۵ اشتباه متداول سرمایه‌گذاران تازه‌کار در کریپتو (و روش‌های پیشگیری واقعی

پیش‌نیاز اصلی؛ شروع هوشمندانه به‌جای شروع هیجانی

ورود به بازار ارزهای دیجیتال برای خیلی از تازه‌کارها مثل یک ماجراجویی تازه و پرهیجان است. قیمت‌ها مدام در حال تغییر هستند در حالی که خبرهای مثبت و منفی پشت سر هم منتشر می‌شوند. از طرفی شبکه‌های اجتماعی نیز تاثیر شگرفی در ورود اشتباه تازه‌کاران دارند؛ برای مثال در اینستاگرام افرادی هستند که سودهای نجومی‌شان را به رخ می‌کشند و از جملاتی مانند «اگر زودتر وارد می‌شدی از دست نمی‌دادی» استفاده می‌کنند تا افراد تازه‌کار را به این بازار وارد کنند. طبیعی است که در چنین فضایی، بیشتر افراد اولین خریدشان را با عجله و تحت تأثیر هیجان انجام می‌دهند.

اما تجربه نشان داده که شروع هیجانی در بازار کریپتو اغلب پایان خوشی ندارد. اگر افراد بدون داشتن برنامه، نقشه راه و درک درست از ریسک‌ها وارد عرصه معامله‌گری شوند، سرمایه به‌سرعت در معرض خطر و نابودی قرار می‌گیرد. به همین دلیل، اگر تازه وارد رمزینکس یا هر صرافی ارز دیجیتال دیگری شده‌اید، بهتر است قبل از فشردن دکمه خرید، کمی مکث کنید و این مقاله را بخوانید. در اینجا به‌جای توصیه‌های کلیشه‌ای، سعی شده تا مهم‌ترین و رایج‌ترین اشتباهات را راهکارهای عملی بررسی می‌کنیم و برای هرکدام یک راه‌حل ساده اما کاربردی ارائه می‌دهیم.

اشتباه ۱: خرید از سر هیجان (FOMO) و نداشتن نقشه راه

یکی از بزرگ‌ترین دام‌هایی که کاربران تازه‌کار را گرفتار می‌کند، ترس از دست دادن یا همان FOMO است که بیشتر درباره آن در اصطلاحات ارز دیجیتال می‌توانید بخوانید. در این زمان، افراد تازه‌کار با مشاهده رشدهای انفجاری ارزهایی مانند بیت کوین، با خود می‌گویند «اگر الان وارد نشوم، برای همیشه فرصت را از دست می‌دهم.» همین حس باعث می‌شود بدون هیچ بررسی یا برنامه‌ای، سرمایه‌ خود را وارد کنند. مشکل اینجاست که معمولا درست بعد از خرید این افراد، بازار شروع به اصلاح می‌کند و ضررهای سنگینی به این افراد زده می‌شود.

این رفتار شبیه سوار شدن به قطاری است که در حال حرکت است. وقتی بی‌برنامه، بدون آموزش صحیح و عجولانه وارد می‌شوید، کنترل شرایط را در دست ندارید و ممکن است در اولین پیچ مسیر، از قطار پرت شوید. حتی اگر گاهی این روش جواب بدهد و سودی نصیب شما کند، در بلندمدت تبدیل به یک عادت اشتباه خواهد شد که نتیجه‌اش زیان‌های بزرگ‌تر و مداوم است. اما راهکار برای حل این مشکل چیست؟

راه‌حل: داشتن نقشه راه قبل از خرید

برای جلوگیری از چنین اشتباهی باید قبل از ورود به هر معامله، یک نقشه راه مشخص داشته باشید. این نقشه می‌تواند شامل چند سوال کلیدی باشد:

• هدف من از این خرید چیست؟ آیا به‌دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت هستم یا فقط یک نوسان‌گیری کوتاه‌مدت؟
• حد ضرر و حد سود کجاست؟ مشخص کنید در چه نقطه‌ای معامله را می‌بندید؛ چه در سود و چه در زیان.
• اندازه پوزیشن چقدر است؟ یعنی چه مقدار از سرمایه کل را وارد می‌کنم و آیا توان از دست دادنش را دارم؟
• برنامه خروج چیست؟ آیا قرار است پله‌ای بفروشم یا در یک نقطه مشخص دارایی را نقد کنم؟
  

وقتی پاسخ این پرسش‌ها را قبل از معامله روی کاغذ بیاورید، ذهن شما آرام‌تر عمل می‌کند و احتمال تصمیم‌گیری هیجانی به‌شدت کاهش می‌یابد.

اشتباه ۲: سهل‌انگاری امنیتی؛ فعال نکردن 2FA، گذرواژه ضعیف، فیشینگ

بسیاری بر این باورند که ضرر اصلی در بازار کریپتو حاصل از انتخاب اشتباه کوین یا زمان‌بندی نامناسب خرید است. اما در اصل، ضعف امنیتی بزرگترین خطر موجود خواهد بود. موارد زیادی وجود داشته که کاربران به‌خاطر بی‌دقتی در مسائل امنیتی، تمام دارایی‌شان را در عرض چند دقیقه از دست داده‌اند.

برای مثال، استفاده از یک رمز عبور ساده و تکراری مثل تاریخ تولد یا شماره تلفن، کار هکرها را بسیار آسان می‌کند. یا تصور کنید فردی از طریق یک لینک جعلی وارد حساب شما می‌شود و با غیرفعال بودن احراز هویت دومرحله‌ای، به‌راحتی برداشت می‌زند. حتی نصب اپلیکیشن‌های غیررسمی یا باز کردن ایمیل‌های فیشینگ هم می‌تواند همان خطری باشد که تمام زحمات شما را نابود می‌کند.

راه‌حل: رعایت اصول امنیتی ضروری

برای کاهش این ریسک‌ها چند اقدام ساده ولی حیاتی وجود دارد:

• فعال‌سازی احراز هویت دومرحله‌ای (2FA): همیشه Google Authenticator را روی حساب فعال کنید تا حتی اگر رمزتان را حدس زدند، ورود بدون کد دومرحله‌ای غیرممکن باشد.
• انتخاب گذرواژه قوی: ترکیبی از حروف بزرگ، کوچک، اعداد و نمادها استفاده کنید و هرگز همان رمز عبور ایمیل یا شبکه اجتماعی‌تان را برای صرافی انتخاب نکنید. از انتخاب رمزهایی مثل سال تولد و شماره موبال هم خودداری کنید.
• کیف‌پول امن و بک‌آپ: بخش عمده سرمایه را به کیف‌پول‌های سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری معتبر منتقل کنید و از کلید خصوصی خود نسخه پشتیبان داشته باشید.
• تشخیص اپلیکیشن و لینک جعلی: همیشه از سایت رسمی صرافی وارد شوید و اپلیکیشن را فقط از منابع معتبر دانلود کنید.

با رعایت این اصول ساده، شما نه‌تنها از سرمایه‌تان محافظت می‌کنید، بلکه با آرامش بیشتری در بازار فعالیت خواهید کرد.

اشتباه ۳: ورود زودهنگام به اهرم و فیوچرز بدون دانش تخصصی

بازار فیوچرز یکی از جذاب‌ترین بخش‌های دنیای ارزهای دیجیتال است؛ چون futures به شما این امکان را می‌دهد با استفاده از اهرم (Leverage)، چند برابر سرمایه واقعی‌تان معامله کنید. اما درست همین جذابیت برای کاربران تازه‌کار به یک تله خطرناک تبدیل می‌شود. بسیاری از افراد اولین تجربه‌شان از فیوچرز را با اهرم‌های بالا شروع می‌کنند و به دلیل اینکه دانش کافی و تخصصی برای استفاده از این ویژگی را  ندارند، چیزی جز لیکویید شدن کل سرمایه عایدشان نخواهد شد.

