تتر فیک چیست؟ نحوه تشخیص تتر تقلبی و نکات مهم

تتر فیک چیست؟

تصور کنید یک اسکناس دلار می‌بینید که دقیقا شبیه به اسکناس واقعی است؛ اما در واقع یک کپی بی‌ارزش و جعلی است. تتر فیک هم دقیقا همین کارکرد را در دنیای دیجیتال دارد. تتر فیک یا تتر تقلبی، یک توکن دیجیتال بی‌ارزش است که توسط کلاهبرداران و افراد سودجو ساخته می‌شود تا دقیقا شبیه به تتر واقعی (USDT) به نظر برسد. هدف اصلی آن‌ها فریب کاربران و سرقت دارایی‌های واقعی‌شان است.

این توکن‌های جعلی، اگرچه ممکن است در کیف پول شما ظاهر شوند و حتی به نظر برسد که در شبکه‌های بلاکچین مختلف وجود دارند؛ اما هیچ پشتوانه‌ای ندارند و ارزش آن‌ها صفر است. مهم‌ترین نکته اینجاست که هر کسی با دانش اولیه از بلاکچین می‌تواند یک توکن با نام و نماد مشابه تتر ایجاد کند. چیزی که به این توکن ارزش می‌دهد، قرارداد هوشمند معتبر و پشتوانه دلاری شرکت تتر است که در تتر فیک وجود ندارد.

دلیل ایجاد تتر فیک و انگیزه‌های پشت آن

دلیل اصلی برای ایجاد تتر فیک، کلاهبرداری و سرقت دارایی‌های دیجیتال است. کلاهبرداران انگیزه‌های مختلف دیگری هم برای تولید تتر فیک دارند:

• پول‌شویی: از طریق این توکن‌های جعلی سعی در پنهان‌کردن خاستگاه غیرقانونی پول داشته باشند؛ اگرچه این روش برای پول‌شویی در مقیاس بزرگ چندان کارآمد نیست.
• سودجویی از ناآگاهی: بسیاری از کاربران تازه‌وارد، اطلاعات کافی درباره نحوه تشخیص ارزهای واقعی از جعلی ندارند و هدف اصلی کلاهبرداران همین گروه هستند.
• ایجاد توهم ارزش: با نمایش اعداد بزرگ در کیف پول یا پلتفرم‌های جعلی، به قربانی این توهم را می‌دهند که دارایی زیادی دارد و او را به انجام تراکنش‌های پرخطر ترغیب می‌کنن

وب‌سایت‌هایی مانند zerofox از افزایش آگهی‌های فروش تتر فیک در دارک وب خبر می‌دهند:

از ابتدای ماه مه ۲۰۲۴، دو آگهی برای فروش تتر ERC20 تقلبی در انجمن‌های دارک وب (DDW) ارائه شده است. چنین آگهی‌هایی در گذشته مرسوم نبوده‌اند؛ اما این احتمال وجود دارد که تقاضا برای این توکن‌ها در حال افزایش باشد.

تتر فیک چگونه کار می‌کند؟

تتر فیک خودش به تنهایی یک سیستم پیچیده نیست بلکه ابزاری در دست کلاهبرداران است. سازوکار آن به شکل زیر است:

1. ایجاد توکن: کلاهبردار یک توکن جدید روی یک شبکه بلاکچین (مثلا اتریوم، ترون یا بی‌ان‌بی اسمارت چین) ایجاد می‌کند. این کار بسیار ساده است و نیازی به دانش فنی عمیق ندارد. آن‌ها نام و نماد این توکن را دقیقا شبیه به تتر (USDT) انتخاب می‌کنند.
2. جعل ظاهر: این توکن جعلی هیچ پشتوانه‌ای ندارد و به هیچ قرارداد هوشمند معتبری متصل نیست اما در کیف پول‌های دیجیتال، به دلیل نام و نماد مشابه، شبیه به تتر واقعی نمایش داده می‌شود.
3. فریب قربانی: کلاهبردار با استفاده از روش‌های مختلفی مثل ارسال این توکن به کیف پول قربانی، تبلیغات دروغین (مثلا فروش تتر ارزان یا ارائه سودهای نجومی) و یا ایجاد پلتفرم‌های جعلی (صرافی‌های ساختگی یا وب‌سایت‌های سرمایه‌گذاری) قربانی را متقاعد می‌کند که این توکن‌ها واقعی هستند.
4. سرقت: هنگامی که قربانی فریب خورد و قصد خرید تتر یا انتقال این تترهای فیک را داشت، کلاهبردار او را به سمت یک عملیات کلاهبرداری می‌فرستد. مثلا درخواست کارمزد برای فعال‌سازی توکن‌ها یا هدایت به یک صرافی جعلی برای مبادله می‌کند که در نهایت منجر به سرقت دارایی‌های قربانی می‌شود.

