ارز دیجیتال دای (DAI) چیست؟ بهترین جایگزین تتر برای ایرانی‌ها، از کجا بخریم؟
ارز دیجیتال دای (DAI) یک استیبل کوین غیرمتمرکز است و همین ویژگی آن باعث شده است که بسیار محبوب ما ایرانی‌ها باشد که دلیل آن هم چیزی جزء تحریم نیست. در حال حاضر استیبل کوین دای بهترین جایگزی برای استیبل کوین‌های متمرکز مانند تتر است. اینکه چگونه باید از دای استفاده کنیم که خطری ما و حساب ما را تهدید نکند، موضوع است که در این مقاله به آن پرداخته ایم.
ارز دیجیتال دای (DAI) چیست؟
ارز دیجیتال دای (DAI) یک توکن بلاکچین اتریوم (ERC20) است که ارزش آن ثابت و معادل یک دلار آمریکا است. استیبل کوین دای همچنین عنصر کلیدی سیستم وام دهی مِیکر دائو است. هنگامی‌که وامی‌در پلتفرم میکر دائو گرفته می‌شود توکن دای ایجاد می‌شود. در واقع دای رمز ارزی است که کاربران وام گرفته و بازپرداخت می‌کنند.
توکن دای پس از ایجاد شدن دقیقاً مانند یک استیبل کوین اتریوم کار می‌کند. از دای می‌توان برای پرداخت هزینه‌ها استفاده کرد و آن را به راحتی بین کیف پول‌های اتریوم منتقل کرد.
میکر چیست؟
میکر (MKR) یک سازمان غیر متمرکز مستقل (DAO) است که بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است. میکر یک ارز دیجیتال و یک توکن حاکمیتی هم است. سازمان میکر مسئول مدیریت کردن دو توکن میکر کوین و دای است که هر دوی آنها بر اساس استاندارد ERC-20 بر روی بلاکچین اتریوم صادر می‌شوند.
میکر در نظر دارد مجموعه‌ای از دارایی‌های دیجیتال غیر متمرکز با ثبات ایجاد کند که ارزش آنها به ارزهای مختلف، طلا و سایر ابزارهای مالی مرتبط باشد. این سازمان یکی از اولین شرکت‌های متمرکز بر اتریوم است و قبل از پیدایش اتریوم روی این فناوری کار کرده است. تیم توسعه میکر در دنیای ارزهای دیجیتال بسیار شناخته شده است و توسط ویتالیک بوترین بنیان‌گذار اتریوم حمایت می‌شود.
دارندگان توکن‌های میکر مسئولیت مدیریت ریسک سیستم میکر، منطق تجاری، پرداخت وام‌های دای یا تعیین نسبت بدهی را بر عهده دارند. هر دارنده میکر می‌تواند در مورد تصمیمات مهم مربوط به پلتفرم میکر و صدور دای، از جمله پارامترهای ریسک، نرخ‌های هدف، حساسیت فید قیمت، تصمیمات مربوط به تسویه حساب جهانی و موارد دیگر رأی دهد.
اگر کسی بخواهد توکن دای را وام بگیرد از کوین میکر برای پرداخت «کارمزد ثبات» استفاده می‌شود. کوین‌های میکر قابل استخراج نیستند و در فرایند تسویه سوزانده می‌شوند. در حال حاضر دای محصول اصلی پلتفرم میکر است اما این سازمان برنامه‌هایی برای اضافه کردن ارزهای با ارزش وابسته مختلف (به عنوان مثال USD-DAI یا EUR-DAI) و وثیقه توکن‌های ERC-20 دارد.
تاریخچه دای، اولین استیبل کوین غیرمتمرکز
شروع دای با ایجاد میکر دائو در سال ۲۰۱۴ بود. از آن زمان به بعد هدف این پروژه ایجاد یک دائو به منظور داشتن یک ارز با ارزش ثابت در اتریوم بوده است. این یک ایده کاملاً جدید بود و تا آن زمان مشابه آن در دنیای ارزهای دیجیتال وجود نداشت؛ به همین دلیل توسعه دهندگان آن زمان کافی را صرف طراحی یک پیشنهاد شفاف در مورد نحوه اجرا کردن موفق این طرح کردند.
