هر آنچه باید درباره ارز ورمهول بدانید

دنیای بلاک‌چین روز به روز پیچیده‌تر می‌شود و تقریبا هر هفته شاهد راه‌اندازی یک بلاک‌چین جدید هستیم. این امر باعث شده است که نقدینگی (Liquidity) در سراسر این بلاکچین‌ها (Chains) به بخش‌های جداگانه تقسیم شود. کاربران برای دسترسی به فرصت‌های مختلف، دارایی‌های خود را در بلاکچین‌های گوناگون ذخیره می‌کنند. با این حال، برای تسهیل رشد اکوسیستم، انتقال روان نقدینگی بین این بلاکچین‌ها ضروری است. در اینجا پروتکل‌های قابلیت همکاری (Interoperability Protocols) وارد می‌شوند تا با ایجاد پل ارتباطی بین بلاکچین‌ها، نقدینگی را منتقل کرده و تجربه کاربری را در پیمایش صدها بلاک‌چین موجود، بهبود بخشند. ارز ورمهول (Wormhole) یکی از پروتکل‌های پیشرو در زمینه اتصال بلاک‌چین‌ها است.

ارز ورمهول چیست؟

هر زیرساخت بلاکچینی برای ایجاد یک سیستم مالی نیاز به توکن بومی دارد. ارز W توکن بومی پروتکل ورمهول است که برای تامین امنیت و کارایی پل ارتباطی بین بلاکچینی (cross-chain bridge) استفاده می‌شود. ارز W نقش‌های متعددی در اکوسیستم ورمهول ایفا می‌کند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

• حاکمیت: دارندگان ارز W می‌توانند در مورد آینده پروتکل ورمهول از طریق رأی‌گیری و پیشنهاد تغییرات، تصمیم‌گیری کنند.
• کارمزد: برای انتقال دارایی‌های دیجیتال بین شبکه‌های مختلف از طریق ورمهول، کارمزد اندکی دریافت می‌شود که به دارندگان ارز ورمهول تعلق می‌گیرد.
• جذب نقدینگی: ارز دیجیتال برای تشویق کاربران به تامین نقدینگی در استخرهای نقدینگی (liquidity pools) و کسب سود از طریق کارمزد معاملات استفاده می‌شود.
• انگیزش: ارز W برای پاداش دادن به کاربران به دلیل مشارکت در فعالیت‌های مختلف مانند تأمین امنیت شبکه و گزارش‌دهی اشکالات استفاده می‌شود.

توکنومیکس ارز ورمهول

طبق برنامه‌های اعلام‌شده توسط تیم توسعه‌دهنده، ارز W حداکثر عرضه ۱۰ میلیارد توکن خواهد داشت که با عرضه اولیه ۱/۸ میلیارد توکن یا ۱۸ درصد از کل عرضه آغاز می‌شود. از ۱۸ درصدی که در رویداد ایجاد توکن (TGE) عرضه شدند، موارد زیر را شامل می‌شود:

• جامعه و راه‌اندازی (۱۱٪): این سهم شامل ایردراپ توکن و فعالیت‌های مرتبط مانند ایجاد بازار و مدیریت نقدینگی می‌شود.
• اکوسیستم و مشوق‌های اولیه (۵٪): این توکن‌ها به مشارکت‌کنندگان استراتژیک در اکوسیستم ارز ورمهول از جمله سازمان‌ها، جامعه توسعه‌دهنده‌ها و مشارکت‌کنندگان استراتژیک اختصاص می‌یابد.
• خزانه‌داری بنیاد (۲٪): این بخش برای هدایت نوآوری‌های آینده برای توسعه پروتکل، از جمله تحقیق، کمک‌های مالی و سایر برنامه‌های مرتبط اختصاص دارد.

۸۲ درصد باقی‌مانده از عرضه توکن مطابق با برنامه انتشار توکن بازگشایی می‌شود. طبق این برنامه، توکن‌ها در طول چهار سال آینده پس از TGE بازگشایی می‌شوند و در پایان چهار سال کل عرضه توکن به طور کامل بازگشایی می‌شود.

ارز ورمهول چگونه کار می‌کند؟

در هسته اصلی، ارز ورمهول توسط شبکه‌ای همتا به همتا (Peer-to-Peer) متشکل از نودهای نگهبان (Guardian Nodes) تامین می‌شود. این نودها پیام‌هایی را که از طریق ورمهول عبور می‌کنند، امضا و تایید می‌کنند.

پیام‌هایی که به قرارداد اصلی (Core Contract) نوشته می‌شوند توسط این شبکه از نگهبانان دریافت می‌شوند. اگر اکثریت قریب به اتفاق، یا ۱۳ نود از ۱۹ نود، پیام یکسانی را امضا کنند، آن پیام معتبر تلقی می‌شود. این پیام‌های امضا شده به عنوان تاییدیه‌های اقدام تایید شده (Verified Action Approvals – VAAs) شناخته می‌شوند و سپس از طریق شبکه رله (Relayer Network) به پروتکل مقصد خود منتقل می‌شوند.

در معماری ورمهول، رله‌ها (Relayers) قادر به تغییر VAA در حین رله شدن نیستند و از این رو بر امنیت اکوسیستم تأثیر نمی‌گذارند. پس از تحویل VAA، پروتکل مقصد امضاهای پیام را برای تأیید صحت آن بررسی می‌کند و بدین ترتیب انتقال کامل می‌شود و جریان پیام تأیید می‌شود.

