یکی از مفاهیم کلیدی که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران با آن سر و کار دارند معاملات فیوچرز (Futures) است. این نوع معاملات که سابقه‌ای طولانی در بازارهای مالی سنتی دارد، در بازار ارزهای دیجیتال نیز جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. فیوچرز به معاملاتی گفته می‌شود که درباره‌ی قیمت یک دارایی در آینده بسته می‌شود. بستن قرارداد با این شرایط ویژگی‌هایی را در اختیار معامله‌گران می‌گذارد که در این مقاله قصد داریم به آن‌ها بپردازیم. علاوه‌بر این مفهوم معاملات فیوچرز، نحوه عملکرد، مزایا و معایب آن در بازار ارزهای دیجیتال را در این مقاله می‌خوانید.
معامله فیوچرز چیست؟
به طور کلی، معاملات فیوچرز یا قراردادهای آتی (Futures) توافق‌نامه‌هایی هستند که در آن دو طرف معامله متعهد می‌شوند در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را با قیمتی که در زمان انعقاد قرارداد تعیین شده، معامله کنند. در واقع، معامله‌گر با خرید یا فروش یک قرارداد فیوچرز، به نوعی قیمت آینده یک دارایی را پیش‌بینی می‌کند.
در بازارهای سنتی، قراردادهای فیوچرز اغلب برای کالاها مانند طلا، نفت یا محصولات کشاورزی استفاده می‌شد، اما امروزه در بازارهای مالی مدرن، از جمله بازار ارزهای دیجیتال و صرافی ارز دیجیتال نیز به‌کار می‌رود. در این بازار، معامله‌گران می‌توانند با پیش‌بینی افزایش یا کاهش قیمت ارزهای دیجیتال در آینده، از این نوع معاملات سود کسب کنند.
تفاوت معامله فیوچرز با اسپات چیست؟
در معاملات اسپات (Spot)، معامله‌گر ارز دیجیتال یا هر دارایی دیگری را به صورت فوری و با قیمتی که در همان لحظه بازار تعیین شده است، خرید یا فروش می‌کند. در معاملات اسپات ارز دیجیتال، تسویه معامله بلافاصله انجام می‌شود و دارایی مستقیم به کیف پول خریدار منتقل می‌شود؛ اما در معاملات فیوچرز، دارایی واقعی (برای مثال بیتکوین) در لحظه معامله تحویل داده نمی‌شود، بلکه فقط قراردادی مبنی بر خرید یا فروش آن در یک زمان معین در آینده وجود دارد. این نوع معامله بیشتر بر پیش‌بینی قیمت آینده دارایی تمرکز دارد و در بسیاری از موارد، معامله‌گران تمایلی به تحویل گرفتن دارایی فیزیکی ندارند.
مزایای معاملات فیوچرز
این نوع معاملات مزایای وسوسه‌برانگیزی دارند که برای خیلی از معامله‌گران جذاب‌اند. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
اهرم معاملاتی (Leverage)
یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های معاملات فیوچرز امکان استفاده از لوریج یا اهرم است. یعنی اینکه معامله‌گران می‌توانند با سرمایه‌ای کمتر از حجم کامل دارایی معامله کنند و به نوعی قدرت خرید یا فروش خود را چندین برابر افزایش دهند. برای مثال، اگر اهرم ۱۰x باشد، معامله‌گر با ۱۰۰ دلار سرمایه می‌تواند معادل ۱۰۰۰ دلار معامله کند.
سودآوری در بازار نزولی
در معاملات اسپات، فقط زمانی میتوان سود کرد که قیمت دارایی افزایش یابد. اما در معاملات فیوچرز، امکان کسب سود هم در بازار صعودی و هم در بازار نزولی وجود دارد. اگر معامله‌گر پیش‌بینی کند که قیمت ارز دیجیتال کاهش خواهد یافت، می‌تواند با فروش یک قرارداد فیوچرز، از افت قیمت سود ببرد.
نقدینگی بالا
بسیاری از صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی به دلیل حجم بالای معاملات فیوچرز، نقدینگی زیادی دارند. این امر به معامله‌گران اجازه می‌دهد که بتوانند به سرعت وارد یا خارج از معاملات شوند.
معایب معاملات فیوچرز
در کنار تمام مزایای چشم‌گیر معاملات فیوچرز، معایب یا ریسک‌هایی نیز وجود دارد که نباید از آن‌ها غافل ماند. در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت.
ریسک بالای از دست دادن سرمایه
استفاده از اهرم معاملاتی اگرچه امکان افزایش سود را فراهم می‌کند، اما در عین حال ریسک زیادی نیز به همراه دارد. اگر پیش‌بینی معامله‌گر نادرست باشد، حتی افت کوچک قیمت می‌تواند به از دست رفتن تمام سرمایه او منجر شود. در واقع هرچه میزان اهرم بالاتر باشد، دقت شما نیز باید بیشتر باشد و اگر بازار در جهت مخالف پیش‌بینی شما حرکت کند، زودتر دارایی خود را از دست می‌دهید و به اصطلاح لیکویید می‌شوید.