انواع مختلف تتر فیک در بازار

تتر فیک معمولا به معنای یک توکن بی‌ارزش است که ظاهر تتر واقعی را تقلید می‌کند. از نظر فنی، انواع مختلفی از تتر فیک وجود ندارد بلکه بیشتر روش‌های نمایش یا استفاده از این توکن‌های جعلی است که می‌تواند متفاوت باشد:

• توکن‌های کاملا جعلی با آدرس قرارداد متفاوت: این رایج‌ترین نوع است. کلاهبرداران توکنی با نام USDT ایجاد می‌کنند اما آدرس قرارداد هوشمند آن کاملا با آدرس‌های رسمی تتر متفاوت است.
• توکن‌های جعلی روی شبکه‌های مختلف: همان‌طور که تتر واقعی روی شبکه‌های مختلفی مانند تتر ERC20 (شبکه اتریوم)، تتر TRC20 (شبکه ترون) و تتر BEP20 (بی‌ان‌بی اسمارت چین) وجود دارد، کلاهبرداران نیز توکن‌های جعلی را روی همین شبکه‌ها یا حتی شبکه‌های کمتر شناخته شده ایجاد می‌کنند. این یعنی تتر فیک می‌تواند در شبکه‌های بلاکچین مختلف وجود داشته باشد.
• تترهای فلش (روح) در کیف پول: گاهی اوقات، تترهای تقلبی با استفاده از ابزارهای کلاهبرداری پیچیده‌تری به اسم Flash Tether Sender یا USDT Flasher به کیف پول شما راه پیدا می‌کنند. این نرم‌افزارها ادعا می‌کنند که می‌توانند مقادیر هنگفتی تتر را به‌صورت فلش (آنی) به هر آدرسی ارسال کنند؛ اما حقیقت این است که این تترها کاملا جعلی هستند و تراکنش آن‌ها هرگز در شبکه بلاکچین واقعی ثبت نمی‌شود. در واقع، این ابزارها فقط یک تراکنش روح یا یک نمایش موقت و دروغین در کیف پول قربانی ایجاد می‌کنند که پس از مدت کوتاهی، معمولا با رفرش کردن کیف پول یا بررسی در مرورگر بلاکچین، ناپدید می‌شود زیرا هیچ پشتوانه و اعتبار واقعی ندارد.

شیوه‌های رایج عرضه تتر فیک در بازار

تتر فیک به خودی خود خرید و فروش نمی‌شود بلکه ابزاری برای فریب است. شیوه‌های اصلی که کلاهبرداران از آن برای عرضه یا در واقع، استفاده از تتر فیک بهره می‌برند، شامل موارد زیر است:

• فروش تتر ارزان: این یکی از رایج‌ترین شیوه‌ها است. کلاهبرداران با تبلیغات فریبنده، تتر را با قیمتی بسیار پایین‌تر از نرخ بازار (مثلا ۲۰ یا ۳۰ درصد زیر قیمت واقعی) عرضه می‌کنند.
• وب‌سایت‌ها و صرافی‌های جعلی: کلاهبرداران وب‌سایت‌هایی می‌سازند که شبیه به صرافی‌های معتبر یا پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری به نظر می‌رسند. آن‌ها در این پلتفرم‌ها، تترهای فیک را به کاربران نمایش می‌دهند و از آن‌ها می‌خواهند دارایی واقعی خود را واریز کنند تا بتوانند این تترهای جعلی را برداشت یا مبادله کنند.
• ایر دراپ‌ها و هدایای دروغین: ایمیل‌ها یا پیام‌هایی مبنی بر ایردراپ یا جایزه بزرگ تتر ارسال می‌شود. کاربران برای دریافت این جایزه باید کیف پول خود را متصل کرده یا کارمزد اندکی بپردازند که در نهایت به سرقت کل دارایی‌شان منجر می‌شود.
• پیام‌های خصوصی و شبکه‌های اجتماعی: کلاهبرداری تتر در واتساپ، تلگرام یا سایر شبکه‌های اجتماعی بسیار رایج است. کلاهبرداران با هویت جعلی، پیام‌هایی مبنی بر کمک مالی، فرصت سرمایه‌گذاری یا فروش تتر با تخفیف‌های ویژه ارسال می‌کنند و قربانیان را به سمت وب‌سایت‌ها یا کیف پول‌های جعلی هدایت می‌کنند.

