کرو دائو توکن (Curve DAO Token / CRV) چیست؟
ارز دیجیتال کرو دائو توکن (Curve DAO Token) با نماد CRV، یک توکن حاکمیتی است که بر بستر بلاک‌چین اتریوم با استاندارد ERC-20 راه‌اندازی شده و همچنین بر روی سایر بلاک‌چین‌های سازگار با EVM مانند پالیگان، آربیتروم، فانتوم و اولانچ نیز فعال است. این توکن در آگوست ۲۰۲۰ توسط Curve Finance، یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) و بازارساز خودکار (AMM) پیشرو، به بازار عرضه شد. Curve Finance توسط Michael Egorov، یک فیزیکدان و کارآفرین روسی، در ژانویه ۲۰۲۰ تأسیس شد. هدف اصلی پروتکل Curve Finance، فراهم آوردن یک بستر بسیار کارآمد و با اسلیپیج (لغزش قیمت) پایین برای مبادله استیبل‌کوین‌ها و سایر دارایی‌های با ارزش مشابه (مانند رپد بیت‌کوین‌های مختلف) است. این پروتکل از الگوریتم‌های ریاضی خاصی برای بهینه‌سازی مبادلات بین این نوع دارایی‌ها استفاده می‌کند. توکن CRV نقش محوری در حاکمیت غیرمتمرکز (DAO – Decentralized Autonomous Organization) پروتکل Curve دارد. دارندگان توکن CRV می‌توانند با قفل کردن (استیکینگ) توکن‌های خود، توکن veCRV (vote-escrowed CRV) دریافت کنند که به آن‌ها حق رأی در مورد پیشنهادات مربوط به توسعه پروتکل، تغییر پارامترها، و تخصیص پاداش‌های CRV به استخرهای نقدینگی مختلف را می‌دهد. علاوه بر حاکمیت، CRV به عنوان پاداش برای تأمین‌کنندگان نقدینگی در استخرهای Curve و همچنین برای کاربرانی که CRV خود را استیک می‌کنند، توزیع می‌شود. این پروژه در حوزه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)، بازارسازهای خودکار (AMM) و استیبل‌کوین‌ها فعالیت دارد و به دلیل نقش کلیدی‌اش در اکوسیستم DeFi، گاهی از آن به عنوان “ستون فقرات استیبل‌کوین‌ها” یاد می‌شود. کاربران ایرانی می‌توانند از CRV برای سرمایه‌گذاری از طریق خرید CRV و فروش CRV با هدف کسب سود از نوسانات قیمت CRV، و همچنین برای تأمین نقدینگی در استخرهای Curve، استیکینگ برای دریافت پاداش و مشارکت در حاکمیت پروتکل (در صورت علاقه به DeFi) بهره‌مند شوند. امکان خرید CRV با ریال یا تتر در صرافی رمزینکس با کارمزد کم و واریز آنی به کیف پول (معمولاً زیر ۲ دقیقه) فراهم است.
مشخصات ارز کرو دائو توکن (CRV)
| عنوان | اطلاعات |
| نام کامل | Curve DAO Token |
| نماد اختصاری | CRV |
| بلاک‌چین‌های میزبان | Ethereum (اولیه), Polygon, Arbitrum, Fantom, Avalanche (و سایر شبکه‌های EVM) |
| استاندارد فنی | ERC-20 (و استانداردهای معادل روی سایر شبکه‌ها) |
| سال راه‌اندازی توکن | ۲۰۲۰ (آگوست) |
| تیم/بنیاد سازنده | Curve Finance (Michael Egorov), Curve DAO |
| نوع | توکن حاکمیتی و پاداش (Governance & Reward Token) |
| دسته‌بندی/حوزه فعالیت | DeFi, DEX, AMM, استیبل‌کوین, حاکمیت |
| وب‌سایت رسمی | https://curve.fi/ |
| وایت پیپر (Whitepaper) | مستندات و توضیحات فنی در وب‌سایت رسمی و بخش مستندات آن موجود است. |
| حداکثر عرضه (Max Supply) | ۳٬۳۰۳٬۰۳۰٬۲۹۹ CRV (تقریباً ۳.۳ میلیارد) |
| الگوریتم اجماع | N/A (متکی به الگوریتم اجماع بلاک‌چین‌های میزبان) |
کرو فایننس (Curve Finance) چیست؟
کرو فایننس یک صرافی غیر متمرکز ارز دیجیتال یا به بیان بهتر یک پلتفرم AMM شبیه به یونی‌سواپ و سوشی‌سواپ است که با تمرکز ویژه روی استیبل کوین‌ها و ارزهای دیجیتال با ساختار و عملکرد مشابه کار می‌کند. نسخه‌های پیچیده شده یا wrapped ارزهای دیجیتال معروف مثل BTC و ETH هم در این پلتفرم و استخرهای نقدینگی آن حضور دارند. کرو در مقایسه با دیگر صرافیهای غیر متمرکز روی اتریوم الگوریتم‌های با بازدهی بالاتری دارد. الگوریتم‌های این صرافی باعث می‌شوند که کمترین کارمزد ممکن، کمترین اسلیپیج و حداکثر جلوگیری از دست رفتن سرمایه را داشته باشد.