پیچیدگی بالا
معاملات فیوچرز نسبت به معاملات اسپات پیچیدگی بیشتری دارد و نیازمند دانش و تجربه بیشتری است. معامله‌گران تازه‌کار ممکن است به دلیل عدم درک کامل از نحوه کارکرد قراردادهای فیوچرز و مفاهیمی مانند اهرم و مارجین، دچار زیان شوند.
هزینه‌های اضافی
قراردادهای فیوچرز معمولاً با هزینه‌های اضافی مانند کارمزد قرض همراه هستند که ممکن است در بلندمدت سودآوری را کاهش دهند. اما از لحاظ کارمزد معاملات، بعضی از صرافی‌ها مانند رمزینکس کارمزد یکسانی برای معاملات فیوچرز و اسپات در نظر گرفته‌اند.
معاملات فیوچرز چطور کار می‌کنند؟
برای ورود به معاملات فیوچرز، معامله‌گران باید ابتدا یک حساب معاملاتی در یک پلتفرم یا صرافی پشتیبانی‌کننده از این نوع معاملات باز کنند. سپس بسته به استراتژی خود، تصمیم می‌گیرند که قرارداد خرید (Long) یا قرارداد فروش (Short) ایجاد کنند.
پوزیشن خرید (Long)
زمانی که معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند قیمت یک ارز دیجیتال در آینده افزایش خواهد یافت، یک پوزیشن خرید باز می‌کند. اگر قیمت واقعاً افزایش یابد، معامله‌گر از این افزایش قیمت سود می‌برد.
پوزیشن فروش (Short)
زمانی که معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند قیمت یک ارز دیجیتال در آینده کاهش خواهد یافت، یک پوزیشن فروش باز می‌کند. در این حالت، اگر قیمت ارز دیجیتال کاهش یابد، معامله‌گر از این افت قیمت سود خواهد کرد. برای درک بهتر کسب سود از کاهش قیمت بازار، تصور کنید که شما قرارداد بسته‌اید که در آینده بیتکوین را به قیمت امروز خواهید فروخت. اگر در آینده قیمت بیت کوین کاهش پیدا کند، شما همچنان در زمان بستن قرارداد آن را به قیمت حال حاضر (که بیشتر از قیمت آینده است) خواهید فروخت و از این معامله سود خواهید کرد.
انواع قراردادهای فیوچرز در ارز دیجیتال
در بازار ارزهای دیجیتال ۲ نوع اصلی قرارداد فیوچرز وجود دارد.
۱- قراردادهای فیوچرز با تاریخ انقضا
این نوع قراردادها دارای تاریخ مشخصی برای انقضا هستند. در تاریخ انقضا، قرارداد به صورت خودکار بسته شده و تسویه انجام می‌شود.
۲- قراردادهای فیوچرز بدون تاریخ انقضا (Perpetual)
این نوع قراردادها هیچ تاریخ انقضایی ندارند و تا زمانی که معامله‌گر بخواهد می‌توانند باز باشند. در این نوع معاملات، از مفهومی به نام فاندینگ ریت (Funding Rate) یا همان نرخ تامین مالی استفاده می‌شود که به وسیله آن معامله‌گران بلندمدت و کوتاه‌مدت با یکدیگر تعامل مالی خواهند داشت.
فاندینگ ریت در واقع نرخی است که بین موقعیت‌های خرید و فروش در قراردادهای فیوچرز بدون تاریخ انقضا جابه‌جا می‌شود. هدف از این مکانیسم، حفظ قیمت قرارداد دائمی فیوچرز در نزدیکی قیمت اسپات است.
به عبارت دیگر، فاندینگ ریت باعث می‌شود که قیمت قرارداد فیوچرز دائمی از قیمت واقعی دارایی خیلی دور نشود. فاندینگ ریت می‌تواند به طور مستقیم بر سود و زیان معامله‌گران تاثیر بگذارد. اگر شما یک موقعیت خرید طولانی‌مدت داشته باشید و فاندینگ ریت مثبت باشد، بخشی از سود شما به معامله‌گران موقعیت فروش پرداخت می‌شود.
مدیریت ریسک در معاملات فیوچرز
مدیریت ریسک در معاملات فیوچرز بسیار حیاتی است. استفاده از اهرم‌های بالا می‌تواند به سودهای قابل توجه منجر شود، اما به همان نسبت ریسک از دست رفتن سرمایه نیز افزایش می‌یابد. برای کاهش این ریسک‌ها، معامله‌گران حرفهای از ابزارهایی مانند حد ضرر (Stop Loss) استفاده می‌کنند. حد ضرر به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که در صورت حرکت بازار در جهت مخالف پیش‌بینی، از زیان‌های بزرگ جلوگیری کنند. همچنین استفاده از استراتژی‌های مشخص و داشتن یک برنامه معاملاتی منسجم می‌تواند به کاهش ریسک‌ها کمک کند. معامله‌گران موفق معمولاً به جای تکیه بر احساسات، با استفاده از تحلیل‌های فنی و بنیادی به تصمیم‌گیری می‌پردازند و از ورود به معاملات با ریسک‌های بالا اجتناب می‌کنند.