راه‌های تشخیص تتر فیک از تتر واقعی

شناخت تتر فیک، کلید محافظت از دارایی شماست. با دقت به این نکات، می‌توانید تتر واقعی را از تقلبی تشخیص دهید:

بررسی قرارداد هوشمند (Smart Contract)

مهم‌ترین و قطعی‌ترین راه برای تشخیص تتر فیک، بررسی آدرس قرارداد هوشمند آن است. تتر واقعی در هر شبکه بلاکچین، یک آدرس قرارداد هوشمند منحصربه‌فرد و رسمی دارد. این آدرس هرگز تغییر نمی‌کند. مهم‌ترین قسمتی که باید به آن توجه کنید، فیلد To است. در یک تراکنش انتقال تتر، شما پول را مستقیم به آدرس کیف پول شخص دیگری ارسال نمی‌کنید بلکه در واقع با قرارداد هوشمند (Smart Contract) آن توکن تعامل می‌کنید. کنار آدرس قرارداد، Etherscan نام آن را نمایش داده است: (Tether USD). یک تیک سبز (✅) در کنار آن قرار دارد. این تیک به این معناست که Etherscan هویت این قرارداد را تایید کرده و این همان قرارداد رسمی و معتبر تتر است. با این حال همیشه خودتان نیز آدرس قرارداد را با منابع معتبر مثل Coinmarketcap مقایسه کنید تا مطمئن شوید همه چیز درست است.

برای تتر ERC20 (شبکه اتریوم)

0xdAC17F958D2ee523a2206206994597C13D831ec7

برای تتر TRC20 (شبکه ترون)

TR7NHqjeKQxGTCi8q8ZY4pL8otSzgjLj6t

برای تتر BEP20 (بی‌ان‌بی اسمارت چین)

0x55d398326f99059fF77548524665CDf3dcFdD44A

همیشه آدرس قرارداد را در اکسپلورر شبکه مربوطه (Etherscan، TronScan، BscScan) بررسی و با آدرس‌های رسمی تطبیق دهید.

بررسی کدهای QR و آدرس‌ها

همیشه آدرس کیف پول مقصد و کدهای QR را بادقت بررسی کنید. کلاهبرداران ممکن است کدهای QR یا آدرس‌هایی را به شما بدهند که در نگاه اول شبیه آدرس‌های اصلی به نظر برسند اما در واقع جعلی هستند. یک تغییر کوچک در یک حرف یا عدد می‌تواند شما را به سمت یک آدرس جعلی هدایت کند. همیشه آدرس را کپی و پیست کنید و قبل از تایید، چند بار آن را بادقت چک کنید.

چک کردن در صرافی‌های معتبر

صرافی‌های معتبر و شناخته‌شده (مانند بایننس، کوکوین، رمزینکس و…) فقط تتر واقعی را لیست و معامله می‌کنند. اگر تتری را در یک صرافی ناشناس یا پلتفرمی با ظاهر مشکوک دیدید که با آدرس قرارداد رسمی مطابقت ندارد، به‌احتمال زیاد فیک است. باید بدانید که تتر فیک در همه صرافی‌ها به‌راحتی قابل معامله نیست. فقط در صرافی‌های کلاهبردار و غیرمتمرکزی که احتیاجی به احراز هویت ندارند امکان معامله این توکن‌های فیک وجود دارد.

