سکه بیتکوین در واقع یک سکه فیزیکی نیست، بلکه واحدی دیجیتال در یک شبکه پولی غیرمتمرکز است که با نماد BTC شناخته میشود. یعنی بیتکوین فقط در قالب دادههای رمزنگاریشده روی بلاکچین وجود دارد و هیچ شکل، جنس یا وجود فیزیکی ندارد. این سکه دیجیتال در سال ۲۰۰۹ توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد و بهعنوان اولین ارز دیجیتال جهان، برای انتقال ارزش بدون بانک، بدون دولت و بدون واسطه ساخته شد. هر واحد بیتکوین نتیجه پردازشهای رمزنگاری در شبکه و ثبت در بلاکچین است، نه ضرب یا چاپ؛ به همین دلیل به آن سکه میگویند اما ماهیتی کاملاً دیجیتال دارد. خرید سکه فیزیکی بیت کوین بیشتر جنبه تزئینی دارد. در ادامه این مقاله از صرافی ارز دیجیتال رمزینکس بررسی میکنیم آیا بیت کوین یک سکه است و سکه فیزیکی BTC چیست؟
آیا بیت کوین سکه است؟
بیت کوین نوعی ارز دیجیتال یا رمزارز است که در آن سکهها (Coin) در یک سیستم مبادله آنلاین (بلاک چین) بدون یک مرجع مرکزی مانند یک نهاد دولتی یا یک موسسه بانکی تولید و معامله میشوند. بیت کوین بزرگترین ارز رمزنگاریشده در جهان است که بیش از یک تریلیون ارزش دارد. این بدان معنی است که از نظر کل تولید ناخالص داخلی در فهرست ۳۰ اقتصاد بزرگ جهان قرار میگیرد. این رمزارز قرار است جایگزینی برای سیستمهای پولی سنتی باشد و کنترل پول را از دست دولتهای متمرکز و اشخاص ثالث خارج کند.
ارز رمزنگاریشده یا رمزارز یک شی نرم افزاری با واحدهایی به نام «توکن» است که میتواند به طور امن و قابل تأیید از مالکی به مالک دیگر منتقل شود. تراکنشهای ارز دیجیتال در یک پایگاه داده (دیتابیس) عمومی به نام بلاک چین ثبت میشوند. این شبکه از یک پروتکل ریاضی برای تایید اعتبار هر تراکنش استفاده میکند. طراحان رمزارز قصد دارند از آن به عنوان وسیله مبادله استفاده شود.
همانطور که گفتیم، بیت کوین اولین ارز دیجیتال غیرمتمرکز بود که در سال ۲۰۰۹ معرفی شد؛ اما اکنون هزاران ارز دیجیتال در بازار وجود دارد. در طول سالها، بیتکوین شهرت تا حدودی خدشهدار پیدا کرده است. قاچاقچیان از آن برای خرید و فروش مواد مخدر در جاده ابریشم (یک بازار سیاه آنلاین) استفاده کردند. هکرها نیز هنگام اخاذی برای حذف «باجافزار» از رایانههای کاربران، بیت کوین معامله میکردند.
با این حال، در چند سال اخیر بیت کوین و ارزهای دیجیتال به طور گستردهتری به جریان اصلی راه پیدا کردهاند. قیمت BTC به دلار در Google Finance و Yahoo Finance موجود است. بانکهای بزرگ مانند جی پی مورگان و گلدمن ساکس در حال بررسی نحوه مشارکت در این شبکه هستند. مشاوران مالی نیز مردم را تشویق میکنند تا در مورد بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بیاموزند و در آنها سرمایهگذاری کنند.
بنابراین، یکی از نقشهای اصلی بیت کوین قرار است پول باشد. با این حال، برای طبقه بندی بیت کوین به عنوان پول، این رمزارز باید حداقل ۳ عملکرد اساسی را برآورده کند:
- وسیله مبادله
- ذخیره ارزش
- واحد حساب
اما آیا بیت کوین در حال حاضر این الزامات را برآورده میکند؟ به طور خلاصه، خیر. رمزارزها برای خدمت به عنوان ارز طراحی شده اند، اما هنوز وظایف اصلی پول را انجام نمی دهند؛ بنابراین در پاسخ به این سوال که آیا بیت کوین یک سکه است یا خیر؟ باید گفت که بیت کوین را نمیتوان یک سکه واقعی در نظر گرفت.
