چگونه کارمزد شبکه اتریوم (ERC20) را کم کنیم؟

شناخت و محاسبه کارمزدهای شبکه اتریوم یکی از چالش‌های اصلی کاربران این شبکه است. این هزینه‌ها می‌توانند به طور قابل توجهی بر سودآوری معاملات تاثیر بگذارند. اما آیا راهی برای کاهش این هزینه‌ها وجود دارد؟ در این مقاله از رمزینکس به بررسی روش‌های مختلف برای کاهش کارمزدهای شبکه اتریوم خواهیم پرداخت. از جمله این روش‌ها می‌توان به استفاده از زمان‌های کم‌ترافیک، بهینه‌سازی تراکنش‌ها و بهره‌گیری از راه‌حل‌های لایه دوم اشاره کرد. با ما همراه باشید تا با نحوه محاسبه کارمزد اتریوم آشنا شوید و ببینید چگونه می‌توانید هزینه‌های تراکنش‌های خود را به حداقل برسانید.

کارمزد گس اتریوم چیست؟

کارمزد شبکه اتریوم که با عنوان گس (Gas) شناخته می‌شود، هزینه‌ای برای انجام تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند در این شبکه است. هر عملیاتی که در شبکه اتریوم انجام می‌شود، از ارسال اتر بین دو آدرس تا اجرای یک قرارداد هوشمند پیچیده نیاز به محاسبات دارد. این محاسبات توسط ولیدیتورها انجام می‌شود و Gas به عنوان پاداشی برای آن‌ها در نظر گرفته شده است تا آنها را تشویق به حفظ امنیت شبکه کند. این کارمزدها با واحدی به نام Gwei محاسبه می‌شوند که معادل یک میلیاردم اتر (ETH) است.

گس همچنین به جلوگیری از حملات اسپم و استفاده بی‌رویه از منابع شبکه کمک می‌کند. به دلیل اینکه هر تراکنش نیاز به پرداخت گس دارد، ارسال تراکنش‌های بی‌فایده یا مخرب برای کاربران هزینه‌بر خواهد بود و این امر باعث می‌شود که شبکه از حملات احتمالی در امان بماند. گس تضمین می‌کند تراکنش‌ها به درستی پردازش شوند، استیک کننده‌ها پاداش بگیرند و شبکه از حملات مخرب محافظت شود. این سیستم مشابه مکانیسم اجماع اثبات کار (PoW) است که در آن ماینرها برای حل مسائل پیچیده ریاضی و تایید تراکنش‌ها پاداش دریافت می‌کنند. در هر دو سیستم هدف اصلی تضمین امنیت و کارایی شبکه است.

کارمزد شبکه اتریوم چقدر است؟

کارمزد شبکه اتریوم به عوامل مختلفی شامل ترافیک شبکه، نوع تراکنش و قیمت اتریوم بستگی دارد. در زمان‌هایی که تقاضا برای انجام تراکنش‌ها زیاد است و ترافیک شبکه افزایش پیدا می‌کند کارمزدها نیز بالا می‌روند. اما در زمان‌های کم ‌ترافیک کارمزدها به طور قابل توجهی پایین‌تر هستند. همچنین نوع تراکنش نیز بر کارمزدها موثر است به عنوان مثال برخی از تراکنش‌ها مانند انتقال توکن‌های ERC-20 کارمزد کمتری نسبت به تراکنش‌های پیچیده‌تر مانند تعامل با قراردادهای هوشمند دارند. 

قیمت اتریوم نیز بر هزینه نهایی کارمزدها تاثیر می‌گذارد. اگر ارزش اتریوم افزایش یابد، هزینه کارمزدها نیز افزایش پیدا می‌کند و بالعکس. در جدول زیر، میانگین کارمزدهای شبکه اتریوم در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ آورده شده است:

این تغییرات نشان می‌دهند که کارمزدهای شبکه اتریوم می‌توانند به طور قابل توجهی نوسان داشته باشند و کاربران باید به این تغییرات توجه کنند تا هزینه‌های تراکنش‌های خود را بهینه‌تر کنند. بالا رفتن کارمزدها برای کاربران جدید و کسانی که تراکنش‌های کوچک انجام می‌دهند، مسئله‌ای مهم به حساب می‌آید. با این حال توسعه‌دهندگان اتریوم در حال کار بر روی راه‌حل‌هایی برای کاهش این هزینه‌ها و بهبود کارایی شبکه هستند.

