دلایل اصلی تفاوت قیمت تتر و دلار در ایران چیست؟

چرا قیمت تتر با دلار متفاوت است؟

تفاوت قیمت تتر (USDT) و دلار آمریکا (USD) به دلیل ساختار و عملکرد متفاوت این ۲ ارز است. دلار آمریکا به عنوان ارز رسمی ایالات متحده توسط دولت و بانک مرکزی این کشور پشتیبانی می‌شود. این پشتیبانی شامل سیاست‌های پولی، اقتصادی و نظارتی است که به دلار ثبات و اعتبار می‌بخشد. دلار آمریکا به عنوان یک ارز فیات توسط ذخایری پشتیبانی نمی‌شود، بلکه اعتماد به سیاست‌های مالی و اقتصادی دولت آمریکا ارزش آن را تعیین می‌کند.

در مقابل تتر یک استیبل کوین است که ارزش آن به دلار آمریکا متصل است و به عنوان یک ارز دیجیتال پایدار برای معاملات استفاده می‌شود. این ارز دیجیتال به دلیل پایداری قیمت و عدم وابستگی به نظارت‌های مالی متمرکز، در بسیاری از کشورها از جمله ایران محبوبیت زیادی دارد. تتر توسط شرکت خصوصی (Tether Limited) صادر می‌شود و ادعا می‌کند که هر واحد تتر با یک دلار آمریکا در ذخایر این شرکت پشتیبانی می‌شود. با این حال تتر تحت تاثیر نوسانات بازار و شرایط اقتصادی قرار می‌گیرد و قیمت آن کمی از یک دلار فاصله دارد. این تفاوت‌ها در ساختار و پشتیبانی باعث می‌شود که قیمت تتر و دلار همیشه دقیقا برابر نباشند.

عوامل تاثیرگذار بر تفاوت قیمت تتر و دلار 

تفاوت ارزش تتر و دلار تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. عوامل و حتی تفاوت قیمت می‌تواند در ایران و جهان متفاوت باشد. درک این موارد به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بهتر تصمیم‌گیری و نوسانات قیمتی تتر را تحلیل کنند.

1. شفافیت و ذخایر پشتوانه تتر: شفافیت در مورد میزان ذخایر Tether همواره مورد سوال بوده است زیرا Tether Limited به اندازه عرضه، ذخایر ندارد. اگر سرمایه‌گذاران نتوانند به اطلاعات دقیق و شفاف دسترسی پیدا کنند، اعتمادشان به این ارز کاهش پیدا می‌کند و این امر می‌تواند منجر به نوسانات قیمتی شود.
2. تفاوت‌های قانونی و نظارتی: ذخایر ارزی در کشور ما با چالش‌هایی روبه‌روست و هر شهروند تنها می‌تواند مقدار معینی دلار نقدی تهیه کند. اما این محدودیت شامل تتر نمی‌شود. این ویژگی مثبت به خاطر ماهیت دیجیتالی این رمز ارز محبوب نسبت به ارزهای فیات است. از این رو فرآیند خرید و فروش تتر نسبت به دلار به مراتب آسان‌تر و سریع‌تر انجام می‌گیرد. این ویژگی به نوبه خود موجب افزایش تقاضا برای تتر می‌شود و در نتیجه تفاوت قیمتی میان تتر و دلار را ایجاد می‌کند.

تفاوت قیمت تتر و دلار در ایران 

در بازار ایران قیمت تتر به طور معمول از قیمت دلار آمریکا بالاتر است و این اختلاف قیمت به طور متوسط بین ۵ تا ۱۰ درصد متغیر است. این تفاوت قیمت ناشی از ترکیب سیاست‌های ارزی دولت و نوسانات ارزش ریال است که همگی بر عرضه و تقاضای تتر اثر می‌گذارند. 

عرضه و تقاضا 

تفاوت قیمت تتر و دلار در ایران به عوامل متعددی بستگی دارد که مهم‌ترین آن‌ها به وضعیت عرضه و تقاضا برمی‌گردد. برای خرید دلار افراد ناگزیر هستند از بانک‌ها یا صرافی‌های معتبر استفاده کنند. در حالی که تتر در صرافی‌ ارز دیجیتال با شرایط متفاوتی خرید و فروش می‌شود. این موضوع نشان‌دهنده تفاوت‌های قابل توجهی در ساختار بازار این دو ارز است.

