تصور کنید که بدون نیاز به تجهیزات پیچیده و دانش فنی عمیق بتوانید از داراییهای دیجیتال خود درآمد کسب کنید. اینجاست که مفهوم استیکینگ ارزهای دیجیتال وارد میشود. استیکینگ به معنای قفل کردن داراییهای دیجیتال در یک شبکه بلاکچین به منظور تامین امنیت شبکه است. استیکینگ روشهای مختلفی دارد از جمله استیکینگ سرد، استیکینگ منعطف و استیکینگ بدون محدودیت که هر کدام مزایا و چالشهای خاص خود را دارند. در این مقاله از رمزینکس به بررسی دقیق این موضوع پرداختهایم و نکاتی را مطرح کردهایم که شاید شما را شگفتزده کند.
استیکینگ چیست؟

استیکینگ به معنای نگهداری یا مسدود کردن ارزهای دیجیتال در یک کیف پول یا پلتفرم خاص برای مدتی معین است. این فرایند به دلایل مختلفی از جمله تامین امنیت شبکه، تامین نقدینگی و اعتبارسنجی سریعتر تراکنشها انجام میشود. در واقع Staking را میتوان به سپردهگذاری در بانک تشبیه کرد؛ با این تفاوت که در استیکینگ دارندگان رمزارزها با سپردهگذاری کوینهای خود نه تنها به اعتبارسنجی تراکنشها کمک میکنند، بلکه پاداشهایی نیز به صورت ارز دیجیتال بدست میآورند. این پاداشها به عنوان منبع درآمد غیرفعال عمل میکنند. هر چه تعداد کوینهای قفل شده بیشتر باشد، میزان دریافت پاداش نیز افزایش مییابد.
تاریخچه استیکینگ ارز دیجیتال
نخستین بار ایده Staking توسط سازندگان بلاکچین Peercoin در سال ۲۰۱۲ مطرح شد که هدف آن کاهش هزینههای برق و انرژی ناشی از الگوریتمهای اثبات کار بود. استیکینگ بهعنوان بخشی از فرایند اجماع اثبات سهام در بلاکچینها، به ویژه در پروژههایی مانند اتریوم، بهطور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته است. این پیشرفتها در زمینه اجماع، کاربردهای جدیدی را برای استیکینگ به ارمغان آوردهاند. اتریوم پس از سالها آزمایش و بهروزرسانی در نهایت در سال ۲۰۲۲ بهطور کامل به الگوریتم اثبات سهام منتقل شد و این تغییر برای بسیاری از شبکههای دیگر مانند پولداکات، تزوس و کاردانو نیز الهامبخش بود.
استیکینگ ارز دیجیتال چگونه کار میکند؟
برای استیکینگ به این صورت کار میکند که ابتدا شما تعدادی از ارزهای دیجیتال خود را مسدود میکنید. این ارزها به عنوان وثیقهای برای تامین امنیت و اعتبارسنجی تراکنشهای شبکه بلاکچینی استفاده میشوند. در این روند شما به عنوان یک اعتبارسنج (Validator) عمل کرده و تراکنشها را تایید میکنید. در ازای این کار، شبکه به شما پاداش میدهد که به صورت ارز دیجیتال به دارایی شما اضافه میشود. این پاداشها به میزان ارزهایی که قفل کردهاید و مدت زمانی که آنها را قفل نگه داشتهاید، بستگی دارد.
مکانیسم اثبات کار در استیکینگ چگونه است؟
الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) و استیکینگ ۲ روش کاملا متفاوت برای تامین امنیت و تایید تراکنشها در بلاکچین هستند. اثبات کار به استخراج (mining) مربوط است. اثبات کار اولین بار با بیت کوین معرفی شد. ماینرها با استفاده از دستگاههای قدرتمند مانند ASIC و GPU، مسائل پیچیده ریاضی را حل میکنند. هدف آنها این است که اولین نفر باشند که یک معما را حل کرده و یک بلاک جدید را به شبکه اضافه کنند.
مکانیسم اثبات کار یک دشمن سرسخت محیط زیست محسوب میشود، زیرا حجم عظیمی از انرژی برق را مصرف میکند. این مصرف بالا باعث انتشار مقادیر زیادی دیاکسید کربن و فشار بر منابع انرژی تجدیدناپذیر شده است.
