ارز لونا (LUNA) توکن بومی شبکه جدید ترا ۲.۰ است که پس از فروپاشی اکوسیستم قدیمی ترا در سال ۲۰۲۲ ایجاد شد و نقش اصلی آن تأمین امنیت بلاکچین، پرداخت کارمزدها و مشارکت کاربران در حاکمیت شبکه است. لونا با استفاده از مکانیزم اثبات سهام (PoS) و معماری مبتنی بر Cosmos SDK فعالیت میکند و کاربران میتوانند با استیک کردن LUNA در شبکه، هم از امنیت ترا پشتیبانی کنند و هم پاداش دریافت کنند. توجه داشته باشید که لونا با «لونا کلاسیک (LUNC)» متفاوت است و روی شبکه مستقل Terra 2.0 اجرا میشود. در ادامه این مقاله از صرافی ارز دیجیتال رمزینکس، به معرفی کامل لونا، کاربردها، تاریخچه، سازوکار و مشخصات این ارز دیجیتال میپردازیم.
معرفی ارز لونا
ارز لونا (LUNA) توکن بومی شبکه Terra 2.0 است و مانند نقش ETH در بلاکچین اتریوم، وظیفه تأمین امنیت شبکه، پرداخت هزینه تراکنشها و مشارکت کاربران در حاکمیت بلاکچین ترا را بر عهده دارد. پس از سقوط اکوسیستم قدیمی ترا، شبکه جدید بدون استیبلکوین الگوریتمی راهاندازی شد و لونا نقش کاملاً جدیدی در مدل اقتصادی و امنیتی بلاکچین ایفا میکند.
در Terra 2.0، لونا برای استیکینگ و واگذاری اعتبار (Delegation) استفاده میشود و کاربران با سپردهگذاری این توکن به ولیدیتورها، هم در امنیت شبکه سهیم میشوند و هم پاداش دریافت میکنند. علاوه بر این، لونا یک توکن حاکمیتی است؛ یعنی دارندگان آن میتوانند در رأیگیریها، پیشنهادات شبکه و تصمیمگیریهای کلان بلاکچین ترا مشارکت کنند. به دلیل این کاربردها، لونا در اغلب صرافیهای معتبر جهانی لیست شده و همچنان یکی از داراییهای فعال اکوسیستم Cosmos محسوب میشود.
لونا از کجا آمد؟ تاریخچه ارز لونا
شبکه ترا (Terra) در سال ۲۰۱۸ توسط دو کوان (Do Kwon) و دنیل شین (Daniel Shin) در شرکت Terraform Labs راهاندازی شد و هدف آن ایجاد یک اکوسیستم مالی مبتنی بر استیبلکوینهای الگوریتمی بود. لونا (LUNA) در نسخه اولیه این شبکه، نقش توکن بومی Terra 1.0 را داشت و برای حفظ پیگ (Peg) استیبلکوین UST، تأمین امنیت شبکه و مشارکت در حاکمیت مورد استفاده قرار میگرفت.
UST یک استیبلکوین الگوریتمی بدون پشتوانه فیزیکی بود که ارزش آن نه با دلار واقعی، بلکه از طریق سوزاندن یا ضرب لونا تنظیم میشد.
این مدل اقتصادی در ابتدا موفق بود و UST برای مدت طولانی قیمت ۱ دلار را حفظ کرد.
اما در ماه مه ۲۰۲۲، فشار فروش گسترده روی UST باعث شد مکانیزم الگوریتمی نتواند پیگ را حفظ کند.
با از بین رفتن توازن بین عرضه و تقاضا، UST از یک دلار جدا شد و این اتفاق یک مارپیچ مرگ (Death Spiral) ایجاد کرد:
UST بهشدت سقوط کرد، میلیونها لونا ضرب شد، قیمت لونا به صفر نزدیک شد و نهایتاً یکی از بزرگترین فروپاشیهای تاریخ کریپتو رقم خورد.
پس از این حادثه، بلاکچین ترا به دو شبکه تقسیم شد:
- Terra Classic (نسخه قدیمی آن توکن LUNC و USTC)
- Terra 2.0 (نسخه جدید آن توکن LUNA فعلی)
توکن لونا که امروز معامله میشود، توکن جدید Terra 2.0 است و هیچ ارتباط اقتصادی مستقیمی با UST یا لونا کلاسیک ندارد. این شبکه با حذف استیبلکوین الگوریتمی راهاندازی شد و نقش لونا نسبت به گذشته تغییر اساسی کرد. خرید لونا و خرید لونا کلاسیک هر ۲ در صرافی ارز دیجیتال رمزینکس با کمترین کارمزد و واریز و برداشت فوری امکان پذیر است.