در واقع تتر به عنوان یک استیبل کوین باید به طور مستقیم ارزش دلار را منعکس کند. بنابراین علاوه بر نوسانات اقتصادی و رویدادهای موثر بر دلار، عرضه و تقاضای تتر در صرافی‌ها نیز به‌طور مستقیم بر قیمت آن اثرگذار است. همچنین عرضه تتر در ایران به شکل محدودی تنها از سوی صرافی‌های ارز دیجیتال انجام می‌شود. این محدودیت سبب می‌شود که عواملی مانند افزایش محبوبیت تتر، بحران‌های اقتصادی و حتی نوسانات بازار ارزهای دیجیتال بتوانند به‌طور ناگهانی نقش خود بر قیمت تتر را نشان دهند.

نوسانات ارزش ریال 

نوسانات ارزش ریال اثر قابل توجهی بر اختلاف قیمتی تتر و دلار در ایران دارد.  به عنوان مثال وقتی ارزش ریال کاهش پیدا می‌کند، ما سرمایه‌گذاران ممکن است تصمیم بگیریم که تتر بخریم یا دلار، زیرا این اقلام به حفظ ارزش دارایی‌ها کمک می‌کنند. افزایش تقاضا برای تتر، قیمت آن را در بازار داخلی بالا می‌برد. در نظر بگیرید نوسانات شدید ارزش ریال باعث بی‌ثباتی اقتصادی می‌شود که این بی‌ثباتی اعتماد عمومی به ریال را کم کرده و تمایل به استفاده از ارزهای دیجیتال پایدار مانند تتر را افزایش می‌دهد.

سیاست‌های ارزی دولت

با اعمال محدودیت‌های شدید بر واردات ارز و کنترل‌های ارزی، دسترسی به ارزهای خارجی برای افراد و کسب‌وکارها به شدت دشوار شده است. این محدودیت‌ها به همراه تحریم‌های بین‌المللی موجب کاهش عرضه ارز خارجی در بازار و در نتیجه افزایش تقاضا برای تتر به عنوان یک گزینه جایگزین شده‌ است. همچنین توصیه می شود در این باره به مطلب زیر از سایت ark نیز توجه داشته باشید:

During the last few years, despite the Biden Administration’s aversion to digital assets, the stablecoin complex has continued its meteoric rise. In the face of significant volatility in the crypto market, stablecoin issuers quietly accumulated one of the largest holdings of US Treasuries globally.

“در طول چند سال گذشته، علیرغم بیزاری دولت بایدن از دارایی‌های دیجیتال، مجموعه استیبل کوین‌ها به رشد خیره‌کننده خود ادامه داده است. در مواجهه با نوسانات قابل توجه در بازار ارزهای دیجیتال، صادرکنندگان استیبل کوین بی‌سروصدا یکی از بزرگترین دارایی‌های خزانه‌داری ایالات متحده در سطح جهان را جمع‌آوری کردند.”

https://www.ark-invest.com/articles/analyst-research/stablecoins-as-a-us-financial-ally

افزایش تقاضا برای ارز تتر به دلیل نیاز به حفظ ارزش دارایی‌ها در برابر تورم و محدودیت‌های ارزی، باعث رشد قیمت این رمزارز در مقایسه با دلار می‌گردد. سیاست‌های ارزی دولت با هدف کنترل نرخ ارز و جلوگیری از خروج سرمایه به‌طور غیر مستقیم تقاضا برای ارزهای دیجیتال پایدار را افزایش داده‌اند. 

تفاوت قیمت تتر و دلار در بازارهای جهانی

در بازارهای جهانی بر خلاف ایران، قیمت تتر به‌طور معمول پایین‌تر از یک دلار آمریکا است. به عبارت دیگر در سطح جهانی این دو ارز به طور معمول رابطه‌ای معکوس دارند که در آن تتر معمولا از دلار ارزان‌تر به حساب می‌آید. در ادامه به بررسی عواملی خواهیم پرداخت که باعث این اختلاف قیمتی می‌شوند.

کارمزد شبکه‌های بلاکچین 

تتر به عنوان یک توکن بر روی شبکه‌های مختلف بلاکچین مانند اتریوم، ترون و بایننس اسمارت چین عرضه می‌شود. هر یک از این شبکه‌ها کارمزدهای متفاوتی برای تراکنش‌ها دارند که این کارمزدها می‌تواند بر قیمت نهایی موثر باشد. کارمزد بالای شبکه اتریوم به ویژه در زمان‌های شلوغی شبکه، هزینه انتقال تتر را بالا می‌برد و در نتیجه قیمت تتر می‌تواند در بازارهای مختلف بالاتر از یک دلار باشد. 