روش اثبات سهام در استیک کردن چگونه است؟
الگوریتم اثبات سهام (PoS) روشی است که در آن کاربران با ذخیره و قفل کردن ارز دیجیتال خود میتوانند شانس پردازش تراکنشها و افزودن بلوکهای جدید به زنجیره را به دست آورند. در این سیستم پروتکل بهطور تصادفی به یکی از گرههای استیک کننده اجازه میدهد تا بلوک بعدی را تایید کند. در اثبات سهام برخلاف اثبات کار که بر اساس هش ریت و حل معماهای پیچیده قدرت پردازشی بالاتر را میطلبد، انتخاب گرهها برای اعتبارسنجی بلوکها بستگی به میزان ارز استیکشده دارد. هرچه مقدار بیشتری ارز دیجیتال قفل شود، شانس سرمایهگذار برای انتخاب شدن بهعنوان اعتبارسنجی بلوک بعدی بیشتر خواهد بود.
مزایای استیکینگ

برای هر تکنولوژی جدید، بررسی مزایا و معایب آن بسیار مهم است و استیکینگ نیز از این قاعده مستثنا نیست. هر بلاکچین که معرفی میشود، ویژگیها و چالشهای خاص خود را دارد که باید مورد توجه قرار گیرد:
- کاهش مصرف انرژی: برخلاف سیستمهای اثبات کار که نیازمند مصرف بالای انرژی و منابع هستند، استیکینگ بهطور قابلتوجهی انرژی کمتری مصرف میکند زیرا نیازی به پردازشهای پیچیده نیست.
- مشارکت در امنیت: با خرید ارز دیجیتال و استیک کردن آنها، افراد میتوانند حتی با سرمایه کم به تقویت امنیت بلاکچین یاری رسانند و در عوض پاداشی دریافت کنند.
- قابلیت لیکوئید: این ویژگی به معاملهگران این فرصت را میدهد تا داراییهای استیک شده خود را به راحتی خرید و فروش کرده و حتی آنها را دوباره استیک کنند. این قابلیت به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا در عین حال که از پاداشها بهرهمند میشوند، انعطاف بیشتری در مدیریت داراییهای خود داشته باشند.
- پاداشهای مداوم: Staking امکان دریافت پاداشهای منظم را فراهم میکند که میتواند یک منبع درآمد ثابت و غیرفعال برای سرمایهگذاران بلند مدت باشد. این پاداشها معمولا بهطور دورهای پرداخت میشود. نرخ بازدهی سالانه در این روش میتواند به درصد قابل توجه ۱۰٪ تا ۲۰٪ نیز برسد.
- کمک به غیرمتمرکز شدن: سیستمهای اثبات سهام به طور معمول امکان مشارکت گستردهتری را در تایید تراکنشها فراهم میکنند که به کاهش متمرکز شدن قدرت در دست تعداد کمی از سرمایهگذاران منجر میشود.
- دسترسپذیری آسان: برخلاف استخراج در سیستمهای PoW که به سختافزارهای خاص نیاز دارد، استیکینگ به هر کسی که ارز دیجیتال داشته باشد اجازه میدهد تا به راحتی در شبکه مشارکت کند.
- افزایش سرعت و مقیاسپذیری: این الگوریتم تراکنشهای سریعتر و مقیاسپذیرتری در مقایسه با روشهای قبلی دارد.
معایب استیکینگ
معایب استیک ارز دیجیتال شامل موارد زیر میشوند:
- ریسک بازار: همواره احتمال کم شدن قیمت ارز دیجیتال وجود دارد که میتواند ارزش پاداشها و داراییهای استیک شده را کاهش دهد.
- خطرات فنی: اگر در حین اعتبارسنجی خطایی رخ دهد یا شبکه با مشکلی مواجه شود، احتمال از دست دادن بخشی از داراییهای استیک شده یا حتی کل آن وجود دارد.
- اسلشینگ: به عملی گفته میشود که در آن بخشی از ارز دیجیتال یک ولیدیتور به دلیل رفتار نادرست یا نقض پروتکل شبکه به عنوان جریمه مصادره گردد.
- دورههای طولانی استیکینگ: بسیاری از پروتکلهای استیک کردن دارای دورههای قفل اجباری هستند که در این مدت، سرمایهگذاران قادر به معامله کردن کوینهای خود نخواهند بود.
