بزرگترین تفاوت بیتکوین و اتریوم در فلسفه طراحی و نقش آن‌ها در معماری کلان بلاکچین است. بیتکوین بهعنوان یک پروتکل پولی غیرمتمرکز ساخته شد که تنها مأموریت آن ایجاد یک دارایی ضدتورمی، امن و مقاوم در برابر سانسور است؛ به همین دلیل ساختار شبکه، مدل اقتصادی و الگوریتم اجماع آن کاملاً بر «حفظ ارزش» و «انتقال امن سرمایه» متمرکز شده است.
در مقابل، اتریوم یک لایه محاسباتی عمومی (General-Purpose Blockchain) است که با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند، ماشین مجازی (EVM)، برنامههای غیرمتمرکز، دیفای، NFT، و لایه دوم‌ها نقش یک بستر توسعه را ایفا میکند. به بیان تخصصی، بیتکوین «پول پایه شبکه»، و اتریوم «زیرساخت نرم‌افزاری اقتصاد غیرمتمرکز» است. همین تفاوت بنیادی، مسیر، کاربرد و آینده هر دو شبکه را از یکدیگر جدا میکند.
اما تفاوت بیت کوین و اتریوم در چیست؟ چرا برخی بیت کوین را به اتریوم ترجیح می‌دهند و بالعکس؟ در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال رمزینکس به بیان مهم‌ترین فرق بیت کوین و اتریوم پرداخته و مزایا و کاربرد هر یک را به طور کامل شرح داده‌ایم.
اولین تفاوت بیت کوین و اتریوم؛ حفظ ارزش یا توسعه کاربرد؟
هم بیت کوین و هم اتریوم هر دو در تلاش برای تمرکززدایی در بستر فناوری بلاکچین هستند. با توجه به اینکه هر دو این ارزهای دیجیتال هدفی مشترک برای به ثمر نشاندن روش‌های مالی نوین و بدون دخالت یک مرکز واحد دارند، اما نمی‌توان از فرق بیت کوین و اتریوم در سایر زمینه‌ها به راحتی گذشت.
همانطور که می‌دانید، بیت کوین برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ توسط یک شخص یا گروهی از افراد تحت عنوان ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. بیت کوین اولین تلاش برای ساخت یک ارز دیجیتال نبوده است اما می‌توان از آن به عنوان موفق‌ترین نمونه در این زمینه نام برد. با توجه به قیمت لحظه ای خرید بیت کوین می‌توان گفت این ارز دیجیتال با حذف واسطه‌ها، تمام تراکنشها را در بستری P2P (شخص با شخص) ارائه میدهد که این خود مزیتی بزرگ محسوب میشود.
اما در مقابل اتریوم، چیزی فراتر از تبادلات مالی را تحت عنوان قراردادهای هوشمند و برنامه غیرمتمرکز را ارائه میدهد که در اولین قدم، اتریوم را به عنوان رقیبی بزرگ برای بیت کوین معرفی کرد. با توجه به گفته‌های فوق، بیت کوین بیشتر برای حفظ ارزش و انجام تراکنش مورد استفاده قرار می‌گیرد در حالی که اتریوم کاربردهایی فراتر از این را در دنیای کریپتوکارنسی ارائه میدهد. اما تفاوت بیت کوین و اتریوم به همین موارد ختم نمی‌شود و در ادامه به بررسی مورد به مورد این تفاوت‌ها پرداخته‌ایم.
مقایسه بیت کوین و اتریوم؛ طلا و نقره دیجیتال در تقابل
با وجود اینکه این دو کریپتو اصلی بازار طرفداران و ارزش بازار بالایی دارند، اما از بیت کوین به عنوان نوعی ذخیره ارزش یاد میشود. این به آن معناست که از بیت کوین می‌توان به عنوان شکلی از پول با امنیت بیشتر و دسترسی راحت‌تر استفاده کرد. در مقایسه بیت کوین و اتریوم هم به این نتیجه خواهید رسید که اتریوم نیز از این قاعده مستثنی نیست و امکان استفاده از آن به عنوان پول دیجیتال وجود دارد.