کرو فایننس مثل اغلب صرافیهای ارز دیجیتال از سیستم AMM برای تامین ارزهای دیجیتال مورد نیاز کاربران استفاده می‌کند. در سیستم‌های AMM خبری از دفتر خرید و فروش و صف‌های خرید و فروش نیست. تریدرها با استخرهای نقدینگی سر و کار دارند که کاربران دیگر، توکن‌های آن‌ها را تامین می‌کنند. قیمت توکن‌های هر استخر هم با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی تعیین می‌شود.
استخرهای نقدینگی یا لیکوییدی پول را می‌توان برای کاربری‌های متنوع تغییر داد. این استخرها انگیزه مالی لازم برای تامین نقدینگی را هم برای کاربران فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال شما با تامین توکن‌های مورد نیاز استخرهای کرو فایننس می‌توانید بخشی از کارمزد تراکنش‌ها و ترید کاربران دیگر را به‌عنوان پاداش دریافت کنید.
کرو فایننس در سال ۲۰۲۰ با هدف ارائه یک DEX با کمترین کارمزد ترید راه‌اندازی شد. این صرافی از همان ابتدا تصمیم داشت که برای ارائه‌دهنده‌های نقدینگی هم یک فرصت کسب درآمد و داشتن حساب ذخیره فیات ارائه کند. پلتفرم Curve با تمرکز روی استیبل کوین‌ها، به کاربران امکان می‌دهد که با تامین نقدینگی، شانس درآمد بالا از پاداش‌های کارمزد داشته باشند و نگرانی کمتری بابت نوسان قیمت دارایی‌ها احساس کنند. با این روش، کرو فایننس با اغلب صرافیهای غیر متمرکز تفاوت دارد. این صرافی ثبات در درآمد و حفظ ارزش دارایی را از سود بردن از نوسان‌ها برتر می‌داند.
یکی از کاربردهای کرو فایننس، آربیتراژ است. بسیاری از سرمایه‌گذارهای حرفه‌ای از Arbitrage برای کسب سودهای کوچک، اما ادامه‌دار استفاده می‌کنند. آربیتراژ با استفاده از تفاوت قیمت‌های کم بین قیمت یک ارز در یک صرافی با صرافی دیگر، عمل می‌کند.
تاریخچه و بنیان‌گذارهای کرو فایننس
کرو فایننس در سال ۲۰۲۰ توسط یک دانشمند روسی به نام میخائیل ایگوروف (Michael Egorov) راه‌اندازی شد. او تجربه کار کردت در شرکت‌ها و پروژه‌های متعدد بلاکچینی را داشت. از تجربه‌های قبلی ایگوروف می‌توان به راه‌اندازی سرویس NuCypher و فعالیت به‌عنوان مدیر فنی آن اشاره کرد. نوسایفر با تمرکز بر توسعه پروتکل‌های حریم خصوصی و زیرساخت‌های مرتبط راه‌اندازی شده بود.
