اوراکل چیست؟ انواع و کاربرد  oracle در بلاک چین

در دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال، اوراکل‌ها نقش مهمی را در اتصال داده‌های خارج از بلاکچین به قراردادهای هوشمند ایفا می‌کنند. بلاکچین‌ها به طور طبیعی به داده‌های خارجی دسترسی ندارند و بدون اوراکل، قراردادهای هوشمند نمی‌توانند از داده‌های واقعی مثل قیمت ارزهای دیجیتال، نتایج مسابقات یا اطلاعات آب‌وهوا استفاده کنند.

اوراکل‌ها با ارائه این داده‌ها، امکان اجرای دقیق قراردادهای هوشمند بر اساس شرایط مشخص شده را فراهم می‌کنند. به عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند برای بیمه محصولات کشاورزی می‌تواند از اوراکل برای دریافت داده‌های آب‌وهوایی استفاده کرده و در صورت بارش شدید باران، به‌طور خودکار پرداخت بیمه را انجام دهد. در ادامه این مقاله در مورد انواع اوراکل ها و کاربردهای آن‌ها بیشتر صحبت خواهیم کرد، پس با ما همراه باشید.

اوراکل چیست و چگونه کار می‌کند؟

اوراکل‌ها به‌عنوان واسطه‌هایی بین بلاک‌چین و دنیای واقعی عمل می‌کنند و اطلاعات و داده‌های خارج از شبکه را به قراردادهای هوشمند منتقل می‌کنند. این ابزارها با جمع‌آوری داده‌های معتبر از منابع مختلف و ارسال آن‌ها به بلاک‌چین، امکان واکنش به شرایط متغیر دنیای واقعی را فراهم می‌آورند. به‌طور کلی، اوراکل‌ها اطلاعات را به دو صورت ورودی و خروجی مدیریت می‌کنند. اوراکل‌های ورودی داده‌های خارجی را به بلاک‌چین منتقل کرده و اوراکل‌های خروجی اطلاعات موجود در بلاک‌چین را به دنیای واقعی ارسال می‌کنند. این فرآیند به قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهد تا به‌طور خودکار و بدون نیاز به واسطه‌های انسانی، تصمیم‌گیری کنند و اجرا شوند. در نتیجه، اوراکل‌ها به ایجاد کاربردهای متنوع و پیشرفته در بلاک‌چین کمک می‌کنند و به افزایش قابلیت‌های این فناوری می‌افزایند.

کاربردهای اوراکل در بلاکچین

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای اوراکل در بازار ارزهای دیجیتال، استفاده از آن در قراردادهای هوشمند برای تعیین قیمت دارایی‌ها است. بسیاری از پروژه‌های دیفای از اوراکل‌ها برای دریافت قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند.

برای مثال، پروتکل‌های وام‌دهی مانند Aave از اوراکل برای دریافت قیمت دارایی‌ها به‌منظور تعیین میزان وام و وثیقه موردنیاز استفاده می‌کنند. همچنین، در صرافی‌های غیرمتمرکز مانند Uniswap، اوراکل‌ها نقش حیاتی در تعیین قیمت لحظه‌ای توکن‌ها ایفا می‌کنند.

انواع اوراکل در بلاکچین

انواع مختلفی از اوراکل‌ها وجود دارد که بسته به نوع داده‌هایی که ارائه می‌دهند و نحوه عملکردشان، دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌ها شامل اوراکل‌های ورودی و خروجی، متمرکز و غیرمتمرکز، نرم‌افزاری و سخت‌افزاری هستند. هر نوع اوراکل ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارد.

اوراکل‌های ورودی

اوراکل‌های ورودی به داده‌های دنیای خارج از بلاک‌چین دسترسی دارند و آن‌ها را به شبکه بلاک‌چین منتقل می‌کنند. این داده‌ها می‌توانند شامل اطلاعات بازار، اخبار، وضعیت آب و هوا و سایر داده‌های واقعی باشند که قراردادهای هوشمند برای اجرا به آن‌ها نیاز دارند. این اوراکل‌ها نقش حیاتی در فعال‌سازی و اجرای قراردادهای هوشمند ایفا می‌کنند.