اما نکته‌ای که نباید فراموش کرد این است که بستر اتریوم با ارز دیجیتال بومی ETH بستری قدرتمند برای اجرای برنامههای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند در بلاکچین است. به همین دلیل در اولین قدم مقایسه بیت کوین و اتریوم، نتیجه خواهیم گرفت که بیت کوین غالبا به عنوان ذخیره ارزش شناخته میشود. در حالی اتریوم در توسعه فضای کریپتوکارنسی کاربردی‌تر خواهد بود.
اصلی‌ترین فرق بیت کوین و اتریوم در الگوریتم تایید تراکنشها
بیت کوین در شبکه خود برای تایید تراکنشها و نهایی کردن آن‌ها، از نوعی پروتکل اجماع به نام «اثبات کار یا PoW» استفاده میکند که طی آن گره‌ها یا اعتبارسنج‌های شبکه پس از بررسی اطلاعات مرتبط با هر تراکنش، به توافق رسیده و اجازه انجام تراکنش را صادر می‌کنند. به طور خلاصه، در الگوریتم اجماع اثبات کار، ماینرها برای هر تراکنش باید معادلات پیچیده ریاضی را حل کرده که این خود نیازمند صرف انرژی بسیاری است که می‌توان از این مصرف انرژی، به عنوان یکی از بزرگترین معایب شبکه بیت کوین نام برد.
اما اینجاست که اصلی‌ترین فرق بیت کوین و اتریوم مشخص میشود. در مقابل، اتریوم از الگوریتم اجماع اثبات سهام یا PoS استفاده میکند. در این پروتکل، اتریوم انرژی کمتری را صرف کرده و اعتبارسنجها را جایگزین ماینرها میکند. به همین علت، تراکنشها در اتریوم سریع‌تر، با کارمزد و انرژی کمتر و در کل، به‌صرفه‌تر خواهد بود. می‌توان به موارد زیر نیز به عنوان سایر تفاوت های بیت کوین و اتریوم اشاره کرد.
مقایسه بیت کوین و اتریوم از منظر مقیاسپذیری
در بیان تفاوت بیت کوین و اتریوم، نباید از عامل مهمی به عنوان مقیاسپذیری به راحتی گذشت. مقیاسپذیری در فضای کریپتوکارنسی، به معنای توان پردازش مقدار معینی از تراکنش در یک زمان خاص است. برای مثال شبکه بیت کوین، با توجه به اینکه از الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده میکند، مقیاسپذیری بالایی ندارد و حداکثر میتواند ۷ تراکنش را در ثانیه پردازش کند.
اما در نقطه مقابل، اتریوم با ارائه مکانیسم اجماع PoS، میتواند بالغ بر ۳۰ تراکنش را در ثانیه پردازش کند که این خود میتواند به عنوان یکی از بزرگترین تفاوت های بیت کوین اتریوم یاد شود. البته اتریوم خود نیز مدعی است که همچنان مشکلات مقیاسپذیری دارد و درصدد برطرف کردن آن‌ها است.
تفاوت بیت کوین و اتریوم؛ آینده کدام درخشان‌تر است؟
با توجه به اینکه اکوسیستم اتریوم در حال توسعه و رشد است، آینده کاربردی‌تری را می‌توان برای اتریوم به لطف محبوبیت روزافزون برنامههای غیرمتمرکز این شبکه زمینه مالی یا DeFi، برنامههای ارائه هنرهای دیجیتالی یا همان NFT و بازی‌های متنوع متصور شد. اما در مقابل، از بیت کوین به عنوان معروف‌ترین و اولین ارز دیجیتال یاد میشود که در آینده‌ای نزدیک به رایج‌ترین پول در دنیا تبدیل خواهد شد. همین امر سبب شده که رقابت این دو غول بازار شاید تا ابد ادامه پیدا کند.