کرو ابتدا در سال ۲۰۱۹ و با نام استیبل‌سواپ (StableSwap) توسعه یافته بود، اما در سال ۲۰۲۰ به برند کنونی تغییر نام داد. در حال حاضر مسیر توسعه پلتفرم توسط یک کامیونیتی بزرگ و سیستم حاکمیتی غیر متمرکز یا همان DAO تعیین می‌شود. البته تیم کوچکی از توسعه‌دهنده‌ها شامل ایگوروف، توسعه فناوری‌های جدید برای کرو را مدیریت می‌کنند.
ایگوروف در سال ۲۰۲۱ نسخه جدید کرو را با نام Curve v2 معرفی کرد که امکان سواپ کردن ارزهای دیجیتال به جز استیبل کوین‌ها را به کاربران می‌داد. اولین استخر نقدینگی اتریومی روی پلتفرم جدید TriCrypto نام داشت که شامل USDT, WBTC و WETH می‌شد.
کمی بعد از رونمایی از CRV، ارز قفل شده در پلتفرم کرو (TVL) چهار برابر شد. تا ژانویه سال ۲۰۲۲، این مقدار به بیش از ۲۴ میلیارد رسید. البته چالش‌های بازار ارز دیجیتال باعث شد که مقدار ارز قفل شده در ماه‌های بعد کاهش پیدا کند.
پلتفرم کرو فایننس چطور کار می‌کند؟
همان‌طور که گفته شد، کرو فایننس ابتدا با تمرکز کامل روی سواپ کردن استیبل کوین‌ها توسعه یافت. این سرویس به کاربران امکان می‌دهد که استیبل کوین‌های خود را با پرداخت کارمزد پایین به هم تبدیل کنند. مثلا کاربری از یک پلتفرم، استیبل کوین USDT را وام گرفته است. ازطرفی او در سرمایه‌های خود فقط ارز USDC دارد. برای پس دادن وام باید USDC به USDT تبدیل شود که Curve Finance این فرایند را انجام می‌دهد.
سیستم بازارساز خودکار یا همان AMM در کرو از لحاظ زیرساختی با AMM صرافیهای غیر متمرکز دیگر تفاوت زیادی ندارد. در این سیستم هم ارائه‌دهنده‌های نقدینگی (LP)، توکن‌های لازم را در استخرهای نقدینگی قفل می‌کنند. این استخرها، درواقع قراردادهای هوشمند اختصاصی پلتفرم هستند. تریدرها با استفاده از همین استخرهای نقدینگی می‌توانند توکن‌ها را به هم تبدیل کنند. به‌عنوان مثال شما برای تبدیل USDC به USDT، از استخر نقدینگی USDT/USDC استفاده می‌کند.
حفظ قیمت استیبل کوین‌ها در استخرهای نقدینگی و همچنین حفظ برابر بودن مقدار توکن‌ها در استخرها، در کرو توسط الگوریتم‌های ریاضی و قراردادهای هوشمند خودکار مدیریت می‌شود. با کم و زیاد شدن نسبت استیبل کوین‌های موجود در یک استخر، خرید و فروش آن‌ها با تغییراتی انجام می‌شود که انگیزه لازم برای تامین ارز دیگر ایجاد شود.
سیستم پاداش تامین نقدینگی در Curve
تامین‌کننده‌های نقدینگی یا همان LP از کارمزدی که کاربران برای سواپ کردن توکن‌ها پرداخت می‌کنند، پاداش دریافت می‌کنند. کارمزدهای دریافتی بسته به میزان نقدینگی که کاربران فراهم کرده‌اند، بین آن‌ها تقسیم می‌شود. پاداش هم به‌صورت ارز دیجیتال CRV پرداخت خواهد شد.
یک سیستم پاداش دیگر هم در کرو کار می‌کند. در این سیستم، تامین‌کننده‌هایی که سرمایه لازم را برخی از استخرهای ویژه کرو فایننس فراهم می‌کنند، پاداش اضافه دریافت می‌کنند. این استخرها در رای‌گیری‌های جامعه کرد مشخص می‌شوند و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، همیشه به دنبال این فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاری بهینه‌تر هستند.
پاداش استیک کردن CRV هم از مدل‌های پاداشی دیگر است که در کرو فایننس کاربرد دارد. کاربرانی که ارز دیجیتال CRV را در پلتفرم قفل کنند، پاداشی به‌صورت veCRV دریافت می‌کنند که شانس دریافت پاداش آن‌ها را در فرایندهای دیگر، بیشتر می‌کند.
