بیتکوین برای کارکردی امن و غیرمتمرکز به مجموعه‌ای از نودها متکی است؛ نودهایی که هرکدام وظایفی مثل اعتبارسنجی تراکنشها، اجرای قوانین پروتکل و انتشار بلاکها در شبکه را بر عهده دارند. به زبان ساده، نودهای بیتکوین ستون فقرات شبکه هستند و بسته به نوعشان مانند نود کامل، نود هرسشده، نود SPV (سبک)، نود ماینر و نود لایتنینگ، سطوح متفاوتی از امنیت، مسئولیت و مشارکت در شبکه را فراهم میکنند. آشنایی با انواع نودهای بیتکوین به شما کمک میکند بفهمید هر کدام دقیقاً چه کاری انجام میدهند و چرا وجود آنها برای حفظ امنیت، شفافیت و تمرکززدایی این شبکه ضروری است. در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال رمزینکس، به بررسی انواع نود بیت کوین و نحوه ساخت آن می‌پردازیم.
انواع نود بیت کوین
نودهای بیتکوین، برنامه‌هایی هستند که روی یک کامپیوتر یا سرور اجرا می‌شوند و وظایفی مثل اعتبارسنجی تراکنشها، اجرای قوانین پروتکل و انتشار اطلاعات در شبکه را بر عهده دارند. هر نوع نود سطح متفاوتی از مشارکت و امنیت را فراهم میکند. در ادامه انواع اصلی نودها مطابق با مستندات Bitcoin Core و Bitcoin Developer Guide را بررسی می‌کنیم.
۱- نود کامل (Full Node)
نود کامل هسته اصلی شبکه بیتکوین است. این نود یک نسخه کامل از بلاکچین را دانلود کرده و همه تراکنشها و بلاکها را بهطور مستقل اعتبارسنجی میکند. Full Node تمام قوانین پروتکل بیتکوین را اجرا کرده و فقط بلاکهای معتبر را می‌پذیرد. به همین دلیل، وجود نودهای کامل باعث میشود هیچ نهاد یا ماینری نتواند قوانین بیتکوین را تغییر دهد. اجرای یک Full Node یکی از مهمترین عوامل حفظ تمرکززدایی، امنیت و اجماع واقعی در شبکه است.
۲. نود ماینر (Mining Node)
نود ماینر روی دستگاه‌هایی اجرا میشود که برای استخراج بلاکهای جدید رقابت میکنند. این نودها با اجرای الگوریتم اثبات کار (Proof-of-Work)، سعی میکنند بلاک بعدی را بسازند و در صورت موفقیت، پاداش بلاک دریافت کنند. ماینرها میتوانند یک Full Node مستقل داشته باشند یا از Full Node استخر استخراج تبعیت کنند. به همین دلیل، هر نود ماینر الزاماً Full Node نیست، اما قدرت پردازشی آنها نقش مهمی در حفظ امنیت شبکه دارد.
۳. نود سبک (SPV / Lightweight Node)
نودهای سبک یا SPV (Simplified Payment Verification) کل بلاکچین را دانلود نمیکنند. این نودها تنها هدر بلاکها را دریافت میکنند و برای تأیید یک تراکنش از Merkle Proof استفاده میکنند.
SPV به دلیل نیاز کم به حافظه و اینترنت، برای موبایلها و کیف‌پول‌ها مناسب است اما:
امنیت آنها به اعتماد به Full Nodeهای دیگر وابسته است.
توانایی اجرای قوانین کامل پروتکل را ندارند.
۴. نود هرسشده (Pruned Node)
نود هرسشده همان Full Node است، با این تفاوت که بهجای نگهداری کل تاریخ بلاکچین، بخش زیادی از بلاکهای قدیمی حذف میشود تا فضای ذخیرهسازی کاهش یابد.