تصور کنید ۱۰۰ دلار دارید و با اهرم ۲۰ وارد معامله می‌شوید. یعنی عملا با ۲ هزار دلار معامله می‌کنید. این اعتباری است که از سمت پلتفرم یا صرافی به شما داده شده است. کافی است قیمت فقط ۵ درصد خلاف جهت پیش‌بینی شما حرکت کند تا کل سرمایه نابود شود. چنین ریسکی برای فردی که هنوز حتی اصول معامله در بازار اسپات را یاد نگرفته، بسیار سنگین و خطرناک است.

راه‌حل: اول اسپات، بعد فیوچرز

اگر تازه وارد بازار کریپتو شده‌اید، به‌هیچ‌وجه عجله‌ای برای ورود به فیوچرز نداشته باشید. ابتدا با معاملات اسپات شروع کنید و مدیریت سرمایه را یاد بگیرید. وقتی تجربه کافی به دست آمد، می‌توانید به‌تدریج و با مبالغ کوچک وارد معاملات فیوچرز شوید.

• همیشه قبل از شروع، با مفاهیمی مثل Funding Rate، Margin و Maintenance Margin آشنا شوید.
• هیچ معامله‌ای بدون تعیین حد ضرر باز نکنید؛ حتی اگر مطمئن باشید بازار در جهت شما حرکت می‌کند.
• بخشی از سرمایه را وارد بازارهای اهرمی کنید؛ اگر کل سرمایه‌تان هزار دلار است، بیشتر از ۵۰ تا ۱۰۰ دلار را وارد فیوچرز نکنید.

به این ترتیب، شما به‌جای قمار روی آینده، یک فرآیند آموزشی و تدریجی را تجربه می‌کنید.

اشتباه ۴: نادیده‌گرفتن کارمزد و اشتباه شبکه یا تگ در انتقال 

خیلی وقت‌ها کاربران تازه‌کار فقط به قیمت خریدوفروش توجه می‌کنند؛ در حالی که کارمزدها می‌توانند بخش زیادی از سودشان را به خود اختصاص دهند. علاوه بر این، انتخاب شبکه اشتباه برای واریز یا برداشت یکی از خطاهای رایجی است که حتی کاربران حرفه‌ای هم گاهی گرفتار آن می‌شوند. فرض کنید قصد دارید تتر (USDT) را از صرافی برداشت کنید. اگر به‌اشتباه تتر شبکه ERC20 را انتخاب کنید، کارمزد انتقال ممکن است تا چندین دلار باشد. درحالی‌که همان انتقال روی شبکه TON فقط چند سنت هزینه دارد. یا تصور کنید در هنگام انتقال ارزهایی مثل ریپل (XRP) یا استلار (XLM)، فراموش کنید Memo یا Tag (که حکم شناسه واریز را دارند) را وارد کنید؛ در این حالت، دارایی شما به مقصد نمی‌رسد و گاهی بازیابی آن تقریبا غیرممکن است.

راه‌حل: دقت در انتخاب شبکه و مدیریت کارمزد

• همیشه قبل از انتقال‌های بزرگ، ابتدا یک تراکنش آزمایشی با مبلغ کوچک انجام دهید.
  مطمئن شوید شبکه مبدا و مقصد یکسان است؛ یعنی اگر کیف‌پول مقصد فقط از توکن‌های ERC20 پشتیبانی می‌کند، شما هم باید از همان شبکه استفاده کنید.
• در ارزهایی که نیاز به Memo یا Tag دارند، قبل از تایید نهایی تراکنش، حتما تگ یا ممو را وارد کنید.

این دقت‌های کوچک باعث می‌شوند هم سود شما حفظ شود و هم از استرس‌های نابه‌جا جلوگیری شود.

اشتباه ۵: تمام سرمایه روی یک کوین برای سود میلیاردی!