ارز دیجیتال کرو (CRV) چیست؟
ارز دیجیتال کرو با نام کامل کرو دائو توکن (Curve DAO Token) و نماد CRV در آگوست ۲۰۲۰ و با هدف توسعه سیستم حاکمیتی غیر متمرکز یا همان DAO برای کرو معرفی شد. این توکن، سیستم حاکمیتی کرو فایننس را غیر متمرکز می‌کند و همچنین برای انگیزه دادن به ارائه‌دهنده‌های نقدینگی کاربرد دارد.
کرو دائو توکن با سقف تولید و توزیع ۳/۰۳ میلیارد توکن توسعه داده شد. در عرضه اولیه، ۱/۳ میلیارد توکن به بازار آمد که بین بخش‌های مختلف اکوسیسم توزیع شد. بخشی از آن به سرمایه‌گذارهای اولیه و بخشی دیگر به ارائه‌دهنده‌های نقدینگی در پلتفرم اختصاص یافت.
کرو فایننس برای کاربردهای عملیاتی ارز دیجیتال CRV، یک توکن واسطه هم طراحی کرده است. برای کاربردهای متنوع استیک کردن، رای دادن و افزایش نرخ پاداش، ارز veCRV به‌عنوان واسطه عمل می‌کند. کاربران بعد از خرید ارز کرو CRV یا دریافت آن به‌عنوان پاداش، می‌توانند توکن‌های خود را در یکی از قراردادهای هوشمند Curve استیک کنند. برای پاداش، ارز دیجیتال veCRV به آن‌ها پرداخت می‌شود. مقدار veCRV دریافتی نسبت مستقیمی با مقدار و زمان قفل شدن توکن‌های CRV دارد. کاربران می‌توانند توکن‌های CRV خود را تا چهار سال در سیستم استیک کنند.
کاربردهای ارز دیجیتال CRV و veCRV در کرو فایننس را می‌توان این‌گونه خلاصه کرد:
- استیک کردن: سرمایه‌گذارها با استیک کردن CRV و دریافت کردن veCRV می‌توانند از پاداش‌های استخر نقدینگی هم سهم داشته باشند. به بیان دیگر، کارمزد تراکنش در استخرهای نقدینگی به آن‌ها هم پرداخت می‌شود. این رویکرد باعث می‌شود استیک کردن CRV هم انگیزه مالی شبیه به تامین نقدینگی داشته باشد.
- بوست کردن: بوست کردن یا تقویت پاداش‌ها را می‌توان با استفاده از veCRV در پلتفرم کرو فایننس انجام داد. کاربرانی که پاداش veCRV را در سیستم Boost استفاده کنند، میزان پاداش دریافتی از استخرهای نقدینگی را چند برابر می‌کنند. ایم سیستم باعث می‌شود که استفاده از veCRV به یک چرخه تبدیل شود و انگیزه‌های لازم برای مشارکت در حاکمیت، بوست کردن و استیک کردن بیشتر شود.
- رای دادن: هولدرهای CRV می‌توانند از توکن‌های خود برای رای دادن به پیشنهادهای مطرح شده در سیستم حاکمیت غیر متمرکز DAO استفاده کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند پیشنهادهای جدید را برای توسعه یا تصمیم‌گیری‌های مهم مثل تغییر سیستم استخرهای نقدینگی ارائه کنند.
از کجا ارز کرو (CRV) بخریم
خرید کرو با نماد CRV برای کاربران ایرانی که به دنیای دیفای علاقه داشته یا قصد سرمایه‌گذاری در این توکن دیفای را دارند، به آسانی امکان دارد. برای خرید CRV با ریال می‌توانید از صرافی معتبر رمزینکس استفاده کنید. در رمزینکس فرایند ثبت‌نام و تایید هویت به سرعت و آسانی انجام می‌شود و بعد از آن امکان خرید و فروش CRV و صدها ارز دیجیتال دیگر را دارید.
برای ثبت‌نام در رمزینکس تنها به یک شماره تلفن یا آدرس ایمیل نیاز دارد. بعد از ثبت‌نام اولیه، با ورود به حساب کاربری خود، اطلاعات شخصی و مدارک مورد نیاز را تکمیل کنید تا حساب شما به سرعت تایید شود.