Pruned Node همچنان تمام تراکنشها و بلاکها را کامل اعتبارسنجی میکند و از نظر امنیت دقیقاً برابر Full Node معمولی است. تنها تفاوت آن در حجم ذخیرهسازی است (مثلاً ۵–۱۰ گیگابایت بهجای ۵۵۰+ گیگابایت).
۵. نود لایتنینگ (Lightning Node)
این نود برای شبکه لایتنینگ ساخته شده و امکان انجام پرداخت‌های بسیار سریع و ارزان را فراهم میکند. Lightning Node کانالهای پرداخت باز میکند و میتواند نقش یک Routing Node را هم ایفا کند.
این نود بلاکچین را ذخیره نمیکند، اما برای کارکرد صحیح نیازمند اتصال به یک Full Node است. با رشد لایتنینگ، این نودها به یکی از مهمترین بخش‌های اکوسیستم بیتکوین تبدیل شده‌اند.
جمع‌بندی
برای جمع‌بندی، انواع نودهای بیتکوین از نود کامل و نود هرسشده گرفته تا نود SPV، نود ماینر و لایتنینگ، هرکدام بخشی از ستون فقرات شبکه را تشکیل میدهند و وظایفی مثل اعتبارسنجی تراکنشها، اجرای قوانین پروتکل و حفظ تمرکززدایی را بر عهده دارند. اگر بخواهیم در یک نگاه پاسخ دهیم، نود کامل امن‌ترین و مستقل‌ترین نوع نود است؛ نود SPV مناسب کاربران موبایلی، نود ماینر برای استخراج و نود لایتنینگ برای پرداخت‌های سریع استفاده میشود. درک نقش این نودها کمک میکند بفهمیم چرا شبکه بیتکوین تا این حد مقاوم، امن و غیرقابل سانسور است و این موضوع مستقیماً در آینده بیت کوین و پذیرش جهانی آن تأثیر دارد.
چه قصد تحلیل رفتار شبکه را داشته باشید و چه بخواهید با آگاهی بیشتر اقدام به خرید بیت کوین کنید، شناخت انواع نودها به شما تصویری روشن از معماری داخلی این شبکه و مزایای واقعی آن میدهد. بیتکوین بر پایه همین نودها دوام آورده و آینده آن نیز به افزایش همین مشارکت داوطلبانه وابسته است.
سوالات متداول
- تفاوت نود کامل (Full Node) با نود هرسشده (Pruned Node) در چیست؟
نود کامل تمام تاریخچه بلاکچین را ذخیره میکند و به چند صد گیگابایت فضای دیسک نیاز دارد، در حالی که نود هرسشده همان وظایف یک Full Node را انجام میدهد اما پس از اعتبارسنجی بلاکها، دادههای قدیمی را حذف میکند و تنها بخش کوچکی از بلاکچین را نگه میدارد. هر دو نوع نود همه تراکنشها و بلاکها را مستقل اعتبارسنجی میکنند، بنابراین از نظر امنیت و اجرای قوانین پروتکل هیچ تفاوتی ندارند؛ تنها تفاوت آنها در میزان فضای ذخیرهسازی است. - آیا نودهای SPV یا نودهای سبک از نظر امنیت قابل اعتماد هستند؟
نودهای SPV امنیت قابل قبولی برای کاربران روزمره ارائه میدهند اما به اندازه یک Full Node مستقل و بدون نیاز به اعتماد نیستند. این نودها کل بلاکچین را ذخیره نمیکنند و برای تأیید تراکنشها به Full Nodeهای دیگر متکی هستند. به همین دلیل، در برابر برخی حملات مانند ارائه اطلاعات ناقص یا گمراهکننده از سوی نودهای مخرب، مقاومت کمتری دارند. با این حال برای موبایلها و کیفپولهای سبک مناسب هستند. - برای اجرای یک نود کامل بیتکوین به چه سختافزاری و چه میزان فضای ذخیرهسازی نیاز دارم؟
