ساخت کیف پول سرد بیت کوین، خودتان امن‌ترین والت سخت‌افزاری BTC را بسازید!

کیف پول ارز دیجیتال چطور کار می‌کند؟

کیف پول ارز دیجیتال برخلاف تصور عمومی محل ذخیره دارایی‌ها نیست؛ بلکه ابزاری برای مدیریت و امضای تراکنش‌هاست. دارایی‌های دیجیتال، مانند بیت کوین یا اتریوم، در واقع روی بلاکچین ذخیره می‌شوند و نه در کیف پول. کیف پول تنها دسترسی به این دارایی‌ها را از طریق نگهداری کلید خصوصی فراهم می‌کند و به کاربر اجازه می‌دهد موجودی خود را مشاهده کند، تراکنش بسازد، تراکنش‌ها را امضا کند و سپس تراکنش امضاشده را به بلاکچین ارسال کند.
زمانی که کاربر می‌خواهد یک دارایی دیجیتال را ارسال کند، کیف پول ابتدا یک تراکنش جدید می‌سازد و سپس آن را با استفاده از کلید خصوصی امضا می‌کند. این امضا اثبات می‌کند که فرستنده، مالک واقعی دارایی مورد نظر است. فرآیند امضا کردن مستقل از اتصال به اینترنت و یک فرآیند محاسباتی است؛ به همین علت، کیف پول‌هایی که آفلاین هستند (مانند کیف پول‌های سخت‌افزاری) نیز می‌توانند تراکنش‌ها را امضا کنند. با این حال برای ارسال نهایی تراکنش به شبکه بلاکچین نیاز به اتصال اینترنتی وجود دارد؛ زیرا تراکنش باید به نودهای (Nodes) شبکه ارسال شود تا تایید و در بلاک‌های بعدی ثبت گردد.

مطلب پیشنهادی

نود در ارز دیجیتال چیست؟ | انواع گره‌ها و نقش آن‌ها در شبکه

تفاوت کیف پول سرد و کیف پول سخت‌افزاری چیست؟

دانستیم که تراکنش‌های ارز دیجیتال باید توسط کلید خصوصی امضا شوند تا اعتبار داشته باشند. حال، اگر کلید خصوصی روی کیف پولی باشد که هیچ ارتباطی با اینترنت ندارد، به آن «کیف پول سرد» (Cold Wallet) یا «روش نگهداری سرد» گفته می‌شود. پس در کیف پول سرد، کلید خصوصی روی دستگاهی نگهداری می‌شوند که کاملا ایزوله و بدون اتصال به اینترنت است. تراکنش‌ها ابتدا روی یک دستگاه آنلاین ساخته می‌شوند، سپس به دستگاه آفلاین منتقل و در آنجا امضا می‌شوند. در نتیجه، حتی در صورت آلوده بودن دستگاه متصل به اینترنت، کلید خصوصی هیچ‌گاه در معرض خطر قرار نمی‌گیرد.

در مقابل، اگر کلید خصوصی روی دستگاهی ذخیره شود که به اینترنت متصل است -مانند کیف پول‌های موبایلی- و فرآیند امضای تراکنش نیز روی همین دستگاه انجام شود، به آن روش «نگهداری گرم» یا «کیف پول گرم» (Hot Wallet) می‌گوییم. پس روش نگهداری سرد و کیف پول سرد، بسیار امن‌تر است؛ زیرا محافظت از کلید خصوصی مهم‌ترین بخش محافظت از دارایی‌های دیجیتال شماست و تا زمانی که کلید خصوصی در ارتباط با اینترنت نباشد، هیچ هکر یا بدافزاری نمی‌تواند سرمایه شما را سرقت کند.