ویژگیهای ارز دیجیتال لونا
در جدول زیر مهمترین ویژگی و مشخصات ارز دیجیتال لونا را میبینید:
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| نام | لونا (LUNA) |
| پلتفرم | بلاکچین Terra 2.0 |
| نوع توکن | توکن حاکمیتی (Governance) و ابزاری (Utility) |
| هدف و کاربرد | تأمین امنیت شبکه از طریق استیکینگ، پرداخت هزینه تراکنشها، و مشارکت در رأیگیری و حاکمیت شبکه ترا |
| تاریخ ایجاد | ۲۰۲۲ (پس از تقسیم Terra Classic و راهاندازی Terra 2.0) |
| بنیانگذاران نسخه اولیه ترا | دو کوان (Do Kwon) و دنیل شین (Daniel Shin) |
| معماری شبکه | مبتنی بر Cosmos SDK و الگوریتم اجماع Tendermint |
| مکانیزم اجماع | اثبات سهام (Proof of Stake) |
| شبکه مرتبط | کاملاً مستقل از Terra Classic (توکن LUNC) |
کاربردهای ارز دیجیتال لونا
ارز لونا (LUNA) در شبکه جدید Terra 2.0 چند نقش اساسی و کاملاً متفاوت از نسخه قدیمی این اکوسیستم دارد. مهمترین کاربرد لونا، تأمین امنیت شبکه از طریق استیکینگ است؛ به این معنا که کاربران میتوانند توکنهای خود را نزد ولیدیتورها سپردهگذاری کنند و در ازای مشارکت در تأیید بلاکها، پاداش دریافت کنند. لونا همچنین توکن اصلی حاکمیتی شبکه است و دارندگان آن میتوانند در تصمیمگیریهای مهم، پیشنهادها و ارتقاهای فنی رأی دهند. علاوه بر این، تمامی تراکنشها، عملیات قراردادهای هوشمند و تعاملات میانزنجیرهای روی Terra 2.0 با پرداخت کارمزد LUNA انجام میشود که این توکن را به یک دارایی کاربردی و ضروری در شبکه تبدیل میکند. لونا در پروژههای ساختهشده بر بستر Cosmos نیز نقش مهمی دارد و بهعنوان توکن پایه بسیاری از برنامههای مالی و ابزارهای زیرساختی Terra 2.0 مورد استفاده قرار میگیرد. ترکیب این کاربردها باعث شده لونا همچنان یکی از توکنهای فعال و مهم اکوسیستم Cosmos باشد. در ادامه، به برخی از امیدوارکنندهترین کاربردها و موارد استفاده ارز لونا میپردازیم و این ویژگیها را بررسی خواهیم کرد.
فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) و استیبل کوین
در نسخه جدید اکوسیستم ترا، لونا همچنان یکی از ارکان اصلی فعالیتهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) به شمار میرود، اما دیگر نقش قبلی در پشتیبانی از استیبلکوینهای الگوریتمی را ندارد. پس از سقوط UST، شبکه Terra 2.0 بدون استیبلکوین راهاندازی شد و تمرکز آن بر توسعه زیرساختهایی است که پروژههای دیفای بتوانند بر پایه Cosmos SDK و معماری ماژولار بلاکچین ترا فعالیت کنند. در این ساختار، لونا بهعنوان توکن پایه شبکه، برای پرداخت کارمزدها، انجام تراکنشها و تأمین امنیت برنامههای مالی غیرمتمرکز استفاده میشود. بسیاری از پروتکلهای جدید و برنامههای در حال توسعه بر بستر Cosmos و ترا، از لونا بهعنوان دارایی کاربردی اصلی بهره میبرند. همچنین، کاربران میتوانند با استیککردن لونا، در امنیت و پایداری پلتفرمهای دیفای نقش داشته باشند و در عین حال از پاداشهای شبکه بهرهمند شوند. به این ترتیب، لونا در Terra 2.0 همچنان جایگاه مهمی در اقتصاد دیفای دارد، اما بدون مدل پرریسک استیبلکوین الگوریتمی گذشته.