حاصل تمام تحلیل‌ها و تلاش‌ها ایجاد و راه‌اندازی اولین نسخه دای (که حالا با نام سای (SAI)، شناخته می‌شود) بود. با این ترتیب، دای به اولین ساختار یک استیبل کوین بسیار غیر متمرکز تبدیل شد. کنترل و مدیریت دای توسط قراردادهای هوشمند نه توسط ارز فیات در یک حساب بانکی انجام می‌شد. علاوه بر این، تمام متغیرهای این استیبل کوین توسط یک دائو تعیین می‌شد که دارندگان توکن میکر می‌توانستند در آن شرکت کنند.
روی کار آمدن دای به اکوسیستم دیفای که تنها چند ماه از عمر آن می‌گذشت رونق زیادی بخشید و گواه این بود که هنوز اتفاقات بسیار بزرگی در راه است. از آن زمان به بعد دای یکی از مورد توجه‌ترین پروژه‌های استیبل کوین در دنیای ارز دیجیتال بوده است. شفافیت، پذیرش گسترده و انعطاف پذیری بسیار زیاد باعث شده پروژه دای به یک مدل توسعه در دنیای رمز ارزها تبدیل شود.
نسخه قدیمی دای حالا سای نامیده می‌شود و به عنوان دای تک وثیقه‌ای شناخته می‌شود زیرا در آن برای ایجاد دای تنها امکان استفاده از اتریوم به عنوان وثیقه وجود داشت. اولین دارایی رمز ارزی به جز اتریوم که در سیستم جدید دای چند وثیقه‌ای پذیرفته شد توکن بیسیک اتنشن توکن (BAT) بود.
چرا دای همیشه ۱ دلار است؟
همان قانون عرضه و تقاضا سنتی در مورد دارایی‌های رمز ارزی هم صدق می‌کند. زمانی که قیمت دای به کمتر از ارزش تعیین شده آن یعنی ۱ دلار می‌رسد، میکر دائو نرخ بهره وام‌ها را افزایش می‌دهد؛ به این ترتیب مشتریان تشویق می‌شوند تا توکن‌های دای قرض گرفته خود را پس بدهند تا بهره سنگینی ندهند.
میکر توکن‌های دای برگشتی را از بین می‌برد در نتیجه عرضه آن کمتر و قیمت آن بالا می‌رود. زمانی که قیمت دای بیشتر از ۱ دلار شود میکر با اجرای یک مکانیسم کاملاً مخالف حالت قبل قیمت استیبل کوین را پایین می‌آورد.
میکر دائو به عنوان صاحب پروتکل دای می‌تواند تغییرات خاصی را در قراردادهای هوشمند دای ایجاد کند و به عنوان مثال، انواع وثیقه پذیرفته شده، نسبت‌های وثیقه و نرخ بهره برای وام‌دهی یا ذخیره دای را کنترل کند.
اما چگونه میکر با این وجود کماکان غیر متمرکز محسوب می‌شود؟ هر تغییری که در قراردادهای هوشمند ایجاد شود برای همه شرکت‌کنندگان در بلاکچین قابل مشاهده است. به این ترتیب دای به طور کامل دارای شفافیت و اطمینان‌پذیری بلاکچین است.
چرا دای یک استیبل کوین بهتر است؟
تتر و یو اس دی سی (USDC) دیگر استیبل کوین‌های محبوبی هستند که ممکن است نامشان را شنیده باشید. نحوه صدور و تنظیم این توکن‌ها توسط شرکت‌های حاکم بر آنها کنترل می‌شود در نتیجه به سختی می‌توان آنها را ارزهای دیجیتال غیر متمرکز دانست.
برای مثال رمز ارز تتر توسط شرکت تتر صادر می‌شود. به ازای هر توکن تتری که شرکت صادر می‌کند باید یک دلار واقعی به یک حساب بانکی سپرده شود. این بدان معناست که برای هر توکن جدیدی که تولید می‌شود باید یک شخص یا سازمان وجود داشته باشد که دلار واقعی را به عنوان پشتوانه توکن به حساب شرکت تتر در بانک واریز کند.
در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ تتر به صادر کردن توکن‌های بدون پشتوانه برای خودش متهم شد. در بخش دیگری از این اتهامات همچنین اعلام شد که تتر از این توکن‌ها برای خرید بیت کوین و دستکاری قیمت آن استفاده کرده است. در سال ۲۰۱۹ تتر به طور تصادفی ۵ میلیارد دلار از استیبل کوین خود را ایجاد کرد اما به سرعت آنها را از بین برد.
