معرفی و آموزش جامع کیف پول سخت‌ افزاری ترزور (Trezor)

کیف پول ترزور چیست و چه کاربردی دارد؟

کیف پول ارز دیجیتال، درگاه ارتباط کاربران با بلاکچین است که برای دریافت، ارسال و مدیریت ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌شود. کیف پول‌های ارز دیجیتال را می‌توان به دو دسته نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دسته‌بندی کرد.

• نرم‌افزاری: این کیف پول‌ها روی موبایل یا کامپیوتر شما نصب می‌شوند، تمام مدت آنلاین هستند و برای استفاده روزمره به کار می‌آیند.
• سخت‌افزاری: این کیف پول‌ها به صورت یک قطعه الکترونیکی از کلید خصوصی کیف پول ارز دیجیتال شما محافظت می‌کنند و معمولا آفلاین هستند؛ بنابراین ریسک هک و سرقت دارایی‌ها را کاهش می‌دهند و برای نگهداری طولانی‌ مدت ارزهای دیجیتال استفاده می‌شوند.

کیف پول ترزور، یک کیف پول از نوع سخت‌افزاری است که در انواع مختلفی وارد بازار شده است. از این کیف پول می‌توان برای دریافت، نگهداری و ارسال ارزهای دیجیتال استفاده کرد. کیف پول Trezor امکانات جانبی‌ جالبی همچون استیکینگ و تبدیل ارزها به یکدیگر (سواپ) را نیز فراهم کرده است.

در جدول زیر خلاصه‌ای از انواع مدل‌های کیف پول Trezor را بررسی خواهیم کرد.

بررسی مدل‌های مختلف کیف پول Trezor

از ۲۹ جولای ۲۰۱۴ (معادل ۷ مرداد ۱۳۹۳) که اولین مدل ترزور با نام Trezor Model One به بازار آمد، تا به امروز ۵ مدل دیگر از کیف پول ترزور تولید شده است. در این میان، دو مدل فقط مخصوص بیت کوین طراحی شده است؛ به این معنی که فرمویر (Firmware)، یا سیستم عامل نرم‌افزاری این مدل‌ها مخصوص بلاکچین بیت کوین طراحی شده. به علت اینکه این فرمویر به طور اختصاصی برای بیت کوین طراحی شده، توسعه‌دهندگان توانسته‌اند تمام تمرکز خود را روی امنیت و بهینه‌سازی آن برای بیت کوین بگذارند و از پیچیدگی‌های مربوط به پشتیبانی از آلت‌کوین‌ها فارغ باشند که این موضوع باعث می‌شود این مدل‌ها امنیت بسیار بالایی داشته باشند. البته سایر مدل‌های ترزور از طیف گسترده‌ای از ارزهای دیجیتال در بلاکچین‌های مشهوری مثل اتریوم، بایننس اسمارت چین، پالیگان و آربیتروم پشتیبانی می‌کنند.

Trezor Model One

ترزور مدل وان، اولین فرزند ترزور بود که در روزهای ابتدایی شکل‌گیری بازار ارزهای دیجیتال تولید شد؛ زمانی که حتی اتریوم نیز به بازار نیامده بود. این مدل کلاسیک همچنان بدون مشکل استفاده می‌شود و هزاران کاربر رمزارز دارایی‌های خود را با کمک آن نگهداری می‌کنند. تنها ایراد این مدل این است که از برخی از ارزهای دیجیتال از جمله ریپل (XRP)، کاردانو (ADA)، سولانا (SOL) و مونرو (XMR) پشتیبانی نمی‌کند. این دستگاه دو دکمه فیزیکی و یک درگاه از نوع میکرو USB دارد؛ که کمی قدیمی شده است.