• کیف پول سرد: کلید خصوصی را در محلی نگهداری می‌کند که ارتباطی با اینترنت ندارد.
• کیف پول گرم: کلید خصوصی را در محلی نگهداری می‌کند که به اینترنت متصل است.
• کیف پول نرم‌افزاری: کیف پولی که به صورت نرم‌افزار روی سیستم‌عامل‌های مختلف نصب می‌شود. می‌تواند به اینترنت متصل باشد یا نباشد. در جامعه ارزهای دیجیتال، از عبارت «کیف پول نرم‌افزاری» برای کیف پول‌های نرم‌افزاری گرم و متصل به اینترنت استفاده می‌شود.
• کیف پول سخت‌افزاری: سخت‌افزاری فیزیکی که ارتباط با اینترنت ندارد (آفلاین است)، کلید خصوصی روی آن قرار دارد و معمولا یک رابط کاربری نرم‌افزاری دارد. تراکنش‌ها روی بخش نرم‌افزاری ساخته می‌شوند و با کابل USB، بلوتوث یا QRCode به بخش سخت‌افزاری منتقل می‌شوند. امضای تراکنش‌ها در بخش سخت‌افزاری انجام می‌شود و تراکنش امضاشده به رابط نرم‌افزاری منتقل و سپس به شبکه بلاکچین ارسال می‌شود. پس کیف پول‌های سخت‌افزاری نیز نوعی کیف پول سرد به حساب می‌آیند.

الکترام (Electrum) چیست؟

الکترام یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین کیف پول‌های بیت کوین است که قابلیت‌های بسیاری در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد. این کیف پول متن‌باز (Open Source) است و توسط Thomas Voegtlin در سال ۲۰۱۱ ساخته شده؛ و پس از آن توسط برنامه‌نویسانی از سراسر دنیا بهبود داده شده است. الکترام از قابلیت‌هایی مانند امضای آفلاین، اتصال به کیف پول سخت افزاری، ساخت کیف پول چندامضایی و تنظیمات دقیق برای کارمزد تراکنش‌ها پشتیبانی می‌کند و برای همین انتخاب اول اکثر کاربران بیت کوین است. برای ساخت کیف پول سرد، ما از قابلیت امضای آفلاین الکترام استفاده خواهیم کرد. این کیف پول به راحتی کلید عمومی اصلی را در اختیار ما قرار می‌دهد و با کمک آن می‌توانیم یک کیف پول Watch-only بسازیم.

استراتژی ساخت کیف پول سرد با الکترام و یک کامپیوتر ایزوله

برای ساخت کیف پول سرد به دو دستگاه نیاز داریم: یکی آنلاین و یکی آفلاین. استراتژی ما به شکل زیر است:

1. ابتدا باید یک کیف پول بیت کوین روی کامپیوتر آفلاین بسازیم. این کیف پول شامل کلید خصوصی است و قرار است همیشه آفلاین و دور از اینترنت باقی بماند و از آن فقط برای امضا کردن تراکنش‌ها استفاده شود.
2. کیف پول‌های بیت کوین از سال ۲۰۱۲ به بعد (پس از BIP32) یک کلید عمومی اصلی (Extended Public Key) دارند. از کلید عمومی اصلی (که به آن Master Public Key نیز گفته می‌شود) تمام آدرس‌های کیف پول را می‌توان استخراج کرد. این کلید عمومی در کیف پول نرم‌افزاری آنلاین وارد می‌شود تا با کمک آن بتوانیم موجودی کیف پول را مشاهده کنیم و تراکنش‌های جدید با آن بسازیم.
3. حالا می‌رویم سراغ ساخت تراکنش. تراکنش خرج کردن بیت کوین را با یک کیف پول آنلاین می‌سازیم. این کیف پول چون به اینترنت متصل است، با استفاده از کلید عمومی اصلی موجودی ما را نمایش می‌دهد. سپس می‌توان این تراکنش را به صورت یک فایل ذخیره کرد. فایل تراکنش امضانشده (PSBT) مثل یک چک است که تمام اطلاعات آن نوشته شده؛ اما هنوز امضا نشده است.
4. حالا باید این تراکنش را امضا کنیم. برای این کار باید تراکنش امضانشده را با یک روش مستقیم و بدون نیاز به اینترنت، به کیف پول دوم که آفلاین است منتقل کنیم. مثلا می‌توانیم از بلوتوث، اسکن QRCode یا فلش USB برای انتقال فایل استفاده کنیم.
5. سپس باید تراکنش امضانشده را، که به دستگاه ایزوله منتقل شده است، با کمک کیف پول الکترام امضا کنیم. برای این کار فایل تراکنش را در کیف پول الکترام باز می‌کنیم و نرم‌افزار با کلید خصوصی ما، آن را امضا می‌کند. حالا یک تراکنش امضاشده داریم، درست مثل یک چک که کامل شده است و فقط باید تحویل بانک شود.
6. به همان روشی که فایل‌ها را میان دو دستگاه منتقل کرده بودیم، تراکنش امضاشده را به دستگاه آنلاین منتقل می‌کنیم.
7. تنها کار باقی‌مانده، ارسال تراکنش امضاشده به بلاکچین است. به این کار Broadcast کردن تراکنش گفته می‌شود و توسط کیف پول‌هایی مثل بلو‌ولت (BlueWallet) یا الکترام انجام می‌شود. حتی وب‌سایت‌هایی نیز برای این کار وجود دارند، مثل mempool.space که به کمک آن می‌توانید تراکنش امضاشده خود را به شبکه مخابره کنید.