نحوه محاسبه کارمزد انتقال در شبکه اتریوم 

در فرمول محاسبه کارمزد انتقال در شبکه اتریوم چندین عامل مختلف در نظر گرفته می‌شود. در ادامه این مطلب به بررسی این عوامل پرداخته‌ایم:

• کارمزد پایه (Base Fee): این کارمزد توسط پروتکل اتریوم تعیین می‌شود و حداقل مقداری است که کاربر باید برای معتبر بودن تراکنش پرداخت کند. کارمزد پایه به طور خودکار قرار می‌گیرد و بسته به ترافیک شبکه متغیر است و پس از انجام تراکنش سوزانده می‌شود.
• کارمزد اولویت (Priority Fee یا Tip): این کارمزد به عنوان انعام به ماینرها پرداخت می‌شود تا تراکنش کاربر را سریع‌تر پردازش کنند. کارمزد اولویت توسط کاربر تعیین می‌شود تا ولیدیتورها تراکنش مورد نظر را در اولویت قرار دهند.
• حد گس (Gas Limit): این مقدار حداکثر تعداد واحدهای گسی است که کاربر مایل به پرداخت برای تراکنش است. محدودیت گس تعیین می‌کند که چه مقدار Gas برای اجرای تراکنش نیاز است. اگر تراکنش به گس بیشتری نیاز داشته باشد، ممکن است شکست بخورد.
• کارمزد نهایی: برای محاسبه کارمزد نهایی باید تعداد واحدهای گس مورد نیاز برای تراکنش را در مجموع کارمزد پایه و کارمزد اولویت ضرب کنید. فرمول محاسبه به شکل زیر است:

(کارمزد اولویت + کارمزد پایه) × حد گس = کارمزد انتقال در شبکه اتریوم

به عنوان مثال فرض کنید شما می‌خواهید ۱ اتر به دوستتان بفرستید که این تراکنش به ۲۱ هزار واحد گس نیاز دارد. اگر کارمزد پایه ۱۰ گوی (Gwei) و کارمزد اولویت ۲ گوی باشد، کارمزد نهایی به این صورت محاسبه می‌شود:

  گوی ۲۵۲۰۰۰ = (۲ + ۱۰) × ۲۱۰۰۰

چرا کارمزد شبکه اتریوم بالاست؟

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا کارمزدهای شبکه اتریوم می‌توانند برخی کاربران را از استفاده از این شبکه منصرف کنند؟ حقیقت این است که در صورت زیاد شدن فعالیت کاربران در شبکه ممکن است کارمزدهای گس به‌ شدت افزایش یابد و حتی تراکنش‌های معمولی انتقال اتر نیز ارزان انجام نشود. در ادامه به بررسی دو عامل اصلی که نقش مهمی در افزایش کارمزدهای شبکه اتریوم دارند، می‌پردازیم.

دیفای (امور مالی غیرمتمرکز)

دیفای (DeFi) یا امور مالی غیر متمرکز یکی از عوامل اصلی افزایش کارمزدهای شبکه اتریوم به شمار می‌آید. دیفای به مجموعه‌ای از برنامه‌ها و پروتکل‌های مالی اشاره دارد که بر بستر بلاکچین اتریوم ساخته شده‌اند و امکان انجام تراکنش‌های مالی بدون نیاز به واسطه‌های سنتی مانند بانک‌ها را فراهم می‌کنند. این برنامه‌ها شامل صرافی‌های غیر متمرکز (DEX) و پلتفرم‌های مربوط به وام هستند.

با افزایش رشد و گسترش DeFi تعداد تراکنش‌ها و تعاملات با قراردادهای هوشمند به شدت افزایش یافته است. افزایش تقاضا برای استفاده از شبکه باعث افزایش کارمزدهای گس شده است. به عنوان مثال در دوران رونق دیفای در سال ۲۰۲۰ کارمزدهای گس به شدت افزایش پیدا کردند زیرا کاربران زیادی به طور همزمان از شبکه استفاده می‌کردند.