Trezor Model T

مدل تی در سال ۲۰۱۸ به بازار آمد. صفحه نمایشگر آن برعکس مدل قبلی رنگی و لمسی شده و دکمه‌های فیزیکی از روی دستگاه حذف شده است. همچنین درگاه اتصال آن از میکرو USB که قدیمی بود به USB-C تغییر یافت. این مدل مجهز به درگاه MicroSD شده است. کاربر می‌تواند قابلیتی را فعال کند که علاوه بر PIN یا رمز عبور اولیه، یک رمز نیز روی حافظه SD ذخیره شود. سپس تا زمانی که حافظه SD به کیف پول متصل نشده است، نمی‌توان از آن استفاده کرد. بنابراین شما می‌توانید کیف پول و حافظه SD را در دو مکان متفاوت نگهداری کنید؛ که اگر یکی از آن‌ها به سرقت رفت، بدون عنصر دیگر هیچ راهی برای دسترسی به دارایی وجود نداشته باشد.

Trezor Safe 3 و Safe 5 (مدل‌های جدید ۲۰۲۵)

مدل سیف ۳ و سیف ۵ با تجهیز شدن ترزور به تراشه Secure Element با استاندارد EAL6+ به بازار آمدند. سکیور المنت یک لایه امنیتی اضافی به فرآیند احراز هویت پین شما اضافه می‌کند. وقتی پین را وارد می‌کنید، Secure Element به تایید آن کمک می‌کند، بدون اینکه خود پین را ذخیره کند. اگر پین صحیح وارد شود، Secure Element یک تاییدیه به سیستم می‌فرستد که برای دسترسی به داده‌های رمزگذاری‌شده کیف پول شما ضروری است.

ترزور سیف ۳ در سال ۲۰۲۳ به بازار آمد، نمایشگر تک‌رنگ دارد و به جای صفحه لمسی تنها دو دکمه دارد؛ اما ترزور سیف ۵ جدیدترین عضو خانواده ترزورها است و در سال ۲۰۲۴، با یک صفحه لمسی و رنگی عرضه شد. Trezor Safe 5 رقیب اصلی کیف پول سخت افزاری لجر است و می‌تواند به راحتی عنوان بهترین کیف پول ارز دیجیتال را برای خود کسب کند.

آموزش راه‌اندازی و استفاده از کیف پول ترزور

راه‌اندازی و ساخت اولین کیف پول در ترزور بسیار ساده است. کافی است مراحل زیر را طبق دستورالعمل دنبال کنید.

مراحل نصب و راه‌اندازی اولیه

ابتدا می‌خواهیم یک کیف پول در سخت افزار ترزور بسازیم. برای انجام این کار لازم است گام‌های زیر را انجام دهید.

• ابتدا نرم‌افزار Trezor Suite را از وب‌سایت رسمی آن به آدرس «https://trezor.io/trezor-suite» دانلود کنید. هرگز این اپلیکیشن را از طریق تلگرام یا فایل‌های نصبی متفرقه نصب نکنید؛ زیرا ممکن است آلوده به بدافزار باشند.
• نرم افزار به شما می‌گوید که دستگاه ترزور را از طریق کابل متصل کنید. سپس در نرم‌افزار، گزینه «Set up my Trezor» را بفشارید.

• در مرحله بعد با لمس گزینه «Install firmware» آخرین نسخه فرمویر را روی سخت‌افزار خود نصب کنید.
• سپس Continue را لمس کنید تا وارد مرحله بعد، یعنی تولید کلمات بازیابی شویم.

نحوه ایجاد عبارت بازیابی (Seed)

در این مرحله کیف پول رسما ساخته می‌شود و کلمات بازیابی آن در اختیار شما قرار می‌گیرد. فراموش نکنید که این کلمات را در محل امنی نگهداری کنید زیرا اگر سخت‌افزار خراب یا گم شود، با استفاده از این کلمات بازیابی می‌توانید دوباره به دارایی‌های خود دسترسی داشته باشید. همچنین این کلمات را در مکان‌های عمومی مثل نوت گوشی موبایل یادداشت نکنید.

• برای ساخت یک کیف پول جدید، گزینه Create new wallet را لمس کنید.