پیش‌نیازهای ساخت کیف پول سرد

برای ساخت کیف پول سرد به دستگاه‌های زیر نیاز دارید:

1. یک دستگاه آنلاین که می‌تواند موبایل یا کامپیوتر باشد. روی این دستگاه آنلاین باید یک کیف پول نرم‌افزاری مثل BlueWallet یا الکترام نصب کنید.
2. یک دستگاه آفلاین که هرگز نباید به اینترنت متصل شود. می‌توانید از یک کامپیوتر یا لپتاپ قدیمی یا حتی یک دستگاه لینوکسی سبک مثل رزبری پای (Raspberry Pi) استفاده کنید.

همین و بس! این استراتژی در عین ارزان بودن، امنیتی برابر با کیف پول‌های سخت‌افزاری برای شما فراهم می‌کند.

مراحل گام به گام ساخت کیف پول سرد

در این آموزش ما از کیف پول موبایلی بلو ولت به عنوان کیف پول نرم‌افزاری آنلاین و از کیف پول الکترام روی یک کامپیوتر قدیمی به عنوان کیف پول آفلاین استفاده خواهیم کرد. مسیر مشخص است؛ کیف پول آنلاین تراکنش را می‌سازد، کیف پول آفلاین تراکنش را امضا می‌کند و در نهایت کیف پول آنلاین تراکنش امضاشده را به بلاکچین بیت کوین ارسال خواهد کرد.

ساخت کیف پول روی دستگاه آفلاین

ابتدا نرم‌افزار کیف پول الکترام را از وب‌سایت رسمی الکترام دانلود و آن را روی کامپیوتر ایزوله (بدون اتصال به اینترنت) نصب کنید. این کامپیوتر ایزوله و آفلاین است، پس فایل نصبی را با USB به آن منتقل کنید و مراحل نصب را انجام دهید. پس از نصب، طبق مراحل زیر یک کیف پول جدید بسازید:

• یک نام دلخواه برای کیف پول خود انتخاب و روی Next کلیک کنید.

• گزینه Standard Wallet را انتخاب کنید.

• گزینه Create a new seed را انتخاب کنید تا عبارت بازیابی برای شما ساخته شود.

• ۱۲ کلمه بازیابی (Seed Phrase) را به دقت و با ترتیب صحیح روی کاغذ یادداشت کنید. خط خوش را فراموش نکنید.
• برای آزمودن این که کلمات را به طور صحیح یادداشت کرده‌اید، الکترام از شما می‌خواهد که آن‌ها را در مرحله بعد تایپ کنید.

