آیا ارز دیجیتال در ایران مشمول مالیات است؟
بله، هر گونه درآمد و سود حاصل از خرید و فروش یا ماینینگ ارزهای دیجیتال در ایران مشمول مالیات است. البته سیستم مالیاتی واضح و مشخص و دارای چارچوب درباره ارزهای دیجیتال وجود ندارد و مالیات ارز دیجیتال به شکل مالیات بر درآمد محاسبه میشود. کاربران باید اظهارنامه مالیاتی پر کنند. نرخ مالیات در ارزهای دیجیتال به صورت پلکانی افزایش پیدا میکند و هر چه قدر میزان درآمدتان افزایش پیدا کند؛ میزان مالیات پرداختی هم افزایش پیدا میکند.
چه کسانی باید برای فعالیت‌های رمز ارزی مالیات پرداخت کنند؟
تمامی معامله گران و سرمایه‌گذاران بازار رمز ارز لزوما به دولت مالیات پرداخت نمی‌کنند و مشمول قوانین مالیاتی نمی‌شوند. افراد زیر باید برای فعالیت‌های رمز‌ارزیشان مالیات پرداخت کنند:
- افرادی که بیش از ۵۰ میلیون تومان از ارزهای دیجیتال درآمد دارند.
- افراد دارای ماینر به عنوان واحد تولیدی صنعتی باید مالیات ارز دیجیتال را پرداخت کنند.
- در صورتی که در ازای کالای فروخته شده ارز دیجیتال دریافت کنید؛ باید در اظهارنامه مالیاتی مبلغ مالیات را پرداخت کنید.
- هر گونه ایردراپ و جوایز بلاکچینی شامل مالیات خواهد شد.
- معاملات سود ده کمتر از یک سال شامل مالیات بر عایدی سرمایه کوتاه مدت و بیشتر از یک سال شامل مالیات بر عایدی سرمایه بلند مدت خواهد شد.
کدام تراکنشهای ارز دیجیتال مشمول مالیات هستند؟
در ایران تنها تراکنشهای ارز دیجیتال واریز به حساب بانکی مشمول مالیات میشوند. در واقع، هنوز اداره مالیات ابلاغیه‌ای به صرافی‌های ایرانی مبنی بر محاسبه درآمد کاربران ارز دیجیتال نداده است و تنها در صورتی تراکنشهای ارز دیجیتالتان شامل مالیات میشود که به حساب بانکی‌تان واریز کنید. ماده ۹۳ و ۹۴ قانون مالیات سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده است:
درآمد هر شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل پس از کسر معافیت‌های مقرر در قانون مالیات مشمول مالیات بر درآمد خواهد شد. همچنین، کل درآمد حاصل از فروش کالا پس از کسر هزینه‌ها و استهلاک مشمول بر مالیات میشود.
اداره مالیات معامله‌گری، سرمایه‌گذاری در بازارهای ارز دیجیتال و استخراج رمزارزها را نوعی فعالیت اقتصادی و شغل به حساب می‌آورد و مالیات فعالین در حوزه بازار ارز دیجیتال هم بر همین اساس محاسبه خواهد شد.
نرخ مالیات ارز دیجیتال چقدر است و چگونه محاسبه میشود؟
سازمان امور مالیاتی کشور هنوز قانون شفاف و واضحی به صورت مستقیم درباره درآمد حاصل از فعالیت در بازارهای ارز دیجیتال وضع نکرده است؛ اما بسیاری از وکلا و مودیان مالی ادعا می‌کنند که درآمد حاصل از این فعالیت‌ها ذیل ماده ۱۳۱ قانون مالیات قرار می‌گیرد و برای اشخاص حقیقی به صورت پلکانی محاسبه میشود.
- درآمد تا ۵۰ میلیون تومان شامل مالیات ۱۵ درصدی سالانه میشود.
- درآمد ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی شامل ۲۰ درصد مالیات خواهد شد.
- برای درآمدهای بیش از ۱۰۰ میلیون تومان مالیات با نرخ ۲۵ درصد محاسبه خواهد شد.
سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده است که به ازای هر ۱۰ درصد افزایش درآمد ابرازی مالیات اشخاص شامل تخفیف خواهد شد. این تخفیف‌ها از ۱ تا ۵ درصد خواهد بود و شرط اصلی آن نداشتن بدهی مالیاتی و تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی در مهلت‌های اعلامی است.