• گزینه Single-share Backup را انتخاب کنید. در این حالت یک سری ۲۰ تایی کلمه به شما داده می‌شود که عبارت بازیابی شما خواهد بود. اگر گزینه Multi-share Backup را انتخاب کنید، می‌توانید چند سری کلمه بازیابی تولید کنید که در صورت گم شدن یک سری، همچنان بتوانید با سری‌های دیگر وارد کیف پول خود شوید. مثلا با انتخاب ۳ از ۵، پنج سری کلمه بازیابی به شما داده می‌شود که با هر ۳ سری آن می‌توانید به کیف پول خود دسترسی داشته باشید.
• این کلمات را یادداشت کنید. کیف پول از شما یک آزمون می‌گیرد تا بررسی کند که کلمات را به درستی یادداشت کرده‌اید یا خیر.

• سپس باید یک رمزعبور اولیه برای دستگاه انتخاب کنید که PIN نامیده می‌شود.

• پس از وارد کرد PIN، به صفحه ارزهای دیجیتال هدایت می‌شوید. در اینجا می‌توانید انتخاب کنید که کیف پول به صورت پیش‌فرض کدام ارزها را نمایش دهد. این گزینه‌ها را بعدا نیز می‌توانید در نرم‌افزار کیف پول اضافه کنید.

آموزش ارسال و دریافت ارز دیجیتال

حال برای دریاف ارز دیجیتال باید از منوی سمت چپ، ارز مورد نظر را انتخاب کنید و سپس دکمه Receive را لمس کنید تا آدرس دریافت به شما نمایش داده شود. حال دیگران یا خود شما می‌توانید از کیف پول‌های دیگر یا صرافی ارز دیجیتال، به این آدرس ارز ارسال کنید.

برای ارسال ارز دیجیتال نیز باید ابتدا ارز را انتخاب کنید، Send را لمس کنید و سپس اطلاعات لازم را مثل آدرس مقصد و مقدار انتقال مشخص کنید. اگر توکنی را روی چند شبکه مختلف دارید، دقت کنید که از کدام شبکه استفاده می‌کنید و بررسی کنید که آدرس مقصد مربوط به همان شبکه باشد. کارمزد انتقال را می‌توانید به صورت خودکار از میان سه گزینه انتخاب کنید، یا به صورت دستی به میزان دلخواه وارد کنید. سپس Review & Send را لمس کنید تا تراکنش نهایی شود.

اتصال به اپلیکیشن‌ها

برای اتصال کیف پول سخت افزاری Trezor (این آموزش برای مدل‌های T، Safe 3 و Safe 5 تهیه شده است) به یک ولت نرم‌افزاری دیگر، مثلا Exodus، مراحل زیر را دنبال کنید.

• نرم‌افزار Exodus را روی کامپیوتر خود باز کنید. سپس سخت‌افزار ترزور را با کابل USB به کامپیوتر متصل کنید.
• در Exodus، به بخش Settings (با آیکون چرخ دنده) رفته، تب Devices را انتخاب کنید و روبروی Install Trezor Bridge، دکمه Install Now را بفشارید.

• یک صفحه در مرورگر شما باز می‌شود. در آن صفحه روی Download کلیک کنید.

• بسته به سیستم عامل خود، فایل نصبی را دانلود کنید. برای مک پسوند .pkg و برای ویندوز .exe را دانلود کنید.

• پس از این که فایل نصب شد، تمام برنامه‌ها را به جز Exodus ببندید. در برنامه اگزودوس Continue را انتخاب کنید تا در صورت نیاز Firmware ترزور آپدیت شود.

• سپس CREATE NEW WALLET را انتخاب کنید و یک نام برای کیف خود وارد کنید.

• نرم افزار به شما می‌گوید که رمزعبور اولیه یا PIN را تنظیم کنید. بعد از آن نیز کلمات بازیابی شما را نمایش می‌دهد که باید آن را با دقت فراوان یادداشت کنید. این کلمات را باید همین حالا یادداشت کنید، زیرا بعدا امکان مشاهده آن را نخواهید داشت.
• روی Pair Now کلیک کنید تا اتصال ترزور به کیف پول اگزوداس نهایی شود.

حالا کیف پول ترزور به کیف پول نرم‌افزاری اگزوداس متصل شده است. می‌توانید از طریق این برنامه به مدیریت ارزهای دیجیتال خود بپردازید.