بررسی وب‌سایت رسمی تتر

وب‌سایت رسمی شرکت تتر Tether.to منبع معتبری برای دریافت اطلاعات و بررسی اصالت تتر است. هرگز به وب‌سایت‌هایی که ادعا می‌کنند تتر ارزان می‌فروشند یا وب‌سایت‌هایی که آدرس مشکوک دارند (مثلا به‌جای .to از .com یا .net استفاده می‌کنند) اعتماد نکنید. در وب‌سایت رسمی شرکت تتر می‌توانید بررسی کنید که تتر روی چه بلاکچین‌هایی ضرب شده است.

بررسی حجم معاملات

تتر واقعی حجم معاملات بسیار بالایی در صرافی‌های بزرگ و معتبر دارد. اگر با توکنی به نام تتر مواجه شدید که در CoinMarketCap یا CoinGecko حجم معاملات ناچیزی دارد یا اصلا لیست نشده است، به‌احتمال زیاد فیک است. کلاهبرداران نمی‌توانند حجم معاملات یک توکن واقعی را جعل کنند. همچنین تعداد هولدرهای یک توکن نیز نشان‌دهنده اعتبار آن است.

نظارت بر تغییرات غیرطبیعی قیمت

تتر یک استیبل‌کوین است، یعنی قیمت آن تقریبا همیشه نزدیک به یک دلار آمریکا باقی می‌ماند. اگر توکنی با نام تتر دیدید که قیمت آن نوسان شدید (مثلا ناگهان به ۰.۵ دلار یا ۲ دلار رسید) دارد یا اصلا نوسان نداشت و در قیمت ثابت و غیرمنطقی باقی مانده، مشکوک شوید. این می‌تواند نشانه‌ای از تتر فیک یا یک بازار جعلی باشد.

بررسی برچسب و لوگو

اگرچه کلاهبرداران می‌توانند لوگو و نام را کپی کنند، اما برخی کیف پول‌ها و پلتفرم‌ها اطلاعات اضافی مانند برچسب‌های تایید شده یا نمادهای خاصی را برای توکن‌های رسمی نمایش می‌دهند. به این جزئیات نیز توجه کنید، هرچند که صرفا اتکا به لوگو کافی نیست و باید حتما آدرس قرارداد را چک کنید.

روش‌های کلاهبرداری با تتر فیک و سایر توکن‌های جعلی

کلاهبرداران از تتر فیک و سایر توکن‌های جعلی در سناریوهای مختلفی استفاده می‌کنند تا دارایی‌های واقعی شما را به سرقت ببرند:

• فروش تتر با قیمت پایین: کلاهبرداران تترهای جعلی را به قیمت‌های بسیار پایین‌تر از بازار تبلیغ می‌کنند و پس از دریافت پول واقعی از قربانی، تترهای بی‌ارزش را برای او ارسال می‌کنند.
• کیف پول‌های جعلی (Scam Wallets): کلاهبرداران کیف پول‌های دیجیتال جعلی ایجاد می‌کنند که به ظاهر شبیه کیف پول‌های معتبر هستند. آن‌ها ممکن است این تترهای فیک را در این کیف پول‌ها به شما نمایش دهند تا شما را متقاعد کنند که تتر واقعی دارید و سپس از شما بخواهند دارایی‌های دیگر را واریز کرده یا برای برداشت، کارمزد بپردازید که منجر به سرقت می‌شود.
• سرمایه‌گذاری‌های جعلی و پلتفرم‌های پانزی: وعده سودهای نجومی با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ساختگی، از جمله روش‌های متداول است. آن‌ها ممکن است به شما تتر فیک در پلتفرم خود نشان دهند تا به نظر برسد سود زیادی کرده‌اید، اما هرگز نمی‌توانید این سود را برداشت کنید و در نهایت اصل سرمایه شما نیز از دست می‌رود.
• پروژه‌های DeFi جعلی: کلاهبرداران ممکن است پروژه‌های دیفای جعلی راه‌اندازی کنند و از شما بخواهند تترهای واقعی خود را استیک کنید یا وام دهید. در عوض به شما تترهای فیک یا توکن‌های بی‌ارزش می‌دهند و در نهایت دارایی‌های واقعی شما را سرقت می‌کنند.