برای خرید CRV در رمزینکس تنها باید حساب ریالی خود را با کارت‌های بانکی عضو شبکه شتاب شارژ کنید. سپس در صفحه خرید و فروش کرو (CRV) مقدار ارز دیجیتال مورد نظر را با قیمت بازار یا قیمت دلخواه خود خرید کنید. صف خرید و فروش ارزهای دیجیتال در رمزینکس همیشه با سرعت بالایی یک خریدار یا فروشنده برای شما پیدا می‌کند.
ارزهای دیجیتال مشابه کرو دائو توکن (CRV)
از منظر ساختار فنی (توکن حاکمیتی برای یک پروتکل AMM/DEX)، هدف (تسهیل مبادلات کارآمد و ارائه حاکمیت به جامعه) و حوزه فعالیت (DeFi و استیبل‌کوین‌ها)، ارزهای زیر شباهت‌هایی با CRV دارند:
-
Balancer (BAL):
-
شباهت: Balancer نیز یک پروتکل بازارساز خودکار (AMM) و صرافی غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه می‌دهد استخرهای نقدینگی با چندین توکن و وزن‌های سفارشی ایجاد کنند. توکن BAL به عنوان توکن حاکمیتی برای پروتکل Balancer عمل می‌کند و به تأمین‌کنندگان نقدینگی پاداش داده می‌شود، مشابه نقش CRV در اکوسیستم Curve. هر دو بر روی اتریوم و سایر شبکه‌های سازگار با EVM فعال هستند.
-
-
Uniswap (UNI):
-
شباهت: Uniswap یکی از بزرگترین و شناخته‌شده‌ترین صرافیهای غیرمتمرکز و AMMها است. توکن UNI به عنوان توکن حاکمیتی برای پروتکل Uniswap عمل می‌کند و به دارندگان حق رأی در تصمیمات مربوط به توسعه پروتکل را می‌دهد. اگرچه Curve بیشتر بر استیبل‌کوین‌ها تمرکز دارد و Uniswap طیف وسیع‌تری از توکن‌ها را پوشش می‌دهد، اما هر دو نقش مهمی در نقدینگی DeFi دارند و توکن‌های حاکمیتی مشابهی را به کار می‌گیرند.
-
-
SushiSwap (SUSHI):
-
شباهت: SushiSwap یک فورک از Uniswap است که با افزودن ویژگی‌های بیشتر و توکن حاکمیتی SUSHI (که به تأمین‌کنندگان نقدینگی و استیک‌کنندگان پاداش می‌دهد) توسعه یافته است. همانند CRV، توکن SUSHI برای حاکمیت و تشویق مشارکت در پروتکل استفاده می‌شود. هر دو در فضای رقابتی DEXها و AMMها فعالیت می‌کنند.
-
-
PancakeSwap (CAKE):
-
شباهت: PancakeSwap بزرگترین صرافی غیرمتمرکز و AMM بر روی BNB Chain است. توکن CAKE به عنوان توکن حاکمیتی و کاربردی در این پلتفرم عمل می‌کند و برای استیکینگ، تأمین نقدینگی، شرکت در لاتاری و سایر فعالیت‌ها استفاده می‌شود. هرچند CAKE بر روی BNB Chain متمرکز است و CRV ریشه در اتریوم دارد، اما مدل توکن حاکمیتی و پاداش‌دهی آن‌ها در اکوسیستم‌های مربوطه مشابه است.
-
-
Convex Finance (CVX):
-
شباهت: Convex Finance یک پروتکل ساخته شده بر بستر Curve Finance است که به کاربران اجازه می‌دهد تا بازدهی خود را از تأمین نقدینگی در Curve و استیکینگ CRV بهینه کنند. توکن CVX توکن حاکمیتی Convex است و به شدت با اکوسیستم CRV و veCRV در هم تنیده است. هرچند CVX یک لایه بالاتر از CRV عمل می‌کند، اما موفقیت و عملکرد آن مستقیماً به Curve و CRV وابسته است و هر دو در جهت تقویت اقتصاد Curve فعالیت می‌کنند.
-