• یک رمزعبور برای کیف پول خود انتخاب کنید. این رمزعبور برای رمزنگاری کردن کیف پول شما استفاده می‌شود و اگر آن را یادتان برود، می‌توانید دوباره با استفاده از ۱۲ کلمه بازیابی به دارایی‌هایتان دسترسی پیدا کنید. یک رمزعبور پیچیده و قدرتمند انتخاب کنید.

• تبریک! حالا کیف پول ساخته شده است و وارد صفحه اصلی الکترام می‌شوید.

وارد کردن کیف پول Watch-only روی دستگاه آنلاین

کیف پول Watch-only، تنها به کلید عمومی اصلی دسترسی دارد و برای مشاهده موجودی کیف پول و ساخت تراکنش‌های امضانشده از آن استفاده می‌شود. برای ساختن آن باید Master Public Key را در یک کیف پول موبایلی مثل BlueWallet وارد کنید. برای انجام این کار مراحل زیر را دنبال کنید:

• برای مشاهده کلید عمومی اصلی، در کامپیوتر آفلاین و کیف پول الکترام، از منوی بالا گزینه Wallet و سپس Information را انتخاب کنید.

• در بخش Master Public Key، می‌توانید آدرس عمومی اصلی را مشاهده کنید. برای انتقال آن به کیف پول آنلاین (بلو ولت روی گوشی) روی لوگوی QRCode در پایین سمت راست کلیک کنید.

• در موبایل به کیف پول بلو ولت رفته و گزینه Import wallet را انتخاب کنید. سپس گزینه Scan or import a file را لمس کنید و QRCode را که در کامپیوتر آفلاین وجود دارد، اسکن کنید.

• حالا نسخه Watch-only کیف پول به بلو ولت اضافه شده است. در این کیف پول می‌توانید موجودی خود را مشاهده کنید، تراکنش جدید بسازید و در نهایت تراکنش‌های امضاشده را به شبکه بیت کوین ارسال کنید.

ساخت تراکنش با کیف پول Watch-only آنلاین

برای دریافت دارایی، کافی است آدرس کیف پول بیت کوین خود را از بخش Receive کپی کنید و آن را به دیگری بدهید. برای ارسال بیت کوین، ابتدا باید تراکنش آن را به صورت امضانشده در کیف پول بلوولت که آنلاین است بسازید. پس مراحل زیر را دنبال کنید:

• گزینه Send را لمس کنید.

• مبلغ انتقال را مشخص کنید. می‌توانید یک یادداشت نیز برای تراکنش خود بنویسید. در نهایت نیز کارمزد تراکنش را انتخاب یا آن را به صورت دستی وارد کنید. به صورت پیش‌فرض، سه حالت سریع (Fast)، معمولی (Medium) و کند (Slow) وجود دارد.

• دکمه Next را لمس کنید. تراکنش امضانشده (PSBT) آماده است. Export to file را لمس کنید تا فایل آن در موبایلتان ذخیره شود.

• حالا باید از طریق یک روش امن، این فایل (تراکنش امضانشده) را به کامپیوتر آفلاین، که کیف پول سرد روی آن قرار دارد منتقل کنید. می‌توانید فایل را با کمک یک فلش USB انتقال دهید. اما فراموش نکنید که فلش USB می‌تواند ویروسی شود یا بدافزارهایی در آن وجود داشته باشد که در نهایت امنیت شما را کاهش دهد. پس پیش از انتقال فایل، USB خود را پاک‌سازی کنید.

امضا تراکنش در کیف پول آفلاین

در این مرحله می‌خواهیم تراکنش را امضا کنیم. پس در کامپیوتر آفلاین، وارد کیف پول الکترام می‌شویم و مراحل زیر را دنبال می‌کنیم:

• در منوی بالا ابتدا Tools، سپس Load Transaction و در نهایت From file را انتخاب کنید.