- نیاز به حداقل سهام: برای شرکت در استیکینگ کاربران باید مقدار مشخصی از ارز مورد نظر را داشته باشند. این مقدار حداقلی ممکن است برای برخی از کاربران قابل دسترس نباشد.
انواع روش استیکینگ ارز دیجیتال

استیکینگ دارای روشهای متنوعی است که در ادامه به بررسی تمامی آنها خواهیم پرداخت. آشنایی با هر یک از این روشها در برگزیدن یک استراتژی مناسب، اثر قابل توجهی دارد.
استیکینگ قفل شده (locked Staking)
استیکینگ قفل شده به معنای نگهداری داراییهای دیجیتال در یک کیف پول یا صرافی است. کاربران از این طریق به استخرهای استیکینگ یا اعتبارسنجها (ولیدیتورها) متصل میشوند تا امنیت بلاکچین را تأمین کنند. تا زمانی که داراییها در وضعیت قفل شده قرار دارند، کاربر به طور مرتب از سود آنها بهره میبرد. هر ارز حداقل مدت زمان خاصی برای قفل شدن دارد. اگر کاربر قبل از پایان این مدت زمان بخواهد داراییهای خود را برداشت کند، معمولا سود او متوقف میشود. همچنین ممکن است با جریمهای مواجه شود یا حتی نتواند به کل داراییهای خود دسترسی پیدا کند.
استیکینگ سرد (Cold Staking)
روش استیکینگ سرد معمولا برای سرمایههای کلان به کار میرود. در این سیستم معاملهگر سرمایه خود را در کیف پولهای آفلاین یا سرد مسدود کرده و تا زمانی که دارایی در این کیف پول باقی بماند، سود آن به شخص تعلق میگیرد. هرگاه که کاربر بخواهد دارایی را از کیف پول خارج کند، سود مربوط به مدت زمان نگهداری محاسبه شده و به حساب او واریز میشود.
استیکینگ منعطف (Flexible Staking)
در استیکینگ منعطف برخلاف روشهای ثابت، داراییهای شما بهمنظور تقویت امنیت بلاکچین در یک کیف پول یا صرافی نگهداری میشوند، اما قفل نمیشوند. این بدان معناست که معاملهگران توانایی دارند هر زمان که بخواهند داراییهای خود را فروخته یا از حساب خود برداشت کنند، بدون آنکه با جریمهای مواجه شوند. با این حال باید در نظر داشته باشید که این روش معمولا بازده کمتری نسبت به Staking ثابت دارد.
استیکینگ بدون محدودیت (soft staking)
استیکینگ لیکوئید یا بدون محدودیت به کاربران این امکان را میدهد که هر زمان که بخواهند داراییهای خود را استیک یا برداشت کنند، بدون اینکه نیاز به قفل کردن طولانیمدت داشته باشند.
این روش به کاربر اجازه میدهد تا به توکنهای استیک شده خود دسترسی داشته و آنها را معامله کند. به عنوان مثال اگر تریدر یک ارز را با این روش استیک کند، هم سود میبرد و هم در صورت افزایش قیمت، آن را میفروشد. در روشهای سنتی Staking توکنها تا پایان دوره قفل میشوند و نمیتوان به آنها دسترسی داشت. اما در لیکویید استیکینگ توکنهای جدیدی صادر میشود که نمایانگر توکنهای اصلی استیک شده هستند و میتوان آنها را معامله کرد یا به عنوان وثیقه در دیفای (DeFi) استفاده کنند. این روش باعث میشود که نقدینگی توکنهای استیک شده آزاد شود و به همین دلیل بسیار محبوب شده است.
استیکینگ فعال (validator node)
در این روش کاربران ممکن است یک نود اعتبارسنجی راهاندازی و نگهداری کنند. نود وظیفه تایید تراکنشها و شرکت در تصمیمگیریهای شبکه را دارد. همچنین معاملهگران میتوانند تنظیمات و بهروزرسانیهای دورهای را برای بهبود امنیت و کارایی شبکه انجام دهند. این نوع Staking پاداشهای بیشتری به همراه دارد، اما نیازمند دانش فنی بیشتری است و ریسکهای بالاتری نیز دارد.
