به ۳۲ اتریوم است، فراهم می‌کند.
ضرب استیبل کوین‌ها
در فرآیند لیکویید استیکینگ از LSTها می‌توان به عنوان وثیقه برای ضرب استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز استفاده کرد.
ییلد فارمینگ (Yield Farming)
از دیگر کاربردها و مزایای Liquid Staking می‌توان به استفاده از توکنهای LST در فرآیند ییلد فارمینگ اشاره کرد. در این روش افراد برای اکوسیستم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) نقدینگی فراهم می‌کنند و در ازای آن پاداش دریافت می‌کنند.
لیکویید استیکینگ از چه روش‌هایی قابل انجام است؟
لیکویید استیکینگ از طریق پلتفرم‌های مختلف به دو صورت متمرکز یا غیرمتمرکز قابل انجام است که هر کدام ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. درک تفاوت‌های بین روش متمرکز و غیرمتمرکز می‌تواند به ما کمک کند تا تصمیم‌گیری آگاهانه‌ای در مورد اینکه کدام رویکرد به بهترین وجه با نیازهای ما مطابقت دارد، داشته باشیم.
۱- لیکویید استیکینگ متمرکز (Centralized Liquid Staking)
در دنیای ارزهای دیجیتال کلمه متمرکز یا Centralized به نهاد یا گروهی اشاره دارد که به مدیریت و نظارت یک سیستم می‌پردازد. لیکویید استیکینگ متمرکز شامل استفاده از سرویسی است که توسط یک نهاد متمرکز ارائه می‌شود، مانند یک صرافی یا ارائه‌دهنده خدمات Liquid Staking، برای به اشتراک گذاشتن ارز دیجیتال از طرف کاربر.
ویژگی‌های لیکویید استیکینگ به روش متمرکز
در این روش، یک نهاد واحد بر فرآیند لیکویید استیکینگ و ارزهای دیجیتال کاربران کنترل دارد. به بیان دیگر، کاربران دارایی‌های خود را نزد یک نهاد مرکزی سپرده می‌کنند و نگهبانی دارایی‌های خود را بر عهده آن مرکز می‌گذارند.
اغلب پلتفرم‌های متمرکز، رابط‌های کاربر‌پسندی را ارائه می‌دهند که برای کاربرانی که کمتر با مسائل فنی مربوط به این فرآیند آشنا هستند، آسان‌تر است .
این پلتفرم‌ها ممکن است تحت بازبینی قوانین نظارتی خاصی قرار داشته باشند که می‌تواند سطحی از امنیت را فراهم کند اما محدودیت‌هایی نیز ایجاد کند.
همچنین جوایز لیکویید استیکینگ توسط نهاد‌مرکزی ناظر بر فرآیند، مدیریت و توزیع می‌شود. کاربران اغلب جوایزی را در قالب توکنهای LST مستقیما به حساب‌های خود دریافت می‌کنند.
فواید لیکویید استیکینگ به روش متمرکز
مزایای آن را می‌توان در چند مورد زیر خلاصه کرد:
- سادگی: استفاده آسان تر، با دستورالعمل‌ها و پشتیبانی واضح.
- امنیت: ممکن است اقدامات امنیتی قوی و بیمه در برابر ضرر و زیان ارائه دهد.
- نقدشوندگی: دسترسی فوری به توکن LST اغلب با یک رابط کاربری ساده.
معایب لیکویید استیکینگ به روش متمرکز
از معایب روش متمرکز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لیکویید استیکینگ مستلزم اعتماد به قدرت مرکزی است که کنترل بر دارایی‌ها را بر عهده بگیرد و کاربران به‌طور مستقیم دارایی‌ها را کنترل نمی‌کنند.
- صرافی‌های متمرکز مانند بایننس، کوین‌بیس و کراکن خدمات مربوط به لیکویید استیکینگ به روش متمرکز را ارائه می‌دهند.
- همچنین ارائه‌دهندگان خدمات سهام‌داری مانند Lido در صرافی‌های متمرکز نیز چنین خدماتی را برای کاربران فراهم می‌کنند.
۲- لیکویید استیکینگ غیرمتمرکز (Decentralized Liquid Staking)
بر‌خلاف واژه متمرکز که پیش‌تر با آن آشنا شدیم، در روش غیرمتمرکز، سیستم‌ها، برنامه‌ها و پروتکل‌ها بدون یک مرجع مرکزی عمل می‌کنند. تمرکززدایی یک اصلی‌ترین پایه فناوری بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال است.
روش لیکویید استیکینگ به روش غیرمتمرکز شامل استیک کردن دارایی‌ها به‌طور مستقیم در شبکه بلاک‌چین از طریق پلتفرم‌ها یا پروتکل‌های غیرمتمرکز است که توکنهای LST را بدون نظارت از یک مرجع مرکزی صادر می‌کند.
فواید لیکویید استیکینگ به روش غیرمتمرکز
کلیدی‌ترین فواید این روش در ادامه ذکر شده است:
- در این روش، کاربران کنترل مستقیم بر دارایی‌های خود از طریق پروتکل‌های غیرمتمرکز دارند.
- از آنجاییکه این روش بر روی فناوری بلاک‌چین عمل می‌کند، نیاز به اعتماد به یک گروه یا واحد خاص را کاهش می‌دهد.