شرکت تولید کننده استیبل کوین یو اس دی کوین (USDC) یعنی سنتر هم سهم خود را از بدنامی داشته است. این شرکت در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۰ در همکاری با دادگاه یک آدرس شبکه اتریوم با ۱۰۰۰۰۰ یو اس دی سی را در لیست سیاه قرار داد.
از آنجایی که خود شرکت سنتر در وهله اول آن آدرس را ایجاد کرده بود روی آن کنترل داشت و توانست به سادگی موجودی آن را قفل کند. انجام چنین کاری در یک بلاکچین واقعاً غیر متمرکز مانند بیت کوین عملاً غیرممکن است.
بروز چنین مشکلاتی برای توکن‌هایی مانند تتر و USDC اجتناب‌ناپذیر است زیرا توسط شرکت‌های فیزیکی کنترل می‌شوند و تا به حال یا جامعه رمز ارزی در حسابرسی کردن از آنها خوب عمل نکرده است یا آنها را مجبور به تداخل با بلاکچین کرده است.
اما در سوی مقابل رمز ارز دای مستقل است. صدور این استیبل کوین توسط قراردادهای هوشمند کنترل می‌شود که برنامه‌هایی هستند که در بلاکچین ذخیره شده و ایجاد تغییر در آنها غیرممکن است. به طور خلاصه، هیچ شخص یا مسئولی توانایی فیزیکی دخالت در اتفاقات مربوط به کوین‌ها یا آدرس‌های دای را ندارد.
دای هم یک رمز ارز دارای پشتوانه است اما به جای ارز فیات از ارزهای دیجیتال استفاده می‌کند. سازوکار وثیقه‌گذاری در دای به این ترتیب است که ارزش کل دارایی‌های دیجیتال وثیقه باید بیشتر از ارزش وام گرفته شده (دای) باشد (معمولاً تا ۵۰ درصد). دلیل دریافت وثیقه بیشتر ناشی از نوسانات شدید ارزهای دیجیتال است که می‌تواند باعث شود ارزش وثیقه به سرعت کاهش پیدا کند.
اهداف استیبل کوین دای
اما چه اهدافی منجر به ایجاد دای شد؟ در پاسخ به این می‌توان گفت که هدف اصلی سازندگان ایجاد یک ابزار امن برای ذخیره ارزش بود. همان‌طور که همه می‌دانند کوین‌هایی مانند بیت کوین و اتریوم با توجه به بازه زمانی شامل ظهور ارزهای دیجیتال تا به حال شاهد نوسانات قابل توجهی بوده‌اند.
این نوسان در سیستم‌های اقتصادی که هدف آنها کسب سود از این ویژگی است مشکلی ندارد. اما چنین رشدها و ریزش‌هایی در موارد استفاده مانند پلتفرم‌های وام‌دهی، پس انداز یا انتقال پول نتیجه منفی دارد و قابل قبول نیست.
در این وضعیت دای راه‌حل جدیدی را پیشنهاد می‌کند. در پلتفرم دای به لطف یک سیستم ضمانت وثیقه امکان تولید دای با ارزش ۱ به ۱ در برابر دلار با استفاده از ارزهای دیجیتال بسیار پر نوسان وجود دارد.
به این ترتیب، با اطمینان از وجود سپرده لازم به عنوان ضمانت برای کوین‌های قرضی می‌توان از کوین‌های تولید شده برای انجام عملیات دارای ارزش ثابت و همیشگی در سایر پلتفرم‌ها استفاده کرد. بنابراین صرف نظر از افزایش یا کاهش ارزش ارزهای دیجیتال، ارزش تولید شده مربوط به دای همیشه یکسان خواهد بود و در بدترین حالت (نوسانات شدید بازار) تضمین‌هایی برای جلوگیری از کاهش ارزش وجود دارد.
بدون شک دای ایده جدیدی است که به طراحان امکان می‌دهد قابلیت‌های جدیدی را توسعه دهند که از پتانسیل بلاکچین استفاده می‌کند؛ ابزاری که می‌توان آن را در پایان عملیات برای بازیابی ضمانت اولیه به صورت آزادانه مبادله و بدون مشکل تبدیل کرد.
در این مقطع دای تمام این نیازها را برآورده می‌کند و زمینه را برای چنین پیشرفت‌هایی مهیا می‌کند. در واقع، به لطف دای دارندگان این توکن می‌توانند سود ثابتی از دارایی‌های خود دریافت کنند.
