هارد فورک اتریوم چیست؟ هرآنچه باید درباره انشعاب بلاکچین اتریوم بدانید

بلاکچین اتریوم همیشه در حال پیشرفت و تکامل بوده یکی از ابزارهای اصلی این پیشرفت، هارد فورک است. اما هارد فورک اتریوم چیست و چرا اینقدر اهمیت دارد؟ در این مقاله، به بررسی دقیق هارد فورک اتریوم، دلایل انجام آن، تأثیراتش بر کاربران و توسعه‌دهندگان، چالش‌ها و آینده آن می‌پردازیم. در این مقاله هر آنچه باید درباره انشعاب بلاکچین اتریوم بدانید را می‌خوانید.

هاردفورک اتریوم چیست؟

هارد فورک (Hard Fork) در واقع یک تغییر اساسی در پروتکل بلاکچین اتریوم است؛ یک به‌روزرسانی مهم که می‌تواند قوانین بازی را عوض کند. این تغییرات می‌توانند از بهبودهای کوچک تا تحولات عظیم مثل تغییر الگوریتم اجماع باشند.

هارد فورک‌های اتریوم معمولاً با هدف ارتقای قابلیت‌ها، افزایش امنیت، رفع مشکلات یا افزودن ویژگی‌های جدید انجام می‌شوند. برخی از معروف‌ترین هارد فورک‌های اتریوم عبارت‌اند از:

• فرانتیر
• هومستد
• بیزانس
• کنستانتینوپل
• لندن

دلایل انجام هارد فورک در اتریوم

همانطور که گفتیم، هارد فورک‌های اتریوم با اهداف مختلفی انجام می‌شوند. در این بخش به بررسی دقیق‌تر این اهداف می‌پردازیم:

• ارتقاء قابلیت‌ها و امنیت: اتریوم دائماً در حال توسعه است. با انجام هارد فورک، می‌توان قابلیت‌های جدیدی به شبکه اضافه کرد و امنیت آن را افزایش داد. این ارتقاءها می‌توانند شامل بهبود مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه تراکنش‌ها یا افزایش سرعت شبکه باشند.
• رفع مشکلات و آسیب‌پذیری‌ها: گاهی‌اوقات، مشکلات و آسیب‌پذیری‌هایی در کد اتریوم کشف می‌شود. هارد فورک می‌تواند راهی برای رفع این مشکلات و بهبود امنیت شبکه باشد. به عنوان مثال، هارد فورک استانبول برای بهبود امنیت و رفع برخی از مشکلات فنی انجام شد.
• تغییر قوانین اجماع: اتریوم در حال گذار از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) به الگوریتم اثبات سهام (PoS) است. این تغییر بزرگ از طریق یک سری هارد فورک انجام می‌شود. هارد فورک لندن، یکی از مراحل این گذار بود که باعث کاهش پاداش استخراج و افزایش سختی شبکه شد.
• اضافه کردن ویژگی‌های جدید: هارد فورک‌ها می‌توانند برای اضافه کردن ویژگی‌های جدید به شبکه اتریوم استفاده شوند. به عنوان مثال، هارد فورک بیزانس ویژگی‌های جدیدی مانند قراردادهای هوشمند بازگشتی و انتزاع حساب را به اتریوم اضافه کرد.

در نهایت، هارد فورک اتریوم یک ابزار قدرتمند برای بهبود و پیشرفت این شبکه است. این به‌روزرسانی‌ها به اتریوم کمک می‌کنند تا با چالش‌های جدید روبرو شود و به عنوان یک پلتفرم پیشرو برای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) باقی بماند.

هارد فورک‌های معروف اتریوم

همانطور که گفتیم، اتریوم تاکنون هارد فورک‌های متعددی را تجربه کرده است. هر کدام از این هارد فورک‌ها در زمان خود، نقش مهمی در پیشرفت و بهبود این شبکه داشته‌اند. در ادامه با هفت مورد از معروف‌ترین هارد فورک‌های اتریوم و ویژگی‌های آن‌ها آشنا می‌شوید.