آشنایی با اکوسیستم ارز دیجیتال ورمهول

فراتر از پیام‌رسانی بین بلاکچینی، ارز ورمهول مجموعه‌ای از محصولات مرتبط دیگر را نیز برای تکمیل خدمات اصلی خود توسعه و نگهداری می‌کند. این موارد شامل موارد زیر است:

Wormhole ZK

هدف این پروژه ادغام اثبات‌های دانش صفر (Zero-Knowledge Proofs) در پروتکل اصلی ورمهول برای بهبود فرضیات اعتمادی پروتکل است. این امر به دنبال امکان تأیید بدون نیاز به مجوز پیام‌ها، ادغام‌ها، قابلیت ترکیب و انعطاف‌پذیری بیشتر برای برنامه‌هایی است که فناوری‌های ورمهول را ایجاد و ادغام می‌کنند.

Wormhole Queries

این ابزار امکان تحقیق در داده‌های بلاک‌چین به صورت درخواستی را فراهم می‌کند و به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا به سرعت و با کمترین هزینه به داده‌های بلاکچینی دسترسی پیدا کنند.

Wormhole Gateway

این ابزار یک اپلیکیشن مبتنی بر Cosmos بوده که برای اتصال نقدینگی در اکوسیستم Cosmos به اتریوم و فراتر از آن طراحی شده است.

Wormhole Connect

این ابزار به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا با استفاده از چند خط کد، بریج کردن یا پل زدن توکن‌های پیچیده یا محلی را به طور مستقیم در برنامه خود ادغام کنند.

انتقالات توکن‌های محلی

این سرویس یک چارچوب منبع باز است که به هر توکنی اجازه می‌دهد تا به طور طبیعی چند بلاکچین‌ای شود؛ یعنی در چند بلاکچین پشتیبانی شود. درنتیجه انتقالات داخلی بدون دردسر را در تمام بلاکچین‌های پشتیبانی‌شده بدون نیاز به استخرهای نقدینگی امکان‌پذیر می‌کند و در عین حال یک وضعیت توکن کاملاً همگام را در تمام بلاکچین‌ها حفظ می‌کند.

مقایسه ارز ورمهول با رقبا

ارز ورمهول تنها راه‌حل موجود برای انتقال دارایی بین بلاک‌چین‌های مختلف نیست. چندین پل رقیب مانند Polkadot IBC و Cosmos IBC نیز وجود دارند که هر کدام مجموعه‌ای از نقاط قوت و ضعف را ارائه می‌دهند. در اینجا مقایسه‌ای کوتاه بین Wormhole و این دو رقیب آورده شده است:

• Polkadot IBC: بریج IBC یک پروتکل ارتباطی درون بلاکچین‌ای است که به پاراچین‌های پولکادات امکان برقراری ارتباط با بلاکچین رله Polkadot و یکدیگر را می‌دهد. IBC راه‌حلی بسیار امن و یکپارچه در نظر گرفته می‌شود، زیرا مستقیماً در طراحی Polkadot ادغام شده است. با این حال، IBC در حال حاضر محدود به اکوسیستم Polkadot است و از سایر بلاک‌چین‌های محبوب پشتیبانی نمی‌کند.
• Cosmos IBC: این بریج یک پروتکل ارتباطی بین بلاکچینی است که امکان انتقال دارایی و داده‌ها را بین بلاک‌چین‌های مستقل ساخته‌شده با Cosmos SDK فراهم می‌کند. IBC شباهت‌هایی به Wormhole دارد و از نظر قابلیت همکاری بسیار انعطاف‌پذیر است. با این حال، امنیت IBC ممکن است به پیکربندی خاص هر بلاک‌چین متصل بستگی داشته باشد و راه‌اندازی پل‌های IBC پیچیده‌تر از Wormhole است.

در نهایت، انتخاب بین Wormhole و سایر بریج‌های رقیب به نیازهای خاص شما بستگی دارد. اگر به دنبال راه‌حلی با امنیت بالا و یکپارچه‌سازی قوی در اکوسیستم Polkadot هستید، پولکادات IBC راه‌حل مناسبی است. اما اگر به قابلیت همکاری گسترده‌تر و راه‌اندازی آسان‌تر نیاز دارید، Wormhole احتمالا انتخاب بهتری باشد.

جمع‌بندی

امروزه، اکوسیستم ارز ورمهول (Wormhole) به بیش از ۲۰۰ اپلیکیشن غیرمتمرکز (dApp) در سراسر ۲۹ بلاکچینی که توسط ورمهول پشتیبانی می‌شوند، گسترش یافته است. این پروتکل از زمان آغاز به کار خود بیش از ۱ میلیارد پیام بین بلاکچینی را پردازش کرده است و همچنان روزانه بیش از ۱۲۵ هزار پیام را پردازش کرده که به طور متوسط ۳۳ میلیون دلار را در سراسر بلاکچین‌ها جابه‌جا می‌کند. ارز ورمهول به‌عنوان توکن بومی در این اکوسیستم، هنوز فرصت‌های رشد زیادی دارد و یکی از مهم‌ترین ارزهای حوزه دیفای محسوب می‌شود. در این مقاله با پروتکل و ارز دیجیتال ورمهول آشنا شدیم و کاربردهای آن را بررسی کردیم.

سوال‌های متداول

منابع: coinmarketcap | btcc | wormhole