برای اجرای یک Full Node به سیستمی با حداقل ۴ گیگابایت RAM، پردازشگر چند هستهای، اینترنت پایدار و چند صد گیگابایت فضای ذخیرهسازی (ترجیحاً SSD) نیاز دارید. اجرای Bitcoin Core روی HDD هم ممکن است، اما سرعت همگامسازی بسیار کاهش مییابد. علاوه بر این، اتصال اینترنت باید قابلیت دانلود و آپلود مداوم دادهها را داشته باشد، چون نود شما اطلاعات بلاک و تراکنش را با سایر نودها تبادل میکند. - آیا اجرای یک Full Node میتواند به افزایش امنیت شبکه بیتکوین کمک کند؟
بله. اجرای Full Node یکی از مهمترین عوامل تقویت امنیت و تمرکززدایی شبکه بیتکوین است. یک نود کامل تمام قوانین پروتکل را بهطور مستقل اجرا میکند، بلاکهای نامعتبر را رد میکند و مانع تغییرات مخرب در شبکه میشود. هرچه تعداد نودهای کامل بیشتر باشد، اجرای حملات هماهنگ یا سانسور تراکنشها برای مهاجمان سختتر خواهد شد؛ به همین دلیل اجرای Full Node یک مشارکت داوطلبانه و ارزشمند در امنیت شبکه محسوب میشود. - نودهای لایتنینگ چه نقشی در شبکه بیتکوین دارند و چه تفاوتی با نودهای معمولی دارند؟
نود لایتنینگ برای شبکه پرداخت لایتنینگ طراحی شده و امکان ارسال تراکنشهای سریع و کمهزینه را فراهم میکند. این نودها بلاکچین را ذخیره نمیکنند، اما برای عملکرد صحیح باید به یک Full Node متصل باشند. برخلاف Full Node، نود لایتنینگ تراکنشهای رویزنجیره را اعتبارسنجی نمیکند؛ بلکه پرداختها را در کانالهای پرداخت دوطرفه مدیریت میکند. برخی نودهای لایتنینگ در صورت داشتن ظرفیت و مسیرهای فعال، میتوانند کارمزدهای کوچکی نیز بهعنوان درآمد دریافت کنند. - آیا برای اجرای یک نود بیتکوین باید پورت ۸۳۳۳ را باز کنم و داشتن IP ثابت ضروری است؟
برای اجرای Full Node باز کردن پورت ۸۳۳۳ ضروری نیست، اما اگر باز باشد، نود شما میتواند اتصالات ورودی دریافت کند و بهعنوان یک نود «listening» در افزایش تمرکززدایی شبکه نقش بیشتری داشته باشد. داشتن IP ثابت هم الزامی نیست، اما اگر قصد دارید نود را همیشه در دسترس قرار دهید یا از آن برای سرویسهای دیگر (مثل لایتنینگ) استفاده کنید، داشتن یک IP ثابت یا Dynamic DNS میتواند عملکرد نود را پایدارتر کند. برای راهاندازی یک نود کامل بیتکوین به چه تجهیزات و شرایطی نیاز دارم؟
برای اجرای یک نود کامل بیتکوین باید نرمافزار Bitcoin Core را روی سیستمی اجرا کنید که حداقل ۴ گیگابایت RAM، پردازشگر چند هستهای و اینترنت پایدار داشته باشد. مهمترین نیاز، فضای ذخیرهسازی است؛ زیرا نود کامل باید چندصد گیگابایت از دادههای بلاکچین را دانلود و نگهداری کند، بنابراین استفاده از SSD بهجای HDD سرعت همگامسازی را بهطور چشمگیری افزایش میدهد. علاوهبراین، نود شما باید همیشه روشن و به اینترنت متصل باشد تا بتواند تراکنشها و بلاکهای جدید را دریافت و به شبکه منتقل کند. باز کردن پورت ۸۳۳۳ نیز باعث میشود نود شما اتصالات ورودی را بپذیرد و نقش فعالتری در تمرکززدایی شبکه داشته باشد.
نظرات کاربران