توکن‌های غیرمثلی 

توکن‌های غیرمثلی یا NFTها نیز یکی دیگر از عوامل مهم افزایش کارمزدهای شبکه اتریوم محسوب می‌شوند. NFTها توکن‌های دیجیتالی هستند که نمایانگر مالکیت یا اصالت یک دارایی دیجیتال یا فیزیکی خاص هستند. این توکن‌ها بر بستر بلاکچین اتریوم نیز ساخته می‌شوند.

محبوبیت NFT در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است و بسیاری از هنرمندان، موسیقی‌دانان و سایر خالقان محتوا از این توکن‌ها برای فروش آثار خود استفاده می‌کنند. هر بار که یک NFT لیست، خریداری یا فروخته می‌شود یک تراکنش در شبکه Ethereum انجام می‌شود که نیاز به پرداخت کارمزد گس دارد. با افزایش تعداد تراکنش‌های مرتبط با توکن‌های غیر مثلی، تقاضا برای استفاده از شبکه اتریوم بالا رفته و در نتیجه کارمزدهای Gas نیز افزایش یافته است.

یکی از اولین NFTهای ساخته شده، گربه‌های بازی کریپتوکیتیز (CryptoKitties) بر بستر اتریوم است. در سال ۲۰۱۷ فعالیت زیاد این برنامه منجر به ایجاد ازدحام در شبکه اتریوم شد. این دوره پرهیجان کارمزد گس را از ۰.۰۰۲ اتر اولیه به ۰.۰۰۸ اتر رساند و باعث شد که تعداد تراکنش‌های اتریوم به رقم بی‌سابقه‌ای برسد. این اتفاق منجر به افت سرعت قابل توجهی در پلتفرم شد.

آیا کاهش کارمزد شبکه اتریوم امکان‌پذیر است؟

کاهش کارمزد شبکه اتریوم امکان‌پذیر بوده و در به روزرسانی اتریوم ۲ به طور جدی روی این مسئله کار شده است. با توسعه‌ی اتریوم ۲ که شامل تغییر الگوریتم اجماع از اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) و معرفی شاردینگ (Sharding) است، این مشکل تا حد زیادی حل شده است. شاردینگ به معنای تقسیم شبکه به بخش‌های کوچکتر است که هر کدام می‌توانند به صورت موازی تراکنش‌ها را پردازش کنند، و این باعث افزایش ظرفیت شبکه و کاهش کارمزدها می‌شود.

اتریوم ۲ با هدف افزایش مقیاس‌پذیری، امنیت و کاهش هزینه‌ها طراحی شده است. با تغییر به الگوریتم اثبات سهام نیاز به مصرف انرژی زیاد برای استخراج کاهش پیدا می‌کند، که این موضوع به کاهش هزینه‌های شبکه منجر می‌شود. همچنین با اجرای شاردینگ شبکه می‌تواند تعداد بیشتری تراکنش را در زمان کمتری پردازش کند که این امر نیز به کاهش کارمزدها منجر می‌شود. حالا که می‌دانید اتریوم چیست و با ماهیت آن آشنا هستید می‌توانید از این به‌روزرسانی‌ها بهره‌مند شوید و هزینه‌های تراکنش‌های خود را کاهش دهید.

چگونه کارمزد شبکه اتریوم را کم کنیم؟

اگر کارمزدهای شبکه اتریوم کاهش نیابد، هزینه‌های بالای تراکنش‌ها می‌تواند سودآوری را تحت تاثیر قرار دهد و حتی باعث شود که استفاده از این شبکه برای بسیاری از کاربران غیرممکن شود.

به همین خاطر یادگیری روش‌های کاهش کارمزد شبکه اتریوم برای کاربران ایرانی ضروری محسوب می‌شود. با کاهش کارمزدها نه تنها هزینه‌های تراکنش‌ها کاهش پیدا می‌کند، بلکه امکان استفاده بهینه‌تر از شبکه اتریوم فراهم می‌شود. در ادامه به بررسی دقیق‌تر راهکارهای کاهش کارمزد شبکه اتریوم خواهیم پرداخت و نحوه استفاده از این روش‌ها را توضیح خواهیم داد.