دایره واژگان معاملات فیوچرز
در جدول زیر دایره واژگانی که برای فهم معاملات فیوچرز به آن‌ها نیاز پیدا خواهید کرد، جمع‌آوری شده است.
| اصطلاح | معنی |
|---|---|
| فیوچرز (Futures) | قراردادهای آتی که در آن‌ها معامله‌گران متعهد به خرید یا فروش یک دارایی در تاریخ مشخصی در آینده با قیمتی از پیش تعیین‌شده می‌شوند. |
| اسپات (Spot) | خرید و فروش آنی یک دارایی که تسویه در لحظه انجام می‌شود و دارایی بلافاصله منتقل می‌گردد. |
| اهرم (Leverage) | امکانی که به معامله‌گر اجازه می‌دهد با سرمایه‌ای کمتر از حجم واقعی دارایی، معامله کند و قدرت خرید یا فروش خود را افزایش دهد. |
| پوزیشن خرید (Long) | پیش‌بینی روی افزایش قیمت یک دارایی در آینده. اگر قیمت افزایش یابد، معامله‌گر سود می‌برد. |
| پوزیشن فروش (Short) | پیش‌بینی روی کاهش قیمت یک دارایی در آینده. اگر قیمت کاهش یابد، معامله‌گر سود خواهد کرد. |
| مارجین (Margin) | مقدار سرمایه‌ای که معامله‌گر برای باز کردن یک معامله به صورت وثیقه در حساب خود نگه می‌دارد. |
| تسویه (Settlement) | فرآیند نهایی‌سازی و بستن یک قرارداد در تاریخ انقضا و انتقال دارایی یا مبلغ معامله شده. |
| تاریخ انقضا (Expiry Date) | تاریخی که در آن قرارداد فیوچرز منقضی می‌شود و معامله باید تسویه گردد. |
| قرارداد دائمی (Perpetual Contract) | نوعی قرارداد فیوچرز بدون تاریخ انقضا که به صورت مداوم باز می‌ماند و معامله‌گران می‌توانند آن را به دلخواه ببندند. |
| نرخ تامین مالی (Funding Rate) | نرخ دوره‌ای که بین دارندگان پوزیشن‌های خرید و فروش در قراردادهای دائمی مبادله می‌شود تا توازن بازار حفظ شود. |
| حد ضرر (Stop Loss) | یک ابزار مدیریت ریسک که به معامله‌گر اجازه می‌دهد در صورت حرکت قیمت به سمت خلاف پیش‌بینی، معامله به‌طور خودکار بسته شود تا زیان کاهش یابد. |
| لیکویید شدن (Liquidation) | زمانی که سرمایه مارجین معامله‌گر کافی نیست و پوزیشن او به‌طور خودکار بسته می‌شود تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود. |
| حجم معاملات (Volume) | تعداد کل قراردادها یا دارایی‌های معامله‌شده در یک بازه زمانی مشخص. |
| مارکت میکر (Market Maker) | معامله‌گری که با ایجاد سفارشات خرید و فروش، به افزایش نقدینگی بازار کمک می‌کند. |
| نوسانات (Volatility) | میزان تغییرات و نوسان‌های قیمت یک دارایی در بازار. |
| کارمزد (Fee) | مبلغی که صرافی‌ها برای انجام هر معامله از کاربران دریافت می‌کنند. |
جمع‌بندی
معاملات فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال یک ابزار جذاب و پربازده است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد با استفاده از اهرم و پیش‌بینی قیمت‌های آینده، حتی در روندهای نزولی به سودهای بزرگ دست یابند. اما این نوع معاملات همان‌طور که امکان سودآوری بالایی دارند، با ریسک‌های جدی نیز همراه هستند. استفاده صحیح از استراتژی‌های مدیریت ریسک و آگاهی کامل از نحوه عملکرد این بازار می‌تواند به موفقیت معامله‌گران در این حوزه کمک کند.
سوالات رایج
آیا معاملات فیوچرز ریسک دارد؟
بله. معاملات فیوچرز به دلیل استفاده از اهرم و نوسانات قیمت، ریسک بالایی دارد و ممکن است سرمایه‌های زیادی از دست برود.
چطور معاملهی فیوچرز انجام بدهم؟
در حال حاضر رمزینکس از معاملات فیوچرز پشتیبانی نمیکند؛ اما با ساخت حساب کاربری و انتخاب بخش «اهرم» در قسمت «معامله حرفهای» میتوانید از ویژگی اهرم این معاملات بهرهمند شوید.
چطور در بازار نزولی سود کنم؟
با باز کردن پوزیشن فروش (Short) در معاملات فیوچرز، میتوان از کاهش قیمت ارزهای دیجیتال سود برد.
منابع: binance | alphapoint | investopedia
اولین نفری باشید که نظر می دهید