• فایل تراکنش امضانشده را انتخاب کنید.
• جزئیات تراکنش به شما نمایش داده می‌شود. حال می‌توانید با دکمه Sign، آن را امضا کنید.

• برای خروجی گرفتن از تراکنش امضاشده، روی Share در گوشه پایین چپ کلیک و سپس Save to file را انتخاب کنید. حالا فایل شما ذخیره می‌شود و فقط یک مرحله دیگر باقی می‌ماند؛ ارسال این تراکنش امضاشده به بلاکچین توسط کیف پول Watch-only. برای این کار نیاز است تا فایل را به گوشی خود منتقل کنید، مثل قبل از طریق بلوتوث، QRCode یا فلش USB این جابجایی را انجام دهید.

ارسال تراکنش امضا شده به بلاکچین در کیف پول آنلاین

حالا یک تراکنش امضاشده در اختیار داریم که فقط باید به شبکه بیت کوین ارسال شود. برای انجام این کار، در کیف پول Watch-only به بخش Send بروید و مراحل زیر را دنبال کنید:

• از بالا راست صفحه، سه نقطه «…» را لمس کنید.
• اگر فایل تراکنش امضاشده را دارید، گزینه Import Transaction برای شماست. اگر QRCode آن را ساخته‌اید، گزینه Import Transaction (QR) را انتخاب کنید.
• حالا تراکنش به صورت کد HEX نمایش داده می‌شود. می‌توانید با لمس گزینه Verify on coinb.in یک بار دیگر جزئیات آن را مثل Inputها، Outputها، میزان جابجایی و کارمزد را مشاهده کنید. در صورت تایید، گزینه Send now را لمس کنید تا تراکنش به شبکه بیت کوین ارسال شود.

تبریک! شما توانستید بدون قراردادن کلید خصوصی در یک دستگاه آنلاین، یک تراکنش بیت کوین انجام دهید. شما از کلیدخصوصی خود به روش سرد محافظت کردید و ریسک سرقت و هک شدن را بدون خریدن یک کیف پول سخت‌افزاری به حداقل رساندید.

نکات مهم در فرآیند ساخت کیف پول سرد

ساخت کیف پول سرد با کمک الکترام فرآیند پیچیده‌ای نیست؛ اما جزئیاتی دارد که اگر با مفاهیم تراکنش‌های بیت کوین، امضا و نحوه کار شبکه بیت کوین آشنا شوید بسیار ملموس خواهد شد. نکات زیر می‌تواند در این مسیر به شما کمک کند:

• تراکنش‌های بیت کوین می‌توانند امضانشده یا امضاشده باشند.
• کیف پول بیت کوین می‌تواند کلید خصوصی را داشته باشد و با آن تراکنش‌ها را امضا کند.
• کیف پول بیت کوین می‌تواند فقط کلید عمومی اصلی (Master Public Key) را داشته باشد. در این حالت می‌تواند موجودی آدرس‌های بیت کوین و تاریخچه تراکنش‌ها را داشته باشد؛ اما نمی‌تواند تراکنش را امضا کند. همچنین می‌تواند یک تراکنش امضاشده را به شبکه ارسال کند.
• کیف پولی که فقط کلید عمومی اصلی را دارد، Watch-only نامیده می‌شود. زیرا عموما برای مشاهده موجودی از آن استفاده می‌شود.
• برای امضای تراکنش بیت کوین، به اینترنت نیازی نیست؛ زیرا کل فرآیند توسط توابع ریاضی انجام می‌شود.
• در حال حاضر، بلو ولت و الکترام مشکلاتی در تشخیص QRCodeهای یکدیگر دارند. بنابراین در انتقال تراکنش‌ میان دو کیف پول Watch-only و کیف پول آفلاین، بهتر است از بلوتوث یا USB استفاده کنید.
• تراکنش امضاشده، حاوی کلید خصوصی شما نیست؛ پس با خیال راحت می‌توانید آن را جابجا کنید. در صورت فاش شدن، تنها حریم خصوصی شما خدشه‌دار می‌شود، نه کلید خصوصی و دارایی‌های شما.

