فانتوم با نام انگلیسی Fantom و ارز دیجیتال با نماد FTM یک پلتفرم متن باز با قابلیت مقیاسپذیری بسیار بالا است که برای ساخت داراییهای دیجیتال مثل رمزارز و توسعه قراردادهای هوشمند کاربرد دارد. قراردادهای هوشمند زیربنای اصلی فانتوم هستند که برای توسعه انواع اپلیکیشنها و تراکنشهای حرفهای استفاده میشوند. فانتوم با ارائه راهکارهای با بازدهی بالاتر برای توسعه قراردادهای هوشمند، یکی از رقبای اصلی اتریوم محسوب میشود. خرید ارز دیجیتال FTM به خاطر کاربردهای بالای بلاکچین فانتوم و اکوسیستم رو به رشد آن در دنیای غیر متمرکز، یکی از گزینههای جذاب برای سرمایهگذاری در دنیای کریپتو محسوب میشود.
فانتوم (Fantom) چیست؟
فانتوم یک پلتفرم لایه یک بلاکچینی برای توسعه قراردادهای هوشمند، اپلیکیشنهای غیر متمرکز یا همان dApp و داراییهای دیجیتال مثل رمزارزها است. قرارداهای هوشمند روی بلاکچین Fantom کارایی و بازدهی بالایی دارند. بلاکچین فانتوم یکی از پروژههایی است که با هدف برطرف کردن کمبودها اتریوم و ارائه راهکارهای سریعتر و ارزانتر متولد شد. این بلاکچین هم مانند اتریوم (Ethereum) بین توسعهدهندههای قرارداد هوشمند طرفداران زیادی دارد و میتوان آن را یکی از گزینههای مهم برای پیشرفت اکوسیستم اپلیکیشنهای غیر متمرکز دانست.
شبکه اصلی بلاکچین فانتوم یا همان میننت (Mainnet) این شبکه در دسامبر ۲۰۱۹ بهصورت رسمی رونمایی شد. این شبکه با هدف ارائه راهکاری همهجانبه و بدون کمبودهای مرسوم در بلاکچینهای قبلی، توسعه و راهاندازی شده بود. سه ضلع اصلی مثلا بلاکچین یعنی قابلیت مقیاسپذیری، امنیت و عدم تمرکز، مسائلی هستند که همه بلاکچینها برای حل همهجانبه آنها و ارائه راهکاری جامع توسعه پیدا میکنند. بلاکچین Fantom هم با همین هدف طراحی شد و تا حد زیادی این مثلث را با یک تعادل مناسب به کاربران و توسعهدهندهها ارائه کرد.
همانطور که گفته شد، فانتوم یکی از بلاکچینهای رقیب اتریوم محسوب میشود. اتریوم اولین بلاکچینی بود که قابلیت توسعه قراردادهای هوشمند را به توسعهدهندهها داد. البته کمبودهای زیادی خصوصا در مقیاسپذیری و هزینه استفاده از شبکه در اتریوم دیده میشد. به همین دلیل فانتوم و شبکههای مشابه متولد شدند. بلاکچین Fantom با ارز FTM هم مانند رقبای دیگر تلاش میکند تا مقیاسپذیری بالا و هزینه پایینتری را نسبت به اتریوم ارائه کند.
یکی از ابزارها و راهکارهای جذابی که اتریوم به دنیای بلاکچین معرفی کرد، امکان توسعه و راهاندازی شبکه مستقل بود. کاربران در این بلاکچین میتوانند بدون وابستگی کامل به شبکه Fantom، یک شبکه مستقل راهاندازی کنند که قوانین و چارچوبهای اختصاصی خود را دارد. به بیان دیگر، هر اپلیکیشن جدیدی که روی فانتوم توسعه پیدا میکند، روی بلاکچین اختصاصی خود اجرا میشود. البته همه اپلیکیشنها از مزیت سرعت، امنیت و اعتبار بلاکچین اصلی بهره میبرند. نکته مهم دیگر اینکه بلاکچینهای مستقل، حالت ماژولار دارند. یعنی کاربران میتوانند بسته به نیاز خود، آنها را شخصیسازی و پیکربندی کنند.
در تعریف ساختار فانتوم میتوان گفت که با یک شبکه مادر و ترکیبی از شبکههای کوچکتر روبهرو هستیم. شبکههای کوچکتر، اپلیکیشنهای غیر متمرکز را با کاربردها و ابعاد و اشکال گوناگون، میزبانی میکنند. مکانیزم اجماعی که این شبکهها را در یک ساختار جامع مدیریت میکند، Asynchronous Byzantine Fault Tolerant یا همان aBFT است. بلاکچین فانتوم هم مانند بسیاری بلاکچینهای مدرن دیگر، از ساختار اجماع اثبات سهام یا همان PoS پیروی میکند.