نحوه اظهار، تسلیم و پرداخت مالیات ارز دیجیتال در ایران
اگر کارمند دولتی هستید، هر ماه بر اساس قوانین مالیاتی از شما هزینه‌های مربوط به مالیات کسر میشود؛ اما مشاغل آزاد باید اظهارنامه مالیاتی تنظیم و تسلیم اداره امور مالیاتی کنند. اگر شغل آزاد داشته باشید، کاملا با این مراحل آشنا هستید؛ اما برای افرادی که تا به حال با اداره مالیات درگیر نبوده‌اند، مراحل را به صورت گام به گام شرح داده‌ایم:
- دریافت شماره اقتصادی؛
- تایید اطلاعات ثبت نام؛
- ثبت شماره اقتصادی و تایید اطلاعات ثبت نامی؛
- دریافت و تکمیل کردن اظهارنامه الکترونیکی؛
- ارسال اظهارنامه و دریافت کد رهگیری؛
- دریافت و پرداخت قبوض مالیاتی به صورت آنلاین؛
دقت کنید که تمامی این فرآیندها به صورت اینترنتی و از طریق سایت اداره امور مالیاتی به آدرس www.tax.gov.ir انجام میشود و هیچ نیازی به مراجعه حضوری وجود ندارد.
مهلت‌ها و الزامات قانونی مالیات رمز ارزها در سال ۱۴۰۴
هر ساله اظهارنامه‌های مالیاتی تا پایان خردادماه تنظیم و در سامانه امور مالیاتی کشور بارگذاری میشوند؛ اما در سال ۱۴۰۴ به دلیل شرایط جنگی کشور این مهلت تا پایان شهریورماه تمدید شد. علت تمدید مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی حمایت از کسب و کارها و فعالان اقتصادی بوده است.
فعالین حاضر در بازار ارز دیجیتال با تسلیم اظهارنامه در مهلت‌های قانونی با تخفیف مالیاتی مواجه میشوند و اگر اطلاعات درآمدی و هزینه‌هایشان را به اشتباه در سامانه ثبت کنند؛ ممکن است که با جریمه‌های مالیاتی سنگینی مواجه شوند.
آیا ماینینگ، انتقال به کیف پول یا هولد کردن هم مالیات دارد؟
ماینینگ ارزهای دیجیتال در ایران مانند واحدهای تولیدی صنعتی شامل مالیات میشوند؛ اما از آن جا که تا زمان نقد نشدن درآمدهای استخراج نمی‌توان عدد دقیقی درباره درآمد این واحدهای تجاری به دست آورد، با انتقال ارزها به کیف پول ارز دیجیتال و هولد کردن مالیاتی به آنها تعلق نمیگیرد. مالیات این گونه ماینرها پس از نقد کردن درآمدها در صرافی‌های ایرانی و انتقال به حساب بانکی محاسبه میشود؛ مگر اینکه صاحبان ماینرها از قبل اظهارنامه مالیاتی پر و مالیات درآمدشان را جداگانه پرداخت کرده باشند.
مالیات در صرافی‌های داخلی و خارجی چگونه بررسی میشود؟
از آن جا که بازار ارز دیجیتال بر پایه و اساس تمرکززدایی بنا شده است؛ صرافی‌های ایرانی و خارجی تاکنون اجازه نداده‌اند تا قوانین مالیاتی بر آنها اعمال شود یا اینکه به صورت مستقیم از معامله گران مالیات معاملات را دریافت کنند. از این رو، معامله در صرافی خارجی یا ایرانی شامل مالیات نمیشود. مالیات معاملات تنها زمانی محاسبه میشود که میزان برداشت‌ها از صرافی ارز دیجیتال بیشتر از واریزی باشد که به عنوان درآمد محاسبه میشود.