- تمای فرآیندها در بلاک‌چین شفاف و قابل تایید هستند.
معایب لیکویید استیکینگ به روش متمرکز
از معایب روش غیرمتمرکز نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیچیدگی: لیکویید استیکینگ به روش غیرمتمرکز می‌تواند برای استفاده پیچیده‌تر باشد و به سطح بالاتری از دانش فنی نیاز دارد.
- ریسک: در برابر اشکالات و هک‌های قراردادهای هوشمند آسیب پذیر است.
- پشتیبانی: پشتیبانی مشتری در مقایسه با سیستم‌عامل‌های متمرکز محدود‌تر است.
از جمله پلفترم‌هایی که خدمات به روش غیرمتمرکز را ارائه می‌دهند می‌توان به Lido Finance اشاره کرد (برای اتریوم، سولانا و سایر بلاک‌چین‌ها) به‌صورت غیرمتمرکز عمل می‌کند و ETH سهام‌دار (stETH) را برای کسانی‌که اتریوم استیک کرده‌اند صادر می‌کند.
مراحل انجام لیکویید استیکینگ
در ادامه مراحل لیکویید استیکینگ به ترتیب ذکر شده است:
- برای مشارکت در فرآیند Liquid Staking ابتدا باید پلتفرم مورد نظر خود را با توجه به نوع متمرکز یا غیرمتمرکز بودن آن انتخاب کنید. عواملی مانند دارایی‌های پشتیبانی شده، امنیت و شهرت را نیز باید در نظر داشته باشید که با نیازهای شما مطابقت داشته باشند. این فرآیند در پلتفرم‌های متمرکز مانند بایننس و یا غیرمتمرکز که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند قابل انجام است.
- بعد از انتخاب پروتوکل مورد نظر، باید یک کیف پول ارز دیجیتال انتخاب کنید که با پروتکل انتخابی سازگار باشد. گزینه‌های رایج عبارتند از MetaMask، Trust Wallet و کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند Ledger. همچنین در این مرحله باید ارز مورد نظر را نیز در کیف پول داشته باشید.
- در مرحله بعدی باید به وب‌سایت رسمی پروتکلی که برای لیکویید استیکینگ که انتخاب کرده‌اید، بروید و کیف پول خود را به پروتکل متصل کنید. در نهایت گزینه «Stake» یا «Start Staking” و یا عناوین مشابه را انتخاب کنید.
- در مرحله بعدی باید مقدار ارز دیجیتالی که می‌خواهید به اشتراک بگذارید را وارد و تراکنش را از طریق کیف پول خود تأیید کنید.
- پس از تایید تراکنش و شروع فرآیند، پروتکل توکنهایLST را برای کیف پول ما صادر می‌کند که برای حفظ نقدینگی می‌توانیم آنها را در صرافی‌های ارزهای دیجیتال پشتیبانی‌شده معامله کنیم.
جمع‌بندی
در این مطلب از رمزینکس به بررسی لیکویید استیکینگ و کاربردها و مزایای آن پرداختیم. همان‌طور که ذکر کردیم، این فرآیند به دو روش متمرکز و غیرمتمرکز انجام می‌شود که هر کدام مزایا و معایای خود را دارند. آشنایی با تفاوت‌های بین لیکویید استیکینگ متمرکز و غیرمتمرکز در جهت‌گیری تصمیم‌گیری ما در مورد اینکه کدام رویکرد به بهترین وجه با نیازهای ما مطابقت دارد، موثر است.
سوالات رایج
یک مثال از لیکویید استیکینگ چه چیزی می‌تواند باشد؟
در روش لیکویید استیکینگ ، کاربران در ازای دارایی‌های استیک‌شده خود، توکنهای (LST) دریافت می‌کنند. به عنوان مثال، اگر ارز اتریوم را در پلتفرمی مانند Lido به اشتراک بگذاریم، در ازای آن توکن های stETH دریافت خواهیم کرد.
آیا لیکویید استیکینگ حلال است؟
بله. فرآیند لیکویید استیکینگ بر پایه بلاک‌چین است که به اعتبار شبکه کمک می‌کند و از نظر اسلامی مشکلی ندارد.
آیا لیکویید استیکینگ ریسک دارد؟
ارائه‌دهندگان خدمات لیکویید استیکینگ مسئول حفظ زیرساخت و فناوری‌ای هستند که از روش Liquid Staking پشتیبانی می‌کند. اگر مشکلات عملیاتی مانند خرابی سیستم، قطع شدن شبکه، یا سایر مشکلات فنی وجود داشته باشد، لیکویید استیکینگ می‌تواند ریسک‌هایی به همراه داشته باشد و دارایی‌های ما در معرض خطر قرار می‌گیرند.
آیا توکنهای لیکویید استیکینگ قابل خریداری هستند؟
خرید توکنهای لیکویید استیکینگ مانند خرید ارز بیت‌کوین، اتریوم و یا سایر ارزهای دیجیتال نیست. در واقع این توکن‌ها، نوعی از توکنهای مشتق هستند که در فرآیند Liquid Staking، ارزشی معادل با دارایی‌های استیک‌شده ما را نشان می‌دهند و بعد از لیکویید استیک کردن ارزهای خود، آنها را به دست می‌آوریم.
نظرات کاربران
اولین نفری باشید که نظر می دهید