یکی دیگر از خطاهای رایج کاربران تازه‌کار این است که تمام سرمایه خود را روی یک کوین خاص متمرکز می‌کنند. معمولا این کوین همان ارزی است که در شبکه‌های اجتماعی سر و صدای زیادی کرده یا در یک بازه کوتاه رشد چشمگیری داشته است. مشکل اینجاست که اگر آن کوین افت شدیدی داشته باشد، کل سرمایه شما آسیب می‌بیند.

بازار کریپتو ذاتا پرنوسان است و هیچ کوینی (حتی بیت کوین) از ریزش‌های سنگین در امان نیست. بنابراین، سرمایه‌گذاری روی یک دارایی خاص، ریسک شما را به‌شدت افزایش می‌دهد. علاوه بر این، نداشتن استراتژی خروج باعث می‌شود حتی در مواقعی که سود خوبی دارید، به‌خاطر طمع یا بی‌برنامگی، فرصت نقد کردن سود را از دست برود.

راه‌حل: تنوع و بازبینی منظم

برای مدیریت بهتر ریسک خود، کافی است به سبد سرمایه خود تنوع دهید. این به معنی پخش سرمایه بین ۱۰ یا ۲۰ کوین نیست، بلکه بهتر است روی ۳ تا ۵ ارز قوی و معتبر تمرکز داشته باشید.

• هر چند ماه یک‌بار دارایی‌های خود را بازبینی کنید و بر اساس شرایط بازار، ترکیب آن‌ها را تغییر دهید.
• دلیل خرید هر ارز را یادداشت کنید تا در زمان تصمیم‌گیری برای فروش، به همان معیارها مراجعه کنید.
• یک برنامه مشخص برای خروج داشته باشید و به آن پایبند بمانید؛ حتی اگر هیجان بازار شما را به سمت تصمیم‌های عجولانه و ناگهانی ببرد

چک‌لیست ۱۰ دقیقه‌ای رمزینکس قبل از هر خرید

قبل از خرید ارز دیجیتال و اضافه کردن آن به سبد دارایی خود، باید در نظر داشته باشید که مسیری که طی می‌کندی تا چه اندازه می‌تواند درست و سودآور باشد. به منظور دستیابی به این دیدگاه، چیک لیست زیر را همراه خود داشته باشید:

• بررسی کنید احراز هویت دومرحله‌ای فعال است و ورودتان از یک دستگاه امن انجام شده است.
• شرایط کلی بازار و روند فعلی ارز موردنظر را تحلیل کنید.
• مطمئن شوید اندازه پوزیشن بیشتر از ۵ درصد کل سرمایه شما نیست.
• حد ضرر و حد سود را از قبل تعیین کنید.
• شبکه و آدرس انتقال را دوباره کنترل کنید و مطمئن شوید Memo/Tag (در صورت نیاز) وارد شده است.
• دلیل خرید خود را یادداشت کنید تا بعدا در صورت تصمیم به فروش، منطقی‌تر عمل کنید.

جمع‌بندی رمزینکس: مسیر یادگیری پیوسته و خرید مسئولانه

یادگیری اولین و اصلی‌ترین قدم برای ورود به بازار پرنوسان و پرریسکی مثل بازار کریپتوکارنسی است. اگر به دنبال موفقیت در این بازار پرسود هستید، حتما به خاطر داشته باشید که آموزش درست و اصولی، کلید موفقیت شماست. همیشه به یاد داشته باشید که تصمیمام هیجانی نتیجه‌بخش نخواهند بود و تنها نابودی سرمایه را به همراه خواهند داشت. سعی کنید پیش از هر خرید، چک لیستی آماده از معیارهای سرمایه گذاری داشته باشید تا بتوانید آگاهانه‌تر تصمیم به خرید یک رمزارز بگیرید. از طرفی دیگر، فراموش نکنید که یادگیری مسیری بی‌پایان است که باید مداوم و با نظم بالا، به آن بپردازید تا بتوانید استراتژی‌های خود را به‌روز نگه دارید.

سوالات متداول