فانتوم چطور کار میکند؟
شبکه فانتوم روی یک مکانیزم اجماع PoS با تعریف Leaderless کار میکند که با نام لاکسیس یا نام لاتین Lachesis شناخته میشود. این مکانیزم حفظ سرعت و امنیت پردازش تراکنشها را برعهده دارد. نکته مهم اینکه مکانیزم فانتوم بر مبنای aBFT کار میکند. این زیرساخت، پردازش تراکنشها در زمانهای گوناگون را تضمین میکند و همچنین حتی اگر یک سوم نودهای حاضر در شبکه، عملکرد اشتباه یا ناقص داشته باشند، خللی در فرایندها ایجاد نمیشود.
مکانیزم لاکسیس در فانتوم، امکان پردازش نسبتا آنی تراکنشها را فراهم میکند. به بیان دیگر، در بلاکچین Fantom تراکنشها تنها در چند ثانیه پردازش و تایید میشوند. این سرعت بالا هم به خاطر استفاده از همان زیرساخت aBFT است که در مقایسه با زیرساختهای BFT مرسوم در بلاکچینهای دیگر، سرعت بسیار بیشتری دارد.
برای درک بهتر ساختار بلاکچین فانتوم باید با تعریفی به نام Directed Acyclic Graph یا DAG هم آشنا شوید. این ساختار گرافی در بلاکچین Fantom بهنوعی ارتباط و ترکیب نودهای شبکه را مدیریت میکند. به بیان ساده ساختار DAG باعث میشود هر نود، بهصورت مستقل مجموعهای از رخدادها در بلوکها را تایید کند. سپس این مجموعهها در شبکه اصلی بلاکچین با هم ترکیب شده و تایید میشوند. در نهایت، بلوکهای تاییدشده یک لایه پایهای بلاکچین فانتوم را میسازند، ترکیبی از بلوکهای رخدادی هستند که در هر نود پردازش و تایید شدهاند.
نودها مستقل در بلاکچین فانتوم بهصورت منظم با هم ارتباط دارند. ارتباط آنها شامل وضعیت تراکنشها و رخدادها در بلوک میشود. ازطرفی، آنها هیچ ارتباط مستقیمی با وضعیت کلی شبکه ندارند و تاثیری روی آن نمیگذارند.
درباره ساختار Leaderless در فانتوم هم باید بدانید که این ساختار، به معنای وجود نداشتن یک یا چند نود پیشگام با ارجحیت بالا در بلاکچین است. به بیان دیگر، هیچ نودی در فانتوم اولویت یا امتیاز بالاتری نسبت به نودهای دیگر ندارد. هر کاربری میتواند در هر لحظه به یک نود ملحق شده یا از آن جدا شود. درنهایت همه نودها در ساختار اجماع رای و قدرت برابر دارند.
شبکه اوپرا (Opera) در فانتوم
پلتفرم اصلی توسعه در فانتوم به نام اوپرا با اسم لاتین Opera شناخته میشود. اوپرا یک محیط متن باز برای توسعه قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیر متمرکز است. نکته مهم اینکه اوپرا به طور کامل از زبان سالیدیتی و ماشین مجازی اتریوم (Ethereum EVM) پشتیبانی میکند. درنتیجه توسعهدهندههایی که به اتریوم و ساختار توسعه قرارداد هوشمند در آن عادت دارند، به راحتی میتوانند از فانتوم و پلتفرم آن یعنی اوپرا استفاده کنند. اپلیکیشنهایی که در فانتوم توسعه پیدا میکنند، میتوانند به راحتی با اپلیکیشنهای توسعه یافته روی اتریوم ارتباط برقرار کنند. این ارتباط باعث میشود که آنها فرایندهای مرتبط با اتریوم را هم مدیریت کرده و در عین حال از مزیتهای Fantom استفاده کنند.
تیم فانتوم در کنار پشتیبانی از EVM یک کیت توسعه نرمافزار یا همان SDK اختصاصی هم برای شبکه خود در اختیار توسعهدهندهها قرار میدهد. درنتیجه آنها گزینه انتقال اپلیکیشن از اتریوم به فانتوم یا توسعه اپلیکیشن اختصاصی روی فانتوم را بهصورت همزمان خواهند داشت.
ارز دیجیتال فانتوم FTM چیست؟
مثل هر شبکه بلاکچینی دیگر، فانتوم هم یک ارز دیجیتال اختصاصی یا همان نیتیو (native) دارد. ارز دیجیتال FTM با نام فانتوم بهعنوان توکن اصلی شبکه Fantom شناخته میشود که کاربردهای متنوعی در این بلاکچین دارد. ارز فانتوم برای استیک کردن، پرداختهای درون شبکه، رایدهی و شرکت در مکانیزم مدیریت و حاکمیت بلاکچین و پرداخت کارمزدها استفاده میشود. در مجموع ۳/۱۷۵ میلیارد توکن FTM به بازار عرضه خواهد شد. نکته دیگر اینکه توکن FTM علاوه بر عرضه بهصورت توکن نیتیو فانتوم بهصورت توکن ERC-20 و BEP-2 هم توسعه یافته است.