| معیار مقایسه | سکه فیزیکی بیتکوین | بیتکوین واقعی (BTC) |
| ماهیت | یک شیء فیزیکی نمادین | دارایی دیجیتال روی بلاکچین |
| ارزش واقعی | فاقد ارزش ذاتی؛ فقط یادگاری یا کلکسیونی | ارزشگذاری بر اساس عرضه، تقاضا و شبکه |
| قابلیت انتقال | فقط مانند یک شیء عادی قابل جابهجایی است | انتقال فوری و جهانی روی بلاکچین |
| حس مالکیت | مالکیت تزئینی؛ کلید خصوصی ندارد | مالکیت واقعی از طریق کلیدهای خصوصی |
| هدف | سوغات، دکوری یا هدیه | سرمایهگذاری، انتقال ارزش و ذخیرهسازی |
| میزان امنیت | بدون امنیت خاص؛ قابل جعل | امنیت بسیار بالا با رمزنگاری و بلاکچین |
بیت کوین چگونه ایجاد میشود؟
حال که دیدیم بیت کوین یک سکه یا پول واقعی نیست (هنوز)، بیایید با نحوه کار آن آشنا شویم. شبکه بیت کوین به طور خودکار BTCهای تازه ضرب شده را برای ماینرهایی منتشر میکند که بلاکهای جدید را پیدا کرده و به بلاک چین اضافه میکنند. عرضه بیت کوین دارای سقف ۲۱ میلیون واحدی است، به این معنی که وقتی تعداد سکههای در گردش به ۲۱ میلیون رسید، پروتکل ضرب سکههای جدید را متوقف خواهد کرد. به نوعی، استخراج بیت کوین هم به عنوان اعتبار سنجی تراکنش و هم در فرآیند صدور بیت کوین دو برابر میشود.
نکته مهم این است که افزایش میزان توان محاسباتی اختصاص داده شده به استخراج بیت کوین به معنای استخراج بیت کوین بیشتر نخواهد بود. ماینرهایی که قدرت محاسباتی بیشتری دارند فقط شانس خود را برای دریافت پاداش با بلاک بعدی افزایش میدهند، بنابراین مقدار بیت کوین استخراجشده در طول زمان نسبتاً ثابت میماند.
شبکه بیت کوین از یک استراتژی توزیع سکه به نام «هاوینگ» (Halving) استفاده میکند که تضمین میکند مقدار بیت کوین توزیعشده بین ماینرها در طول زمان کاهش مییابد. با کاهش تدریجی عرضه بیت کوینهای جدید، ارزش این دارایی در طول زمان افزایش پیدا خواهد کرد.
هاوینگ بیت کوین هر ۲۱ هزار بلاک یا تقریبا چهار سال یکبار اتفاق میافتد. هنگامی که پروتکل بیت کوین برای اولین بار در سال ۲۰۰۹راهاندازی شد، هر ماینر ۵۰ بیت کوین (BTC) به عنوان پاداش بلوک دریافت میکرد. اکنون (ثقل از هاوینگ ۲۰۲۴) این پاداش ۶.۲۵ BTC است که نسبت به ۱۲.۵ بیت کوین قبل از هاوینگ نصف شده است.
انتظار میرود پس از هاوینگ بعدی (سال ۲۰۲۴) پاداش بلاک مجدداً به ۳.۱۲۵ BTC کاهش یابد. این روند تا زمانی ادامه خواهد داشت که در نهایت سکه دیگری برای استخراج باقی نماند.
امروزه بیش از ۱۸.۷ میلیون بیت کوین در گردش وجود دارد، یعنی فقط ۲.۲۵ میلیون بیت کوین برای ورود به گردش باقی مانده است. با این حال، با در نظر گرفتن اصل هاوینگ و سایر عوامل مانند سختی استخراج، تخمین زده میشود که آخرین بیت کوین در حدود سال ۲۱۴۰ استخراج شود.
چرا بیت کوین ارزش دارد؟
چرا بیت کوین ارزش دارد و مردم به آن اقبال نشان دادهاند؟ در اینجا دلایل آن را بررسی میکنیم.
- کمیابی: با کاهش عرضه سکههای بیت کوین، تقاضا برای آن افزایش مییابد؛ چراکه تنها ۲۱ میلیون بیت کوین (BTC) وجود خواهد داشت.
- تقسیمپذیری: بیت کوین بسیار بیشتر از ارزهای فیات قابل تقسیم است. یک بیت کوین را میتوان به هشت رقم اعشار با واحدهای تشکیل دهندهای به نام ساتوشی تقسیم کرد.
