در بازار ارزهای دیجیتال دامیننس (Dominance) به سهم بازار یک ارز دیجیتال خاص نسبت به ارزش بازار کل ارزهای دیجیتال دیگر گفته می‌شود. در این مقاله از رمزینکس به این موضوع می‌پردازیم که دامیننس چیست؟ چگونه محاسبه می‌شود و چه تاثیری در بازار ارز دیجیتال دارد.
معرفی دامیننس به زبان ساده
دامیننس معیاری است که به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا درک کنند که یک ارز دیجیتال چقدر در بازار تاثیرگذار است. به طور خلاصه این شاخص بیانگر تأثیر و نفوذ یک ارز مشخص بر کل بازار دیجیتال است. برای مثال، دامیننس بیت کوین نشان‌دهنده درصدی از بازار کریپتو است که بیت کوین آن را اشغال کرده است.
درک دامیننس مهم است زیرا امکان پیش‌بینی نسبی آینده بازار را به کاربران می‌دهد. هنگامی که ارزی مانند بیت کوین دامیننس بالایی دارد، نشان می‌دهد که اکثریت ارزش بازار در آن ارز دیجیتال متمرکز است که نشان از اطمینان به ثبات آن است.
از سوی دیگر، کاهش دامیننس می‌تواند نشان‌دهنده افزایش علاقه به کوین‌های جایگزین (آلت کوین‌ها) باشد. دامیننس نقش مهمی در فرایند تصمیم‌گیری معامله‌گران و تحلیلگران در بازار ارز دیجیتال ایفا می‌کند. این شاخص با اندازه‌گیری سهم یک ارز دیجیتال خاص نسبت به بازار کلی، بینشی از نحوه توزیع سرمایه در این صنعت ارائه می‌کند.
تاریخچه دامیننس چیست؟
مفهوم دامیننس برای اولین بار در سال‌های ابتدایی ظهور بیت کوین، ارز دیجیتال اصلی، در حدود سال ۲۰۱۳ بیان شد. در اوایل، بیت کوین عملا مترادف با ارز دیجیتال و دارای نرخ دامیننس نزدیک به ۱۰۰٪ بود زیرا تنها دارایی دیجیتال محسوب می‌شد. با رشد بازار و معرفی ارزهای بیشتر، دامیننس بیت کوین شروع به کاهش کرد، اگرچه همچنان یک ارز پیشرو باقی‌مانده است.
دامیننس بیت کوین تا زمان معرفی اتریوم در سال ۲۰۱۵ (شروع بازار رو به رشد آلت کوین‌ها)، همچنان در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد بود. قراردادهای هوشمند اتریوم موارد استفاده جدیدی برای فناوری بلاک چین ایجاد کرد و علاقه افراد به پروژه‌های جایگزین را برانگیخت. این روند تا «عرضه اولیه ICO» در سال ۲۰۱۷ ادامه یافت. در آن زمان تعداد زیادی کوین جدید وارد بازار شد و سهم بیت کوین و دامیننس آن به حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کرد.
با گذشت زمان، مفهوم دامیننس نه تنها بیت کوین، بلکه سایر ارزهای دیجیتال را که سهم قابل توجهی در بازار داشتند، را تحت تاثیر قرار داد.
امروزه، دامیننس به عنوان یک شاخص کلیدی در فضای کریپتو عمل و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تغییرات بازار و روندهای نوظهور در میان دارایی‌های دیجیتال را دنبال کنند.
کاربرد دامیننس در بازار ارزهای دیجیتال چگونه است؟
معامله‌گران از داده‌های دامیننس برای بررسی این موضوع استفاده می‌کنند که آیا بازار بیشتر روی ارزهای اصلی مانند بیت‌کوین و اتریوم متمرکز است یا سرمایه به‌طور گسترده‌تری در میان آلت‌کوین‌ها و ارزهای دیجیتال کوچک‌تر توزیع شده است.
برای مثال، دامیننس بالای بیت کوین، اغلب نشان‌دهنده یک دوره ثبات در بازار است. این امر به ویژه در طول روندهای نزولی صادق است. در این مواقع معامله‌گران بیت کوین را به دلیل قدمت آن، یک پناهگاه امن می‌دانند.
چه عواملی بر دامیننس ارزهای دیجیتال تأثیر می‌گذارد؟
چندین عامل بر دامیننس و قیمت ارز دیجیتال در دنیای کریپتو اثرگذار است که با هم چند مورد را بررسی می‌کنیم.