جمع‌بندی
بیت کوین و اتریوم از همان ابتدا که به دنیا معرفی شدند، همواره توسط تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران بازار مورد مقایسه واقع می‌شدند. تفاوت بیت کوین و اتریوم در موارد بسیاری است و با نگاه به هریک از این موارد، بازهم نمی‌توان تصمیم گرفت که کدام یک از آن‌ها آینده بهتری خواهد داشت. مقایسه بیت کوین و اتریوم از منظر کاربرد، اتریوم را کاربردی‌تر نشان خواهد داد اما نمی‌توان از ارزش بالای بیت کوین چشم‌پوشی کرد. به هر حال، بیت کوین را می‌توان به عنوان حفظ ارزش و اتریوم را به عنوان کاربردی‌ترین بلاکچین برای انواع امور مالی در نظر داشت.
سوالات متداول
اصلی‌ترین تفاوت بیت کوین و اتریوم چیست؟
در مقایسه بیت کوین و اتریوم به موارد زیادی برخورد خواهید کرد اما مهم‌ترین آن‌ها، مقیاسپذیری بالای اتریوم بوده که هزینه و انرژی را کاهش داده است.
فرق اتریوم نسبت به بیت کوین چیست؟
اتریوم با ارائه قراردادهای هوشمند توانسته برنامههای غیرمتمرکز کاربردی زیادی را در جهت امور مالی و سرگرمی به کاربران خود ارائه دهد.
بیتکوین بهتر است یا اتریوم؟ برای سرمایهگذاری کدام را انتخاب کنیم؟
بیتکوین بهدلیل عرضه محدود ۲۱ میلیون واحدی، امنیت بسیار بالا و پذیرش جهانی، گزینهای مناسب برای «ذخیره ارزش» و سرمایهگذاری کمریسکتر محسوب میشود. در مقابل، اتریوم بهعنوان زیرساخت اصلی قراردادهای هوشمند، NFT، DeFi و لایهدوها، پتانسیل رشد بیشتر و کاربری گستردهتری دارد. انتخاب بین این دو به استراتژی شما بستگی دارد: اگر ثبات میخواهید BTC، و اگر رشد اکوسیستمی میخواهید ETH مناسبتر است.
تفاوت شبکههای لایه دوم بیتکوین و اتریوم چیست؟ (Lightning vs L2s)
شبکه لایتنینگ بیتکوین برای پرداختهای سریع، آنی و با کارمزد بسیار پایین طراحی شده و تنها هدف آن مقیاسپذیری تراکنشهای BTC است. اما لایهدوهای اتریوم مانند Optimism، Arbitrum و Base زیرساختی برای اجرای قراردادهای هوشمند، اپلیکیشنهای غیرمتمرکز و تراکنشهای ارزان ETH هستند. بهطور خلاصه، L2 بیتکوین فقط انتقال ارزش را توسعه میدهد اما L2 اتریوم کل اکوسیستم Web3 را گسترش میدهد.
تفاوت مدل اقتصادی بیتکوین و اتریوم چیست؟ (عرضه ثابت vs عرضه پویا + EIP-1559)
بیتکوین دارای سقف عرضه ۲۱ میلیون واحد است و همین کمیابی، آن را شبیه «طلای دیجیتال» میکند. در اتریوم عرضه ثابت وجود ندارد، اما پس از اجرای EIP-1559 بخشی از کارمزدها سوزانده میشود و ETH در بسیاری از دورهها تبدیل به یک دارایی ضدتورمی (Deflationary) شده است. در نتیجه، اقتصاد بیتکوین بر پایه کمیابی و اتریوم بر پایه مصرف و سوزاندن کارمزدها تعریف میشود.