کیف پول ترزور از چه ارزهایی پشتیبانی می‌کند؟

برای استفاده از کیف پول Trezor دو راه پیش روی شماست:

• اتصال آن به نرم‌افزار مخصوص خودش به نام Trezor Suite
• اتصال آن به کیف پول‌های نرم‌افزاری دیگر مانند Metamask، Exodus و Electrum و بسیار مورد دیگر

نرم‌افزار Trezor Suite تقریبا از تمام بلاکچین‌ها پشتیبانی می‌کند و با آن می‌توان هزاران کوین و توکن را مدیریت کرد. تنها نقطه منفی، پشتیبانی نکردن از بلاکچین ترون است. در نتیجه با این برنامه نمی‌‌توانید ارز ترون و توکن‌های TRC20 (مانند تتر TRC20) را مدیریت کنید. با این حال شما می‌توانید کیف پول Trezor را به کیف پول‌های نرم‌افزاری دیگر مانند Exodus متصل کنید و با کمک این برنامه‌ها از شبکه‌هایی که Trezor Suite پشتیبانی نمی‌کند استفاده کنید؛ مثلا ترون.

فراموش نکنید که Trezor Model One از ریپل، سولانا، کاردانو و مونرو پشتیبانی نمی‌کند؛ حتی در کیف پول‌های نرم‌افزاری دیگر.

امنیت کیف پول ترزور چقدر است؟

نحوه نگهداری از کلیدهای خصوصی، یکی از مهم‌ترین فاکتورهای امنیتی در بررسی یک کیف پول است. در کیف پول ترزور، کلیدهای خصوصی کاربرها روی سخت‌افزار و به صورت رمزنگاری شده ذخیره می‌شود. زمانی که شما با کمک اپلیکیشن می‌خواهید یک تراکنش انجام دهید، این تراکنش توسط نرم‌افزار روی گوشی یا کامپیوتر شما ساخته می‌شود. سپس با کمک کابل به سخت افزار منتقل می‌شود. سخت افزار، با کلیدخصوصی کاربر، تراکنش را امضا می‌کند. سپس تراکنش امضا شده از طریق کابل به نرم‌افزار منتقل می‌شود و از آنجا به وسیله اینترنت به شبکه ارسال می‌شود. در این فرآیند، کلید خصوصی در هیچ مرحله‌ای در معرض اینترنت قرار نمی‌گیرد و فرآیند امضا کردن در سخت افزار و به صورت آفلاین انجام می‌شود. در نتیجه ریسک نفوذ بدافزارها و دسترسی به کلید خصوصی به حداقل می‌رسد.

ویژگی‌های امنیتی سخت‌افزاری

تراشه Secure Element در نسخه‌های جدیدتر کیف پول ترزور یعنی Trezor Safe 3 و Safe 5 وجود دارد که طبق استاندارد امنیتی EAL6+ ساخته شده و یک لایه امنیتی به داده‌های حساس کاربر اضافه می‌کند. همچنین در نسخه‌هایی که حافظه SD دارند (Trezor Model T و Safe 5) می‌توان حالتی را فعال کرد که برای استفاده از دستگاه نیاز به SD باشد. در این حالت شما با نگهداری حافظه SD در یک مکان و کیف پول در یک مکان دیگر، می‌توانید دسترسی را حتی با داشتن PIN کد اولیه محدود کنید. در این حالت، حافظه SD مثل یک کلید دوم عمل می‌کند که با حضور PIN کد، امکان رمزگشایی داده‌های کیف پول را محیا می‌کند.