همه اینها به لطف وثیقه‌گذاری امکان‌پذیر شده است. سیستم وثیقه مجموعه‌ای از مکانیسم‌های بازخورد مستقل و بازیگران خارجی است که به در زمان مناسب انگیزه کافی برای حفظ پویایی سیستم را به دست می‌آورند.
به طور خلاصه، دای یکی از قطعات اصلی لازم برای ایجاد یک پلتفرم وام‌دهی بی‌نقص غیر متمرکز و کاربردی در بلاکچین اتریوم است. و این مطمئناً در رشد کنونی اکوسیستم دیفای بسیار مؤثر بوده است.
مزایا و معایب ارز دیجیتال دای
از مزایای رمز ارز دای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دای یک استیبل کوین امن و غیر متمرکز با سابقه امنیتی طولانی است.
- به بانک وابستگی ندارد زیرا یک استیبل کوین کاملاً متفاوت از تتر است. به عبارت دیگر، خطر دائمی بسته شدن یا توقیف حساب بانکی که از کل پروتکل پشتیبانی می‌کند دای را تهدید نمی‌کند و یا لازم نیست کاربران نگران این باشند که پشتوانه استیبل کوین به بانک سپرده می‌شود یا خیر.
- دای ایجاد ابزارهای غیر متمرکز مبادله و تأمین مالی را تسهیل می‌کند. در واقع، دای یکی از پذیرفته‌شده‌ترین ارزها در دنیای دیفای و صرافی‌های غیر متمرکز است.
- سیستم «ثبات» اثبات شده دای باعث ایجاد اطمینان کاربران به عملکرد آن می‌شود. حتی در بدترین حالت‌ها میکر دائو توانسته است ثبات دای را در اندازه قابل قبول حفظ کند و در واقع آن را به مرور زمان بهبود بخشیده است.
- دای به راحتی در دسترس است و به حریم خصوصی کاربران خود احترام می‌گذارد. هر کسی می‌تواند بدون نیاز به احراز هویت یا ارائه کردن اطلاعات خود به اشخاص ثالث به سیستم دسترسی پیدا کند.
- امکان ایجاد اعتبار و بهره برای اعتبار مذکور که دای را به گزینه‌ای بسیار مناسب برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند.
- دای در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین اکوسیستم‌های دیفای در جهان است.
- استیبل کوین دای در بسیاری از صرافی‌ها پشتیبانی می‌شود.
اما از جوانب منفی دای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دای از نظر فنی کمی پیچیده است که این دسترسی افرادی که تازه وارد دنیای دیفای شده‌اند به آن را کمی دشوار می‌کند.
- تنوع کم ارزهای پذیرفته‌شده به عنوان وثیقه یکی از مشکلات سیستم دای است. در واقع، توکن‌هایی مانند کامپاوند یا وای اف آی هنوز به عنوان وثیقه پذیرفته نمی‌شوند در حالی که مانا (یک توکن کمتر شناخته‌شده) پذیرفته می‌شود.
- استفاده از صندوق میکر (Maker Vault) خطراتی به همراه دارد. به یاد داشته باشید که برای تولید دای باید مالکیت دارایی‌های خود را به یک قرارداد هوشمند منتقل کنید تا بتواند در صورت رکورد بازار دارایی‌های شما را بفروشد. هر صندوقی که دای ایجاد می‌کند یک قیمت تسویه دارد که معادل قیمت دارایی پایه است که صندوق به آن قیمت نقد می‌شود.
استفاده از صندوق با اهرم ریسک بیشتری دارد. اگرچه استفاده از اهرم باعث چند برابر شدن سود می‌شود اما می‌تواند زیان احتمالی را هم متناسب با میزان اهرم افزایش دهد. کاربران به طور معمول برای در امان ماندن از خطرات بازار و در نتیجه لیکوید شدن میزان وثیقه بیشتری در پلتفرم قرار می‌دهند.
- قراردادهای هوشمند شفاف و غیرقابل تغییر، اما قابل هک شدن هستند. هیچ تضمینی برای هک نشدن قراردادهای هوشمند مانند هک معروف دائو وجود ندارد.
