پرایس اکشن مقدماتی و آشنایی با زبان چارت؛ تفسیر ۳ کندل مهم

اگر بخواهیم با کسی ارتباط برقرار کنیم ابتدا لازم است با یک زبان مشترک سخن بگوییم. هر فرد یا حوزه‌ای زبان مخصوص به خود را دارد. و بدون یادگیری زبان مخصوص آن حوزه توانایی درکش را نخواهیم داشت.

نمودار قیمت هم از این قاعده مستثنی نیست. برای اینکه درک کنیم نمودار قیمت به ما چه می‌گوید ابتدا لازم است زبانش را یاد بگیریم و بفهمیم چگونه از طریق کندل‌ها با ما حرف می‌زند. در واقع هر کندل را می‌توان به عنوان یک کلمه در نظر گرفت که کنار هم قرار گرفتن آنها می‌تواند به ما جمله‌ای از وضعیت بازار بگوید. کار یک تحلیل‌گر خبره این است که احساسات و مفاهیم پشت این کلمات و جملات را درک کند تا شاید بتواند حرکت بعدی قیمت را پیش بینی کند.

در این مقاله کمی از پرایس‌اکشن می‌گوییم و به سراغ سه کلمه(کندل) پرتکرار در چارت قیمت می‌رویم که در همه چار‌ت‌های قیمت حضور دارند و به ما اطلاعات مفیدی می‌دهند. اما این سه کلمه چه هستند و چه به ما میگویند؟

• ماروبوزو (Marubozu)
• پین‌بار (Pin bar)
• دوجی (Doji)

پرایس اکشن مقدماتی و یادگیری زبان چارت

این مقاله اهمیت بسیار بالایی در مسیر معامله‌گری ما دارد. چون چیزی که قرار است یاد بگیریم نحوه تفسیر کردن است. بعد از خواندن این مقاله امیدواریم بتوانیم کندل‌ها با اشکال مختلف را هم تفسیر کنیم و هم رفته رفته زبان چارت را یاد بگیریم.

پیش از آنکه به سراغ اولین کلمه برویم این را مدنظر داشته باشیم که کلمات در نمودار قیمت بصری هستند نه نوشتاری، این ماییم که به آنها اسم داده‌ایم، اگرنه هیچ کندلی در واقع اسمی ندارد. فقط یک شکل از حرکت قیمت را نمایش می‌دهد. اما به هرحال اسم این سه کندل که در این مقاله می‌خواهیم در موردشان صحبت کنیم ماروبوزو، پین‌بار و دوجی است که حکم الفبا ‌پرایس‌ اکشن را دارند.

ماروبوزو (Marubozu)

کندل ماروبوزو در ژاپنی به معنی سر تراشیده است. دلیل این نامگذاری این است که این کندل‌ها سایه ندارند یا سایه‌ی بسیار کوچکی دارند. در تصویر زیر که مربوط به چارت روزانه ETHUSDT (اتریوم/تتر) است تعدادی از کندل‌های ماروبوزو را مشخص کرده‌ایم؛ کندل‌های ماروبوزو صعودی با پیکان سبز رنگ و کندل‌های ماروبوزو نزولی با پیکان قرمز رنگ.

چگونه کندل‌های ماروبوزو را تشخیص دهیم؟

همانطور که در تصویر می‌بینیم همه‌ی کندل‌های ماروبوزو بدنه‌های بزرگی دارند و سایه‌ی بسیار کوچک (یا سایه ندارند).

معنی کندل ماروبوزو چیست؟

یک کندل ماروبوزو صعودی را در نظر می‌گیریم. چه چیزی باعث می‌شود قیمت به این شکل حرکت کند؟ باهم به ویژگی‌های ماروبوزو نگاه می‌کنیم و به نوبت آنها را تفسیر می‌کنیم.

در ماروبوزو صعودی قیمت تقریبا از Open کندل پایین‌تر نمی‌آید. از این اتفاق چه نتیجه‌ای می‌گیریم؟ قدرت خریداران در نزدیکی Open بسیار بیشتر از فروشندگان است و قیمت در کنترل خریداران است.

در ماروبوزو صعودی سایه‌ بالایی بسیار کوچک است یا اصلا وجود ندارد (به بیان دیگر High و Close بسیار به هم نزدیک‌اند). از این اتفاق چه نتیجه‌ای می‌گیریم؟ خریداران تا لحظه‌ای که کندل بسته شده است در حال خریدن و بالا بردن قیمت بوده‌اند و فروشندگان نتوانسته‌اند جلوی بالا رفتن قیمت را بگیرند و close کندل را پایین‌تر بیاورند.