جرایم، جریمهها و عواقب عدم پرداخت مالیات رمزارز
اگر فعالین حاضر در بازار ارز دیجیتال شامل مالیات شوند و به هر شکلی این مالیات را پرداخت نکنند؛ جریمه‌های سنگین مالیاتی بر آنها اعمال میشود که در ادامه هر یک از آنها را بررسی خواهیم کرد:
- عدم ثبت نام در نظام مالیاتی: پرداخت ۷۵ درصد مالیات؛
- عدم صدور فاکتور رسمی برای فروش کالا: پرداخت ۱۰۰ درصد مالیات؛
- عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر: پرداخت ۱۰ درصد مالیات برای اشخاص حقیقی و ۳۰ درصد برای اشخاص حقوقی؛
- عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر: پرداخت ۲ تا ۲.۵ درصد مالیات به ازای هر ماه؛
- کتمان کردن درآمد یا هزینه‌های واقعی: پرداخت ۱۰ درصد مالیات برای اشخاص حقیقی و ۳۰ درصد برای اشخاص حقوقی؛
- عدم ارائه گزارشات فصلی: پرداخت ۱ درصد مالیات؛
آیا امکان معافیت یا کاهش مالیات رمز ارزها وجود دارد؟
معافیت‌های مالیاتی در بازار رمزارزها برای درآمدهای زیر ۳۰ میلیون تومان است و برای کاهش درآمدها نیز می‌توانید با پرداخت به موقع شامل تخفیف‌های مالیاتی شوید. در غیر این صورت، تمامی معاملات سود ده شامل NFT یا خرید تتر پس از فروش و واریز به حساب بانکی شامل مالیات خواهد شد.
نتیجه گیری
تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی باید مالیات بر درآمد ارز دیجیتالشان را پرداخت کنند. تفاوتی نمی‌کند که این مالیات از طرف شخص یا شرکت باشد؛ تا زمانی که درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی شامل معافیت مالیاتی نشوند، مدیران شرکت‌ها یا اشخاص حقیقی باید اظهارنامه مالیاتی پر کنند و در موعد مقرر به سازمان اداره امور مالیاتی تسلیم کنند.
سوالات متداول
آیا هولد کردن ارز دیجیتال شامل مالیات میشود؟
خیر تا زمانی که ارزهای دیجیتال نقد نشدهاند مالیاتی به آنها تعلق نمیگیرد.
چطور سود و زیان معامله ارز دیجیتال برای مالیات محاسبه میشود؟
معامله گران باید در اظهارنامه مالیاتی سود و زیان معاملات را محاسبه کنند؛ وگرنه اداره مالیاتی بر اساس میزان واریز و برداشت از صرافی‌ها مالیات را محاسبه میکند.
آیا تبدیل رمزارز به رمزارز (مثل بیت کوین به تتر) هم مشمول مالیاته؟
خیر، تبدیل یا خرید و فروش رمزارزها مشمول مالیات نمیشود.
سازمان مالیات از کجا متوجه میشود که رمزارز داریم؟
سازمان مالیات دسترسی به داراییهای رمزارزی افراد ندارد و تنها بر اساس میزان واریز و برداشت در حسابها مالیات را محاسبه میکند.
آیا دریافت ایردراپ یا توکن رایگان هم باید در اظهارنامه بیاد؟
بله، ایردراپ و توکنهای رایگان هم بخشی از درآمد ارزهای دیجیتال به حساب میآیند که شامل مالیات خواهند شد.
چه مدارکی برای اثبات درآمد یا ضرر رمزارزی باید ارائه شود؟
برای اثبات درآمد یا ضرر رمزارزی باید مدارکی مانند اسناد خرید و فروش، گزارشهای صرافی و تراکنشهای بلاکچینی را به اداره مالیات ارائه دهید.
اگر فقط در کیف پولم رمزارز داشته باشم اما معامله نکنم، مالیات می‌گیرن؟
خیر، اگر رمزارز تنها در کیف پولتان باشد؛ مالیاتی به آن تعلق نمیگیرد.
آیا مالیات رمزارز به صورت سالانه باید پرداخت شود یا به ازای هر تراکنش؟
مالیات رمزارز به صورت سالانه بر اساس میزان سود کسب شده یا فعالیت‌های مرتبط محاسبه و پرداخت میشود.
حسابهای ارزی خارج از ایران هم مشمول مالیات در ایران میشوند؟
بله، حسابهای ارزی اشخاص حقیقی و حقوقی هم شامل مالیات میشوند که در خارج از ایران افتتاح شدهاند.
اگر قبلاً بدون پرداخت مالیات معامله کرده باشم، الان باید جریمه بدهم؟
بله، اما میزان و نوع این جریمهها کاملا به سازمان امور مالیاتی بستگی دارد.
اولین نفری باشید که نظر می دهید