کاربردهای ارز دیجیتال دای
با وجود تمام مزایا و معایب، دای به عنوان یک رمز ارز کاربردهای مختلفی دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استقلال مالی برای همه
همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم، دای یک استیبل کوین است که کاربران می‌توانند از هر کجای دنیا به سادگی و از طریق برنامه غیر متمرکز دای به آن دسترسی پیدا کنند. دای به هیچ دولت، بانک تجاری یا بانک مرکزی وابسته نیست. این بدان معنی است که هر کسی در جهان می‌تواند ارزهای دیجیتال خود را به دای تبدیل کرده و به سایر قابلیت‌های مالی حوزه دیفای دسترسی پیدا کند.
در نتیجه، میلیون‌ها نفر می‌توانند به راحتی از منزل خود به وام‌ها، سیستم‌های پس‌انداز، استخرهای سرمایه‌گذاری و سایر ابزارهای مالی دسترسی داشته باشند که استفاده از آنها از راه‌های سنتی غیر ممکن است.
حواله‌های سریع و کم هزینه
یکی دیگر از کاربردهای عالی دای حواله‌های بین‌المللی، یعنی ارسال پول از کشوری به کشور دیگر، است که معمولاً توسط مهاجران برای ارسال پول به بستگان خود استفاده می‌شود. البته این در صوتی مفهوم خواهد داشت که حجم حواله بالا باشد.
به لطف پذیرش گسترده دای، حالا هر کسی می‌تواند پول خود را به دای تبدیل کند و آن را از هر نقطه از جهان به نقاط دیگر بفرستد. اما بهترین نکته این مکانیسم این است که همه این کارها را می‌توان در عرض چند دقیقه و با هزینه کم برای هر تراکنش انجام داد؛ کاربر برای انجام این تراکنش به جز واسطه‌ای که باید دای را از آن تهیه کند به هیچ شرکت یا بانک واسطه‌ای نیاز ندارد.
یکپارچه کردن حوزه دیفای
یکی دیگر از کاربردهای جالب دای توانایی آن در متحد کردن حوزه دیفای است. دای یک ارز غیر متمرکز، قابل اعتماد و امن است که سال‌هاست در بازار حضور داشته است.
از این نظر بهترین اتفاق برای دیفای وجود یک ارز واقعاً غیر متمرکز است که توسط جامعه اداره می‌شود و همه می‌توانند آزادانه به خدمات دیفای دسترسی داشته باشند. اینجاست که دای به عنوان یک پل ارتباطی بین پروتکل‌های مختلف کار می‌کند.
از کجا ارز دیجیتال دای بخریم؟
خرید ارز دیجیتال دای از طریق صرافی ارز دیجیتال رمزینکس شامل چند مرحله ساده است که می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:
- ثبت نام در صرافی
- ارسال مدارک احراز هویت
- ثبت کارت بانکی
- تایید کارت بانکی
- فعال شدن سطح برنزی
- فعال شدن برداشت و واریز ریال و خرید و فروش رمزارز
- فعال شدن سطح طلایی
- فعال شدن امکان برداشت رمزارز
برای شروع به خرید دای در صرافی ارز دیجیتال رمزینکس لازم نیست تا تکمیل شدن فرایند احراز هویت صبر کنید و صرفاً بعد از تأیید کارت بانکی می‌توانید بلافاصله اقدام به خرید و فروش دای کنید.
از طرفی هم تمامی مراحل از آغاز ثبت‌نام تا خرید و فروش، واریز و برداشت را می‌توانید در اپلیکیشن اختصاصی رمزینکس انجام دهید.
در نتیجه قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا و قاعدتاً متاثر از قیمت‌های بازار جهانی تعیین خواهد شد و خود صرافی هیچ نقشی در تعیین قیمت‌ها ندارد.
سخن آخر
دای با این ادعای بلندپروازانه که به مردم امکان انتقال فوری دلار در سراسر جهان، به هر میزان و بدون خطر را می‌دهد می‌تواند حوزه دیفای را متحول کند. این اتفاق می‌تواند اولین گام در جهت پیاده‌سازی کامل دنیای تجارت بر روی شبکه بلاکچین و پایان دادن به تعطیلی‌های احتمالی و مشکلاتی باشد که در امور مالی و تجارت غیر بلاکچین دیده می‌شود. امید می‌رود در مورد میکر و دای اخبار و نظرات بیشتر و بیشتری منتشر شود زیرا هنوز در ابتدای مسیری هستیم که می‌تواند به متحول شدن امور منتهی شود و زمینه را برای تحقق پتانسیل کامل فناوری بلاکچین فراهم کند.