از این دو چه نتیجه‌ای می‌گیریم؟ کنترل قیمت در بازه‌‌ی زمانی مربوطه در دست خریداران-گاوها بوده‌ است. مثلا اگر کندل مربوط به تایم‌فریم روزانه‌ است، یعنی در آن روز قدرت خریداران بیشتر از فروشندگان بوده است. به همین صورت اگر یک ماروبوزو نزولی در تایم‌فریم یک‌ساعته ببینیم، اینگونه تفسیر خواهیم کرد: در یک ساعت گذشته کنترل قیمت در دست فروشندگان-خرس‌ها بوده است.

آیا این موضوع به این معناست که روز بعد هم خریداران قیمت را کنترل می‌کنند و قیمت به بالا رفتن ادامه می‌دهد؟ اصلا و ابدا!!! اگر اینطور بود که ترید کردن کار بسیار ساده‌ای بود، نبود؟ هر زمان ماروبوزو صعودی می‌دیدیم، می‌خریدیم و هر زمان که ماروبوزو نزولی می‌دیدیم می‌فروختیم! متاسفانه به این سادگی نیست. هنوز راه زیادی در پیش داریم تا بتوانیم بر اساس کندل‌ها برای خرید یا فروش تصمیم‌گیری کنیم. حتی جاهایی وجود دارد که با دیدن ماروبوزو صعودی تصمیم به فروش خواهیم گرفت و با دیدن ماروبوزو نزولی وارد معامله خرید خواهیم شد.

پین‌بار (Pinbar)

کندل پین‌ بار از لحاظ ظاهری شبیه یه یک میخ یا سنجاق است، و کارکردش هم شبیه به میخ است. مثلا پین‌بار صعودی قیمت را در جایش مثل میخ می‌کوبد و جلوی پایین‌تر رفتن قیمت را می‌گیرد و بالعکس یک پین‌بار نزولی جلوی افزایش قیمت را خواهد گرفت (البته که این قضیه هم فقط یک احتمال است و در کورس‌های آینده خواهیم دید اگر در چه شرایطی پین‌بار را ببینیم احتمال اینکه ما را وارد یک معامله‌ سودده کند بیشتر است).

اگر به عکس دقت کنیم متوجه می‌شویم برای تعین یک پین‌بار صعودی یا نزولی کاری به رنگش نخواهیم داشت. بلکه شکل pinbar صعودی یا نزولی بودنش را برایمان مشخص می‌کند.

چگونه کندل پین‌بار (pinbar) را تشخیص دهیم؟

برخلاف کندل ماروبوزو، کندل پین‌بار بدنه کوچک دارد و فقط از یک سمت سایه‌ای بلند. سایه پین بار باید حداقل دو برابر بدنه‌اش باشد.

بیایید با هم یک کندل پین بار را بررسی کنیم.

معنی کندل پین بار (Pinbar) چیست؟

یک کندل پین‌بار صعودی را در نظر می‌گیریم. چه چیزی باعث می‌شود قیمت به این شکل حرکت کند؟ باهم به ویژگی‌های Pinbar نگاه می‌کنیم و به نوبت آنها را تفسیر می‌کنیم.

تمام معنی پین‌بار در سایه (دم) بلندش نهفته است. به طور کلی سایه‌های یک کندل به معنای پس‌زده شدن قیمت می‌باشند. سایه بالای کندل یعنی فروشندگان جلوی بالا رفتن قیمت را گرفته‌اند و با افزایش فروش close کندل را پایین آورده‌اند. به همین ترتیب سایه‌ پایینی کندل یعنی خریداران جلوی پایین رفتن قیمت را گرفته‌اند و Close کندل را به بالا هل داده‌اند.

برای درک کامل پین‌بار بهتر است با هم به درون یک کندل پین‌بار نزولی اتریوم (ETH) نگاه کنیم. عکس بالا مربوط به یک پین‌بار نزولی روزانه در تایم‌فریم چهار ساعته است.

در ناحیه خاکستری رنگ درون یک کندل پین‌بار روزانه را در تایم‌فریم چهار ساعته مشخص کرده‌ایم. واضح است که شش کندل چهار ساعته یک کندل روزانه را می‌سازند؛ اگر قیمت Open , close , high , low را ادامه دهیم کندلی مشابه آنچه در سمت راست تصویر رسم کرده‌ایم خواهیم داشت. در تصویر می‌بینیم که ابتدا قیمت از Open شروع به بالا رفتن کرده است تا زمانی که به High رسیده‌ایم، تا اینجا کنترل قیمت در دست خریداران بوده است. اما در دو کندل آخر قدرت فروشندگان افزایش یافته است و قیمت را به نزدیکی Open بازگردانده‌اند. این اتفاق به این معناست که فروشندگان زیادی در محدوده‌ی قیمت ۳۳۲۰-۳۳۶۰  حضور داشتند و اجازه نداده‌اند قیمت از این مقدار بالاتر برود. در واقع سایه ‌بلندی که بالای کندل پین‌بار تشکیل شده است نشانگر قدرت زیاد فروشندگان در این ناحیه است.آیا تشکیل یک پین‌بار نزولی به این معناست که قیمت حتما پایین خواهد آمد؟ اصلا و ابدا!!! بلکه فعلا فقط می‌توانیم تفسیر کنیم در محدوده زمانی (تایم‌فریم) تشکیل پین‌بار فروشندگان جلوی بالا رفتن قیمت را گرفته‌اند. همین و بس.در عکس زیر می‌توانید ببینید قیمت بعد از تشکیل یک پین بار نزولی، باز هم به بالا رفتن ادامه داده است. هیچ‌چیز در تحلیل قیمت قطعی نیست.