اوراکل‌های خروجی

برخلاف اوراکل‌های ورودی، اوراکل‌های خروجی به بلاک‌چین اجازه می‌دهند تا اطلاعات و داده‌های داخل شبکه را به خارج منتقل کنند. این داده‌ها می‌توانند شامل نتایج اجرای قراردادهای هوشمند یا اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها باشند. به این ترتیب، اوراکل‌های خروجی به ایجاد ارتباطات دوطرفه بین بلاک‌چین و دنیای واقعی کمک می‌کنند.

اوراکل‌های متمرکز

اوراکل‌های متمرکز توسط یک نهاد یا سازمان خاص کنترل می‌شوند. این نوع اوراکل‌ها معمولاً به دلیل سادگی و سرعت در ارائه داده‌ها انتخاب می‌شوند، اما معایبی نیز دارند. از آن‌جا که یک نهاد واحد کنترل آن‌ها را در دست دارد، در صورت بروز خطا یا حمله سایبری، امکان به خطر افتادن داده‌ها و عدم صحت آن‌ها وجود دارد.

اوراکل‌های غیرمتمرکز

اوراکل‌های غیرمتمرکز به مجموعه‌ای از نهادها یا سرورها متکی هستند که به طور همزمان اطلاعات را جمع‌آوری و پردازش می‌کنند. این نوع اوراکل‌ها به دلیل توزیع داده‌ها و اعتبارسنجی اطلاعات توسط چندین منبع، از امنیت و دقت بیشتری برخوردارند. اوراکل‌های غیرمتمرکز می‌توانند به کاهش ریسک‌های مربوط به متمرکز بودن داده‌ها کمک کنند.

اوراکل‌های نرم‌افزاری

اوراکل‌های نرم‌افزاری از طریق APIها و سرویس‌های وب، داده‌های مورد نیاز را جمع‌آوری و به بلاک‌چین ارسال می‌کنند. این نوع اوراکل‌ها می‌توانند به سادگی اطلاعات را از منابع مختلف استخراج کنند و به قراردادهای هوشمند ارائه دهند. اوراکل‌های نرم‌افزاری معمولاً به عنوان یکی از متداول‌ترین انواع اوراکل‌ها در بلاک‌چین شناخته می‌شوند.

اوراکل‌های سخت‌افزاری

اوراکل‌های سخت‌افزاری به ابزارها و دستگاه‌های فیزیکی متکی هستند که می‌توانند داده‌های دنیای واقعی را به بلاک‌چین منتقل کنند. این اوراکل‌ها معمولاً در کاربردهای خاصی مانند ردیابی کالاها، حسگرهای محیطی و دستگاه‌های اینترنت اشیا (IoT) استفاده می‌شوند. اوراکل‌های سخت‌افزاری به دلیل دقت و قابلیت اطمینان خود در جمع‌آوری داده‌ها، می‌توانند در بسیاری از صنایع مفید واقع شوند.

مزایای استفاده از اوراکل

استفاده از اوراکل‌ها در بلاک‌چین به دلایل مختلف مزایای قابل توجهی دارد. اولین مزیت، افزایش دقت و صحت داده‌ها است. اوراکل‌ها با جمع‌آوری اطلاعات از منابع معتبر و انتقال آن‌ها به بلاک‌چین، اطمینان حاصل می‌کنند که قراردادهای هوشمند بر اساس داده‌های صحیح اجرا می‌شوند. این به کاهش احتمال بروز خطا در اجرای قراردادها کمک می‌کند.

دومین مزیت، تسهیل دسترسی به اطلاعات معتبر از دنیای واقعی است. اوراکل‌ها به قراردادهای هوشمند این امکان را می‌دهند که به اطلاعاتی مانند قیمت‌های بازار، وضعیت آب و هوا یا نتایج رویدادهای ورزشی دسترسی پیدا کنند. این دسترسی به اطلاعات واقعی، توانایی قراردادها را در واکنش به تغییرات و تصمیم‌گیری‌های بهتر افزایش می‌دهد.