- مقبولیت: افراد بیشتر و بیشتری با رمزارزها آشنا میشوند و شهروندان بسیاری از کشورها از آن استفاده میکنند زیرا سیستمهای مالی آنها در حال شکست است. کسبوکارها آنها را بیشتر میپذیرند و مصرفکنندگان بیشتری از آنها استفاده میکنند.
- قابل حمل بودن: بیت کوین را میتوان در سراسر مرزها مورد استفاده قرار داد و به هر مصرف کنندهای با اتصال به اینترنت اجازه میدهد در اقتصاد جهانی مشارکت کند و به خدمات مالی دسترسی داشته باشد.
- دوام: از آنجایی که بیت کوین یک فضای دیجیتال را اشغال میکند، تا زمانی که یک منطقه دیجیتالی برای ذخیره آن وجود داشته باشد، میتواند دوام بیاورد.
- یکنواختی: بیتکوینها را نمیتوان جعل کرد و ظاهر فیزیکی ندارند، اگرچه کوینهایی وجود دارد که نشاندهنده بیتکوین هستند.
از آنجایی که بیت کوین به عنوان یک وسیله مبادله نیز پذیرفته شده است، ارزش را ذخیره میکند و به عنوان یک واحد حساب شناسایی میشود، پول در نظر گرفته میشود.
دو مورد از تاثیرگذارترین عوامل پشت نوسان قیمت بیت کوین، طمع و ترس از دست دادن سودهای بزرگ است. طمع به طور کلی یک ویژگی منفی در نظر گرفته میشود، اما در این دوران مدرن (و گرانقیمت)، طبیعی است که مردم پول بیشتری بخواهند.
اما نرخ مبادله، چندان عامل تاثیرگذاری برای افرادی نیست که از بیت کوین در تراکنشها استفاده میکنند. این سرمایه گذاران ارز دیجیتال را به امید کسب سود میخرند و میفروشند.
از آنجایی که بیت کوین مورد تقاضای سرمایه گذاران است (در واقع، آنها سفته باز هستند و به کسب سود امیدوارند)، قیمت BTC بسیار بالا است. زمانی، یک بیت کوین کمتر از یک دلار ارزش داشت، اکنون بیش از یک دهه بعد، همان بیت کوین بیش از ۶۰ هزار دلار ارزش دارد. قیمت بیت کوین از زمان معرفی ان به شدت در نوسان بوده است، اما این نوسانات بسیاری را امیدوار کرده است که بازار همچنان به ارزش فزایندهای دست مییابد.
مانند هر دارایی یا چیز با ارزشی، قیمتی که مردم مایلند برای بیت کوین بپردازند یک قیمت توافق شده اجتماعی بر اساس عرضه و تقاضا است. تا زمانی که مردم بیت کوین را ارزشمند بدانند، تقاضای آن حفظ خواهد شد.
آیا با بیت کوین میتوان اقلام غذایی خرید؟
آیا بیت کوین به عنوان وسیله مبادله یا به طور کلی به عنوان پرداخت برای کالاها و خدمات رایج، مانند خواربار، مورد استفاده قرار میگیرد؟ پاسخ کوتاه بله است، اما موضوع بسیار پیچیدهتر از این است. برای مثال، بیش از ۳۰۰ هزار کسبوکار کوچک در ایالت یوتا آمریکا فعالیت میکنند که تنها ۱۲ شرکت بیت کوین را به عنوان روش پرداخت مستقیم میپذیرند. ضمن اینکه ۷۲ دستگاه خودپرداز بیت کوین در سراسر یوتا مستقر هستند. نقشه حرارتی زیر تراکم خدمات بیت کوین ارائه شده در این ایالت را نشان میدهد.
این نتایج نشان میدهد که کمتر از ۰.۰۳٪ از مشاغل کوچک در یوتا خدمات بیت کوین را به طور مستقیم ارائه میدهند؛ بنابراین، تعداد کسبوکارهای کوچکی که بیتکوین را میپذیرند، نسبت به سیستمهای پرداخت معمولی مانند ویزا، مسترکارت، دیسکاور و غیره همچنان کم است. با این حال، پی پال اخیراً اعلام کرد که از انتقال بیت کوین پشتیبانی میکند، که تجارت و استفاده بیشتر آن را ممکن میکند.