استفاده از راه‌حل‌های لایه دوم

یکی از موثرترین روش‌ها برای کاهش کارمزدهای شبکه اتریوم، استفاده از راه‌حل‌های لایه دوم مانند پالیگان (Polygon)، آپتیمیزم (Optimism) و آربیتروم (Arbitrum) است. این راه‌حل‌ها تراکنش‌ها را خارج از زنجیره اصلی اتریوم پردازش می‌کنند و سپس نتایج را به زنجیره اصلی ارسال می‌کنند. این کار باعث کاهش ترافیک و در نتیجه کاهش کارمزدهای گس می‌شود.

تجربه نشان داده است که انتقال اتریوم به وسیله شبکه‌های لایه دوم بسیار ارزان‌تر از انجام تراکنش بر روی زنجیره اصلی است. به عنوان مثال کارمزد تراکنش در آربیتروم حدود ۰.۳۶۸ دلار، در پالیگان بین ۰.۲۰۰۳ تا ۰.۰۱۵ دلار، در لوپرینگ ۰.۷۴ دلار و در آپتیمیسم ۰.۶۸۲ دلار است. برای استفاده از راه حل‌های لایه دوم، ابتدا باید دارایی اتریوم خود را با استفاده از بریج‌های (Bridge) این پلتفرم‌ها به لایه دوم ببرید.

بهینه‌سازی زمان تراکنش‌ها

انجام تراکنش‌ها در زمان‌هایی که ترافیک شبکه کمتر است، مانند ساعات غیر اوج یا آخر هفته‌ها، می‌تواند هزینه‌های گس را به طور قابل توجهی کاهش دهد. به عنوان مثال بهترین زمان برای انجام تراکنش‌ها بین ساعت ۴:۳۰ بامداد تا ۶:۳۰ صبح به وقت ایران است. روزهای یک‌شنبه معمولا شلوغ‌ترین روزها هستند و کارمزدها در این روزها بالاتر است. ابزارهایی مانند GasNow و ETH Gas Station می‌توانند به کاربران کمک کنند تا بهترین زمان برای انجام تراکنش‌ها را پیدا کنند.

استفاده از کیف‌پول‌های بهینه‌سازی شده

برخی از کیف پول‌ها با ارائه خدمات ویژه باعث کاهش کارمزد شبکه اتریوم می‌شوند. برای مثال کیف پول متامسک سه حالت مختلف برای انجام تراکنش‌ دارد: کند، معمولی و سریع. حالت کند بهترین گزینه از نظر هزینه است زیرا کارمزد کمتری پرداخت می‌شود، در حالی که حالت سریع با اولویت قرار دادن تراکنش شما بالاترین کارمزد را به همراه دارد. انتخاب حالت مناسب می‌تواند به کاهش هزینه‌های گس کمک کند.

جمع‌بندی 

کارمزد شبکه اتریوم که به عنوان گس شناخته می‌شود، نقش حیاتی در تضمین امنیت و کارایی این شبکه دارد. این کارمزدها به ولیدیتور‌ها پاداش می‌دهند و از حملات اسپم جلوگیری می‌کنند. با این حال نوسانات شدید کارمزدها می‌تواند برای کاربران مسئله‌ساز باشد، به ویژه در زمان‌های اوج ترافیک شبکه. عواملی مانند دیفای و NFTها با اختصاص توان شبکه به خود کارمزدها را افزایش داده‌اند. با این حال به‌روزرسانی‌های اتریوم ۲.۰ و شاردینگ می‌توانند به کاهش این هزینه‌ها یاری برسانند.

برای کاهش کارمزدها کاربران می‌توانند از کیف‌پول‌های بهینه‌سازی شده برای انجام تراکنش‌ها استفاده کنند و نوع تراکنش‌های خود را مدیریت کنند. همچنین با پیگیری به‌روزرسانی‌های اتریوم و استفاده از راه‌حل‌های جدید مانند راه‌حل‌های لایه دوم و بهینه‌سازی زمان تراکنش‌ها می‌توان کارمزدها را به حداقل رساند. این اقدامات به کاربران کمک کرده تا از مزایای شبکه اتریوم بهره‌مند شوند بدون اینکه هزینه‌های بالای کارمزدها مانعی برای آن‌ها باشد.

سوالات متداول 

منابع: Ethereum | sitepoint | investopedia