سومین مزیت، افزایش کارایی و سرعت اجرا است. با استفاده از اوراکل‌ها، فرآیندهای مربوط به جمع‌آوری و انتقال داده‌ها به‌طور خودکار انجام می‌شود، که به کاهش زمان و هزینه‌های مربوط به این عملیات کمک می‌کند. این خودکارسازی باعث می‌شود که قراردادهای هوشمند سریع‌تر و با هزینه کمتری اجرا شوند.

علاوه بر این، اوراکل‌ها به توسعه سیستم‌های غیرمتمرکز در زمینه‌های مختلف کمک می‌کنند. این ابزارها امکان ایجاد ارتباطات موثرتر بین بلاک‌چین و محیط‌های خارجی را فراهم می‌آورند، که می‌تواند منجر به گسترش کاربردهای بلاک‌چین در صنایع مختلف مانند مالی، بیمه، زنجیره تأمین و اینترنت اشیا شود.

در نهایت، اوراکل‌ها به افزایش امنیت و مقاومت در برابر حملات سایبری کمک می‌کنند. با استفاده از شبکه‌های غیرمتمرکز و اعتبارسنجی اطلاعات توسط چندین نهاد، اوراکل‌ها می‌توانند از داده‌ها و قراردادهای هوشمند در برابر تهدیدات خارجی محافظت کنند. به این ترتیب، استفاده از اوراکل‌ها به‌طور کلی به بهبود عملکرد بلاک‌چین و قابلیت‌های آن در پاسخ به نیازهای متغیر کاربران و بازارها کمک می‌کند.

معایب استفاده از اوراکل

استفاده از اوراکل‌ها در بلاک‌چین با وجود مزایای قابل توجه، معایبی نیز به همراه دارد که باید مورد توجه قرار گیرند. یکی از مهم‌ترین معایب، وابستگی به صحت داده‌های ورودی است. اگر داده‌های جمع‌آوری‌شده نادرست یا غیر معتبر باشند، ممکن است قراردادهای هوشمند به اشتباه اجرا شوند و منجر به ضرر مالی برای کاربران شوند. این موضوع می‌تواند به‌ویژه در مواردی که داده‌ها از منابع غیرمعتبر یا تحت نظارت نهادهای متمرکز به دست می‌آیند، به خطر بیفتد.

علاوه بر این، اوراکل‌ها ممکن است با نقص در دسترسی به داده‌ها مواجه شوند. مشکلات شبکه، ناپایداری منابع داده یا خرابی سیستم‌ها می‌توانند باعث ایجاد وقفه در دسترسی به اطلاعات شوند، که این می‌تواند بر عملکرد قراردادهای هوشمند تأثیر منفی بگذارد.

دیگر معایب، ریسک‌های امنیتی مربوط به انتقال داده‌ها است. اوراکل‌ها ممکن است در معرض حملات سایبری قرار بگیرند که می‌تواند منجر به سرقت یا دستکاری داده‌ها شود. به‌ویژه اوراکل‌های متمرکز، به دلیل وجود یک نهاد واحد برای مدیریت داده‌ها، ممکن است هدف جذابی برای هکرها باشند.

همچنین، پیچیدگی در پیاده‌سازی و مدیریت اوراکل‌ها یکی دیگر از چالش‌هاست. طراحی و راه‌اندازی اوراکل‌های غیرمتمرکز می‌تواند به منابع و تخصص‌های بیشتری نیاز داشته باشد و در برخی موارد، این فرآیند ممکن است زمان‌بر و پرهزینه باشد.