در حالی که به نظر نمیرسد بیت کوین به این زودیها به یک وجه رایج قانونی تبدیل شود، رشد کسبوکارهایی که بیت کوین را در سراسر جهان میپذیرند با سرعت نسبتاً سریعی در حال افزایش است.
بیت کوین چقدر پایدار است؟
در علم اقتصاد، ذخیره ارزش (Store of Value) به این معنی است که دارایی نسبتاً پایدار است و در طول زمان مستهلک نمیشود؛ اما آیا بیت کوین یک ذخیره ارزش است؟
برای پاسخ به این سوال، ما نرخهای مبادله روزانه را برای شاخص دلار آمریکا، پنج ارز خارجی (دلار آمریکا، یورو، پوند انگلیس، دلار کانادا و دلار استرالیا) و بیت کوین جمع آوری کردیم. سپس به تنوع این نرخها در یک دوره پنج ساله (سپتامبر ۲۰۱۷ تا سپتامبر ۲۰۲۲) نگاه کردیم. قیمت بیت کوین به طور متوسط حدود ۷۷.۲۲ درصد در سال در نوسان است. در مقابل، نرخهای مبادله دلار آمریکا، یورو، پوند انگلیس، دلار کانادا و دلار استرالیا بهطور متوسط به ترتیب حدود ۴.۸، ۸.۶، ۱۰.۴، ۸.۷ و ۱۲.۸ درصد در سال متفاوت است. این بدان معناست که در این دوره نمونه، بیت کوین حدود ۸.۵ برابر بیشتر از مجموع ارزها و ۱۶ برابر بیشتر از شاخص دلار آمریکا نوسان داشته است.
البته، اگر مردم از آن استفاده کنند، هر ارزی تا حدودی نوسان خواهد داشت، اما بی ثباتی یا عدم اطمینان بیش از حد میتواند مشکل ساز باشد. به عنوان مثال، بیت کوین در ۷ نوامبر ۲۰۲۱ به بالاترین قیمت تاریخی خود در ۶۵.۴۶۶ دلار به ازای هر سکه رسید و تا ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۲ به ۱۹۶۰۰ دلار کاهش یافت.
آیا میتوان قیمت اقلام را به بیت کوین حساب کرد؟
آیا بیت کوین میتواند به عنوان وسیله اندازهگیری قیمت کالاها و خدمات (واحد حساب)، مانند تلویزیون استفاده شود؟ برای این منظور، بیت کوین باید قابل تقسیم، قابل شمارش و قابل تعویض باشد. ممکن است تعجب کنید که بیت کوین نسبت به سایر ارزهای دولتی تقسیم پذیرتر است، چنانکه میتوان آن را به هشت رقم اعشار تقسیم کرد (واحدهای کوچکتری به نام ساتوشی). در مقابل، دلار آمریکا را فقط میتوان به دو رقم اعشار برای استفاده روزمره تقسیم کرد (پنی). بیت کوین همچنین قابل شمارش است زیرا واحدهای آن را میتوان به راحتی اضافه، تفریق، ضرب و تقسیم کرد تا سود، زیان، درآمد، هزینه و ثروت را محاسبه کند. علاوه بر این، بیت کوین به این معنا قابل تعویض است که یک بیت کوین همیشه با بیت کوین دیگر برابر است؛ بنابراین، پاسخ به سوال اصلی بله است، شما میتوانید تلویزیون خود را با بیت کوین ارزشگذاری کنید.
جمعبندی
در این مقاله به این پرسش پاسخ دادیم که آیا بیت کوین یک سکه است؟ همانطور که گفتیم، بیت کوین نوعی ارز دیجیتال یا رمزارز است که در آن توکنهای BTC در یک بلاک چین بدون نیاز به یک قدرت مرکزی یا یک موسسه بانکی تولید و وارد گردش میشوند. با این حال، به دلیل نوسانات قیمت هنوز نمیتوان بیت کوین را یک پول واقعی در نظر گرفت، هرچند بسیاری از آن به عنوان یک ذخیره ارزش استفاده میکنند.