۱- هاردفورک اتریوم فرانتیر (Frontier)

این هارد فورک در سال ۲۰۱۵ انجام شد و آغاز رسمی شبکه اتریوم را رقم زد. در این مرحله، ماشین مجازی اتریوم (EVM) معرفی شد و امکان اجرای قراردادهای هوشمند فراهم گردید.

۲- هاردفورک هومستد (Homestead)

هومستد اولین هارد فورک برنامه‌ریزی شده اتریوم بود که در سال ۲۰۱۶ انجام شد. این به‌روزرسانی با هدف بهبود عملکرد و امنیت شبکه انجام گرفت و تغییراتی در کد سالیدیتی (Solidity) برای بهبود قراردادهای هوشمند ایجاد کرد.

۳- هاردفورک اتریوم بیزانس (Byzantium)

بیزانس در سال ۲۰۱۷ اجرا شد و با هدف کاهش پاداش استخراج و بهبود امنیت شبکه انجام گرفت. همچنین، این هارد فورک ویژگی‌های جدیدی مانند قراردادهای هوشمند بازگشتی و انتزاع حساب را به اتریوم اضافه کرد.

۴- کنستانتینوپل (Constantinople) و استانبول (Istanbul)

 این دو هارد فورک در سال ۲۰۱۹ انجام شدند و با هدف بهینه‌سازی هزینه‌های گس و آماده‌سازی شبکه برای گذار به الگوریتم اثبات سهام صورت گرفتند.

۵- هاردفورک اتریوم لندن (London)

هارد فورک لندن در سال ۲۰۲۱ اجرا شد و تغییرات قابل توجهی در مکانیسم کارمزد تراکنش‌های اتریوم ایجاد کرد. این هارد فورک با هدف کاهش نوسانات قیمت گس و افزایش پیش‌بینی‌پذیری هزینه‌ها انجام شد.

۶- هاردفورک مرج (The Merge)

مرج بزرگ‌ترین و مهم‌ترین هارد فورک اتریوم بود که در سال ۲۰۲۲ اتفاق افتاد. این هارد فورک، گذار اتریوم از الگوریتم اثبات کار (PoW) به الگوریتم اثبات سهام (PoS) را نهایی کرد و تأثیرات قابل توجهی بر مصرف انرژی، امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه داشت.

۷- هاردفورک شانگهای اتریوم (Shanghai)

پس از گذار موفقیت‌آمیز اتریوم به الگوریتم اثبات سهام (PoS) در سال ۲۰۲۲، توسعه‌دهندگان این شبکه تمرکز خود را بر ارتقای شانگهای (Shanghai) معطوف کردند. این هارد فورک مهم که در مارس ۲۰۲۳ اجرا شد، آغازگر فصل جدیدی برای اکوسیستم اتریوم بود.

ویژگی‌های کلیدی ارتقای شانگهای

• آزادسازی اترهای سپرده‌گذاری شده (Staked ETH): یکی از مهم‌ترین تغییرات در شانگهای، اجرای پیشنهاد بهبود اتریوم ۴۸۹۵ (EIP-4895) بود که امکان برداشت ۱۶ میلیون اتر سپرده‌گذاری شده توسط اعتبارسنج‌ها (Validators) را فراهم کرد. این اترها از زمان راه‌اندازی زنجیره بیکن (Beacon Chain) در دسامبر ۲۰۲۰ قفل شده بودند و اعتبارسنج‌ها نمی‌توانستند به آن‌ها دسترسی داشته باشند.
• کاهش هزینه‌های گس برای توسعه‌دهندگان: علاوه‌بر آزادسازی اترهای سپرده‌گذاری شده، شانگهای شامل چهار EIP دیگر نیز بود که هدف آن‌ها کاهش هزینه‌های گس برای توسعه‌دهندگان برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) بود. این تغییرات با بهینه‌سازی کدها و کاهش هزینه‌های مربوط به اجرای قراردادهای هوشمند، توسعه بر روی اتریوم را آسان‌تر و مقرون به صرفه‌تر می‌کند.