استیکینگ در صرافیهای معتبر
استیکینگ در صرافیها به عنوان یکی از سادهترین و در دسترس ترین روشها برای کسب درآمد بازار کریپتو شناخته میشود. کاربران ارزهای خود را به حساب کاربری خود در صرافی منتقل کرده و صرافی مسئولیت انجام استیک کردن را بر عهده میگیرد. معاملهگران بدون نیاز به داشتن دانش فنی عمیق یا مدیریت نرمافزار و سختافزار خاص به کسب درآمد میپردازند. با این حال باید توجه داشت که این روش به طور کامل به انتخاب صرافی صحیح و معتبر وابسته است و ممکن است با هزینهها و کمیسیونهای اضافی همراه باشد.
آموزش مرحله به مرحله استیکینگ ارز دیجیتال

انجام صحیح مراحل Staking بسیار مهم است زیرا اشتباهات میتوانند منجر به از دست دادن داراییها یا کاهش سود شوند. در این راهنما مراحل اصلی استیکینگ را با شما بررسی میکنیم تا با اطمینان بیشتری این فرآیند را انجام دهید.
انتخاب ارز دیجیتال مناسب
برای شروع استیکینگ ابتدا باید یک ارز مناسب انتخاب کنید. تنها ارزهایی که از الگوریتم اثبات سهام استفاده میکنند، برای Staking مناسب هستند. عواملی مانند میزان پاداش سالانه، ثبات قیمت و پتانسیل رشد بازار ارز مورد نظر را بررسی کنید. ارزهایی با پشتوانه پروژههای قوی و کاربردی. گزینههای بهتری برای استیکینگ هستند.
نصب و راهاندازی کیف پول
پس از انتخاب ارز دیجیتال نیاز به یک کیف پول دیجیتال دارید که از استیکینگ پشتیبانی کند. کیف پولهای نرمافزاری و سختافزاری مختلفی وجود دارند که میتوان از آنها نهایت استفاده را برد. برای نصب کیف پولهای دیجیتال ابتدا آن را از منبع معتبر دانلود کرده، سپس مراحل ایجاد حساب کاربری و تنظیمات امنیتی مانند احراز هویت دو مرحلهای را انجام دهید.
شروع استیکینگ با استفاده از کیف پول
پس از نصب یا راهاندازی کیف پول میتوانید فرآیند استیکینگ را آغاز کنید. برای این کار باید مقدار مشخصی از ارز خود را به کیف پول منتقل کرده و آن را قفل سازید. برخی کیف پولها به شما اجازه میدهند تا Validator مورد نظر خود را انتخاب کنید. پس از انتخاب ولیدیتور مقدار ارز دیجیتالی که میخواهید استیک کنید را مشخص و تراکنش را تایید کنید. حالا شما به عنوان یک استیکر فعال در شبکه مشارکت دارید و پس از قفل کردن داراییها باید منتظر بمانید تا پاداشها در موعد مقرر شده به کیف پول شما واریز شوند.
شرایط استیکینگ رمز ارزها چیست؟
آگاهی از شرایط استیکینگ به کاربران و معاملهگران این امکان را میدهد تا با دانش کافی، از مشکلات احتمالی و از دست دادن سرمایه جلوگیری کنند.
- انتخاب پلتفرم معتبر برای استیکینگ: در انتخاب پلتفرم باید به سابقه و اعتبار آن توجه شود و نظرات کاربران و بررسیهای تخصصی را مطالعه کنید تا از امنیت و کارایی آن مطمئن شوید.
- مراحل قفل شدن ارز و کسب پاداش: ارز برای مدت مشخصی قفل میشود و در این مدت شما پاداشهایی به صورت دورهای دریافت میکنید.
- قیمت و کارمزد: هزینههای تراکنش و کارمزدهای پلتفرمهای مختلف میتواند متفاوت باشد. بررسی و مقایسه این هزینهها در انتخاب بهترین گزینه برای استیک کردن تاثیرگذار است.
- امنیت: امنیت یکی از مهمترین عوامل در انتخاب پلتفرم Staking است. پلتفرمهایی با پروتکلهای رمزنگاری قوی و مکانیزمهای امنیتی مانند احراز هویت دو مرحلهای امنیت بیشتری دارند.
- دوره قفل شدن: مدت زمان قفل شدن ارزها از چند روز تا چند ماه متغیر است.
- نرخ بازدهی: نرخ بازدهی در پلتفرمها بر اساس تنوع ارزها متفاوت است.