سرعت و کارمزد تراکنشها در بیتکوین و اتریوم چه تفاوتی دارند؟
بیتکوین با بلاکتایم ۱۰ دقیقه و توان پردازشی حدود ۷ تراکنش در ثانیه، برای انتقال ارزشهای بزرگ مناسب است اما کارمزد آن در دورههای پرترافیک میتواند بالا باشد. اتریوم حدود ۳۰ تراکنش در ثانیه پردازش میکند و با انتقال به PoS سرعت آن بیشتر و مصرف انرژی کمتر شده است. علاوهبر این، وجود لایهدوها باعث شده کارمزد ETH به شکل قابلتوجهی کاهش یابد.
امنیت شبکه بیتکوین بیشتر است یا اتریوم؟
شبکه بیتکوین بهدلیل استفاده از الگوریتم اثبات کار (PoW)، توزیع گسترده هشریت و قدمت طولانی، امنترین شبکه بلاکچینی جهان محسوب میشود. اتریوم بعد از مهاجرت به PoS همچنان امنیت بسیار بالایی دارد، اما مدل اجماع آن بر اعتبارسنجها و سرمایه قفلشده تکیه میکند. در مجموع، از نظر تئوریک بیتکوین امنتر است اما اتریوم نیز استانداردهای امنیتی بسیار بالایی دارد و برای اجرای قراردادهای هوشمند گزینهای مناسب است.
آیا اتریوم میتواند در آینده جای بیتکوین را بگیرد؟
اتریوم از نظر کاربرد، اکوسیستم، توسعهدهندگان فعال و استفاده در قراردادهای هوشمند از بیتکوین جلوتر است، اما از نظر ذخیره ارزش، پذیرش جهانی، حجم سرمایه نهادی و کمیابی، هنوز نمیتواند جایگزین بیتکوین شود. BTC بیشتر نقش «طلای دیجیتال» را دارد و ETH نقش «زیرساخت اقتصاد وب۳». بنابراین رقابت وجود دارد، اما هر دو جایگاههای کاملاً متفاوتی در بازار دارند.
تفاوت استفاده بیتکوین و اتریوم برای ذخیره ارزش چیست؟
بیتکوین به دلیل عرضه محدود، مقاومت شبکه و کمیابی، بهترین گزینه ذخیره ارزش در میان رمزارزها محسوب میشود و رفتار قیمتی شبیه طلا دارد. اتریوم نیز ارزشمند است اما کارکرد اصلی آن اجرا و توسعه خدمات Web3 است و قیمت آن با فعالیت شبکه و کاربری ارتباط بیشتری دارد. اگر هدف صرفاً حفظ ارزش باشد BTC مناسبتر است؛ اگر هدف مشارکت در اکوسیستم باشد ETH برتری دارد.
تفاوت مصرف انرژی بیتکوین و اتریوم چیست؟
بیتکوین با PoW انرژی زیادی مصرف میکند اما این مصرف عمدتاً از انرژیهای تجدیدپذیر و منابع مازاد برق انجام میشود. اتریوم پس از انتقال به PoS مصرف انرژی خود را بیش از ۹۹٪ کاهش داده و اکنون یکی از بهینهترین شبکههای بزرگ بلاکچین است. در نتیجه، بیتکوین امنیت را با هزینه انرژی بهدست میآورد و اتریوم پایداری زیستمحیطی را با PoS.
مقایسه بیتکوین و اتریوم از نظر پذیرش نهادی و نظارتی
بیتکوین بیشترین پذیرش نهادی را دارد و ETF اسپات آن در آمریکا تصویب شده و بهعنوان یک دارایی قانونی‌شده و قابل‌سرمایه‌گذاری شناخته میشود. اتریوم نیز ETF اسپات دارد اما هنوز از نظر نظارتی در برخی کشورها بهعنوان «Security» مورد بحث است. از نظر اعتماد نهادی، BTC پیشتاز است؛ اما از نظر کاربرد سازمانی، اتریوم نقش مهم‌تری در توسعه Web3 دارد.
منابع: Crypto | Investopedia | Bitcoin
نظرات کاربران