چگونه از کلاهبرداری توسط تتر فیک جلوگیری کنیم؟

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت این نکات، خود را در برابر کلاهبرداران تتر فیک ایمن نگه دارید:

• همیشه آدرس قرارداد هوشمند را چک کنید: این مهم‌ترین قدم است. هرگز بدون تطبیق آدرس قرارداد، به هیچ تتری که از منبع مشکوک گرفته‌اید اعتماد نکنید.
• فقط از صرافی‌ها و پلتفرم‌های معتبر استفاده کنید: هرگز از منابع نامعتبر، افراد ناشناس یا وب‌سایت‌هایی که وعده تتر ارزان می‌دهند، خرید نکنید. رمزینکس و دیگر صرافی‌های شناخته‌شده، امن‌ترین گزینه‌ها هستند و آموزش خرید تتر را هم در دسترس شما قرار می‌دهند.
• مراقب وعده‌های غیرواقعی باشید: هیچ‌کس تتر واقعی را بسیار ارزان‌تر از قیمت بازار نمی‌فروشد و هیچ فرصت سرمایه‌گذاری‌ای وجود ندارد که سودهای تضمینی و نجومی بدهد. این‌ها نشانه‌های بارز کلاهبرداری هستند.
• نرم‌افزارها و کیف پول‌های خود را به‌روز نگه دارید: همیشه از آخرین نسخه کیف پول‌ها و نرم‌افزارهای امنیتی استفاده کنید.

در جدول زیر می‌توانید تفاوت تتر واقعی و فیک را با جزییات بیشتری مشاهده کنید:

آیا کیف پول‌هایی وجود دارند که تتر فیک را نشان می‌دهند؟

اگر تتر فیکی به آدرس کیف پول شما ارسال شود، کیف پول آن را نمایش خواهد داد. تتر فیک قابل انتقال به کیف پول‌های معتبر است و در آن‌ها ظاهر می‌شود اما به معنی واقعی بودن یا قابل مبادله بودن آن نیست.

برای تشخیص تتر واقعی از توکن‌های جعلی، استفاده از کیف پول‌هایی که نشان تایید (Verified) به توکن‌ها می‌دهند می‌تواند مفید باشد. MetaMask (در بخش Portfolio) و Coinbase Wallet به توکن‌های معتبر مانند USDT تیک تایید می‌دهند و اگر چنین نشانه‌ای وجود نداشته باشد، احتمال تقلبی بودن آن زیاد است. در Trust Wallet اگر توکن قیمت دلاری، لوگوی رسمی یا آدرس قرارداد معتبر نداشته باشد باید نسبت به آن مشکوک بود. Crypto.com Wallet (کیف پول غیرحضانتی صرافی Crypto.com که با نام Onchain موجود است) هم اگرچه تیک و علامتی ندارد؛ اما با محدود کردن تعامل با توکن‌های ناشناس، از تراکنش‌های اشتباه جلوگیری می‌کند. 

هیچ کیف پولی به طور خاص تتر فیک را به عنوان تتر فیک تشخیص نمی‌دهد و برچسب فیک نمی‌زند. وظیفه تشخیص با خود کاربر است که باید آدرس قرارداد هوشمند را بررسی کند.

چطور از خرید تتر فیک جلوگیری کنیم؟

با توجه به نکات بالا، بهترین راه برای جلوگیری از خرید تتر فیک این است که:

• همیشه از صرافی‌های معتبر و دارای مجوز خرید کنید. 
• به هیچ پیشنهاد خرید تتر با قیمت‌های غیرمنطقی پایین اعتماد نکنید.
• قبل از هرگونه معامله، آدرس قرارداد هوشمند تتر را با دقت بررسی و تایید کنید. 

در صورت دریافت تتر فیک، چه باید کرد؟

اگر به طور تصادفی یا از طریق یک کلاهبرداری، تتر فیک به کیف پول شما واریز شد، مهم‌ترین کار این است که هرگز سعی نکنید آن را منتقل یا مبادله کنید. این کار می‌تواند منجر به پرداخت کارمزدهای بی‌مورد شود یا شما را به سمت وب‌سایت‌های مخرب هدایت کند. این توکن‌ها بی‌ارزش هستند و بهترین کار این است که آن‌ها را نادیده بگیرید. ممکن است برخی از کیف پول‌ها امکان پنهان‌کردن (Hide) توکن‌های بی‌ارزش را به شما بدهند.