قابلیت بکاپ و بازیابی

زمانی که کیف پول Trezor را راه‌اندازی می‌کنید، می‌توانید انتخاب کنید که کلید خصوصی با ۱۲، ۲۰ یا ۲۴ کلمه بازیابی ساخته شود. (در Trezor Model One فقط ۱۲ یا ۲۴ کلمه می‌توانید بسازید) سپس باید این کلمات را با ترتیب صحیح روی کاغذ یادداشت کنید. در بسته‌بندی ترزور، دو کارت مستحکم مخصوص به این کار قرار داده شده تا کلمات را روی آن‌ها یادداشت کنید. همچنین ویژگی Advanced Multi-share Backup در تمام مدل‌ها به جز One وجود دارد. با فعال‌سازی این روش، می‌توانید کیف پولی با چند سری عبارت بازیابی بسازید، مثلا ۳ از ۵. در این حال ۵ سری کلمه بازیابی به شما داده می‌شود و کیف پول با حداقل ۳ سری از آن‌ها بازیابی می‌شود. شما می‌توانید این ۵ سری را در مکان‌های مختلف نگهداری کنید، و تا زمانی که دسترسی به ۳ سری از آن‌ها داشته باشید، می‌توانید کیف پول خود را بازیابی کنید. این روش برای کسانی است که می‌خواهند امنیت بیشتری داشته باشند، یا حتی سری‌های مختلف کلمات بازیابی را در اختیار افراد مختلف خانواده قرار دهند.

بررسی حریم خصوصی و CoinJoin

پیش از تاریخ ۱ ژوئن ۲۰۲۴، نرم افزار Trezor Suite بخشی برای CoinJoin داشت. همانطور که می‌دانید، بلاکچین شفاف است و هر کسی می‌تواند تراکنش‌های شما را در آن دنبال کند. کوین جوین یک روش برای افزایش حریم خصوصی و پاک کردن ردپای هویت شما، از روی تراکنش‌های شما است. CoinJoin شبیه به این کار می‌کند که کاربران مختلف، ارزهای خود را در یک استخر می‌ریزند، ارزها با یکدیگر مخلوط می‌شوند و دوباره به همان مقدار از استخر برداشت می‌کنند. فرض کنید ۱۰۰ کاربر هر کدام ۱۰ سکه در یک استخر بریزند. حال این استخر مخلوط شود و هر فرد ۱۰ سکه از استخر بردارد. در این حالت دنبال کردن مبدا تراکنش‌ها بسیار دشوار می‌شود، زیرا تمام سکه‌ها با یکدیگر مخلوط شده‌اند و دیگر مشخص نیست که کدام سکه‌ها در ابتدا مربوط به چه کسی بوده‌اند.

قابلیت CoinJoin دیگر در کیف پول ترزور وجود ندارد، زیرا شرکتی که این امکان را به ترزور ارائه می‌داد از لحاظ حقوقی و قانونی دچار مشکلاتی شد. با این حال کاربران ترزور همچنان می‌توانند برای افزایش حریم خصوصی از شبکه Tor استفاده کنند، از آدرس‌های تکراری استفاده نکنند و با مدیریت تراکنش‌ها (Coin Control) ردپای خود در بلاکچین را به حداقل برسانند.

مزایا و معایب استفاده از کیف پول Trezor

استفاده از کیف پول ترزور در کنار مزایای فراوان، می‌تواند چالش‌هایی نیز داشته باشد. در جدول زیر این موارد را بررسی خواهیم کرد.

تفاوت ترزور مدل T و مدل One و Safe 5

سه مدل از محبوب‌ترین انواع ترزور، مدل تی، مدل وان و مدل سیف ۵ هستند. در جدول زیر ویژگی‌های این سه مدل را بررسی خواهیم کرد.

معرفی افزونه‌ها و ابزارهای مکمل برای کیف پول ترزور

اگر سری به فروشگاه وب‌سایت رسمی ترزور بزنید، می‌بینید که افزونه‌های جذابی نیز در کنار کیف پول سخت افزاری وجود دارد. بیایید نگاهی به این ابزارها بیندازیم.

• Trezor Keep Metal: این استوانه مشکی، درواقع یک سیستم ذخیره‌سازی کلمات بازیابی است که از فولاد ضد زنگ با استاندارد AISI 304 ساخته شده است. این محصول با ابعاد ۱۱۵x۳۰ میلی‌متر و وزن ۴۷۵ گرم، ضد آب، مقاوم در برابر اسید، قلیا، خوردگی شیمیایی و دماهای بسیار بالا است. این سیستم برای یادداشت کردن کلمات بازیابی انواع کیف پول‌های سخت‌افزاری ارز دیجیتال (حتی کیف پول‌های غیر از ترزور) طراحی شده است و وزن بسته‌بندی کامل آن ۶۰۰ گرم است.