- نوسان قیمت: نوسانات قیمت ارز دیجیتال میتواند تاثیر زیادی بر سودآوری استیکینگ داشته باشد. باید به نوسانات قیمت ارز مورد نظر توجه کرده و اثر آن را بر سودآوری خود در نظر بگیرید.
استخر استیکینگ چیست؟

استخر استیکینگ شرایطی میسازد که کاربران داراییهای خود را با هم ترکیب کرده تا از مزایای Staking بهرهمند شوند. این روش به افرادی که نمیتوانند به تنهایی سرمایه زیادی را مسدود کنند، کمک میکند.
تصور کنید که شما و دوستانتان تصمیم میگیرید در یک پروژه بزرگ سرمایهگذاری کنید، اما هر یک به تنهایی نمیتوانید سرمایه کافی را تامین کنید. در این موقعیت با ترکیب منابع خود به یک نهاد قویتر تبدیل شده و از پاداشهای بیشتری برخوردار میشوید. Staking Pool نیز به همین منوال عمل میکند و کاربران داراییهای خود را در یک استخر مشترک قرار میدهند تا به عنوان یک واحد بزرگتر در فرایند اعتبار سنجی شبکه بلاکچین مشارکت کنند.
پاداشهای به دست آمده از استخر استیکینگ به نسبت سهم هر کاربر در استخر بین اعضا تقسیم میشود. این روش نه تنها ریسکها و هزینههای مرتبط با راهاندازی نودهای اعتبارسنجی را کاهش میدهد، بلکه برای کاربران این امکان را ایجاد میکند تا با سرمایهگذاری کمتر در این بازار پویا فعالیت کنند.
به زبان ساده Staking Pool یک راه آسان و مقرون به صرفه برای مشارکت در شبکههای بلاکچین و کسب درآمد از ارزهای دیجیتال است.
ارزهای دیجیتال مناسب برای استیک
برای استفاده از استیکینگ به عنوان یک استراتژی کسب درآمد، باید به دنبال ارز دیجیتال مناسبی بگردید که با اهداف و نیازهای شما همخوانی داشته باشد. در اینجا جدولی از بهترین ارزهای دیجیتال برای Staking در سال ۲۰۲۴ ارائه شده است. این ارزها به دلیل پتانسیل بالای بازدهی و ثبات نسبی از بهترین گزینهها محسوب میشوند:
نام ارز | نماد |
---|---|
اتریوم | ETH |
کاردانو | ADA |
سولانا | SOL |
پولکادات | DOT |
تزوس | XTZ |
کازموس | ATOM |
الگورند | ALGO |
آوالانچ | AVAX |
ترون | TRX |
چین لینک | LINK |
چرا استیکینگ برای سرمایهگذاران سودآور است؟
استیکینگ به دلیل کسب پاداشهای دورهای از شبکه و افزایش ارزش ارزهای دیجیتال، روشی سودآور برای کسب درآمد از بازار کریپتوکارنسی است. با مسدود کردن داراییها کاربران نه تنها از پاداشهای مربوط به اعتبارسنجی تراکنشها بهرهمند میشوند، بلکه ممکن است ارزش داراییهایشان نیز با گذشت زمان افزایش یابد. اکنون قصد داریم دلایل سودآوری این استراتژی را بررسی کنیم. این دلایل شامل موارد زیر است:
- ارزهای دیجیتال به دلیل استفاده از الگوریتمهای پیشرفته که هکرها را شناسایی و از سیستم حذف میکنند، از امنیت بالایی برخوردارند. استیک کردن یک منبع عالی درآمد جانبی برای افرادی است که نمیخواهند با نوسانات بازار ارزهای دیجیتال درگیر شوند.
- استیکینگ نسبت به معاملات روزانه مزایای بیشتری دارد، زیرا نوسانات روزانه را حذف میکند. این روش باعث شده شرکتهای جدید ارز دیجیتال در بلاکچینهای مختلف وارد بازار شوند و رقابت جدیدی ایجاد کنند.
- با بهبود وضعیت بازار کریپتو کارنسی، سرمایهگذاران بیشتری به ویژه در کشورهای دارای تورم شدید، وارد بازار میشوند. برای برخی افراد بهترین سرمایهگذاری در رمزارزها و فناوریهای مرتبط با آنها است.