تتر فیک را کجا می‌توان گزارش داد؟

گزارش کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال می‌تواند به جلوگیری از قربانی شدن دیگران کمک کند:

• پلیس فتا در ایران: در صورت مواجهه با هرگونه کلاهبرداری، می‌توانید به این نهاد گزارش دهید.
• صرافی‌های معتبر: اگر کلاهبرداری از طریق یک صرافی یا پلتفرم خاص اتفاق افتاده، می‌توانید به تیم پشتیبانی آن‌ها گزارش دهید تا اقدامات لازم را انجام دهند.

برخی می‌پرسند که آیا مراجع قانونی یا سازمان‌هایی مسئول نظارت بر تتر فیک هستند؟ در سطح بین‌المللی، سازمان‌هایی مانند FBI، SEC و CFTC (در آمریکا) و سایر نهادهای نظارتی مالی در کشورهای مختلف، مسئول رسیدگی به جرایم مالی و کلاهبرداری‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال هستند. در ایران، پلیس فتا و نهادهای قضایی در این زمینه فعالیت می‌کنند.

آیا تتر فیک قابل بازیابی است؟

خیر، تتر فیک قابل بازیابی نیست چرا که از ابتدا هم ارزشی نداشته است. این توکن‌ها صرفا اعداد و ارقامی هستند که روی بلاکچین ثبت شده‌اند؛ اما هیچ پشتوانه مالی ندارند. تنها دارایی که در این کلاهبرداری‌ها از دست می‌دهید، پولی است که برای خرید این توکن‌های بی‌ارزش پرداخت کرده‌اید یا دارایی‌های واقعی که در پی فریب کلاهبردار به دست او داده‌اید. این پول‌های واقعی هم معمولا قابل بازیابی نیستند مگر اینکه با پیگیری قانونی و شانس بسیار زیاد بتوانید کلاهبردار را شناسایی و دستگیر کنید.

چرا افراد سودجو از تتر فیک استفاده می‌کنند؟

دلیل اصلی سودجویی، فریب افراد ناآگاه و طمع‌کار است. سادگی ایجاد یک توکن با نام مشابه، ناشناس بودن نسبی در فضای کریپتو و جذابیت وعده‌های سودهای بالا، ابزارهایی هستند که افراد سودجو را قادر می‌سازند تا از تتر فیک به عنوان طعمه‌ای برای کلاهبرداری تتر استفاده کنند و افراد را به سمت دام‌های خود بکشانند. آن‌ها از این واقعیت سواستفاده می‌کنند که بسیاری از کاربران تفاوت بین آدرس‌های قرارداد هوشمند را نمی‌دانند و فقط به نام توکن در کیف پول خود نگاه می‌کنند.

نتیجه گیری

دنیای ارزهای دیجیتال پر از فرصت‌های بی‌نظیر است؛ اما مثل هر بازار مالی دیگری، خطرات و کلاهبرداری‌های خاص خودش را هم دارد. تتر فیک یکی از همان خطرات پنهان است که می‌تواند دارایی شما را در یک چشم به هم زدن از بین ببرد. همان‌طور که در این مقاله خواندید، با کمی دقت، دانش و رعایت اصول امنیتی، می‌توانید به راحتی از خودتان در برابر این گونه کلاهبرداری‌ها محافظت کنید.
همیشه به خاطر داشته باشید که هیچ ارزانی بی‌حکمت نیست و هیچ فرصت سرمایه‌گذاری‌ای وجود ندارد که سودهای غیرواقعی و نجومی به شما بدهد. آگاهی، کلید موفقیت شما در این بازار است. پس چشم‌هایتان را خوب باز کنید، هوشیار باشید و با دانش کافی وارد بازار رمز ارزها شوید.

آیا تا به حال تجربه‌ای از مواجهه با تتر فیک داشته‌اید؟ تجربیات خود را در بخش نظرات با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید تا با هم از دانش یکدیگر بهره‌مند شویم.

سوالات متداول