• Cryptotag Zeus: این صفحه تیتانیومی نیز یک راهکار دیگر برای ذخیره‌سازی کلمات بازیابی کیف پول ارز دیجیتال است که برای محافظت از کیف پول شما در برابر آسیب‌های فیزیکی مختلف طراحی شده است. این محصول با ضخامت ۶ میلی‌متر، ضد گلوله و ضد آب بوده و در برابر دمای تا ۱۶۶۷ درجه سانتیگراد و انواع فشارهای فیزیکی مثل چکش‌کاری مقاوم است.
• قاب‌ها و بامپرها: برای استحکام بیشتر، می‌توانید از میان چند مدل قاب و بامپر با رنگ‌های مختلف، حفاظی برای کیف پول ترزور خود بخرید و آن را در مقابل ضربات فیزیکی سبک مثل سقوط از ارتفاع ایمن کنید.

بررسی قیمت کیف پول ترزور در ایران و جهان

بهترین مرجع برای مشاهده قیمت انواع مختلف کیف پول ترزور در جهان، وب‌سایت رسمی Trezor است. با انتخاب کشور و واحد پول، می‌توانید قیمت انواع مدل‌ها را مشاهده کنید. اما در ایران موضوع کمی متفاوت است. به علت این که واردکننده‌های متنوع، از مسیرهای مختلفی این کیف پول را وارد می‌کنند، شاهد اندکی تفاوت قیمت در فروشگاه‌های مختلف هستیم. در ادامه لیست قیمتی از مدل‌های مختلف کیف پول Trezor مشاهده می‌کنید. (قیمت‌ها در تاریخ ۴ خرداد ۱۴۰۴ جمع‌آوری شده‌اند)

مقایسه کیف پول ترزور با کیف پول‌های سخت‌افزاری دیگر

اگر میان خرید کیف پول Trezor یا کیف پول‌های سخت‌افزاری دیگر مردد هستید، می‌توانید با جدول زیر ویژگی‌های این مدل‌های متنوع را بررسی کنید تا بهترین انتخاب را بسته به نیازهای خود داشته باشید.

یکی از امن‌ترین روش‌های اتصال کیف پول سخت‌افزاری به نرم‌افزار، روش Air-Gapped است. در این روش تراکنش‌ها از طریق QRCode میان دستگاه‌ها (سخت‌افزار کیف پول و نرم‌افزار آن) منتقل می‌شوند. QRCode کاملا آفلاین است و شما را مطمئن می‌کند که هیچ واسطه‌ای در میان مسیر وجود ندارد تا داده‌های حساس را سرقت کند.

جمع‌بندی

کیف پول سخت افزاری ترزور (Trezor)، روشی امن برای نگهداری طولانی‌مدت ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهد. ترزور با جدا کردن کلیدهای خصوصی از اینترنت، خطر هک را به حداقل می‌رساند. ترزور از زمان عرضه اولین مدل در سال ۲۰۱۴، در انواع مختلفی از جمله Model One، Model T، Safe 3 و Safe 5 تکامل یافته است. مدل‌های جدیدتر مانند Safe 3 و Safe 5 با بهره‌گیری از تراشه Secure Element و صفحه نمایش لمسی، امنیت بیشتر و رابط‌کاربری ساده‌تر ارائه داده‌اند؛ در حالی که برخی مدل‌ها به‌طور اختصاصی برای بیت‌کوین طراحی شده‌اند تا امنیت بیشتری برای هولدرهای بیت کوین فراهم کنند. این کیف پول‌ها از طریق نرم‌افزار Trezor Suite یا اتصال به سایر کیف پول‌های نرم‌افزاری، امکان مدیریت هزاران ارز دیجیتال را فراهم کرده و ویژگی‌هایی مانند ساخت چند سری کلمه بازیابی، دسترسی به دارایی‌های شما را امن‌تر کرده است.

سوالات متداول