در نهایت، هزینه‌های بالای نگهداری و نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم در مورد اوراکل‌های سخت‌افزاری وجود دارد. این اوراکل‌ها ممکن است به تجهیزات فیزیکی نیاز داشته باشند که خود به نگهداری و هزینه‌های اضافی منجر می‌شود. همچنین، برخی از این دستگاه‌ها ممکن است تنها در مکان‌های خاصی قابل استفاده باشند که این موضوع می‌تواند به محدودیت‌های جغرافیایی منجر شود. به‌طور کلی، معایب اوراکل‌ها نشان می‌دهد که باید در طراحی و استفاده از آن‌ها دقت و توجه لازم را به کار برد.

چگونه امنیت اوراکل را حفظ کنیم؟

حفظ امنیت اوراکل‌ها در بلاک‌چین یکی از چالش‌های مهم در این فناوری به شمار می‌رود. برای کاهش خطرات و تهدیدات امنیتی، اقدامات زیر می‌تواند مؤثر باشد:

استفاده از اوراکل‌های غیرمتمرکز
اوراکل‌های غیرمتمرکز به‌جای وابستگی به یک منبع واحد، از چندین نهاد برای جمع‌آوری و تأیید داده‌ها استفاده می‌کنند. این کار ریسک‌های مرتبط با هک و دستکاری داده‌ها را کاهش می‌دهد.

اعتبارسنجی داده‌ها
پیش از استفاده از داده‌های ارائه‌شده توسط اوراکل، باید از صحت و اعتبار آن‌ها اطمینان حاصل شود. استفاده از چندین منبع برای تأیید داده‌ها می‌تواند به این مهم کمک کند.

تست‌های امنیتی منظم
انجام تست‌های امنیتی و ارزیابی‌های دوره‌ای می‌تواند به شناسایی نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌های اوراکل کمک کند. این کار باید به‌طور منظم و قبل از هر گونه تغییر در سیستم انجام شود.

استفاده از پروتکل‌های رمزنگاری
به‌کارگیری پروتکل‌های رمزنگاری برای انتقال داده‌ها می‌تواند از سرقت اطلاعات و دسترسی غیرمجاز به داده‌ها جلوگیری کند. این پروتکل‌ها می‌توانند شامل رمزنگاری انتها به انتها (end-to-end) و امضای دیجیتال باشند.

پیکربندی امنیتی مناسب
تنظیمات امنیتی اوراکل باید به‌دقت پیکربندی شود تا از دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری شود. این شامل استفاده از فایروال‌ها، احراز هویت چندعاملی و محدود کردن دسترسی به داده‌ها می‌شود.

آموزش و آگاهی
ارتقاء آگاهی کاربران و توسعه‌دهندگان در مورد تهدیدات امنیتی و بهترین شیوه‌های محافظت از اطلاعات می‌تواند به بهبود امنیت اوراکل کمک کند.

نظارت مستمر
نظارت مستمر بر عملکرد اوراکل و تحلیل داده‌ها به‌طور پیوسته می‌تواند به شناسایی رفتارهای مشکوک و تهدیدات بالقوه کمک کند.

با اتخاذ این تدابیر، می‌توان امنیت اوراکل‌ها را به‌طرز قابل توجهی افزایش داد و از آسیب‌پذیری‌های احتمالی در برابر تهدیدات سایبری جلوگیری کرد.

معرفی بهترین پروژه‌های اوراکل در بلاک‌چین

پروژه‌های اوراکل در بلاک‌چین به‌عنوان پل ارتباطی بین داده‌های دنیای واقعی و قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند. در ادامه به معرفی برخی از بهترین پروژه‌های اوراکل که در حال حاضر در بازار فعال هستند، می‌پردازیم.

Chainlink
Chainlink یکی از شناخته‌شده‌ترین و موفق‌ترین پروژه‌های اوراکل در بلاک‌چین است. این شبکه به‌طور ویژه برای ارائه داده‌های قابل اعتماد به قراردادهای هوشمند طراحی شده است. Chainlink با استفاده از اوراکل‌های غیرمتمرکز، امکان جمع‌آوری اطلاعات از منابع مختلف و تأیید صحت آن‌ها را فراهم می‌کند. این پروژه به‌ویژه در زمینه تأمین داده‌های مالی و قیمت‌گذاری دارایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

Band Protocol
Band Protocol یک پلتفرم اوراکل غیرمتمرکز است که به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا به‌راحتی داده‌های دنیای واقعی را به قراردادهای هوشمند خود اضافه کنند. این پروژه بر روی بلاک‌چین‌های مختلف قابل اجرا است و به‌عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیر برای تأمین داده‌ها شناخته می‌شود. Band Protocol همچنین از سیستم اعتبارسنجی داده‌ها برای اطمینان از صحت اطلاعات استفاده می‌کند.