متغیرهای کلان اقتصادی
رویدادهای اقتصادی جهانی به طور قابل توجهی بر دامیننس ارزهای دیجیتال خاص تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، در زمان بی‌ثباتی اقتصادی، تورم یا کاهش ارزش پول، سرمایه‌گذاران اغلب به دنبال دارایی‌هایی هستند که ایمن تلقی می‌شوند یا پتانسیل پوشش ریسک را دارند. بیت کوین که اغلب به عنوان «طلای دیجیتال» از آن یاد می‌شود، در طول این دوره‌ها غالب می‌شود و دامیننس بیشتری دارد. تصمیمات بانک مرکزی، تغییرات نرخ بهره و تنش‌های ژئوپلیتیک، همه عواملی هستند که به طور غیرمستقیم بر دامیننس ارزهای دیجیتال در یک زمان معین اثر می‌گذارند.
تغییرات در بازار ارز دیجیتال
نوسانات بازار، از جمله چرخه‌های گاوی و خرسی، بر دامیننس نیز تاثیر می‌گذارند. در بازارهای صعودی و زمانی که میزان خوش‌بینی بالاست، ممکن است دامیننس ارزهای دیجیتال پایه و معتبر مانند بیت‌کوین کاهش یابد، زیرا معامله‌گران در جستجوی بازدهی بالاتر، توجه خود را به آلت کوین‌ها معطوف می‌کنند.
کوین‌ها و پروژه‌های جدید
معرفی کوین‌های جدید و پروژه‌های نوآورانه بلاک چین نیز در تغییرات دامیننس نقش دارند. زمانی که یک رمزارز یا توکن جدید به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژیک، مشارکت‌ها یا عرضه اولیه (ICO) مورد توجه قرار می‌گیرد، می‌تواند سرمایه قابل توجهی را جذب کند. به عنوان مثال، افزایش توکن‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) یا توکن‌های غیر قابل تعویض (NFT) منجر به کاهش موقت دامیننس بیت‌کوین با سرازیر شدن سرمایه به این بخش‌های جدید شد.
دامیننس های مهم در دنیای کریپتو
چندین ارز دیجیتال هستند که دامیننس آن‌ها تاثیر خاصی بر بازار ارز دیجیتال دارد و اطلاع از آن‌ها در نوع خود مهم است.
بیت کوین
از لحاظ تاریخی، بیت کوین بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین ارز دیجیتال از زمان پیدایش در سال ۲۰۰۹ بوده و دامیننس آن برای چندین سال نزدیک به ۱۰۰٪ بود، زیرا تنها ارز دیجیتال شناخته شده و پذیرفته شده بود. با این حال، با ظهور ارزهای دیجیتال بیشتر، دامیننس بیت کوین شروع به کاهش کرد، اگرچه هنوز معیاری قابل توجه برای درک روال کلی و احساسات بازار ارز دیجیتال است.
تتر
تتر (USDT) بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین استیبل کوین است و دامیننس آن نقش مهمی در حفظ ثبات بازار دارد. به عنوان یک استیبل کوین، تتر به دلار آمریکا متصل است و در میان نوسانات سایر ارزهای دیجیتال، ارزش نسبتا پایداری دارد.
دامیننس تتر در زمان نوسانات بالای بازار که معامله‌گران به دنبال انتقال دارایی‌های خود به ارزی باثبات هستند، افزایش می‌یابد.
همچنین تتر نقش مهمی در تامین نقدینگی برای جفت ارزهای معاملاتی در صرافی‌ها ایفا می‌کند، زیرا بسیاری از سرمایه‌گذاران از USDT برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال دیگر استفاده می‌کنند.
اتریوم
دامیننس اتریوم به نقش اساسی آن در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) و استفاده از قراردادهای هوشمند مرتبط است. اتریوم به عنوان دومین ارز دیجیتال بزرگ از نظر ارزش بازار، توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و قراردادهای هوشمند را امکان‌پذیر می‌کند.
چگونه دامیننس را محاسبه کنیم؟
محاسبه دامیننس یک ارز دیجیتال برای تعیین ارزش بازار آن ارز نسبت به کل سرمایه بازار همه ارزهای دیجیتال صورت می‌گیرد و فرمول آن بدین صورت است:
دامیننس= (ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال ÷ ارزش بازار یک ارز دیجیتال) × ۱۰۰
برای مثال، اگر ارزش بازار بیت‌کوین ۵۰۰ میلیارد دلار و ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال ۱.۵ تریلیون دلار باشد، دامیننس بیت‌کوین به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
(۵۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ ÷ ۱۵۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ ) × ۱۰۰= ۳۳.۳۳ ٪
تشخیص روند دامیننس
برای تشخیص روند دامیننس یک ارز دیجیتال روش‌های زیر می‌توانند به شما کمک کنند:
- تحلیل نمودار دامیننس: با استفاده از ابزار و پلتفرهای آنلاینی مانند CoinMarketCap و TradingView می‌توانید نمودار دامیننس ارزهای دیجیتال را به‌طور مستقیم ببینید. با بررسی نمودار در بازه‌های زمانی مختلف مانند روزانه یا هفتگی، می‌توانید روند صعودی یا نزولی دامیننس را تشخیص دهید.
- استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال: اندیکاتورهایی مانند MACD و RSI برای تحلیل دامیننس استفاده می‌شوند. مثلا اگر دامیننس در حال افزایش باشد، الگوی نموداری میانگین متحرک کوتاه‌مدت را بالای میانگین متحرک بلند‌مدت خواهید دید.
- مقایسه دامیننس بیت‌کوین و دامیننس آلت‌کوین‌ها: اگر نمودار دامیننس بیت‌کوین کاهش را نشان دهد و دامیننس آلت‌کوین‌ها بالا برود، احتمالا دوره‌ی رشد آلت‌کوین‌ها یا همان آلت سیزن (AltSeason) شروع شده است. مقایسه دامیننس بیت‌کوین با دیگر ارزها به شما کمک می‌کند تا روند کلی بازار را بهتر بفهمید.
- رصد رویداهای اقتصادی و اخبار: اخبار مهم و تغییرات اقتصادی روی دامیننس اثر می‌گذارند. مثلا وقتی اقتصاد بی‌ثبات می‌شود، دامیننس بیت‌کوین ممکن است بالا برود چون سرمایه‌گذاران آن را امن‌تر می‌بینند.
- شناسایی الگوهای تاریخی: بررسی روندهای گذشته دامیننس در زمان‌های مختلف (مثل صعود یا نزول کلی بازار) به شما کمک می‌کند تا بفهمید سرمایه‌گذاران در شرایط مشابه چگونه رفتار می‌کنند. به این ترتیب بهتر می‌توانید تصمیم‌گیری کنید.
دامیننس در ترید چیست؟
دامیننس در ترید به شما می‌گوید که چه مقدار از قدرت و سهم بازار در اختیار یک دارایی خاص است. به زبان ساده، دامیننس شبیه به این است که بفهمیم در یک جمع یا گروه چه کسی بیشترین تاثیر و نفوذ را دارد. بیایید یک مثال بزنیم، تصور کنید می‌خواهید محصولات لبنی بخرید، به سراغ کدام برند می‌روید؟ شاید بخواهید کمی جستجو کنید تا بدانید کدام برند در بازار مطرح است و مشتریان بیشتری دارد. این دقیقا مفهوم دامیننس است. این برند هر چه که باشد نقش مهمی در بازار لبنی دارد و دامیننس آن بالا است. اگر به این برند دسترسی نداشته باشید قطعا به سراغ سایر برندها می‌روید، اما هنوز این برند تاثیرگذارترین است.
آیا روش dominance قابل اعتماد است؟
دامیننس معیار مفیدی برای درک بازار ارزهای دیجیتال است اما محدودیت‌های خود را دارد. یکی از مسائل کلیدی این است که دامیننس فقط منعکس‌کننده سرمایه بازار است و سایر عوامل مهم مانند نقدینگی، میزان استفاده از سرمایه یا پیشرفت‌های تکنولوژیک را در نظر نمی‌گیرد. یک ارز دیجیتال با دامیننس بالا می‌تواند پذیرش یا کاربرد کمی داشته باشد. علاوه‌بر این، استیبل کوین‌هایی مانند تتر به طور مصنوعی معیارهای دامیننس را دستخوش تغییر قرار می‌دهند، زیرا قیمت آن‌ها به ارزهای فیات مرتبط است.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که دامیننس چیست و چه کاربردی در ارز دیجیتال دارد. تریدرها از نزدیک روند دامیننس را زیر نظر دارند زیرا تغییر در دامیننس اغلب نشان‌دهنده تغییرات در احساسات بازار است. دانستن روندهای دامیننس به ویژه برای استراتژی‌های متنوع‌سازی پورتفولیو مفید محسوب می‌شود. تریدرها با ردیابی روندهای دامیننس می‌توانند چرخه‌های بازار را بهتر پیش‌بینی و استراتژی‌های خود را برای به حداکثر رساندن سود و در عین حال به حداقل رساندن ریسک تنظیم کنند.
سوالات رایج
بالاترین دامیننس را کدام ارز دیجیتال دارد؟
در حال حاضر، بیت کوین حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از کل سرمایه بازار را تشکیل می‌دهد و بالاترین دامیننس را دارد.
افزایش یا کاهش دامیننس؟ کدام بهتر است؟
اینکه افزایش یا کاهش دامیننس بهتر است یا نه، به استراتژی سرمایه‌گذار و فاز بازار بستگی دارد. مثلا افزایش دامیننس، به‌ویژه برای بیت کوین، اغلب نشان از بی‌ثباتی بازار است. در این سناریو، وضعیت امن بیت کوین منجر به دامیننس بالاتر می‌شود که به نفع سرمایه‌گذاران محافظه‌کار است.
نظرات کاربران
اولین نفری باشید که نظر می دهید