واژه‌نامه

در این مقاله از واژه‌های تخصصی بیت کوین استفاده شده است که معنای آن‌ها را می‌توانید در ادامه بیابید:

• Cold Wallet (کیف پول سرد): کیف پولی که کاملا آفلاین است و کلید خصوصی را از اینترنت دور نگه می‌دارد.
• Hot Wallet (کیف پول گرم): کیف پولی که به اینترنت متصل است و امکان هک شدن دارد.
• Private Key (کلید خصوصی): کدی تصادفی برای امضای تراکنش‌ها و اثبات مالکیت دارایی دیجیتال.
• Public Key (کلید عمومی): کدی که از کلید خصوصی تولید می‌شود و برای ساخت آدرس‌های دریافت ارز دیجیتال به کار می‌رود.
• Master Public Key (کلید عمومی اصلی): نسخه اصلی کلید عمومی که امکان تولید همه آدرس‌های کیف پول را می‌دهد.
• Extended Public Key (xpub) (کلید عمومی توسعه‌یافته): نام دیگر Master Public Key است.
• Seed Phrase (عبارت بازیابی / کلمات بازیابی): مجموعه‌ای از ۱۲ یا ۲۴ کلمه که امکان بازیابی کامل کیف پول را فراهم می‌کند.
• Sign / Signing (امضا / امضا کردن): فرآیند رمزنگاری‌شده‌ای که اعتبار یک تراکنش را با استفاده از کلید خصوصی تایید می‌کند.
• Broadcast (ارسال تراکنش به شبکه): فرآیند انتشار یک تراکنش امضاشده به شبکه بلاکچین برای تایید و ثبت نهایی.
• PSBT – Partially Signed Bitcoin Transaction (تراکنش نیمه‌امضاشده / امضانشده): فرمتی برای ذخیره‌سازی تراکنش‌های ناکامل که هنوز امضا نشده‌اند.
• Watch-only Wallet (کیف پول فقط‌خواندنی): کیف پولی که فقط کلید عمومی را دارد و می‌تواند تراکنش بسازد، موجودی را ببیند و تراکنش امضاشده را به شبکه ارسال کند.
• Electrum (الکترام): کیف پول نرم‌افزاری متن‌باز برای بیت کوین با قابلیت‌های پیشرفته.
• BlueWallet (بلو ولت): کیف پول موبایلی برای بیت کوین با پشتیبانی از کیف پول‌های Watch-only.
• Node (نود / گره): کامپیوتری در شبکه بلاکچین که تراکنش‌ها را دریافت و تایید می‌کند.

جمع‌بندی

هیچکس دوست ندارد زحمات چندین ماه کار و تلاشش دزدیده شود. بنابراین توصیه می‌شود که اگر دارایی بیت کوین شما از معادل دستمزد چندین ماهتان بیشتر است؛ به فکر ذخیره‌سازی بیت کوین به روش سرد باشید. برای این کار یا باید یک کیف پول سخت‌افزاری تهیه کنید، که هزینه‌بر است، یا طبق آموزش این مقاله یک کیف پول سرد بیت کوین به رایگان بسازید. برای ساخت کیف پول سرد بیت کوین در خانه به یک موبایل و یک کامپیوتر قدیمی نیاز دارید. موبایل شما کیف پول آنلاین خواهد بود که وظیفه ساخت تراکنش‌های آینده را بر عهده دارد. کامپیوتر قدیمی نیز کیف پول آفلاین شماست که تراکنش‌های ساخته شده را امضا می‌کند. تا زمانی که این کامپیوتر آفلاین باشد و به اینترنت متصل نشود، هیچ راهی برای نفوذ به آن و دزدیده شدن کلیدخصوصی آن وجود ندارد. در این مسیر هر سوالی داشته باشید در کنارتان خواهیم بود و می‌توانید آن‌ها را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.