دوجی (Doji)

خریداران و فروشندگان در هر کندل قیمت حضور دارند و بر سر کنترل قیمت می‌جنگند. گاهی خریداران این جنگ را پیروز می‌شوند (کندل صعودی) و گاهی فروشندگان (کندل نزولی). اما چه اتفاقی می‌افتد اگر این جنگ برنده‌ای نداشته باشد؟ وقتی قدرت فروشندگان و خریداران به هم نزدیک باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟ کندل دوجی تشکیل می‌شود.

دوجی (Doji) کندلی است که قیمت open و Close در آن بسیار به هم نزدیک است.

چگونه کندل دوجی را تشخیص دهیم؟

در عکس زیر کندل‌های دوجی (Doji) را با پیکان‌های خاکستری رنگ مشخص کرده‌ایم. همانطور که مشاهده می‌کنید کندل‌های دوجی، بدنه‌های کوچکی دارند (قیمت Open و Close به هم نزدیک‌اند) و از هر دوطرف سایه‌ دارند.

معنی کندل دوجی چیست؟

فرض کنید خریداران و فروشندگان دو سر یک طناب را گرفته‌اند و در میانه طناب یک قرقره (بدنه کندل) وجود دارد. هر دو گروه در حال کشیدن‌اند. هر گروه که قدرت کمتری داشته باشد قرقره (بدنه کندل) به سمتش حرکت می‌کند و اگر قدرت هر دو برابر باشد بدنه‌ کندل دقیقا سر وسط قرار می‌گیرد. وقتی اینگونه بتوانیم کندل را تفسیر کنیم دیگر نیازی به حفظ کردن اسامی و نام‌های مختلف نداریم.

اگر نام کندل دوجی را در گوگل جستجو کنیم می‌بینیم که دوجی‌ها را دسته بندی کرده‌ و برای هرکدام نام متفاوتی گذاشته‌اند: دوجی سنجاقک، دوجی سنگ‌قبر، دوجی صلیب، دوجی سایه بلند، دوجی خنثی و… .

اما ما کاری به اسامی نداریم، بلکه کافی است زبان کندل‌ها را یاد گرفته باشیم تا معنای پشت هر کندل را درک کنیم: معامله‌‌گر با اسامی ترید نمی‌کند بلکه با تفسیرش از تصاویر وارد معامله می‌شود.

به صورت کلی دوجی (Doji) نشان دهنده، تعادل قدرت میان خریداران و فروشندگان است. یعنی معامله‌گران نمی‌دانند بخرند یا بفروشند. نمی‌دانند قیمت بالا خواهد رفت یا پایین. البته باز هم دقت کنیم که شکل گرفتن کندل دوجی مثلا در تایم‌فریم ۱۵ دقیقه به این معناست که در همان ۱۵ دقیقه معامله‌گران سردرگم بوده‌اند. آیا به این معناست که این سردرگمی ادامه پیدا خواهد کرد؟ اصلا و ابدا!!! کندل‌های بعدی مشخص می‌کنند که وضعیت بازار چگونه خواهد بود.

یک گام به پیش در درک زبان بازار

تا به اینجا با سه کلمه (ماروبوزو، پین‌بار و دوجی)‌ از زبان قیمت آشنا شدیم و یاد گرفتیم به کندل‌ها چگونه نگاه کنیم و تفسیرشان کنیم. حالا می‌توانیم کلمه‌ها را با هم ترکیب کنیم و برخی از جمله‌هایی که نمودار قیمت تولید می‌کند را درک کنیم.

مثلا الان می‌توانیم بگوییم قرار گرفتن یک کندل دوجی و بعد یک ماروبوزو صعودی در کنار هم چه معنی می‌دهد؛ یعنی ابتدا خریداران و فروشندگان بر سر کنترل قیمت جنگیده‌اند و کسی پیروز نشده است (کندل دوجی) و بعد نیروی خریداران به ناگهان افزایش یافته است و فروشندگان را شکست داده‌اند (کندل ماروبوزو صعودی).

در ادامه به سراغ تمرین‌های جذابی خواهیم رفت تا هم چشم‌مان را به کلمات نمودار قیمت عادت دهیم و هم درک خودمان را از زبانش محک بزنیم.

تمرین‌ها