در مقابل شبکه‌هایی مانند ترون و بایننس اسمارت چین با کارمزدهای پایین‌تر، هزینه‌های انتقال کمتری دارند که به کاهش تفاوت قیمت تتر و دلار کمک می‌کند. با این حال انتخاب شبکه برای انتقال تتر بستگی به نیاز معامله‌گر و شرایط بازار دارد. 

تاثیر حجم معاملات 

حجم معاملات نقش مهمی در تعیین قیمت تتر نسبت به دلار در بازارهای جهانی ایفا می‌کند. در بازارهایی با حجم معاملات بالا، نقدینگی بیشتر و قیمت تتر نزدیک‌تر به یک دلار باقی می‌ماند. اما در بازارهایی با حجم معاملات پایین نقش معامله‌گران بزرگ بر ارزش تتر بالا رفته و احتمال آنکه نوسانات قیمتی بیشتری مشاهده شود نیز بیشتر می‌شود. این نوسانات ناشی از تغییرات سریع در عرضه و تقاضا و همچنین بازی‌های روانی بازار است. 

در زمان‌هایی که حجم معاملات پایین است، حتی یک معامله بزرگ می‌تواند قیمت ارز دیجیتال را به طور قابل توجهی تغییر دهد. این وضعیت در بازارهای با حجم معاملات بالا کمتر دیده می‌شود، زیرا تعداد بیشتری از معامله‌گران و حجم بیشتری از معاملات باعث تثبیت قیمت می‌شود. 

نرخ تبدیل ارز در بازار جهانی 

تغییرات در نرخ تبدیل ارزها به ویژه در زمان‌های نوسانات شدید اقتصادی باعث تغییرات ارزشی Tether نسبت به دلار می‌شود. نرخ تبدیل تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند نرخ بهره، تورم و سیاست‌های اقتصادی کشورها قرار دارد. به عنوان نمونه بالا رفتن نرخ بهره در یک کشور باعث افزایش ارزش ارز ملی آن کشور نسبت به دلار می‌شود و در نتیجه قیمت تتر در آن کشور تغییر می‌کند. 

همچنین تورم پایین در یک کشور می‌تواند ارزش ارز آن کشور را نسبت به دلار افزایش دهد و بر قیمت تتر تاثیر بگذارد.

ریسک بازار و احساسات عمومی 

در زمان‌هایی که بازار ارزهای دیجیتال شاهد رشد انفجاری است، کاربران به طور گسترده‌ای به تتر هجوم می‌آورند تا از آن برای معاملات خود استفاده کنند. این تقاضای بالا می‌تواند باعث افزایش قیمت تتر شود. با این حال احتمال کاهش ارزش تتر به دلایل مختلف نیز وجود دارد. هرچند که احتمال نابودی کامل شبکه تتر و از دست رفتن دارایی‌های کاربران بسیار کم است اما نگرانی‌ها و احساسات عمومی می‌تواند اثر زیادی بر روی قیمت‌ها داشته باشد. به ویژه در مواقعی که اخبار منفی یا شایعات در مورد Tether منتشر می‌شود، احساسات سرمایه‌گذاران ممکن است به شدت تحت‌الشعاع قرار بگیرد و این موضوع منجر به افت قیمت تتر و کاهش آن به زیر ۱ دلار آمریکا شود.

اختلاف قیمت تتر با دلار چقدر است؟

نوسانات اخیر در بازار دلار موجب شد تا فاصله قیمتی تتر و دلار به طرز چشمگیری افزایش پیدا کند. به طور کلی این اختلاف قیمت بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان برآورد می‌شود. در آغاز این نوسانات به دلیل افزایش تقاضا و کمبود عرضه، این فاصله ممکن بود کمتر یا بیشتر از حد معمول باشد، اما به تدریج به یک سطح نسبتا پایدار رسید.

در ایران این وضعیت به وضوح تحت تاثیر تحریم‌های بین‌المللی و سیاست‌های اقتصادی داخلی نمایان می‌شود. نوسانات ارزی و افت ارزش ریال سبب شده تا قیمت دلار و تتر به طور قابل توجهی بالا برود. این شرایط به گونه‌ای رقم خورده که تفاوت قیمت تتر و دلار در بازار ایران بیشتر از سایر نقاط جهان است و به همین دلیل مردم به خرید تتر روی آورده‌اند تا ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند. 