چالش‌ها و انتقادات مربوط به هارد فورک‌های اتریوم

هارد فورک‌های اتریوم، علی‌رغم مزایای بسیاری که دارند، با چالش‌ها و انتقاداتی نیز روبرو هستند. هر هارد فورک اتریوم با بحث‌ها و اختلاف نظرهایی در جامعه این ارز دیجیتال همراه است. برخی از اعضا ممکن است با تغییرات پیشنهادی مخالف باشند و این می‌تواند به ایجاد تنش و اختلاف در جامعه منجر شود. به عنوان مثال، هارد فورک DAO در سال ۲۰۱۶ منجر به ایجاد اتریوم کلاسیک (ETC) شد که یک بلاکچین جداگانه با قوانین متفاوت است.

هارد فورک‌ها تغییرات پیچیده‌ای در کد اتریوم ایجاد می‌کنند و این پیچیدگی می‌تواند منجر به خطرات فنی شود. اگر هارد فورک به درستی اجرا نشود، می‌تواند باعث اختلال در شبکه، از دست رفتن داده‌ها یا حتی توقف کامل شبکه شود. به همین دلیل، اجرای هارد فورک‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و آزمایش کامل است.

یکی از پیامدهای احتمالی هارد فورک، ایجاد فورک‌های رقیب است. اگر بخشی از جامعه با تغییرات ایجاد شده توسط هارد فورک مخالف باشد، ممکن است تصمیم به ایجاد یک بلاکچین جدید با قوانین متفاوت بگیرد. این می‌تواند به تقسیم جامعه و کاهش ارزش هر دو بلاکچین منجر شود.

اجرای هارد فورک‌ها نیازمند صرف زمان و هزینه قابل توجهی است. توسعه‌دهندگان باید زمان زیادی را صرف طراحی، آزمایش و اجرای هارد فورک کنند. همچنین، هزینه‌های مربوط به به‌روزرسانی نرم‌افزارها و اطلاع‌رسانی به کاربران نیز قابل توجه است.

برخی منتقدان معتقدند که هارد فورک‌ها می‌توانند خطر متمرکز شدن شبکه را افزایش دهند. زیرا تصمیم‌گیری در مورد انجام هارد فورک‌ها معمولاً توسط گروه کوچکی از توسعه‌دهندگان انجام می‌شود و این می‌تواند به کاهش تمرکززدایی شبکه منجر شود.

جمع‌بندی

هارد فورک اتریوم، ابزاری قدرتمند برای تغییر و بهبود شبکه اتریوم است. این به‌روزرسانی‌ها، امکان افزودن ویژگی‌های جدید، بهبود امنیت، رفع مشکلات و ارتقای مقیاس‌پذیری را فراهم می‌کنند. هارد فورک‌های معروف اتریوم مانند مرج، لندن و بیزانس، گام‌های مهمی در جهت تحقق چشم‌انداز اتریوم به عنوان یک پلتفرم غیرمتمرکز، مقیاس‌پذیر و کارآمد بوده‌اند.

با این حال، هارد فورک‌ها با چالش‌ها و انتقاداتی نیز همراه هستند. اختلاف نظرها در جامعه، پیچیدگی فنی، ایجاد فورک‌های رقیب و هزینه‌های بالای اجرا از جمله این چالش‌ها هستند. با وجود این چالش‌ها، هارد فورک‌ها به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیند توسعه اتریوم باقی خواهند ماند و نقش مهمی در شکل‌دهی آینده این شبکه خواهند داشت.

سوالات متداول

منابع: coinloan | investopedia | coindesk