مبادلات برون مرزی و حواله
شبکه ترا (Terra 2.0) به دلیل استفاده از معماری ماژولار Cosmos و الگوریتم اجماع سریع Tendermint، ظرفیت انجام تراکنشهای بینالمللی با سرعت بالا و کارمزد کم را فراهم میکند. در این ساختار، ارز لونا (LUNA) بهعنوان دارایی پایه شبکه نقش مهمی در انتقال ارزش ایفا میکند و کاربران میتوانند از آن برای جابهجایی داراییها بین کیف پولها و پلتفرمهای مختلف استفاده کنند. هرچند Terra 2.0 دیگر استیبلکوین الگوریتمی مانند UST ندارد، اما همچنان زیرساختی مناسب برای پروژههای پرداخت و انتقال ارزش محسوب میشود و با اتصال به اکوسیستم Cosmos از طریق IBC، امکان جابهجایی داراییها میان شبکههای مختلف را بسیار سریعتر و ارزانتر از سیستمهای سنتی بانکی انجام میدهد. این ویژگیها ترا را به گزینهای قابلاتکا برای برنامههای مالی و پروژههایی تبدیل میکند که به سرعت، مقیاسپذیری و کاهش هزینههای تسویه اهمیت میدهند.
NFT و مالکیت دارایی دیجیتال
شبکه ترا ۲.۰ همچنان زیرساخت مناسبی برای ایجاد و مدیریت توکنهای غیرقابلتعویض (NFT) فراهم میکند و لونا (LUNA) بهعنوان توکن اصلی این شبکه نقش مهمی در تعامل کاربران با پروژههای NFT دارد. در این ساختار، لونا برای پرداخت کارمزد ساخت، انتقال و معامله NFTها استفاده میشود و به همین دلیل دارایی پایه بسیاری از بازارهای NFT و برنامههای خلاقانه ساختهشده بر بستر ترا به شمار میآید. توسعهدهندگان بلاکچین میتوانند با استفاده از ابزارهای مبتنی بر Cosmos SDK و استانداردهای NFT سازگار با ترا، مجموعههای هنری، آیتمهای بازی و داراییهای دیجیتال منحصر به فرد ایجاد کنند. علاوه بر این، اتصال Terra 2.0 به شبکههای سازگار با IBC امکان انتقال و معامله NFTها در اکوسیستم گستردهتری از بلاکچینهای Cosmos را فراهم میکند. به این ترتیب، لونا بهصورت غیرمستقیم نقش مهمی در اقتصاد NFTهای شبکه ترا دارد و برای کارمزدها و تعاملات اصلی این حوزه به کار گرفته میشود.
پایداری و تاثیرات زیست محیطی
شبکه ترا ۲.۰ از همان ابتدا با رویکردی سازگار با محیطزیست طراحی شد، زیرا این شبکه برخلاف بلاکچینهایی مانند بیتکوین از مدل استخراج (Mining) استفاده نمیکند و بر پایه الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) فعالیت دارد. در این ساختار، امنیت شبکه از طریق استیکینگ لونا و مشارکت ولیدیتورها تأمین میشود؛ رویکردی که بهطور قابلتوجهی مصرف انرژی را کاهش میدهد و ردپای کربنی بسیار پایینتری نسبت به شبکههای مبتنی بر اثبات کار ایجاد میکند. استفاده از Cosmos SDK و الگوریتم اجماع Tendermint نیز به کارایی بیشتر ترا و مدیریت بهینه منابع کمک میکند. به همین دلیل Terra 2.0 در میان بلاکچینهای نوین، یکی از گزینههای کممصرفتر و سازگارتر با محیطزیست محسوب میشود و میتواند بستری مناسب برای پروژههایی باشد که به پایداری و کاهش اثرات زیستمحیطی اهمیت میدهند.