API3
API3 یکی دیگر از پروژه‌های نوآورانه در حوزه اوراکل است که به‌دنبال ایجاد اوراکل‌های غیرمتمرکز و قابل اعتماد برای دسترسی به APIها و داده‌های دنیای واقعی است. API3 با هدف تسهیل ارتباط بین APIهای موجود و قراردادهای هوشمند، به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که به‌راحتی اطلاعات مورد نیاز خود را به بلاک‌چین‌ها متصل کنند.

Tellor
Tellor یک اوراکل غیرمتمرکز است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا داده‌های مالی و قیمت‌ها را به‌صورت امن و قابل اعتماد به قراردادهای هوشمند ارسال کنند. این پروژه به‌واسطه سیستم پیشنهادی و اعتبارسنجی، به تأمین داده‌های دقیق و غیرقابل نفوذ کمک می‌کند. Tellor به‌خصوص در صنایع مالی و رمزنگاری مورد توجه قرار دارد.

DIA (Decentralized Information Asset)
DIA یک پلتفرم اوراکل غیرمتمرکز است که با هدف جمع‌آوری و تأمین داده‌های مالی به قراردادهای هوشمند طراحی شده است. این پروژه به‌واسطه همکاری با مجموعه‌های مختلف و استفاده از داده‌های باز، اطلاعات قابل اعتمادی را برای کاربران فراهم می‌کند. DIA به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا به‌راحتی به داده‌های مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.

این پروژه‌ها تنها چند نمونه از اوراکل‌های برجسته در بلاک‌چین هستند که به‌عنوان ابزارهای کلیدی در ایجاد قراردادهای هوشمند و افزایش قابلیت‌های بلاک‌چین شناخته می‌شوند. با رشد روزافزون فناوری بلاک‌چین، انتظار می‌رود که اهمیت اوراکل‌ها نیز بیشتر شود.

روش انتخاب بهترین اوراکل برای قرارداد هوشمند

انتخاب اوراکل مناسب به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد

امنیت

اگر امنیت داده‌ها اولویت اصلی است، اوراکل‌های غیرمتمرکز گزینه بهتری خواهند بود.

سرعت

برای پروژه‌هایی که نیاز به داده‌های سریع دارند، اوراکل‌های متمرکز ممکن است مناسب‌تر باشند.

میزان اعتماد به منبع داده

اگر منبع داده مشخص و معتبر است، اوراکل متمرکز می‌تواند انتخاب شود. در غیر این صورت، استفاده از اوراکل‌های غیرمتمرکز توصیه می‌شود.

آینده اوراکل‌ها و چالش‌های پیش رو

با گسترش پروژه‌های بلاکچین و قراردادهای هوشمند، نیاز به اوراکل‌ها نیز افزایش می‌یابد. هرچند اوراکل‌ها ابزار بسیار مفیدی برای اتصال دنیای واقعی به بلاکچین هستند، اما چالش‌هایی مانند امنیت، سرعت و درستی داده‌ها هنوز پیش روی این فناوری قرار دارد.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در آینده اوراکل‌ها، حمله به منابع داده است. اگر هکرها بتوانند داده‌های ارائه شده توسط اوراکل‌ها را دستکاری کنند، قراردادهای هوشمند نیز به طور نادرست اجرا می‌شوند. برای جلوگیری از این امر، تحقیقات زیادی در زمینه توسعه اوراکل‌های ایمن‌تر و سیستم‌های اجماع برای تایید داده‌ها در حال انجام است.

منابع: academy.binance | chain.link