استیک کردن و مشارکت در ساختار PoS فانتوم تفاوت قابل توجهی با بلاکچینهای دیگر دارد. هر کاربر حداقل با داشتن یک ارز FTM و انتقال آن به کیف پول فانتوم خود در فرایند استیک کردن شرکت کند. با انتقال توکن FTM به کیف پول فانتوم، توکنهای ERC-20 یا BEP-2 فانتوم به توکن Opera FTM سواپ میشوند. نکته دیگر اینکه برای اجرا کردن و مدیریت نودهای تاییدکننده (Validator) در شبکه فانتوم، باید حداقل ۳٬۱۲۵٬۰۰۰ توکن FTM استیک کنید که بسته به قیمت ارز فانتوم میتواند تا چند میلیون دلار باشد.
بلاکچین فانتوم برای انگیزه مالی دادن به کاربران و تشویق آنها به استیک کردن ارز FTM راهکارهای متنوعی دارد. استیک کردن فانتوم بسته به قوانینی که در ساختار حاکمیت غیر متمرکز تصویب میشود، میتواند سود سالانه حدود ۴ درصد بههمراه داشته باشد. ازطرفی در ساختار Fluid Rewards هم میتوان ارز دیجیتال FTM را از دو هفته تا یک سال قفل کرد و به سود سالانه تا ۱۲ درصد رسید.
از قابلیتهای دیگر کسب درآمد در فانتوم میتوان به لیکویید استیکینگ (Liquid Staking) اشاره کرد. کاربران با استیک کردن ارز FTM در این روش میتوانند توکن sFTM دریافت کنند. توکنهای sFTM را میتوان در سرویس Fantom Finance بهعنوان وثیقه برای دریافت وام استفاده کرد. این سرویس، مجموعهای از خدمات مالی را به کاربران بلاکچین فانتوم ارائه میکند. از قابلیتهای فانتوم فایننس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استیبل کوین fUSD که قیمت برابر با یک دلار دارد و در فرایندهای مالی شبکه فانتوم استفاده میشود.
- صرافی fSwap که یکی از صرافیهای غیر متمرکز (DEX) پرکاربرد در بلاکچین فانتوم است.
- سرویس قرض دادن ارز دیجیتال fLend که قابلیتهای دریافت و پراخت قرض و وام به شکل ارز دیجیتال را به کاربران میدهد.
از کجا ارز دیجیتال فانتوم FTM بخریم؟
ارز دیجیتال فانتوم با نماد FTM در بسیاری از صرافیهای بزرگ متمرکز و غیر متمرکز بینالمللی پشتیبانی میشود. بایننس، کوکوین، بایبیت، اچتیاکس، گیت و کراکن تعدادی از این صرافیها هستند. البته برای خرید و فروش FTM در این پلتفرمها باید ریسکها و محدودیتهای تحریم را در نظر داشته باشید.
در ادامه راهنمای نحوه خرید ارز فانتوم در ایران را مطالعه میکنید. همچنین مقاله «انتقال فانتوم به تراست ولت» اطلاعات مفید و تکمیلی در این زمینه در اختیار شما قرار میدهد.
برای خرید ارز فانتوم FTM در ایران میتوانید از صرافی رمزینکس استفاده کنید. در ليست ارزهاي ديجيتال این صرافی صدها رمزارز را میتوان با کمترین کارمزد خرید و فروش کرد. رمزینکس امکان خرید FTM با ریال را هم فراهم کرده است که در سریعترین زمان انجام میشود.
برای خرید و فروش ارز دیجیتال در رمزینکس باید ثبتنام و احراز هویت کنید. این فرایند در سریعترین زمان انجام میشود. بعد از آن میتوانید با کارتهای عضو شبکه شتاب، ارز دیجیتال مورد نظر خود را با پرداخت ریال یا ارز دیجیتال از کیف پول به صرافی رمزینکس، خرید و فروش کنید.
برای ثبتنام در رمزینکس تنها به یک شماره موبایل یا ایمیل نیاز دارید. بعد از ثبتنام باید شماره موبایل یا ایمیل خود را تایید کنید و سپس وارد حساب کاربری شوید. از اینجا میتوانید احراز هویت کنید.
برای احراز هویت هم فقط باید مدارک هویتی خود را در پروفایل کاربری بارگذاری کنید. بعد از بارگذاری، هویت شما در سریعترین زمان تایید میشود. از اینجا به بعد میتوانید به راحتی صدها رمز ارز مانند ارز دیجیتال سولانا و چین لینک را در صرافی ارز دیجیتال رمزینکس خرید و فروش کنید.