سایر کاربردهای ارز لونا
| کاربرد | توضیح |
| اقتصاد داخلی شبکه ترا | لونا نقش هسته اقتصادی Terra 2.0 را دارد و برای پرداخت پاداش ولیدیتورها، مدیریت تورم و تنظیم عرضه شبکه استفاده میشود. |
| کاربرد میانزنجیرهای (IBC) | بهدلیل اتصال کامل Terra 2.0 به IBC، لونا قابلیت انتقال بین شبکههای مختلف اکوسیستم Cosmos را دارد و در پروتکلهای دیفای چندزنجیرهای استفاده میشود. |
| پرداخت گس و اجرای قراردادهای هوشمند | تمامی تراکنشها، قراردادهای هوشمند و تعامل با dAppها روی ترا با کارمزد لونا انجام میشود و عملاً سوخت اصلی شبکه است. |
| تقویت امنیت اقتصادی شبکه | ارزش بازار لونا و مقدار استیکشده آن از حملات اقتصادی، سانسور و حملات بلندمدت (Long-range) در مدل اثبات سهام جلوگیری میکند. |
| مشوق توسعهدهندگان و رشد اکوسیستم | بخشهایی از توکنومیک لونا برای حمایت مالی از پروژهها و توسعهدهندگان اختصاص یافته و باعث رشد برنامههای جدید بر بستر Terra 2.0 میشود. |
جمعبندی
ارز لونا (LUNA) توکن اصلی شبکه Terra 2.0 است و پس از بازسازی این اکوسیستم، نقش آن بهعنوان ستون اصلی امنیت، کارمزد و اقتصاد داخلی شبکه اهمیت بیشتری پیدا کرده است. لونا علاوه بر تأمین امنیت با مدل اثبات سهام (PoS)، برای پرداخت هزینه تراکنشها، اجرای قراردادهای هوشمند و تعامل با برنامههای غیرمتمرکز استفاده میشود. اتصال Terra 2.0 به اکوسیستم Cosmos و پشتیبانی کامل از پروتکل IBC نیز باعث شده لونا قابلیت جابهجایی میانزنجیرهای داشته باشد و در پروژههای دیفای چندشبکهای مورد استفاده قرار گیرد. همچنین لونا همچنان توکن حاکمیتی شبکه است و کاربران میتوانند از طریق استیکینگ در تصمیمات مربوط به آینده لونا مشارکت کنند. با توجه به بازسازی شبکه و تلاش برای توسعه دوباره اکوسیستم، لونا همچنان یکی از داراییهای مهم در بلاکچینهای مبتنی بر Cosmos محسوب میشود و میتواند در آینده نقش پررنگی در اپلیکیشنهای مالی و کاربردی ایفا کند.
سوالات متداول
تفاوت لونا (LUNA) با لونا کلاسیک (LUNC) چیست؟
لونا توکن جدید شبکه Terra 2.0 است و هیچ ارتباط اقتصادی با UST یا شبکه قدیمی ندارد. لونا کلاسیک توکن Terra Classic است و همچنان به USTC گره خورده است. دو شبکه، دو بلاکچین و دو اقتصاد کاملاً جداگانه دارند.
آیا لونا همچنان از استیبلکوین الگوریتمی پشتیبانی میکند؟
خیر. Terra 2.0 بدون استیبلکوین الگوریتمی راهاندازی شد و لونا دیگر نقشی در حفظ قیمت UST ندارد. نقش امروز لونا امنیت شبکه، کارمزد و حاکمیت است.
آیا لونا هنوز هم ریسک دارد؟
بله. بزرگترین ریسکهای لونا شامل پروندههای حقوقی دو کوان، کاهش نقدینگی نسبت به نسخه قدیمی و وابستگی شدید آن به فعالیت توسعهدهندگان Terra 2.0 است. این رمزارز برای افراد ریسکپذیر مناسبتر است.
آیا لونا برای سرمایهگذاری بلندمدت مناسب است؟
لونا میتواند برای کاربران آشنا به اکوسیستم Cosmos گزینهای مناسب باشد، اما به دلیل سابقه سقوط UST و حجم بازار کمتر، یک دارایی پرریسک محسوب میشود. تصمیم نهایی باید براساس تحمل ریسک کاربر باشد.
وضعیت فعلی شبکه Terra 2.0 چگونه است؟
Terra 2.0 فعال است، ولیدیتورها مشغول تأیید بلاکها هستند و برنامههای جدیدی بر پایه Cosmos SDK در حال توسعهاند. با این حال فعالیت شبکه نسبت به دوران اوج Terra 1.0 کمتر است.
سرعت و کارایی شبکه لونا چگونه است؟
به دلیل استفاده از Tendermint و Cosmos SDK، ترا دارای زمان نهاییسازی چندثانیهای و کارمزد بسیار کم است. این ویژگی آن را برای برنامههای مالی و انتقال ارزش مناسب میکند.
چه ارزهایی مشابه لونا هستند؟
ارزهای مشابه از نظر معماری و کاربرد شامل ATOM، OSMO، INJ، JUNO و AKT هستند. این ارزها نیز در اکوسیستم Cosmos فعالیت میکنند و ساختاری مشابه Terra 2.0 دارند.
لونا چگونه امنیت شبکه را تأمین میکند؟
با مدل اثبات سهام (PoS). کاربران لونا را استیک میکنند، ولیدیتورها بلاکها را تأیید میکنند و در مقابل پاداش دریافت میشود. هرچه لونا بیشتری استیک شود، امنیت شبکه بالاتر میرود.
آیا میتوان لونا را با کارمزد کم جابهجا کرد؟
بله. ترا ۲.۰ یکی از بلاکچینهای کمهزینه است و انتقال LUNA معمولاً با کارمزدی کمتر از چند سنت انجام میشود.
منابع: cointelegraph | dbinvesting
نظرات کاربران