- هر ساله پیشرفتهای بیشتری در صنعت رمز ارزها حاصل میشود و سرمایهگذارانی که دارای مهارتهای تحلیلی و دانش قوی از بازار ارزها هستند، عملکرد مالی بهتری دارند.
جمعبندی
استیکینگ ارز دیجیتال به عنوان یک روش محبوب برای کسب درآمد غیرفعال، به کاربران این امکان را میدهد که با قفل کردن داراییهای خود در شبکههای بلاکچین پاداش دریافت کنند. این روش با مزایایی مانند کاهش مصرف انرژی، مشارکت در امنیت شبکه و دریافت پاداشهای منظم جذابیت زیادی دارد. با این حال معایبی مانند کاهش نقدینگی، ریسک بازار و خطرات فنی نیز وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرند.
برای بهرهمندی از مزایای استیک کردن، کاربران باید با دقت و آگاهی کامل وارد این حوزه شوند. انتخاب روش مناسب staking، توجه به میزان ریسکپذیری و پیگیری تغییرات بازار از جمله اقداماتی است که به کاهش ریسکها و افزایش سودآوری کمک میکند.
سوالات متداول
آیا استیکینگ ارز دیجیتال همان ماینینگ است؟
خیر، استیکینگ و ماینینگ دو روش متفاوت برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال هستند. ماینینگ به پردازش تراکنشها و ایجاد بلاکهای جدید در شبکههای اثبات کار گفته میشود در حالی که Staking در شبکههای اثبات سهام انجام میشود و شامل قفل کردن ارزهای دیجیتال برای تامین امنیت شبکه است.
چگونه میتوان از طریق استیکینگ به درآمد رسید؟
با قفل کردن ارزهای دیجیتال در یک کیف پول یا پلتفرم استیکینگ، شما به تأمین امنیت شبکه کمک میکنید و در ازای آن پاداش بدست میآورید.
سود ماهانه استیکینگ چقدر است؟
بسته به نوع ارز و پلتفرم متفاوت است، اما به طور معمول بین ۰.۴% تا ۰.۸% به صورت ماهانه است.
سرمایه لازم برای شروع استیکینگ چقدر است؟
میزان سرمایه لازم برای شروع استیک کردن بستگی به نوع پلتفرم انتخابی دارد. برخی ارزها نیاز به حداقل مقدار مشخصی دارند، مثلا برای استیکینگ اتریوم به ۳۲ اتریوم نیاز است، در حالی که دیگر کوینها با مقادیر کمتر نیز قابل استیک هستند.
توقف استیکینگ به چه صورت است؟
این فرآیند ممکن است چند روز طول بکشد و در این مدت سودی به کاربر تعلق نمیگیرد.
بهترین ارز دیجیتال برای استیک کدام است؟
ارزهای اتریوم (ETH)، کاردانو (ADA)، سولانا (SOL)، پولکادات (DOT)، و تزوس (XTZ) از جمله بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ محسوب میشوند که سود مناسبی ارائه میدهند.
استیکینگ در صرافی ایرانی ایمن است؟
بله، استیکینگ در صرافیهای معتبر ایرانی ایمن است اما کاربران باید قبل از هر اقدامی تحقیقات مفصلی انجام دهند .
بهترین روش استیک ارز دیجیتال کدام است؟
انتخاب بهترین روش کاملا به نیاز و ترجیحات معاملهگر وابسته است اما استیکینگ در صرافیها برای سهولت استفاده توصیه میشود.
سید ضیاءالدین میرصادقی
۷ بهمن ۱۴۰۲ در ۱۱:۰۷سلام جریان دوستانی که جدیدا اعلام میکنند که همه ارزها را استیک میکنند و حداقل ماهی بین چهار تا هشت درصد سود میدهند چیست
عباس نصیری
۲۱ اسفند ۱۴۰۲ در ۰۹:۲۳سلام
برای کاربران تازه شروع به کار استیکینگ گزینه خوبی برای کسب سود از ارزهای دیجیتال میباشد
علی ابراهیم زاده
۱۷ فروردین ۱۴۰۳ در ۱۰:۲۲خوب بود
مدیر سایت
۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ در ۰۷:۱۷سپاسگزار از لطفتون
جمشید گرگانی
۹ دی ۱۴۰۳ در ۱۱:۲۶با سلام از مقاله بسیار لذت بردم خیلی عالی بود . با سپاس