مقالات مرتبط
سوالات متداول
- سکه فیزیکی بیتکوین چیست و چه کاربردی دارد؟
سکه فیزیکی بیتکوین یک کالای کلکسیونی است که معمولاً از فلز ساخته میشود و ممکن است یک QR یا کلید خصوصی روی آن چاپ شده باشد. این سکهها هیچ ارتباط مستقیمی با شبکه بیتکوین ندارند و تنها در صورتی ارزش واقعی دارند که حاوی یک کلید خصوصی معتبر باشند. کاربرد اصلی آنها تزئینی یا کلکسیونی است. - آیا سکه فیزیکی بیتکوین ارزش واقعی دارد یا فقط تزئینی است؟
ارزش سکه فیزیکی کاملاً وابسته به این است که آیا کلید خصوصی معتبر روی آن قرار دارد یا خیر. اکثر سکهها صرفاً کلکسیونیاند و ارزششان به جنس فلز یا طراحی محدود میشود. تنها نمونههای دارای کلید واقعی میتوانند BTC قابلانتقال داشته باشند که بسیار نادر و ارزشمند هستند. - چطور تشخیص دهیم سکه فیزیکی بیتکوین اصل است؟
برای تشخیص اصل بودن، باید وجود هولوگرام سالم، شماره سریال، QR معتبر و تطابق کلید عمومی با بلاکچین بررسی شود. سکههای معتبر مانند Casascius دارای شناسه رسمی و تاریخ Minting ثبتشده هستند. هرگونه هولوگرام باز شده یا QR نامعتبر نشاندهنده تقلبی بودن است. - آیا روی سکه فیزیکی بیتکوین کلید خصوصی واقعی ذخیره میشود؟
فقط در نسخههای خاص و اولیه مانند سکههای Casascius، کلید خصوصی زیر هولوگرام پلمپ قرار داشت. سکههای امروزی معمولاً فاقد کلید خصوصی واقعی هستند و صرفاً ظاهری نمادین دارند. بنابراین اکثر سکهها امکان انتقال BTC را فراهم نمیکنند. - آیا خرید سکه فیزیکی بیتکوین به معنی خرید بیتکوین واقعی است؟
خیر. خرید سکه فیزیکی لزوماً به معنای مالکیت BTC نیست مگر اینکه سکه دارای کلید خصوصی پلمپشده و قابلتأیید در بلاکچین باشد. بیتکوین واقعی تنها در کیفپول دیجیتال و بر بستر بلاکچین منتقل میشود. - بیتکوین واقعی چگونه منتقل میشود و چه تفاوتی با سکه دارد؟
بیتکوین واقعی یک دارایی دیجیتال است که از طریق تراکنشهای بلاکچین و کلیدهای رمزنگاری منتقل میشود. برخلاف سکه فیزیکی، هیچ شکل فیزیکی ندارد و قابل جعل نیست. سکه تنها یک نماد است و ارزش آن مستقل از شبکه بیتکوین است مگر اینکه کلید معتبر داشته باشد. - چرا برخی افراد سکه فیزیکی بیتکوین جمعآوری میکنند؟
این سکهها بهدلیل کمیابی، طراحی خاص و ارتباط تاریخی با مراحل اولیه بیتکوین ارزش کلکسیونی دارند. برخی نمونهها مانند Casascius بهدلیل توقف تولید، برای مجموعهداران ارزشمند و نمادی از تاریخ رمزارزها محسوب میشوند. - قیمت سکه فیزیکی بیتکوین چگونه تعیین میشود؟
قیمت آن بر اساس جنس فلز (مثلاً برنج، مس یا روکش طلا)، کمیابی، برند سازنده، سال تولید و وجود یا نبود کلید خصوصی معتبر تعیین میشود. سکههای دارای BTC واقعی قیمت بسیار بالاتری دارند. - آیا سکه فیزیکی بیتکوین قابل نقد کردن است؟
فقط اگر سکه دارای کلید خصوصی واقعی باشد میتوان آن را نقد کرد؛ در این صورت میتوان BTC مربوطه را به کیفپول دیجیتال منتقل و آن را فروخت. سکههای بدون کلید خصوصی تنها ارزش کلکسیونی دارند و قابل نقد شدن به عنوان BTC نیستند. - امنیت سکه فیزیکی بیتکوین چگونه است؟
امنیت این سکهها به هولوگرام پلمپشده و محافظت از کلید خصوصی بستگی دارد. اگر هولوگرام مخدوش شود، احتمال افشای کلید بالا میرود و ارزش BTC روی سکه از بین میرود. نگهداری فیزیکی نیز نسبت به کیفپول دیجیتال ریسک بیشتری دارد. - آیا بیتکوین یک سکه واقعی است؟
خیر. بیتکوین یک دارایی دیجیتال و غیرمتمرکز است که فقط در بلاکچین وجود دارد. “سکه بودن” آن مفهومی دیجیتال است و هیچ شکل فیزیکی رسمی ندارد.
نظرات کاربران