چرا قیمت تتر در ایران معمولاً بالاتر از دلار کاغذی است؟

برای درک دلیل بالاتر بودن قیمت تتر در ایران نسبت به دلار کاغذی ابتدا باید به دو روش اصلی تهیه تتر در ایران اشاره کنیم:

• یکی از این روش‌ها خرید تتر از صرافی‌های داخلی است که در آن تریدرهای ایرانی با یکدیگر معامله می‌کنند. در این حالت ارزش Tether به طور کلی تحت‌الشعاع عرضه و تقاضا قرار دارد. اگر تقاضا برای تتر افزایش یابد و عرضه آن کاهش، قیمت تتر به طور طبیعی بالا می‌رود. در چنین شرایطی حتی اگر قیمت دلار کاغذی ثابت بماند، قیمت تتر به دلیل کمبود آن در بازار داخلی افزایش پیدا می‌کند.
• روش دیگر برای تهیه تتر، خرید آن از خارج کشور است. زمانی که تتر در ایران کمیاب می‌شود، صرافی‌ها برای تامین نیاز بازار به خرید تتر برون مرزی روی می‌آورند. در اینجا قیمت دلار حواله که برای خرید تتر استفاده می‌شود، معمولا بالاتر از قیمت دلار در داخل کشور است. این موضوع باعث می‌شود که قیمت تتر در بازار ایران با قیمت دلار کاغذی ارتباطی نداشته باشد و به دلیل مکانیزم‌های بازار، ارزش تتر به صورت مستقل تعیین شود.

چرا قیمت تتر در صرافی‌های مختلف متفاوت است؟

 ماهیت صرافی‌ها عامل اصلی تفاوت قیمت تتر محسوب می‌شود.

• برخی صرافی‌ها به‌عنوان پلتفرم معاملاتی عمل می‌کنند و قیمت‌ها براساس عرضه و تقاضا تنظیم می‌شود. در مقابل صرافی‌هایی که عملکرد فروشگاهی دارند قیمت‌ها را خودشان تعیین می‌کنند و برای جذب مشتریان بیشتر مبلغ را کاهش می‌دهند. عمق بازار نیز بر قیمت تتر اثر دارد. زمانی که بازار کریپتوکارنسی صعودی است، تقاضا برای تتر کاهش می‌یابد و قیمت آن به قیمت دلار نزدیک‌تر می‌شود. در شرایط نزولی بازار تقاضا برای تتر بالاتر می‌رود و قیمت آن افزایش می‌یابد.
• کارمزد تراکنش‌ها در صرافی‌های مختلف نیز باعث تفاوت قیمت تتر می‌شود. هر صرافی کارمزد متفاوتی برای خرید و فروش تتر دریافت می‌کند که این موضوع بر قیمت نهایی موثر به شمار می‌آید. به عنوان نمونه صرافی رمزینکس با ارائه کارمزدهای پایین، به نفع کاربران این امکان را فراهم می‌کند تا خرید تتر را با هزینه کمتر انجام داده و حجم معاملات خود را افزایش دهند. این ویژگی باعث می‌شود که کاربران تمایل بیشتری به استفاده از این صرافی داشته باشند.

نقش سیاست‌های ارزی بر قیمت تتر و دلار

سیاست‌های ارزی دولت‌ها شامل تعیین نرخ بهره، کنترل تورم و مدیریت ذخایر ارزی است. تغییرات در نرخ بهره می‌تواند تقاضا برای دلار را افزایش یا کاهش دهد، که به نوبه خود بر قیمت تتر تاثیر می‌گذارد. همچنین سیاست‌های پولی که به منظور کنترل تورم اتخاذ می‌شوند، می‌توانند ارزش دلار را تقویت کرده و در نتیجه قیمت تتر را تحت تاثیر قرار دهند.

بررسی رفتار سرمایه‌گذاران ایرانی در برابر افزایش اختلاف قیمت تتر و دلار

در سال‌های اخیر و با شدت‌ گرفتن تحریم‌ها، بی‌ثباتی ارزش ریال و دشواری دسترسی به ارزهای خارجی، بسیاری از سرمایه‌گذاران ایرانی به دنبال راهی برای حفظ قدرت خرید و کاهش ریسک‌های اقتصادی بوده‌اند. یکی از مهم‌ترین واکنش‌ها به این شرایط، افزایش تمایل به خرید تتر (USDT) بوده است.

سرمایه‌گذاران خرد و کلان، به جای نگهداری دلار فیزیکی که با خطراتی مانند سرقت، جعل یا محدودیت خرید همراه است، به ذخیره تتر روی آورده‌اند. تتر به دلیل ماهیت دیجیتالی خود، امکان نگهداری آسان‌تر، جابه‌جایی سریع‌تر و انتقال امن‌تری را فراهم می‌کند. در نتیجه، اختلاف قیمت بین تتر و دلار کاغذی نه تنها باعث کاهش استقبال از تتر نشده، بلکه نوعی «پرمیوم امنیتی» تلقی شده و خرید آن را حتی در قیمت‌های بالاتر هم توجیه‌پذیر کرده است.

همچنین تریدرهای حرفه‌ای از نوسانات میان دلار و تتر برای کسب سود استفاده می‌کنند. این دسته از فعالان بازار در زمان‌هایی که اختلاف قیمت زیاد می‌شود، با خرید در قیمت پایین‌تر و فروش در قیمت بالاتر، سودهای قابل توجهی به دست می‌آورند.

تأثیر تحریم‌های مالی بین‌المللی بر اختلاف قیمت تتر و دلار

تحریم‌های مالی بین‌المللی، یکی از مهم‌ترین عوامل ساختاری در ایجاد و تداوم اختلاف قیمت میان تتر و دلار در بازار ایران هستند. این تحریم‌ها عملاً سیستم بانکی کشور را از تبادلات مالی جهانی جدا کرده‌اند. نتیجه آن، محدودیت شدید در ورود رسمی دلار فیزیکی به کشور و قطع ارتباطات مالی با پلتفرم‌های بانکی بین‌المللی مانند سوئیفت است.

در این شرایط، تتر به‌عنوان یک دارایی دیجیتال قابل انتقال و نسبتاً مستقل از سیستم‌های مالی سنتی، راهکاری جایگزین برای انتقال و نگهداری سرمایه محسوب می‌شود. بسیاری از کاربران و صرافی‌ها به جای دلار کاغذی، از تتر برای انتقال پول، واردات کالا یا انجام معاملات استفاده می‌کنند. همین افزایش وابستگی و تقاضا، بدون وجود امکان تأمین کافی، منجر به بالا رفتن قیمت تتر در ایران نسبت به دلار فیزیکی می‌شود.

از طرف دیگر، تحریم‌ها باعث شده‌اند صرافی‌های بین‌المللی از پذیرش کاربران ایرانی امتناع کنند یا دسترسی آن‌ها به حساب‌های دلاری را مسدود نمایند. بنابراین، سرمایه‌گذاران ایرانی ناچار به استفاده از واسطه‌ها برای خرید تتر هستند که این موضوع نیز هزینه‌ و قیمت نهایی تتر را بالا می‌برد.

جمع‌بندی

تفاوت قیمت تتر و دلار آمریکا به دلیل ساختار و عملکرد متفاوت این دو ارز است. دلار آمریکا به عنوان ارز رسمی ایالات متحده توسط دولت و بانک مرکزی این کشور پشتیبانی می‌شود، در حالی که تتر یک استیبل کوین است که توسط شرکت خصوصی تتر لیمیتد صادر می‌شود و با یک دلار آمریکا در ذخایر این شرکت پشتیبانی می‌شود. 

برای درک بهتر تفاوت قیمت تتر و دلار، کاربران باید به عوامل مختلفی که بر ارزش این دو ارز تاثیر می‌گذارند توجه کنند. در ایران نوسانات ارزش ریال، سیاست‌های ارزی دولت و عرضه و تقاضا از جمله عواملی هستند که باعث اختلاف قیمتی تتر و دلار می‌شوند.

در بازارهای جهانی کارمزد شبکه‌های بلاکچین، حجم معاملات و نرخ تبدیل ارزها نقش مهمی در تعیین ارزش تتر نسبت به دلار دارند. توجه به این عوامل می‌تواند به کاربران کمک کند تا تصمیمات بهتری در مدیریت دارایی‌های خود بگیرند.

سوالات متداول

منابع: makeuseof | mex